Kabinet-Röell

Kabinet-Röell
groepsportret
Premier	Joan Röell
Beëdiging	9 mei 1894
Demissionair	28 juni 1897
Ontslagdatum	27 juli 1897
Voorganger	Van Tienhoven
Opvolger	Pierson
Overzicht kabinetten
Portaal    Politiek

Het kabinet-Röell was een Nederlands behoudend liberaal kabinet dat regeerde van 9 mei 1894 tot 27 juli 1897. Dit anti-Takkiaanse kabinet bestond voor het merendeel uit liberalen. De katholieken krijgen in ruil voor steun aan het kabinet één minister. Het lukt minister Samuel van Houten een nieuwe Kieswet in te voeren, die minder ver gaat dan het voorstel van Tak, maar wel leidt tot groei van het aantal (mannelijke) kiezers.

Het kabinet weet een aantal belangrijke wetten tot stand te brengen, waaronder een regeling voor de financiële verhouding tussen gemeenten en Rijk. In 1897 treedt het kabinet aan de vooravond van de verkiezingen af, omdat het zijn taak als volbracht beschouwt.

Bijzonderheden[bewerken | brontekst bewerken]

Tijdens deze kabinetsperiode is er een economische crisis, die vooral de landbouw treft.

De nieuwe Kieswet van Van Houten is ingewikkelder dan het voorstel van Tak van Poortvliet uit 1894. De wet omschrijft welke criteria er gelden als kentekenen van geschiktheid en welstand. Het betalen van belasting blijft het voornaamste vereiste voor het verkrijgen van het kiesrecht. Daarnaast komen er echter - maar in veel geringere mate - huur-, loon-, spaar- en examenkiezers. Dat zijn kiezers die een bepaald bedrag aan huur betalen of loon ontvangen, dan wel spaargeld bezitten of bepaalde examens hebben afgelegd.

De grote steden die tot nu toe één kiesdistrict met meerdere afgevaardigden omvatten, worden gesplitst in enkelvoudige districten. Voortaan moeten kiezers naar een stemlokaal en krijgen ze pas daar het stembiljet uitgereikt. Het aantal kiezers wordt verdubbeld van 300.000 naar 600.000. Naarmate de welvaart stijgt, zal ook het aantal kiezers verder toenemen.

Ambtsbekleders[bewerken | brontekst bewerken]

Ambtsbekleders			Ministers / Ministerie		Termijn	Partij
		jhr.mr. J. (Joan) Röell (1844–1914)	Voorzitter		9 mei 1894 – 27 juli 1897	O (Oud- Liberaal)
			Minister	Buitenlandse Zaken
		mr. S. (Samuel) van Houten (1837–1930)	Minister	Binnenlandse Zaken	9 mei 1894 – 27 juli 1897	O (Oud- Liberaal)
		mr. J.P. Sprenger van Eyk (1842–1907)	Minister	Financiën	9 mei 1894 – 27 juli 1897	O (Conservatief- Liberaal)
		mr. W. (Willem) van der Kaay (1831–1918)	Minister	Justitie	9 mei 1894 – 27 juli 1897	O (Oud- Liberaal)
		Ph.W. van der Sleyden (1842–1923)	Minister	Waterstaat, Handel en Nijverheid	9 mei 1894 – 27 juli 1897	O (Oud- Liberaal)
		luitenant-generaal C.D.H. Schneider (1832–1925)	Minister	Oorlog	9 mei 1894 – 27 juli 1897	RK
		jhr. H.M. van der Wijck (1843–1932)		Marine	9 mei 1894 – 27 juli 1897	O (Liberaal)
		mr. J.H. Bergsma (1838–1915)	Minister	Koloniën	9 mei 1894 – 27 juli 1897	O (Oud- Liberaal)
Bron: Kabinet-Röell Parlement & Politiek