Oxepaan

Oxepaan
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van oxepaan
Algemeen
Molecuulformule C6H12O
IUPAC-naam oxepaan
Andere namen hexamethyleenoxide, oxacycloheptaan
Molmassa 100,16 g/mol
SMILES
C1CCCOCC1
CAS-nummer 592-90-5
EG-nummer 209-777-2
PubChem 11618
Wikidata Q253118
Beschrijving Heldere lichtgele vloeistof
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
Ontvlambaar
Gevaar[1]
H-zinnen H225[1]
EUH-zinnen geen
P-zinnen geen
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand vloeibaar
Kleur lichtgeel
Dichtheid 0,9 g/cm³
Kookpunt 124-126 °C
Vlampunt 10 °C
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal  Portaalicoon   Scheikunde

Oxepaan is een heterocyclische verbinding met als brutoformule C6H12O. Het is een cyclische ether gevormd uit zes koolstofatomen en een zuurstofatoom. Oxepaan is een ontvlambare vloeistof.

De oxepaanring komt voor in vele biologisch actieve stoffen, zowel natuurlijke als synthetische.

Synthese[bewerken | brontekst bewerken]

Oxepaan kan bereid worden uit een cyclisatie van 1,6-hexaandiol in DMSO bij 190°C. De reactieopbrengst hiervan is echter laag. Een alternatieve mogelijkheid is de cyclisatie van 1,6-dichloorhexaan met kaliumhydroxide. Ook hiervan ligt de reactieopbrengst laag.

Reacties[bewerken | brontekst bewerken]

Oxepaan kan vrij makkelijk polymeriseren via ringopening, met een kationische initiator. Het polymeer wordt doorgaans aangeduid als poly(hexamethyleenoxide) of PHMO.

Oxepaan kan via een ringopening omgezet worden in een α,ω-gefunctionaliseerd derivaat van hexaan. Voor deze ringopening kunnen zowel lewiszuren als brønstedzuren ingezet worden. Zo levert de omzetting van oxepaan met fenyldichloorfosfaat en natriumjodide 1,6-di-joodhexaan:

Synthese van 1,6-di-joodhexaan uit oxepaan.
Synthese van 1,6-di-joodhexaan uit oxepaan.

Uit de reactie met boortribromide en een daaropvolgende oxidatie met PCC wordt 6-broomhexanal gevormd:

Synthese van 6-broomhexanal uit oxepaan.
Synthese van 6-broomhexanal uit oxepaan.

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]