Intelligent verkeerslicht

Een Intelligent verkeerslicht (afgekort: iVRI) of slim verkeerslicht is een verkeerslicht die kan communiceren met verkeersdeelnemers en andere verkeerslichten.^[1] Het klassieke verkeerslicht heeft een voorgeprogrammeerde regeling en/of reageert op meetlussen in het wegdek en de drukknopjes voor fietsers en voetgangers. Het doel van het slimme verkeerslicht, vergeleken met het klassieke verkeerslicht, is het verbeteren van de doorstroming en verkeersveiligheid.^[1] Ook zou in de optimaalste situatie de iVRI de uitstoot van CO₂ doen verminderen.^[2]

De software van intelligente verkeerslichten communiceert met verkeersdeelnemers door middel van hun smartphone of navigatiesysteem.^[3] Aan de hand van de locatie en snelheid van de verkeersdeelnemer kan het verkeerslicht zien hoelang het duurt voordat de persoon bij het verkeerslicht zal arriveren en hoeveel personen/voertuigen staan te wachten voor het verkeerslicht. Op basis van deze informatie besluit het intelligente verkeerslicht welke rijrichting groen of rood krijgt en voor hoelang. Ook kan het verkeerslicht 'zien' dat er een hulpdienst aanrijdend is en zijn regeling hierop aanpassen.^[4] Doordat intelligente verkeerslichten met elkaar communiceren kan een verkeerslicht een ander verkeerslicht 'vertellen' hoeveel verkeer het kan verwachten. Het doel hierachter is dat verkeerslichten beter op elkaar afgesteld zullen staan. Anno 2023 kunnen intelligente verkeerslichten niet 100% op basis van data van smartphones en navigatiesystemen functioneren. En worden daarom ondersteund door meetlussen en/of een voorgeprogrammeerde regeling.

Ondanks dat het intelligente verkeerslicht zelf kan bepalen welke regeling het beste is voor de doorstroming, kan de eigenaar van de slimme verkeerslichten, de wegbeheerder, bepalen of bepaalde verkeersdeelnemers voorrang krijgen zoals fietsers en voetgangers of openbaar vervoer. Dit zijn vaak politieke keuzes. Een stad dat in zijn verkeersbeleid heeft staan fietsen en wandelen te willen stimuleren kan ervoor kiezen dat een intelligent verkeerslicht hun voorrang/hogere prioriteit geeft.

De kritiek op het intelligent verkeerslicht is de privacy, omgang met data en de beveiliging daarvan. Het verkeerslicht heeft immers informatie van individuen nodig (locatie, snelheid etc) om te kunnen reageren.^[5][6][7]

Situatie naar land[bewerken | brontekst bewerken]

België[bewerken | brontekst bewerken]

In België worden 250 intelligente verkeerslichten gerealiseerd in 2024.^[8]

Nederland[bewerken | brontekst bewerken]

Nederland is wereldwijde voorloper qua intelligente verkeerslichten.^[9] In de jaren tien is de uitrol van iVRI's begonnen. Qua autoverkeer reageren intelligente verkeerslichten alleen op de smartphone-applicaties Flitsmeister en Onderweg.^[10][11] Op andere navigatiesystemen voor autoverkeer zoals Waze, HERE WeGo, Garmin, TomTom en Google Maps reageert een slim verkeerslicht in Nederland niet. Echter is de software wel voorbereid om gekoppeld te worden met alle navigatiesystemen. Ook zijn er een aantal wegbeheerders die applicaties hebben ontwikkeld voor fietsers. Fietsers zouden dan sneller groen krijgen bij het verkeerslicht. Tevens zijn er lokale projecten waarbij vrachtwagens op bepaalde wegen voorrang krijgen.^[12] Wie voorrang/prioriteit krijgt bij een intelligent verkeerslicht bepaalt de wegbeheerder.