Londerzeel

**Londerzeel**
Gemeente in België
	(Details) (Details)
	;
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Vlaams-Brabant
Arrondissement	Halle-Vilvoorde
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	36,53 km² (2021); 71,89%; 15,11%; 12,99%
Coördinaten	51° 0' NB, 4° 18' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	19.288 (01/01/2023) ; 49,3% ; 50,7% ; 528,06 inw./km²
Leeftijdsopbouw; 0-17 jaar; 18-64 jaar; 65 jaar en ouder	(01/01/2023); 19,66%; 59,42%; 20,92%
Buitenlanders	6,62% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Conny Moons (LWD)
Bestuur	CD&V, LWD, Groen
Zetels; N-VA; LWD; CD&V; Pro1840; Groen;	25; 10; 9; 3; 2; 1;
Economie
Gemiddeld inkomen	23.268 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad	4% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 1840; 1840; 1840	Deelgemeente; Londerzeel; Malderen; Steenhuffel
Zonenummer	052 - 015
NIS-code	23045
Politiezone	K-L-M
Hulpverleningszone	Vlaams-Brabant West
Website	www.londerzeel.be
Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Halle-Vilvoorde; in de provincie Vlaams-Brabant
Portaal	België

Londerzeel is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Vlaams-Brabant. De gemeente telt ruim 19.000 inwoners.^[1] De inwoners worden Londerzelenaren of "Kiekenplukkers" genoemd en hun patroonheilige is Sint-Christoffel.

Toponymie[bewerken | brontekst bewerken]

De oudste vermeldingen van Londerzeel dateren uit de 12de eeuw. In die periode is Londerzeel vindbaar als Lundersella (1139), Lundercella (1148) en Lundercele (1158).^[2] Er bestaan twee theorieën over de oorsprong van de naam van het dorp. De oudste pretendeert dat de naam verwijst naar de woning van een zekere Lunder en zou dateren uit de jaren 600 à 750 n.C.^[3] Het klopt dat het bepalende gedeelte van toponiemen die op -sel of -zele eindigen vaak een persoonsnaam is^[4] en het zele-toponiem Londerzeel heeft voorts inderdaad een vroeg-middeleeuwse oorsprong.^[5] Toch stelt een andere theorie dat Lunder nooit bestaan heeft. De taalkundige oorsprong van de naam Londerzeel kan immers ook gezocht worden in het Germaanse lauhan-warja of lund-warja-sali, waarbij beide verwijzen naar "de woonplaats van de bewoners van het bos".^[6] Zekerheid over de oorsprong van de naam bestaat er niet.

In het dialect wordt naar Londerzeel meestal verwezen als Lonnesieël.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

De eerste bewoning zou zich situeren rond 600 à 750 na Christus. Het dorp Londerzeel is ontstaan op het kruispunt van twee eeuwenoude verbindingswegen, namelijk: de weg Asse-Mechelen en de weg Grimbergen-Puurs.

Voor de 11de eeuw hoorde Opdorp (Buggenhout) nog bij Malderen. Later is dit dan afgescheiden en ging dit over naar Graafschap Vlaanderen.

Op de Ferrariskaarten (1777) is het dorpscentrum van de heerlijkheid Londerzeel te zien als een relatief groot dorp met zo'n 100 huizen en enkele belangrijke hoven.

Na de gemeentefusie van 1977 werden Malderen en Steenhuffel deelgemeentes van Londerzeel.

Geografie[bewerken | brontekst bewerken]

De gemeente wordt gerekend tot de streek Brabantse Kouters en hoort bij de Groene Gordel rond Brussel.

Kernen[bewerken | brontekst bewerken]

Naast Londerzeel zelf telt de gemeente nog twee andere deelgemeenten, namelijk Steenhuffel en Malderen. Verder omvat de fusiegemeente nog het dorp Londerzeel-Sint-Jozef en heel wat gehuchten, waaronder:

Malderen-Herbodin
Malderen-Molenheide
Sneppelaar
Steenhuffel-Haan
Steenhuffel-Heide
Ursene

Tabel[bewerken | brontekst bewerken]

#	Naam	Opp. (km²)	Inwoners (2020)	Inwoners per km²	NIS-code
1	Londerzeel	18,25	12.015	658	23045A
2	Malderen	8,22	3.916	476	23045B
3	Steenhuffel	10,06	2.928	291	23045C

Aangrenzende gemeenten[bewerken | brontekst bewerken]

Londerzeel ligt ten noorden van Brussel en grenst aan de Antwerpse gemeente Puurs-Sint-Amands, de Vlaams-Brabantse gemeenten Merchtem, Meise en Kapelle-op-den-Bos en in het westen de Oost-Vlaamse gemeente Buggenhout.

Bezienswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Lijst van onroerend erfgoed in Londerzeel voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De Sint-Christoffelkerk
Het Kasteel de Drie Torens
Hoeven, waaronder de Hendolf, het Hof Altenaken, het Hof ter hellen of D'Helhoef, het Hof Verrenrode (waar de kleindochter van Rubens woonde), de Kruishoeve, het Hof ter Locht, het Hof ter Winkelen
De Calvariebergkapel
Het voormalig Station Londerzeel-Oost
Het Herenhuis De Burcht
De windmolen het Merelaantje

Natuur en landschap[bewerken | brontekst bewerken]

Londerzeel ligt aan de Kleine Molenbeek en de hoogte varieert van 7 meter in het noorden tot 29 meter in het zuiden.

Demografische ontwikkeling[bewerken | brontekst bewerken]

Demografische evolutie deelgemeente voor de fusie[bewerken | brontekst bewerken]

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen, 1976= inwonersaantal op 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente[bewerken | brontekst bewerken]

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar Op 1 januari 1992 tot heden
	Aantal^[7]
1992	16.993
1993	17.077
1994	17.107
1995	17.108
1996	17.211
1997	17.269
1998	17.235
1999	17.293
2000	17.153
2001	17.166
2002	17.137
2003	17.185
2004	17.305
2005	17.340
2006	17.435
2007	17.452
2008	17.525
2009	17.620
2010	17.655
2011	17.778
2012	17.869
2013	17.976
2014	18.055
2015	18.233
2016	18.274
2017	18.385
2018	18.620
2019	18.749
2020	18.861
2021	19.016
2022	19.136
2023	19.288

Scholen[bewerken | brontekst bewerken]

Onder andere

het Virgo Sapiens Instituut van de Ursulinen
het Gemeentelijk Technisch Instituut van Londerzeel (G.T.I.L.) van de gemeente.
Kleuterschool "De Huffeltjes" (Steenhuffel)

Mobiliteit[bewerken | brontekst bewerken]

Openbaar vervoer[bewerken | brontekst bewerken]

Station Londerzeel wordt bediend door de spoorlijn 53 (Schellebelle - Leuven). Vroeger heette dit station Londerzeel-West om het onderscheid te maken met het voormalige station Londerzeel-Oost. Beide stations waren gelegen op het deel van spoorlijn 53 dat samenliep met de voormalige spoorlijn 61 (Mortsel/Kontich - Aalst). Grote delen van deze spoorlijn zijn opgebroken en aangelegd als fietspad, de zogenaamde Leirekensroute.

Londerzeel heeft busverbindingen naar Aalst, Brussel-Noord, Mechelen, Vilvoorde, Sint-Niklaas, ...

Wegennet[bewerken | brontekst bewerken]

Langs Londerzeel loopt de autosnelweg A12 tussen Brussel en Antwerpen. De snelweg heeft in Londerzeel nog een gelijkvloerse kruising. Dit kruispunt ligt op het grondgebied van de gemeente Meise. Door het dorpscentrum loopt de N259.

Evenementen[bewerken | brontekst bewerken]

Londerzeel staat bekend voor de (Gouden) Kiekenpootworp tijdens het jaarlijkse kermisweekend in september.

Politiek[bewerken | brontekst bewerken]

Zetelverdeling gemeenteraad 2019-2024

10

9

3

2

1

10 9 3 2 1

De 25 zetels zijn als volgt verdeeld:

■ N-VA: 10

■ Londerzeel Warm en Dynamisch: 9

■ CD&V: 3

■ pro1840: 2

■ Groen: 1

Burgemeesters[bewerken | brontekst bewerken]

		Tijdspanne
	Ferdinand de Spoelberch	~1865^[8]
	Elisabeth de Jonghe d'Ardoye	1946 - 1964
	Hugo Nys (CVP)	1977 - 1985
	Godelieve (Lieve) Eeckelaers (CVP)	1986 - 1995
	Jozef De Borger (CVP / CD&V)	1995 - 2015
	Nadia Sminate (N-VA)	2016 - 2018
	Conny Moons (LWD)	2019 - 2024

Verkzieingen van 2018 en bestuur 2019 - 2024[bewerken | brontekst bewerken]

In 2018 sloot de Open VLD zich aan bij de lijst Londerzeel Warm & Dynamisch (LWD), de politieke beweging rond Conny Moons. Moons was in 2012 nog schepen in Londerzeel voor CD&V, maar moest haar ambt inleveren toen ze aankondigde LWD op te richten. Burgemeester Nadia Sminate haalde met 2471 voorkeurstemmen de hoogste score van Londerzeel bij de gemeenteraadsverkiezingen en bracht zo de N-VA van 6 naar 10 zetels. Als grootste partij van Londerzeel, kon ze die winst niet verzilveren. Londerzeel Warm en Dynamisch (LWD) haalde negen zetels en sloot een coalitie met CD&V en Groen, goed voor een nipte meerderheid van 13 op 25 zetels, met Conny Moons als burgemeester. CD&V leed een stevig verlies. De partij ging naar de kiezer zonder oud-burgemeester en schepen Jozef De Borger en zakte van 9 naar 3 zetels. Ook Pro 1840 van voormalig eerste schepen Tom Troch ging vanaf 2019 met 2 zetels op de oppositiebanken.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976[bewerken | brontekst bewerken]

Partij		10-10-1976^[9]		10-10-1982^[9]		9-10-1988^[9]		9-10-1994^[9]		8-10-2000^[9]		8-10-2006^[10]		14-10-2012^[11]		14-10-2018
Stemmen / Zetels		%	25	%	25	%	25	%	25	%	25	%	25	%	25	%	25
	CVP¹ / CD&V²	56,36¹	15	62,01¹	18	64,24¹	18	62,57¹	19	61,82¹	18	54,35²	15	31,50²	9	12,9²	3
	Londerzeel Warm en Dynamisch	-		-		-		-		-		-		26,33	7	32,7	9
	VU¹ / VO² / PAL^A / N-VA³	-		18,27¹	4	17,45¹	4	10,18²	2	17,74^A	4	-		21,58³	6	35,4³	10
	PVV¹ / VLD² / PAL^A / VLD-VIVANT³ / Open Vld⁴	-		8,65¹	1	6,77¹	1	8,96²	1			9,10³	1	3,79⁴	0	-
	SP¹ / PAL^A / sp.a-spirit-Groen!^B / sp.a-Groen^C / Pro1840²	-		11,08¹	2	11,54¹	2	11,1¹	2			20,42^B	5	13,34^C	3	10,3²	2
	AGALEV¹ / sp.a-spirit-Groen!^B / sp.a-Groen^C / Groen²	-		-		-		-		8,32¹	1	20,42^B	5	13,34^C	3	8,7²	1
	Vlaams Blok¹ / Vlaams Belang²	-		-		-		7,19¹	1	12,11¹	2	16,13²	4	3,46²	0	-
	E Front	34,02	9	-		-		-		-		-		-		-
	NIEUW	9,62	1	-		-		-		-		-		-		-
Totaal stemmen		11102		12019		12532		12734		12845		13137		13303		13554
Opkomst %						95,72		94,44		94,51		95,18		94,48		94,0
Blanco en ongeldig %		2,22		2,75		3,49		3,27		2,95		2,43		2,57		3,5

De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
(*)

Geboren in Londerzeel[bewerken | brontekst bewerken]

August Meeus (1861-1927), componist, dirigent & organist
Lode Meeus (1892-1971), componist, dirigent & organist
Gerard Walschap (1898-1989), schrijver
Leopold Van Esbroeck (1911-2010), beeldhouwer
Jaak Van Assche (*1940), acteur
Wilfried Pas (*1940), beeldhouwer, tekenaar & graficus

Bert Gabriëls (*1973), stand-upcomedian
Kris Van Assche (*1976), ontwerper van kleding en accessoires
Tom Caluwé (*1978), voetballer
Fien Troch (*1978), regisseur
Ibtissam Bouharat (*1990), voetbalster van Marokkaanse komaf

Ereburgers[bewerken | brontekst bewerken]

Annelies Verbeke ^[12] (2023)

Familienaam[bewerken | brontekst bewerken]

Er zijn verschillende familienamen die verwijzen naar Londerzeel. Hieronder staan ze gerangschikt naar het aantal dragers ervan in België in het jaar 2008.^[13] De naamdragers van deze familienamen komen bijna allen uit de streek rond Ninove, Haaltert en Denderleeuw.

familienaam	naamdragers
Van Londersele	421 mensen
Van Londerzele	21 mensen
Van Londerseele	67 mensen
Van Londerzeele	10 mensen
TOTAAL	459 mensen

Voetbal[bewerken | brontekst bewerken]

De gemeente Londerzeel telt sinds 2022 vier voetbalclubs, met name:

Londerzeel SK (tweede afdeling)
Delta Londerzeel (derde provinciale)
Londerzeel United (derde provinciale)
SK Steenhuffel (derde provinciale)

Stedenband[bewerken | brontekst bewerken]

Londerzeel heeft een stedenband met Gladenbach (Hessen, Duitsland) sinds 2010.

Trivia[bewerken | brontekst bewerken]

Het wapenschild van de gemeente werd op 19 juli 1978 door de minister van binnenlandse zaken Henri Boel (BSP) bekrachtigd.
De familienamen Cleymans, De Bondt en De Bont zijn afkomstig uit Londerzeel.

Nabijgelegen kernen[bewerken | brontekst bewerken]

Imde, Steenhuffel, Londerzeel Sint-Jozef, Ramsdonk, Westrode

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Londerzeel statbel.fgov.be
↑ Thesaurus diplomaticus.
↑ Website Gemeente Londerzeel, geraadpleegd op 22/08/2017.
↑ Lindemans, J. (1952). Plaatsnamen. Een inleidende studie. Standaard-Boekhandel, p. 48.
↑ De Meulemeester, Johnny; Dewilde, Marc; Ervynck, Anton. "Bewonings- geschiedenis: een synthese.” In: Ervynck, Anton (ed.) (1994). De "Burcht" te Londerzeel. Instituut voor het Archeologisch Patrimonium, p. 175.
↑ Carnoy, Albert [1948]. Origines des Noms des Communes de Belgique. Tome II. Editions Universitas, p. 417.
↑ https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK
↑ De toekomst: tijdschrift voor opvoeding en onderwijs, Volume 3, Hoste, 1864 p.346
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Gegevens 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken
↑ Gegevens 2006: Vlaanderenkiest.be/verkiezingen2006
↑ Gegevens 2012: Vlaanderenkiest.be/verkiezingen2012
↑ Verbeke mag zichzelf vanaf nu ereburger van Londerzeel noemen^{[dode link]}
↑ Alles over familienamen - Over familienaam.be familienaam.be (gearchiveerd)

Zie de categorie Londerzeel van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] Londerzeel statbel.fgov.be

[2] Thesaurus diplomaticus.

[Geschiedenis-3] Website Gemeente Londerzeel, geraadpleegd op 22/08/2017.

[4] Lindemans, J. (1952). Plaatsnamen. Een inleidende studie. Standaard-Boekhandel, p. 48.

[5] De Meulemeester, Johnny; Dewilde, Marc; Ervynck, Anton. "Bewonings- geschiedenis: een synthese.” In: Ervynck, Anton (ed.) (1994). De "Burcht" te Londerzeel. Instituut voor het Archeologisch Patrimonium, p. 175.

[6] Carnoy, Albert [1948]. Origines des Noms des Communes de Belgique. Tome II. Editions Universitas, p. 417.

[7] ttps://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK

[8] De toekomst: tijdschrift voor opvoeding en onderwijs, Volume 3, Hoste, 1864 p.346

[fgov-9] Gegevens 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken

[10] Gegevens 2006: Vlaanderenkiest.be/verkiezingen2006

[11] Gegevens 2012: Vlaanderenkiest.be/verkiezingen2012

[12] Verbeke mag zichzelf vanaf nu ereburger van Londerzeel noemen^{[dode link]}

[13] Alles over familienamen - Over familienaam.be familienaam.be (gearchiveerd)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]