Joan van der Waals

Joan van der Waals
Plaats uw zelfgemaakte foto hier
Persoonlijke gegevens
Volledige naam	Joan Henri van der Waals
Geboortedatum	2 mei 1920
Geboorteplaats	Amsterdam
Overlijdensdatum	21 juni 2022
Overlijdensplaats	Leiden
Wetenschappelijk werk
Vakgebied	Experimentele natuurkunde
Promotor	Jan J. Hermans[1]
Opleiding	Natuurkunde
Alma mater	Universiteit van Amsterdam
Instituten	LION
officiële website
Portaal    Natuurkunde

Joan Henri van der Waals (Amsterdam, 2 mei 1920 - Leiden, 21 juni 2022^[2]) was een Nederlandse hoogleraar natuurkunde. Hij werd vooral bekend door zijn werk in de molecuulfysica. Van der Waals was, van 1967 tot aan zijn emeritaat in 1989, als hoogleraar verbonden aan het Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde.

Leven en werk[bewerken | brontekst bewerken]

Van der Waals was de achterkleinzoon van de broer van Nobelprijswinnaar Johannes Diderik van der Waals. Hij interesseerde zich al vroeg voor natuurkunde. Na zijn middelbare school werkte hij als leerling-assistent in een laboratorium in Londen. Terug in Nederland ging hij in Amsterdam exacte wetenschappen studeren. Na zijn weigering de loyaliteitsverklaring met de Duitsers te tekenen, dook hij onder en ging hij in het verzet.

Na de afronding van zijn studie in Amsterdam ging Van der Waals werken voor Shell. In 1950 promoveerde hij aan de Rijksuniversiteit Groningen op het proefschrift Thermodynamic properties of mixtures of alkanes differing in chain length (thermodynamische eigenschappen van mengsels van alkanen met verschillende keten-lengte). Tussen 1953 en 1958 publiceerde Van der Waals (deels met J.C. Platteeuw) veschillende artikelen over de zogeheten "kooimoleculen". Het betoog kwam erop neer dat watermoleculen een soort kooi vormen om een molecuul methaan, een belangrijk bestanddeel van aardgas, en dat kooimoleculen bij bepaalde druk stabiel zijn. In 1967 werd Van der Waals benoemd tot hoogleraar experimentele natuurkunde in Leiden, een functie die hij tot 1989 vervulde. Ook na zijn pensioen bleef Van der Waals actief, en was hij een graag gezien spreker op bijeenkomsten.^[3]

Eerbewijzen[bewerken | brontekst bewerken]

Van der Waals kreeg de Bourke Award van de Royal Society of Chemistry in 1962. In 1971 werd hij gekozen tot lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, en tussen 1984 en 1987 zat hij ook in het KNAW-bestuur. Van der Waals was ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

• Website Leidse hoogleraren
• Joan van der Waals spreekt op 95-jarige leeftijd bij de KNAW (13 mei 2015)
• 'De ontdekker van de watermolecuulkooi'. In: NRC, 27 juni 2022
• 'Fysicus die de eerste computer op het europese vasteland tot zijn beschikking had'. In De Volkskrant, rubriek 'Postuum', 28 juli 2022