HIMARS

HIMARS
Type	Raketartillerie
Land van oorsprong	Verenigde Staten
Dienstgeschiedenis
In dienst	Sinds juni 2005
Productiegeschiedenis
Ontwerper	Lockheed Martin
Ontworpen	1996
Producent	Lockheed Martin
Eenheidskost	US$ 5,1 miljoen (2014)
Geproduceerd	1996
Aantal gebouwd	540
Specificaties
Massa	16,2 t
Lengte	7 m
Lengte	ca. 4 m (lanceerbuis)
Breedte	2,4 m
Hoogte	3,2 m
Bemanning	3
Kaliber	22,7 cm (MLRS), 61 cm (ATACMS)
Vuursnelheid	6 raketten in 30 s
Projectielsnelheid	85 km/h (voertuig)
Effectief bereik	480 km (voertuig)
Maximum bereik	300 km (ATACMS-raket)
Voedingssysteem	1 capsule met 1 of 6 raketten

HIMARS of voluit het High Mobility Artillery Rocket System is een Amerikaans mobiel meervoudig raketartilleriesysteem. Het is een aanvalswapen tegen artillerie- en luchtafweerposities en bevoorradings- en lichte pantservoertuigen. Na een aanval kan de HIMARS snel verdertrekken voor het gelokaliseerd kan worden voor een tegenaanval, vandaar ook de naam.

Het systeem werd eind jaren negentig ontwikkeld als lichtere, meer mobiele variant van MLRS voor het Amerikaanse leger en marinierskorps. Waar MLRS uit twee capsules met raketten gemonteerd op een gepantserd rupsvoertuig bestaat, heeft HIMARS slechts één dezelfde capsule op een standaard 6x6-legervrachtwagen met gepantserde cabine van het type FMTV. Oorspronkelijk werd dit chassis aangeleverd door de Amerikaanse dochter van BAE Systems, maar sinds 2017 wordt ook dit onderdeel door producent Lockheed Martin zelf gemaakt. Het weegt maar half zo veel als het MLRS-rupsvoertuig en kan daardoor vervoerd worden met een C-130-transportvliegtuig.

Het Amerikaanse leger duidt HIMARS aan als M142.

Lanceerder en raketten[bewerken | brontekst bewerken]

De standaard HIMARS gebruikt dezelfde capsule met zes lanceerbuizen en 22,7 cm-raket als MLRS. De ruim 300 kilogram wegende MLRS-raket is ongeleid en bedoeld om een gebied te treffen met submunitie eerder dan een specifiek doelwit. De lanceerinrichting is uitgerust met een kraan waarmee één persoon in een vijftal minuten een nieuwe capsule kan laden. Het systeem wordt beheerd met Lockheed Martin's computergestuurd Universeel Vuurcontrolesysteem (UFCS). Dit systeem is uitgerust met GPS en richt zelf de lanceerder op een ontvangen doelpositie.

De M-26 MLRS-raket heeft een bereik tot 32 kilometer. Daar is de goedkopere M-28 oefenraket van afgeleid die maar 9 kilometer ver gaat, alsook de ER-MLRS die 45 kilometer haalt maar dan met minder submunitie.

De M-31 GMLRS geleide raket heeft een bereik tot zeker 84 kilometer (In de praktijk nog iets meer, maar dat gaat ten koste van de precisie). Dit is het type raket dat sinds mei 2022 door Oekraïense strijdkrachten veel is gebruikt.

In samenwerking met Diehl, MBDA en FiatAvio werd een nieuwe geleide raket met een groter bereik ontwikkeld. De GMLRS is uitgerust met traagheidsnavigatie, GPS en kleine stuurvlakken. In mei 2005 werden de eerste exemplaren afgeleverd en in september werden ze al ingezet in Irak. Later werd een variant ontwikkeld met een fragmentatiespringkop in plaats van submunitie. De wolframen fragmenten bestrijken een veel groter gebied dan submunitie en deze variant werd na 2015 de nieuwe standaard. Er werd ook een ER-GMLRS ontwikkeld met een bereik tot 150 kilometer. Deze variant werd in maart 2021 voor het eerst getest.

HIMARS kan ook de in 1991 geïntroduceerde MGM-140 ATACMS of voluit Army Tactical Missile System lanceren. Deze 61 cm-raket weegt 1,67 ton en heeft afhankelijk van de versie een maximum bereik van 165 of 300 kilometer. Ook van deze raket werden later versies met een groter bereik en GPS-geleiding ontwikkeld. HIMARS kan slechts één ATACMS-raket tegelijk laden. Er zijn varianten met 300 of 900 cluster submunitie en varianten met 247 kg springkoppen. De ontwikkeling van ATACMS werd in 2007 beëindigd vanwege de kosten. Samen met Boeing en Raytheon werd de ontwikkeling van een nieuwe raket gestart. De Precision Strike Missile of PrSM zou een bereik van 499 kilometer krijgen en wat smaller worden, zodat er twee in een capsule passen. Nadat de Verenigde Staten zich terugtrokken uit het INF-verdrag, werd een nog groter bereik vooropgesteld.

Naast ballistische raketten kan een HIMARS ook GLSDB’s (Ground Launched Small Diameter Bomb) lanceren. Dit zijn hybriden tussen een raket en een zweefbom die zijn opgebouwd uit een M26-raketmotor en een GBU-39-zweefbom die normaliter vanonder een vliegtuig worden losgelaten. Na als raket uit een MLRS lanceerbuis te zijn gelanceerd klappen vleugels uit en is deze in staat met zijn springkop naar doelen tot op 180 km van de lanceerplaats te vliegen. Doelen kunnen daarbij ook van achteren benaderd worden.

Gebruikers[bewerken | brontekst bewerken]

In juni 2005 werden de eerste systemen in gebruik genomen bij het Amerikaanse leger. In juli 2007 werd het voor het eerst ingezet, door het marinierskorps in Irak. De Verenigde Staten wilden in totaal 900 HIMARS aanschaffen. De Verenigde Arabische Emiraten waren de eerste exportklant. Zij bestelden in september 2006 twintig stuks. Sindsdien hebben ook Roemenië, Singapore, Qatar en Jordanië het systeem aangekocht.

Eind juni 2022 leverden de Verenigde Staten de eerste twaalf HIMARS aan Oekraïne in het kader van de westerse steun na de Russische invasie van dat land. Oekraïne kreeg er in eerste instantie M31 raketten met een maximaal bereik van 90 km bij, om te vermijden dat ze tegen doelwitten op Russisch grondgebied zouden worden ingezet. Later kreeg Oekraïne ook M26-AT2, ATACMS-Block 1 (eerste bekende gebruik 17 oktober 2023) en GLSDB.

Estland heeft in december 2022 voor 200 miljoen dollar HIMARS gekocht.^[1]

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

• (en) Productpagina bij Lockheed Martin
• (en) HIMARS Technical Manuals

Zie de categorie High Mobility Artillery Rocket System van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.