Europese Raad

Dit artikel gaat over het orgaan van de EU dat bestaat uit de regeringsleiders van de lidstaten van de EU. Niet te verwarren met Raad van Europa. Voor het orgaan dat bestaat uit de vakministers van de lidstaten, zie Raad van de Europese Unie.
Vlag van Europa Europese Raad
Logo van de Europese Raad
Algemene informatie
Opgericht in 1961 (informeel)
2009 (formeel)
Aantal leden 27 staatshoofden en regeringsleiders van de Europese Unie
Ontmoetingsplaats Europagebouw, Brussel
Huidige legislatuur
Voorzitter Vlag van België Charles Michel
Portaal  Portaalicoon   Politiek

De Europese Raad (Engels: European Council) is een instelling van de Europese Unie.

De Europese Raad bestaat uit de regeringsleiders of gekozen staatshoofden van de 27 lidstaten van de Europese Unie, een voorzitter en de voorzitter van de Europese Commissie. De hoge vertegenwoordiger van de Unie voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid neemt ook deel aan de werkzaamheden van de Europese Raad. De Europese Raad geeft de nodige impulsen voor de ontwikkeling van de Unie en bepaalt de algemene politieke beleidslijnen en prioriteiten.[1]

De Europese Raad komt minstens twee keer per halfjaar bijeen. Men spreekt dan ook wel van een Europese top of van een EU-top.[2] De bijeenkomsten vinden plaats in het Europagebouw in Brussel.[3]

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Groepsportret op 29 juni 1987 te Brussel
Groepsportret op 24 maart 2011 te Brussel

De eerste Europese Raden werden gehouden in februari en juli 1961 (respectievelijk in Parijs en in Bonn). Het waren informele bijeenkomsten van de leiders van de Europese Gemeenschap. Deze kwamen er op voorstel van toenmalig Franse president Charles de Gaulle, die de dominantie van de andere (supranationale) instellingen te groot vond. Deze bijeenkomsten kregen pas een formeel karakter in de periode tussen 1974 en 1988. De Franse president Valéry Giscard d'Estaing vond namelijk dat de Europese leiders op regelmatige basis moesten bijeenkomen. In 1987 werd de Raad voor eerst vermeld in de Europese verdragen (in de Europese Akte) en hij kreeg pas een afgebakende rol in het Verdrag van Maastricht (1992).

Pas in 2009, in het Verdrag van Lissabon, werd de Europese Raad een officiële instelling. Ook werd besloten dat er een permanente voorzitter moest komen. Daarvoor presideerde de regeringsleider van het land dat ook de Raad van de Europese Unie voorzat. Er was dus elk halfjaar een andere voorzitter. De permanente voorzitter wordt verkozen door een gekwalificeerde meerderheid van de Europese Raad; hij dient regeringsleider te zijn geweest. Het mandaat van permanente voorzitter van de Europese Raad duurt tweeëneenhalf jaar en kan eenmaal worden verlengd.

Op 19 november 2009 werd de Belgische premier Herman Van Rompuy als eerste verkozen tot permanente voorzitter van de Europese Raad. Op 1 december 2009 begon hij aan zijn eerste termijn.[4] Sinds 1 januari 2010 zat hij de raadszittingen daadwerkelijk voor. Uiteindelijk eindigde de tweede termijn van Van Rompuy op 1 december 2014.

Van 1 december 2014 tot 1 december 2019 was de voormalige Poolse premier Donald Tusk de voorzitter van de Europese Raad. Sindsdien is de voormalige Belgische premier Charles Michel voorzitter.

Functie[bewerken | brontekst bewerken]

Artikel 15 van het EU-verdrag bepaalt:

De Europese Raad geeft de nodige impulsen voor de ontwikkeling van de Unie en bepaalt de algemene politieke beleidslijnen en prioriteiten. Hij oefent geen wetgevingstaak uit.

De Europese Raad stelt de politieke richting van de Europese Unie vast en is als zodanig een grote stimulator van Europese integratie. De Europese Raad heeft bijvoorbeeld met de Verklaring van Laken beslist dat er een Europese Conventie moest komen die een Europese Grondwet zou opstellen. Ook heeft hij het initiatief genomen voor beleidsstrategieën als de Strategie van Lissabon. De Europese Raad kan tevens besluiten om een Intergouvernementele Conferentie (IGC) te houden, die bevoegd is de Unieverdragen te wijzigen of nieuwe verdragen te sluiten. Daarnaast heeft hij een bijzondere verantwoordelijkheid voor het externe optreden van de Unie (art. 22 Unieverdrag) en voor het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid (art. 26 Unieverdrag).

De Europese Raad werd reeds voor 2009 gezien als het hoogste Unie-orgaan, hoewel het toen formeel nog geen Unie-instelling was.

Samenstelling[bewerken | brontekst bewerken]

De samenstelling van de Europese Raad
Partij #
EVP 10
PES 5
Renew 5
ECH 2
Onafhankelijk 5
Totaal 27
Vertegenwoordiger Foto Lidstaat Titel Partij Lid sinds
Michel, Charles Charles Michel Charles Michel Vlag van Europa Voorzitter
Zonder stemrecht
Voorzitter Renew
Nationaal: Mouvement Réformateur (MR)
2019
von der Leyen, Ursula Ursula von der Leyen Ursula von der Leyen Vlag van Europa Commissie
Zonder stemrecht
Voorzitter EVP
Nationaal: Christlich Demokratische Union (CDU)
2019
De Croo, Alexander Alexander De Croo Alexander De Croo Vlag van België België Premier Renew
Nationaal: Open Vlaamse Liberalen en Democraten (Open Vld)
2020
Denkov, Nikolai Nikolai Denkov Nikolai Denkov Vlag van Bulgarije Bulgarije Premier Onafhankelijk
Nationaal: Prodalzhavame Promyanata (PP)
2023
Christodoulides, Nikos Nikos Christodoulides Nikos Christodoulides Vlag van Cyprus Cyprus President Onafhankelijk 2023
Frederiksen, Mette Mette Frederiksen Mette Frederiksen Vlag van Denemarken Denemarken Premier PES
Nationaal: Socialdemokraterne
2019
Scholz, Olaf Olaf Scholz Olaf Scholz Vlag van Duitsland Duitsland Bondskanselier PES
Nationaal: Sozialdemokratische Partei Deutschlands
2021
Kallas, Kaja Kaja Kallas Kaja Kallas Vlag van Estland Estland Premier Renew
Nationaal: Eesti Keskerakond (EK)
2021
Orpo, Petteri Petteri Orpo Sanna Marin Vlag van Finland Finland Premier EVP
Nationaal: Nationale Coalitiepartij
2023
Macron, Emmanuel Emmanuel Macron Emmanuel Macron Vlag van Frankrijk Frankrijk President Renew[5]
Nationaal: Renaissance
2017
Mitsotakis, Kyriakos Kyriakos Mitsotakis Kyriakos Mitsotakis Vlag van Griekenland Griekenland Premier EVP
Nationaal: Nea Dimokratia
2019
Orbán, Viktor Viktor Orbán Viktor Orbán Vlag van Hongarije Hongarije Premier Onafhankelijk
Nationaal: Burgerunie (Fidesz)
2010
Varadkar, Leo Leo Varadkar Leo Varadkar Vlag van Ierland Ierland Taoiseach EVP
Nationaal: Fine Gael
2022
Meloni, Giorgia Giorgia Meloni Giorgia Meloni Vlag van Italië Italië Premier ECH
Nationaal: Fratelli d'Italia
2022
Plenković, Andrej Andrej Plenković Andrej Plenković Vlag van Kroatië Kroatië Premier EVP
Nationaal: Kroatische Democratische Unie (HDZ)
2016
Siliņa, Evika Evika Siliņa Evika Siliņa Vlag van Letland Letland Premier EVP
Nationaal: Eenheid (V)
2023
Nausėda, Gitanas Gitanas Nausėda Gitanas Nausėda Vlag van Litouwen Litouwen President Onafhankelijk 2019
Frieden, Luc Luc Frieden Luc Frieden Vlag van Luxemburg Luxemburg Premier EVP
Nationaal: Chrëschtlech Sozial Vollekspartei (CSV)
2023
Abela, Robert Robert Abela Robert Abela Vlag van Malta Malta Premier PES
Nationaal: Labour Party (PL)
2020
Rutte, Mark Mark Rutte Mark Rutte Vlag van Nederland Nederland Minister-president Renew
Nationaal: Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD)
2010
Nehammer, Karl Karl Nehammer Karl Nehammer Vlag van Oostenrijk Oostenrijk Bondskanselier EVP
Nationaal: Österreichische Volkspartei (ÖVP)
2021
Tusk, Donald Donald Tusk Donald Tusk Vlag van Polen Polen Premier EVP
Nationaal: Platforma Obywatelska (PO)
2023
Costa, António António Costa António Costa Vlag van Portugal Portugal Premier PES
Nationaal: Partido Socialista (PS)
2015
Johannis, Klaus Klaus Johannis Klaus Iohannis Vlag van Roemenië Roemenië President EVP
Nationaal: Nationaal-Liberale Partij (PNL)
2014
Golob, Robert Robert Golob Robert Golob Vlag van Slovenië Slovenië Premier Renew
Nationaal: Svoboda (GS)
2022
Fico, Robert Robert Fico Robert Fico Vlag van Slowakije Slowakije Premier Onafhankelijk
Nationaal: Smer
2023
Sánchez, Pedro Pedro Sánchez Pedro Sánchez Vlag van Spanje Spanje Premier PES
Nationaal: Partido Socialista Obrero Español (PSOE)
2018
Fiala, Petr Petr Fiala Petr Fiala Vlag van Tsjechië Tsjechië Premier ECH
Nationaal: ODS
2021
Kristersson, Ulf Ulf Kristersson Ulf Kristersson Vlag van Zweden Zweden Premier EVP
Nationaal: Moderata samlingspartiet (M)
2022

Externe link[bewerken | brontekst bewerken]

Zie de categorie European Council van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.