Georges Bizet

Georges Bizet
Georges Bizet, door Étienne Carjat
Volledige naam	Alexandre César Léopold (Georges) Bizet
Geboren	Parijs, 25 oktober 1838
Overleden	Bougival, 3 juni 1875
Land	Frankrijk
Beroep	Componist, organist en pianist
Instrument	orgel, piano
(en) IMDb-profiel
(en) Allmusic-profiel
(en) Discogs-profiel
(en) MusicBrainz-profiel
Portaal    Muziek

Alexandre César Léopold (Georges) Bizet (Parijs, 25 oktober 1838 – Bougival, 3 juni 1875) was een Frans componist die vooral bekend is door zijn opera Carmen en zijn orkestsuites L'Arlésienne.

Levensloop[bewerken | brontekst bewerken]

Bizet werd geboren in Parijs als Alexandre-César-Léopold Bizet, maar werd Georges gedoopt in de kerk Notre-Dame-de-Lorette en zo zou hij bekend worden. Zijn vader Adolphe Armand Bizet, oorspronkelijk kapper en pruikenmaker, was een loopbaan als zanger begonnen, behaalde veel succes en werd uiteindelijk zangleraar. Hij heeft ook enkele werken gecomponeerd, onder andere een strijkkwartet. Zijn moeder Marie Louise Léopoldine Joséphine Delsarte was een pianiste.

Als muzikaal wonderkind studeerde Bizet vanaf zijn negende jaar aan het Conservatoire national supérieur de musique van Parijs waar hij vele competities won. Hij was leerling van onder anderen Antoine François Marmontel (piano), François Benoist (orgel), Pierre Joseph Guillaume Zimmermann en Charles Gounod (contrapunt) en Jacques François Fromental Halévy (compositie). In 1857, Bizet was toen negentien, won hij de prestigieuze Prix de Rome voor de eenakter Le Docteur Miracle. Deze aanmoedigingsprijs stelde hem in staat enige jaren in Italië te studeren.

Bizet is vooral bekend door zijn opera’s, maar schreef ook symfonieën en liederen. Zijn bekendste symfonie is zijn eerste, de Symfonie in C uit 1855. Het stuk werd pas in 1935 voor het eerst uitgevoerd nadat het manuscript door dirigent Felix Weingartner (1863-1942) in Parijs was ontdekt. Uit het stuk kan men Bizets jeugdige talent goed opmaken. Hij schreef het op zijn zeventiende en nam daarbij Charles Gounods (1818-1893) Symfonie Nr. 1 als voorbeeld. Later zou hij goed bevriend raken met Gounod.

Een van zijn weinige directe successen was de opera Les pêcheurs de perles (De parelvissers). Hij schreef het stuk voor de Opéra-Comique in Parijs in 1863. De opera is vooral bekend om het duet voor tenor en bariton, Au fond du temple saint.

Voor een bepaalde tijd was hij ook muziekcriticus onder het pseudoniem Gaston de Betzi voor La revue nationale et étrangère, een maandelijks muziekmagazine.

In 1869 huwde hij Geneviève Halévy, de dochter van zijn compositieleraar, met wie hij al een kind had.

Zijn bekendste werk is de opera Carmen (1875). Het stuk is een bewerking van een roman met dezelfde titel van Prosper Mérimée (1803-1870) over een dramatische liefdesgeschiedenis van een Spaanse zigeunerin. Carmen was niet onmiddellijk succesvol. Het publiek was aanvankelijk geschokt door het warmbloedige hoofdpersonage en de tragische afloop van het verhaal. Niettemin werd de opera door tijdgenoten als Wagner (1813-1883), Brahms (1833-1897) en Tsjaikovski (1840-1893) geroemd. Carmen zou uitgroeien tot een van de bekendste en populairste opera’s ter wereld.

Bizet maakte dit succes niet mee. Kort nadat Carmen in première was gegaan, overleed hij op 36-jarige leeftijd aan een hartinfarct. Hij werd begraven op de begraafplaats Père-Lachaise in Parijs.

Composities[bewerken | brontekst bewerken]

Werken voor orkest[bewerken | brontekst bewerken]

• 1855 Symfonie in C-groot
  1. Allegro Vivo
  2. Andante. Adagio
  3. Allegro Vivace
  4. Finale. Allegro Vivace
• 1855 Ouverture in a-klein
• 1859/1860 Vasco da Gama - Ode-Symfonie naar Louis Delâtre, voor orkest
• 1860-1861 Scherzo et marche funèbre in f-klein, voor orkest
• 1860-1868 rev.1871 Symfonie "Roma" in C-groot
  1. Andante tranquillo - Allegro agitato
  2. Allegretto vivace - Scherzo
  3. Andante molto
  4. Allegro vivacissimo (Carnaval)
• 1861 La Chasse d'Ossian, voor orkest (verloren gegaan)
• 1868-1869 Marche funèbre in b-klein, voor orkest
• 1872 L'Arlésienne Suite no. 1, voor orkest - première: 10 november 1872
  1. Allegro deciso; (prelude)
  2. Minuet, Allegro giocoso (minuetto)
  3. Adagietto
  4. Carillon - Allegro moderato
• 1873 Patrie!..., ouverture
• 1873 Petite suite d'orchestre, voor orkest - naar de pianocyclus Jeux d'enfants
  1. Marche: Trompette et Tambour
  2. Berceuse: La Poupée
  3. Impromptu: La toupie
  4. Duo: Petit mari, petite femme
  5. Galop: Le bal
  6. (Les quatre coins)
• 1879 L'Arlésienne Suite no. 2 (arrangement Ernest Guiraud)
  1. Pastorale
  2. Intermezzo
  3. Menuet
  4. Farandole

Missen, cantates en gewijde muziek[bewerken | brontekst bewerken]

• 1855-1857 L'Ange et Tobie, cantate (onvoltooid)
• 1855-1857 Héloïse de Montfort, cantate (onvoltooid)
• 1855-1857 Le Chevalier enchanté, cantate (onvoltooid)
• 1855-1857 Herminie, cantate (onvoltooid)
• 1855-1857 Le Retour de Virginie, cantate voor solisten, gemengd koor en orkest
• 1856 David, cantate (2e prijs bij de Prix de Rome) - manuscript is verloren gegaan
• 1857 Clovis et Clotilde, cantate (Prix de Rome) - première: 3 oktober 1857
• 1858 Te Deum, voor solisten, gemengd koor en orkest
• 1860 Carmen saeculare, cantate (onvoltooid)
• 1867 Les Noces de Prométhée, cantate (manuscript is verloren gegaan)
• Ave Maria, voor sopraan, cello en orgel

Muziektheater[bewerken | brontekst bewerken]

Opera's[bewerken | brontekst bewerken]

Operette[bewerken | brontekst bewerken]

Toneelmuziek[bewerken | brontekst bewerken]

• 1872 L'Arlésienne, muziek voor het schouwspel van Alphonse Daudet, 3 aktes

Vocale muziek[bewerken | brontekst bewerken]

• 1854 Petite Marguerite, voor zangstem en piano
• 1854 La Foi, l'Espérance et la Charité, voor zangstem en piano
• 1854 La Rose et l'abeille, voor zangstem en piano
• 1865 Vieille Chanson, voor zangstem en piano
• 1866 6 liederen in «Feuilles d'Album»
• 1866 À une Fleur, voor zangstem en piano
• 1866 Adieux de l'hôtesse arabe, op. 21 - tekst: Victor Hugo
• 1866 Après l'Hiver, voor zangstem en piano
• 1866 Chanson d'avril, voor zangstem en piano
• 1866 Douce Mer, voor zangstem en piano
• 1866 Rose d'amour, voor zangstem en piano
• 1868 Berceuse, voor zangstem en piano
• 1868 La Coccinelle, voor zangstem en piano
• 1868 Le Colibri, voor zangstem en piano
• 1868 Rêve de la bien-aimée, voor zangstem en piano
• 1873 Oh, quand je dors, voor zangstem en piano
• Au Fond Du Temple Saint, duet uit de opera «Les Pêcheurs de Perles» (De parelvissers) voor tenor, bariton en piano
• L'âme triste est pareille au doux ciel, voor zangstem en piano
• La Chanson de la rose, voor zangstem en piano
• Vous ne priez pas, voor zangstem en piano

Kamermuziek[bewerken | brontekst bewerken]

• 1874 Duo c-klein, voor cello en fagot

Werken voor piano[bewerken | brontekst bewerken]

• 1851 Deux caprices
• 1854 Grande Valse de concert Es-groot, op. 1
• 1857 Nocturne F-groot
• 1865 Chasse fantastique
• 1865 Les Chants du Rhin
  1. L'aurore
  2. Le départ
  3. Les rêves
  4. La bohemienne
  5. Confidences
  6. Le retour
• 1868 Variations chromatiques de concert in c-klein, op. 3
• 1868 Nocturne D-groot
• 1868 3 Esquisses musicales
• 1871 Jeux d'enfants, voor piano vierhandig, op. 22
  1. L'escarpolette
  2. La toupie
  3. La poupée
  4. Les chevaux de bois
  5. Le volant
  6. Trompette et tambour
  7. Les bulles de savon
  8. Les quatre coins
  9. Colin-Maillard
  10. Saute-Mouton
  11. Petit mari, petite femme
  12. Le bal
• Quatre préludes

Bibliografie[bewerken | brontekst bewerken]

• L’avant-scene opéra, Georges Bizet. Musique, Paris, Fayard, novembre 2000, 800 p., ISBN 2-213-60794-X
• Rémy Stricker: Georges Bizet, Gallimard, 1999, ISBN 2-07-074803-0
• Jean Grundy Fanelli: Index of Composers, in: A chronology of operas, oratorios, operettas, cantatas and misellaneous stage works with music performed in Pistoia 1606-1943, Bologna: Edizioni Pendragon, 1998, 301 p., ISBN 978-88-86366-58-8
• Colin Larkin: The encyclopedia of popular music, Third edition, New York: Macmillan, 1998, 8 v., ISBN 978-1-56159-237-1
• Celsa Alonso González: Indice Onomastico ..., in: La cancion lirica española en el siglo XIX, Madrid: Ediciones del ICCMU, 1998, 555 p., ISBN 978-84-89457-03-4
• L’avant-scene opéra, Georges Bizet, Les pêcheurs de perles: dossier de presse parisienne (1863), Heilbronn, vers 1996
• G. Kramer: Carmen ohne Folklore; Bizets Meisterwerk; deutsch und karg an der Wiener Volksoper, Oesterreichische Musikzeitschrift 51:177+ N2-3 1996
• Ken Bloom: American song, The complete musical theater companion: 1877-1995. Volume 2: T-Z and indexes, Second edition, New York: Schirmer Books, 1996, 2093 p., ISBN 0-02-864573-1
• F. Warren O'Reilly: Sarasota Opera: a Bizet first, and much Verdi, American Record Guide 59:28+ N5 1996
• Gabor Halasz: Künstlerische Werkstatt, Opernwelt N1:45 Jan 1996
• Lyon Mais qui a peur de Carmen? il, Diapason (France) N427:12 Jun 1996
• David Hamilton: Carmen, Opera News 60:32-5 May 16 1996
• Gerhard Schepelern: Personregister, in: Operaens historie i Danmark 1634-1975, Kobenhaven: Rosinante, 1995, 366 p., ISBN 978-87-16-14112-5
• A. Pascuzzi: L'opera francese nell'800, Rassegna Musicale Curci Quadrimestrale 48:26-8 N2 1995
• Mario Morini, Piero Ostali jr.: Casa Musicale Sonzogno: Cronologie, Saggi, testimonianze: secondo volume, Milano: Casa Musicale sonzogno di Piero Ostali, 1995, 907 p.
• Egzotikumok? Szegedi Carmen, gyori Pillangokisasszony, Muzsika 38:25-8 Jan 1995
• Gaspare nello Vetro: Nomi Citati Nella Cronologia, in: Teatro Reinach 1871-1944: gli spettacoli musicali opere concerti operette, Parma: Comune di Parma - Archivo storico Teatro Regio, 1995, 653 p.
• Francis Claudon: Dictionnaire de l'opéra-comique français, Paris: Peter Lang, 1995, 531 p., ISBN 978-3-906753-42-3
• B. Winterstetter: Bizet-Rarität im Rampenlicht: Städtische Bühnen Regensburg mit einer Neuinszenierung der Perlenfischer, Orchester, Das 42:54-5 N3 1994
• Andrew Porter: The Nightingale and Djamileh; Chelsea Opera Group at the Queen Elizabeth Hall, March 13, Opera (England) 45:760 Jun 1994
• Joachim Kaiser: Erlebte Musik; eine persönliche Musikgeschichte vom 18. Jahrhundert bis zur Gegenwart; Zweiter Band, München: List Verlag, 1994, 552 p.
• Wolfgang Suppan, Armin Suppan: Das Neue Lexikon des Blasmusikwesens, 4. Auflage, Freiburg-Tiengen, Blasmusikverlag Schulz GmbH, 1994, ISBN 3-923058-07-1
• S. Oksanen: Oopperakäännösten ongelmia: Esimerkkinä Bizet'n Carmen, in «Synteesi» (xii/2) 1993, p. 59-68
• Jesus C. Romero: Inauguracion de la Expo 92: "Carmen" Berganza en Sevilla, Monsalvat N205:12-13 Jun 1992
• Christoph Schwandt: Georges Bizet / mit Selbstzeugnissen und Bilddokumenten. Reinbek bei Hamburg: Rowohlt, 1991. 160 p. ISBN 3-499-50375-1
• E. Baker: The Scene Designs for the First Performance of Bizet's Carmen. in «19th Century Music» (13) 1990, p. 230-242
• Winton Dean: Georges Bizet - Leben und Werk, in Duits vertaald: Konrad Küster. Stuttgart: Deutsche Verlags-Anstalt 1988, ISBN 3-421-06385-0
• J. Weiland: Untergetaucht im Reich des Vergessens: Das Te Deum von Georges Bizet, in «Neue Zeitschrift für Musik» (149) 1988, p. 3-7
• Franz Stieger: Opernlexikon, Teil II: Komponisten, Tutzing: Hans Schneider, 1977
• M. Poupet: À propos de la mort de Bizet: une lettre inédite de Célestine Galli-Marié, in «Revue de Musicologie» (63) 1977, p. 148-153
• A. Németh: George Bizet elete es müvei (Bizet: sa vie et son oeuvre), Budapest, 1976
• G. Pintorno: Georges Bizet: la vita e la produzione teatrale, (thèse). Universitaria di Parma, 1975-1976
• H. Daffner: Friedrich Nietzsches Randglossen zu Bizets Carmen, Regensburg 1938 (1912)
• J. Chantavoine: Quelques inédits de Georges Bizet. in «Le ménestrel» (4 août-22 septembre 1933)
• Edgar Istel: Bizet und Carmen Stuttgart 1927
• C. Pigot: Georges Bizet et son oeuvre, Paris, 1911 (1886)
• E. Galabert: Bizet G., Lettres à un ami, 1865-1872, Paris, 1909
• C. Bellaigue: Georges Bizet: sa vie et ses oeuvres, Paris, 1890
• L. Mastrigli: Giorgio Bizet: la sua vita e le sue opere, Roma, 1888

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

• (en) Georges Bizet (gearchiveerd)
• (en) Biografie
• (fr) Biografie
• Bladmuziek van Bizet op de website van het International Music Score Library Project