Keizer Frans I Stefan

Dit artikel gaat over keizer Frans I Stefan, niet te verwarren met keizer Frans II, die als Frans I keizer van Oostenrijk was.

Frans I Stefan
Portret van keizer Frans I Stefan uit het atelier van Martin van Meytens
Hertog van Lotharingen en Bar
Regeerperiode	1729 - 1737
Voorganger	Leopold
Opvolger	Stanislaus Leszczyński
Groothertog van Toscane
Regeerperiode	1737 - 1765
Voorganger	Gian Gastone de' Medici
Opvolger	Peter Leopold
Rooms-Duits koning en keizer
Regeerperiode	1745 - 1765
Verkiezing Kroning	13 september 1745 in Frankfurt 4 oktober 1745 in de Dom van Frankfurt
Voorganger	Karel VII Albrecht
Opvolger	Jozef II
Huis	Lotharingen
Vader	Leopold van Lotharingen
Moeder	Elisabeth Charlotte van Orléans
Geboren	8 december 1708 Nancy, Lotharingen
Gestorven	18 augustus 1765 Innsbruck, Oostenrijk
Begraven	Kapuzinergruft, Wenen
Echtgenote	Maria Theresia
Religie	Rooms-katholiek
Wapen van Frans Stefan als Heilig Rooms keizer

Frans Stefan, in de Zuidelijke Nederlanden bekend als Frans van Lorreinen, (Nancy, 8 december 1708 — Innsbruck, 18 augustus 1765) was van 1729 tot 1737 als Frans III Stefan hertog van Lotharingen, van 1737 tot 1765 als Frans II Stefan of Frans Stefan groothertog van Toscane en van 1745 tot 1765 als Frans I Stefan keizer van het Heilige Roomse Rijk.

Biografie[bewerken | brontekst bewerken]

Frans werd geboren te Nancy, in Lotharingen. Hij was de vierde zoon van Leopold van Lotharingen en Elisabeth Charlotte van Orléans. Zijn grootvader van moederskant was Filips van Orléans, de broer van Lodewijk XIV van Frankrijk. Hij was een Habsburger via zijn grootmoeder van vaderskant, Eleonora, dochter van keizer Ferdinand III en vrouw van Karel V van Lotharingen. Keizer Karel VI had gepland om zijn dochter uit te huwelijken aan Frans' oudere broer Clemens. Toen deze echter stierf koos Karel Frans als zijn toekomstige schoonzoon. Frans werd opgevoed in Wenen, met het oog op zijn toekomstig huwelijk met Maria Theresia van Oostenrijk. Al snel ontstond een emotionele aantrekkingskracht tussen de twee. Op 12 februari 1736 trouwde Frans met Maria Theresia. Dankzij zijn zakeninstinct en gezond verstand was hij een goede hulp voor zijn vrouw.

In het Verdrag van Wenen (1738) verloor hij het voorvaderlijke Lotharingen aan de Fransen, die het gewest nog enige tijd in leen gaven aan de onfortuinlijke Franse pretendent voor de Poolse troon Stanislaus Leszczyński, die schoonvader was van de Franse koning. In ruil daarvoor ontving Frans I het groothertogdom Toscane, na de dood van Gian Gastone de' Medici.

Bij de dood van keizer Karel VI legden Frederik II van Pruisen en Karel VII van Beieren de Pragmatieke Sanctie naast zich neer en brak de Oostenrijkse Successieoorlog uit. Frederik veroverde Silezië en Karel kroonde zich tot keizer. Na de plundering van München (1744) en de dood van Karel VII (20 januari 1745), was Beieren bereid de Vrede van Füssen te ondertekenen. In dit verdrag werd Frans I Stefan erkend als keizer van het Heilige Roomse Rijk.

In 1731 werd hij in Den Haag als eerste vorst op het vasteland ingewijd als lid van de Orde van Vrijmetselaren. Hij bleef zijn hele leven actief in de Loge en steunde de Orde in Oostenrijk, ondanks de tegenstand van de Katholieke Kerk.

Frans' broer Karel van Lorreinen werd in 1744 na de dood in het kraambed van zijn vrouw Maria Anna, zuster van keizerin Maria Theresia, landvoogd van de Zuidelijke Nederlanden.

Frans stierf onverwacht in een koets op de terugweg van de opera van Innsbruck. Zijn dood werd door zijn vrouw als een heel zwaar verlies beschouwd.

Kinderen[bewerken | brontekst bewerken]

Frans I en Maria Theresia hadden zestien kinderen, van wie tien hun jeugd overleefden:

• Maria Elisabeth (5 februari 1737 – 7 juli 1740)
• Maria Anna (6 oktober 1738 – 19 november 1789) bleef ongehuwd
• Maria Karolina (12 januari 1740 – 25 januari 1741)
• Jozef II (13 maart 1741 – 20 februari 1790), keizer van het Heilig Roomse Rijk
• Maria Christina (13 mei 1742 – 24 juni 1798), vanaf 1766 gehuwd met hertog en landvoogd der Oostenrijkse Nederlanden Albert Casimir van Saksen-Teschen (1738–1822)
• Maria Elisabeth (13 juli 1743 – 25 september 1808), abdis te Innsbruck
• Karel Jozef (1 februari 1745 – 18 januari 1761)
• Maria Amalia (26 februari 1746 – 18 juni 1804), vanaf 1769 gehuwd met hertog Ferdinand van Parma (1751–1802)
• Leopold II (5 mei 1747 – 1 maart 1792), keizer van het Heilige Roomse Rijk, gehuwd met Marie Louise van Bourbon
• Karolina (17 september 1748, overleden dezelfde dag)
• Johanna Gabriella (4 februari 1750 – 23 december 1762) - verloofd met koning Ferdinand I der Beide Siciliën (1751–1825)
• Maria Josepha (19 maart 1751 – 15 oktober 1767) - verloofd met koning Ferdinand I der Beide Siciliën
• Maria Carolina (13 juli 1752 – 7 september 1814) - in 1768 gehuwd met koning Ferdinand I der Beide Siciliën
• Ferdinand Karel (1 juni 1754 – 24 december 1806), gehuwd met Maria Beatrice d'Este, enig kind en erfgename van Ercole III d'Este, hertog van Modena (1750 – 1829)
• Marie Antoinette (Maria Antonia) (2 november 1755 – 16 oktober 1793) - in 1770 gehuwd met koning Lodewijk XVI van Frankrijk (1754–1793)
• Maximiliaan Frans, (8 december 1756 – 27 juli 1801), aartsbisschop, keurvorst van Keulen

Karel Jozef, Johanna Gabriela en Maria Josepha zijn gestorven aan de pokken. Maria Elisabeth was ook besmet maar overleefde met littekens in het aangezicht.

Heraldiek[bewerken | brontekst bewerken]

Het wapenschild van Frans Stefan veranderde verschillende keren tijdens zijn leven. Aanvankelijk voerde hij het wapen van de hertogen van Lotharingen. Toen hij in 1737 het groothertogdom Toscane kreeg, voegde hij het wapen van de Medici aan het hartschild toe. Als keizer van het Heilige Roomse Rijk mocht hij zijn persoonlijk wapen op een Rooms-Duitse adelaar zetten.

• 
  Wapen als hertog van Lotharingen
• 
  Wapen als groothertog van Toscane
• 
  Wapen als Rooms-Duits keizer

Voorouders[bewerken | brontekst bewerken]

Zie de categorie Francis I, Holy Roman Emperor van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.