Natuur in Suriname

De natuur in Suriname is rijk en verscheiden, ten dele zelfs nog onontdekt.

Het klimaat[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Klimaat van Suriname voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Het land heeft een tropisch regenwoudklimaat met code Af in het Köppen-systeem. Het is onophoudelijk vochtig en heet. Er zijn twee regentijden en twee droge tijden, maar er vindt ook variatie plaats over langere tijd. Er zijn ook kleinere temperatuurverschillen door hoogteverschillen, zoals in de Brokolonko-formatie. Ecologisch behoort het land tot het Neotropisch gebied.

De geologie[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Geologie van Suriname voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Het grootste deel (zo'n 90%) van Suriname bestaat uit een oud schild, het Guianaschild. Verder naar de kust liggen jongere gesteenten en sedimenten. Deze geologische opbouw heeft grote gevolgen voor de biodiversiteit en de verscheidenheid aan organismen die er voorkomt.

Ecoregio's en biodiversiteit[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Biodiversiteit in Suriname voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Suriname's biodiversiteit is groot.

Het WWF verdeelt Suriname in drie voornaamste ecoregio's. Nog twee zijn aanwezig maar beslaan slechts een klein deel van het land.

  1. De kustmangroven (NT1411)[1] Een bijzonder rijke ecoregio, begroeid met veel soorten Rhizophora en Avicenna en bekend voor zijn grote aantallen overwinterende watervogels. Een aantal zeeschildpadsoorten komen hier hun eieren leggen.
  2. Het zwampbos (NT0149)[2] bedekt de kustvlakte achter de mangroven. Het is bebost, maar staat voortdurend blank, vooral in de regentijden.
  3. Verder landinwaarts begint het drooglandbos (NT0125)[3] dat het merendeel van het land bedekt. Het is een regenwoud op een oeroud precambrisch schild, bedekt met een laag lateriet.

Binnen het drooglandbos zijn stukken tafelberg, waarvan sommigen tot de ecoregio tepui (NT0169)[4] gerekend kunnen worden, maar dit zijn maar kleine 'eilandjes' in het grote drooglandbos. Verder naar het westen, in Guyana is deze ecoregio veel beter vertegenwoordigd. Hetzelfde kan gezegd worden van de savanne (NT0707)[5] die in het uiterste zuiden van het land gevonden kan worden. Dit is een klein restant van het landschaptype dat tijdens de ijstijd een groot deel van het land bedekte.

Fauna[bewerken | brontekst bewerken]

Zoogdieren[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Lijst van zoogdieren in Suriname voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Het land telt een groot aantal zoogdiersoorten (201).[6]

Orde Familie Aantal soorten
Buideldieren Buidelratten 11
Tandarmen Miereneters 3
Luiaards 2
Gordeldieren 5
Vleermuizen Vrijstaartvleermuizen 100
Primaten Kauwaapjes/Grijpstaartapen 8
Roofdieren Hondachtigen 2
Kleine beren 3
Marterachtigen 2
Otters 2
Katachtigen 6
Onevenhoevigen Tapirs 1
Evenhoevigen Pecari's 2
Herten 3
Zeekoeien Lamantijnen 1
Knaagdieren Eekhoorns 33
Boomstekelvarkens
Capibara's
Agoeti's
Cavia's
Haasachtigen Konijnen 1
Walvisachtigen Dolfijnen 16

Vogels[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Lijst van vogels in Suriname voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Er zijn in de Guiana's zo'n 800 vogelsoorten in 20 ordes en 66 families. Het grootste deel daarvan komt ook in Suriname voor.

Orde Familie
Pelikaanachtigen Pelikanen
Fregatvogels
Aalscholvers
Slangenhalsvogels
Reigerachtigen Reigers
Ooievaars
Ibissen
Flamigo-achtigen Flamingo's
Eendachtigen Eenden
Roofvogels Amerikaanse gieren
Haviken en Arenden
Uilachtigen Kerkuilen
uilen
Hoenderachtigen Hokko's
Kraanvogelachtigen Trompetvogels
Steltlopers en meeuwen Jacana's
Sterns
Duifachtigen Duiven
Papegaaiachtigen Ara's, papegaaien, parkieten
Kraaiachtigen Blauwe raafgaaien
Koekoeksvogels hoatzins
ani's
Nachtzwaluwachtigen Reuzennachtzwaluwen
Kolibri-achtigen Kolibries
Trogonachtigen Trogons
Scharrelaarvogels IJsvogels
Motmots
Spechtachtigen Toekans
Spechten
Zangvogels Boomklimmers
Troepialen
Tangaren
Winterkoninkjes
Schreeuwvogels Cotinga's
Manakins
Tirannen

Een zevental vogelsoorten waren in 2013 onder volledige wettelijke bescherming

Wetenschappelijke naam Nederlandse naam Surinaamse naam
Harpia harpyja Harpijarend Gonini, Loyri-aka
Cairina moschata Bosdoks Boesdoksi
Jabiru mycteria Jabiroe Blasman
Oryzoborus angolensis torridus Zwartzaadkraker Pikolet
Oryzoborus crassirostris Dikbekzaadkraker Twatwa
Falco peregrinus Slechtvalk Onto aka
Eudocimus ruber Rode ibis korikori

Reptielen[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Lijst van reptielen in Suriname voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Suriname heeft drie kaaimannen en een rijke variëteit aan hagedissen en slangen, waarvan sommige zoals de bosmeester of de anaconda best gevaarlijk kunnen zijn. Er zijn ook verscheidene schildpadden, waaronder een aantal zeeschildpadden die op Suriname's stranden hun eieren komen leggen.

Amfibieeën[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Lijst van amfibieën in Suriname voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Er zijn zo'n 125 soorten amfibieën in Suriname.

Vissen[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Lijst van vissen in Suriname voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Er zijn een groot aantal soorten vissen in Suriname.

Flora[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Lijst van planten in Suriname voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De verscheidenheid aan plantengroei is spectaculair te noemen. In het Nationaal Herbarium van Suriname kunnen van 5.445 specimina een aparte soort vastgesteld worden, maar er zijn er ongetwijfeld meer. Daarvan komen er 215 niet op de plantenlijst van Guyana voor. Ze zijn mogelijk invasieve soorten. Verder kan er van 219 niet vastgesteld worden hoe ze Suriname binnengekomen zijn. Mogelijk zijn ze toch inheems, maar dat is niet duidelijk. Bovendien worden er nog regelmatig nieuwe soorten ontdekt en beschreven vooral in het bos, zoals Surinamers het regenwoud enigszins oneerbiedig noemen. De drie grootste plantenfamilies van het land zijn de Fabaceae, Orchidaceae en Rubiaceae.[6]

Wetenschappelijke naam Nederlandse naam Bekend aantal Geschat aantal
Bryophyta Mossen 187 650
Pterophyta Varens 343 450
Spermatophyta Zaadplanten 5.102 6.000

In het regenwoud zijn er meer dan 400 boomsoorten aan te treffen. Een aantal daarvan leveren waardevolle houtsoorten. Een zevental zijn wettelijk beschermd tegen ongebreidelde houtkap.

Species Nederlandse naam
Manilkara bidentata Bolletrie
Copaifera guyanensis Hoepelhout
Bertholletia excelsa Inginoto
Aniba mas Manrozenhout
Aniba rosaeodora Rozenhout
Caryocar nuciferum Sawarinoot
Dipteryx odorata Tonka

In Suriname groeien ook meer dan 60 fruitsoorten.

Natuurgebieden[bewerken | brontekst bewerken]

Suriname telt 11 beschermde natuurreservaten, 1 natuurpark en 4 bijzondere beheersgebieden. Er zijn echter zorgen over handhaving van deze bescherming. Er worden bijvoorbeeld houtkaprechten verleend in deze gebieden en er is weinig controle op de jacht op bijvoorbeeld jaguar.[7]

Naam gebied Oprichtingsjaar Oppervlakte in hectare District
Natuurreservaten:
Natuurreservaat Boven-Coesewijne 1986 27.000 Saramacca, Para
Natuurreservaat Brinckheuvel 1966 6.000 Brokopondo
Natuurreservaat Centraal Suriname 1998 1.600.000 Sipaliwini
Natuurreservaat Coppenamemonding 1966 12.000 Saramacca
Natuurreservaat Galibi 1969 4.000 Marowijne
Natuurreservaat Hertenrits 1972 100 Nickerie
Natuurreservaat Copi 1986 28.000 Para
Natuurreservaat Peruvia 1986 31.000 Coronie
Natuurreservaat Sipaliwini 1972 100.000 Sipaliwini
Natuurreservaat Wanekreek 1986 45.000 Marowijne
Natuurreservaat Wia Wia 1966 36.000 Marowijne
Natuurpark:
Natuurpark Brownsberg 1970 12.200 Brokopondo
Bijzondere beheersgebieden:
Bijzonder Beheersgebied Bigi Pan 1987 67.900 Nickerie, Coronie
Bijzonder Beheersgebied Noord-Commewijne-Marowijne 2002 61.500 Commewijne, Marowijne
Bijzonder Beheersgebied Noord-Coronie 2001 27.200 Coronie
Bijzonder Beheersgebied Noord-Saramacca 2001 88.400 Saramacca