Keizer Ferdinand II

Ferdinand II
Ferdinand II in harnas met maarschalksstaf (ca. 1614), Kunsthistorisches Museum
Rooms-Duits koning en keizer
Regeerperiode	1619 - 1637
Verkiezing en kroning	22 december 1636 in Regensburg
Voorganger	Matthias
Opvolger	Ferdinand III
Regerend aartshertog van Binnen-Oostenrijk
Regeerperiode	1590 - 1619
Regenten	1590 - 1593: Ernst 1593 - 1595: Maximiliaan III
Voorganger	Karel II
Koning van Bohemen
Regeerperiode	1e 1617 - 1619 2e 1620 - 1637
Voorganger	1e Matthias 2e Frederik
Opvolger	1e Frederik 2e Ferdinand III
Koning van Hongarije
Regeerperiode	1618 - 1637
Voorganger	Matthias
Opvolger	Ferdinand III
Regerend aartshertog van Oostenrijk
Regeerperiode	1619 - 1637
Voorganger	Matthias
Opvolger	Ferdinand III
Huis	Habsburg
Vader	Karel II van Oostenrijk
Moeder	Maria Anna van Beieren
Geboren	9 juli 1578 Graz, Binnen-Oostenrijk
Gestorven	15 februari 1637 Wenen, Oostenrijk
Begraven	Mausoleum, Graz
Echtgenotes	1. Maria Anna van Beieren 2. Eleonora Gonzaga
Religie	Rooms-katholiek

Ferdinand II (Graz, 9 juli 1578 – Wenen, 15 februari 1637), was de zoon van Karel II van Oostenrijk, broer van keizer Maximiliaan II, de vader van keizer Matthias. Hij behoorde tot het huis Habsburg en was van 1619 tot zijn dood Rooms-Duits koning en keizer.

Jeugd[bewerken | brontekst bewerken]

Ferdinand werd katholiek opgevoed en onder invloed van zijn jezuïtische leraren groeide hij op tot een erg vroom man. Hij studeerde aan de Universiteit van Ingolstadt, maar vertoonde weinig interesse in de kunsten. Ferdinand was klein van stuk en leed zijn ganse leven aan rugklachten, mogelijk ten gevolge van een genetische afwijking.

Rond 1595 nam hij vanuit Graz het bestuur van Binnen-Oostenrijk op. Het Oñateverdrag tussen Filips III van Spanje en de Habsburgse tak uit Binnen-Oostenrijk hekelde de zachte aanpak van kardinaal Melchior Khlesl, die een voorstander was van godsdienstige verdraagzaamheid. De aanhangers van de Contrareformatie bepleitten een hardere aanpak ten opzichte van de protestanten en kozen Ferdinand als opvolger voor de kinderloze keizer Matthias. Hij liet protestantse instellingen sluiten en Lutherse boeken in beslag nemen en verbranden. De edelen van het land werden gedwongen zich te bekeren tot het katholicisme wilden ze hun gronden niet verliezen. Misschien 2.000 prominente protestanten, waaronder sterrenkundige Johannes Kepler, verlieten het land.^[1]

Vorst[bewerken | brontekst bewerken]

Koning van Bohemen[bewerken | brontekst bewerken]

Nog tijdens de regeerperiode van keizer Matthias werd hij benoemd tot koning van Bohemen (1617). De Tweede Praagse Defenestratie en de daarop volgende Boheemse Opstand (1618-1620) waren de aanleiding voor de Dertigjarige Oorlog.

Bohemen koos de protestantse keurvorst Frederik V van de Palts tot staatshoofd, die dit aanvaardde, mede door aansporing van zijn neef de Nederlandse stadhouder prins Maurits. Ferdinands legeraanvoerder Tilly versloeg echter het Boheemse leger op 8 november 1620 in de Slag op de Witte Berg nabij Praag. Frederik kwam meteen ten val en vluchtte naar Nederland. Spanjaarden en jezuïeten voerden in het land de Contrareformatie door. In 1627 hief Ferdinand, inmiddels keizer van het Heilige Roomse Rijk, het gekozen koningschap van Bohemen op. Hiermee werd Bohemen een erfelijk bezit van het Huis Habsburg. Zijn intolerante en onderdrukkende stijl van regeren stond vrede in de weg. Het einde van de Dertigjarige Oorlog heeft hij dan ook niet meegemaakt.

Koning van Hongarije[bewerken | brontekst bewerken]

Bij zijn aantreden lapte hij het Verdrag van Wenen (1606) aan zijn laars. Dat bracht hem onmiddellijk in conflict met Gabriël Bethlen. Vechten op twee fronten was geen goed idee en Gabriël Bethlen boekte heel wat terreinwinst. Na zijn overwinning bij de Slag op de Witte Berg sloeg hij hard terug. De Vrede van Nikolsburg (1621) gaf Ferdinand de tijd om met keurvorst Frederik V van de Palts af te rekenen. Later zou Gabriël Bethlen zich nog verschillende keren aan de zijde van de protestanten scharen. Met de Vrede van Presburg (1626) werd er definitief vrede gesloten.^[2]

Keizer van het Heilige Roomse Rijk[bewerken | brontekst bewerken]

De Dertigjarige Oorlog woedde in alle hevigheid voort en Ferdinand richtte zijn pijlen op Noord-Duitsland en Denemarken, onder leiding van Albrecht von Wallenstein.

Huwelijk en kinderen[bewerken | brontekst bewerken]

Hij was de zoon van Karel II van Oostenrijk (1540-1590) en Maria Anna van Beieren (1551-1608). Zijn eerste vrouw was Maria Anna van Beieren (1574-1616), dochter van Willem V, hertog van Beieren. Uit dit huwelijk zijn de volgende kinderen voortgekomen:

Zijn tweede vrouw was Eleonora Gonzaga (1598-1655); het huwelijk vond plaats in Innsbruck in 1622. Dit huwelijk bleef kinderloos.

Kwartierstaat (voorouders)[bewerken | brontekst bewerken]

Filips de Schone (1478-1506)

Johanna van Castilië (1479-1555)

Wladislaus II van Hongarije (1456-1514)

Anna van Foix-Candale (1484-1506)

Willem IV van Beieren (1493-1550)

Maria Jacoba van Baden (1507-1580)

Keizer Ferdinand I (1503-1564)

Anna van Bohemen en Hongarije (1503-1547)

Keizer Ferdinand I (1503-1564)

Anna van Bohemen en Hongarije (1503-1547)

Albrecht V van Beieren (1528-1579)

Anna van Oostenrijk (1528-1590)

Karel II van Oostenrijk (1540-1590)

Maria Anna van Beieren (1551-1608)

Anna van Oostenrijk (1573-1598)

Maria Christina van Oostenrijk (1574-1621)

Keizer Ferdinand II (1578-1637)

Margaretha van Oostenrijk (1584-1611)

Leopold V van Habsburg (1586-1632)

Maria Magdalena van Oostenrijk (1589-1631)

... en 4 broers en 5 zusters

Zie de categorie Ferdinand II, Holy Roman Emperor van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.