Eduard van Gelre

Eduard van Gelre
	1336-1371
	Anno 1371. Hertog Eduard van Gelre wordt te Baesweiler verraderlijk doodgeschoten (schilderij van Johannes Hinderikus Egenberger)
Hertog van Gelre
Periode	1361–1371
Voorganger	Reinoud III
Opvolger	Reinoud III van Gelre/Willem I van Gelre
Vader	Reinoud II van Gelre
Moeder	Eleonora van Engeland

Eduard van Gelre (12 maart 1336 — Baesweiler, 24 augustus 1371) was de jongste zoon uit het tweede huwelijk van hertog Reinoud II van Gelre met Eleonora van Engeland. Hij overleed ongehuwd en is begraven in het Klooster 's-Gravendaal.

Levensloop[bewerken | brontekst bewerken]

Eduard of Edward werd vernoemd naar zijn oom Eduard III van Engeland. Na de dood van zijn vader Reinoud II van Gelre en zeker na 1350 begon de Gelderse Broederstrijd tussen Edward en zijn oudere broer Reinoud III van Gelre.^[1] Eduard had daarbij de steun van de Van Bronkhorsten een belangrijke patroon in de Gelre'se ridderschap. In 1352 kreeg hij Roermond en de heerlijkheid Kessel van zijn broer na een verzoensverdrag. In 1354 (of 1556) ging hij met zijn broer Reinoud en de "vrije boeren" van de Veluwe de confrontatie aan met de Slag op de Vrijenberg, ondanks het kleine leger van Euard wonnen ze deze veldslag^[2]. Hij won de Slag bij Tiel in 1361 tegen zijn broer, zette hem gevangen, en werd zelf hertog van Gelre 1361-1371. Gedurende zijn regeerperiode was hij in oorlog met de Van Heeckerens en met de graaf van Kleef.

Gelderse en Gulikse troepen leverden op 22 augustus 1371 strijd tegen de Brabanders bij Baesweiler. De Brabanders verloren, hertog Wenceslaus van Brabant, werd gevangengenomen, maar Eduard werd bij de veldslag zelf dodelijk verwond, mogelijk vermoord door een pijl, door iemand uit zijn eigen gevolg afgeschoten (verdacht wordt Herman Leers van Hees). Hij overleed twee dagen later.

Zijn broer Reinoud volgde hem op maar overleed nog datzelfde jaar. De onverwachte dood van Eduard en zijn broer Reinoud, die beiden slechts bastaardkinderen nalieten, veroorzaakte de eerste Gelderse Successieoorlog.^[3] In 1372 werd zijn minderjarige neef (oomzegger) Willem van Gulik beleend met Gelre. De voogdij kwam aan diens vader hertog Willem II/VII van van Gulik. Vanaf zijn volwassenheid regeerde hij als hertog Willem I van Gelre.

Eduard was sinds 1368 verloofd met Catharina van Beieren, een dochter van de Hollandse graaf Albrecht van Beieren. De huwelijkse voorwaarden waren door de ridderschap en steden medebezeggeld. Toen Eduard in 1371 sneuvelde was het huwelijk nog niet voltrokken. Op 14 februari 1372 verbonden zijn halfzuster Maria en haar echtgenoot de hertog van Gulik zich de huwelijkse voorwaarden na te komen ten behoeve van hun zoon Willem. Op 18 september 1379 trouwde Catharina met hun zoon, de inmiddels hertog Willem I van Gelre.

Nakomelingen[bewerken | brontekst bewerken]

Van Eduard zijn de volgende bastaardkinderen bekend:^[4]

Johan bastaard van Gelre, pastoor van Botselaer
een dochter die voor 1371 huwde met een lid van het geslacht van Coevorden
Eén of meer kinderen van Jutken van Wijck

Voorouders[bewerken | brontekst bewerken]

Voorouders van Eduard van Gelre
Overgrootouders	Otto II 'De Lamme' (1215-1271) ∞ 1240 Margaretha van Kleef (-1251)	Gwijde van Dampierre (±1226-1305) ∞ 1265 Isabella van Luxemburg (1247-1298)	Eduard I van Engeland (1239-1307) ∞ 1254 Eleonora van Castilië (1241-1290)	Filips IV van Frankrijk (1268-1314) ∞ 1284 Johanna I van Navarra (1273-1305)
Grootouders	Reinoud I van Gelre (1255-1326) ∞ Margaretha van Dampierre (1272-1331)		Eduard II van Engeland (1284-1327) ∞ 1308 Isabella van Frankrijk (1292-1358)
Ouders	Reinoud II van Gelre (1295-1343) ∞ Eleonora van Engeland (1318-1355)
Eduard van Gelre (1336-1371)

Bronnen, noten en/of referenties

Janssen, Wilhelm (2003) 'De geschiedenis van Gelre tot het Tractaat van Venlo in 1543 - een overzicht' in: Het hertogdom Gelre. Geschiedenis, kunst en cultuur tussen Maas, Rijn en IJssel, p. 18 - 32, Jacobs, I.D. Eindred. (Matrijs)
Noordzij, Aart (2009) Gelre. Dynastie, land en identiteit in de late middeleeuwen, Werken Gelre no. 59 (Hilversum Verloren)
Nijhoff, I.A. (1830) in 4o, CXXXIV en 477 bladz. Tweede Deel: Reinald III en Eduard, Hertogen van Gelre. Te Arnhem, 1833.
Alberts, W. Jappe (1978) Van heerlijkheid tot landsheerlijkheid (Van Gorcum Assen/Amsterdam)
Alberts, W. Jappe (1950) De staten van Gelre en Zutphen tot 1459 (J.B. Wolters - Groningen, Djakarta)
Obreen, H.G.A. Eduard Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek . Band 2 A. W. Sijthoffs Uitgevers Maatschappij. Leiden 1912. 420-421

↑ Janssen (2003) p. 26. Gearchiveerd op 26 juni 2023.
↑ I.A. Nijhoff, gedenkwaardigheden uit de geschiedenis van Gelderland. Deel. II. blz LVIII
↑ Janssen (2003) p. 27. Gearchiveerd op 26 juni 2023.
↑ Jahn, Ralf G. & Winter (2003) 'De genealogie van de graven en hertogen van Gelre' in: Het hertogdom Gelre. Geschiedenis, kunst en cultuur tussen Maas, Rijn en IJssel, p. 46, Jacobs, I.D. Eindred. (Matrijs)

[1] Janssen (2003) p. 26. Gearchiveerd op 26 juni 2023.

[2] I.A. Nijhoff, gedenkwaardigheden uit de geschiedenis van Gelderland. Deel. II. blz LVIII

[3] Janssen (2003) p. 27. Gearchiveerd op 26 juni 2023.

[4] Jahn, Ralf G. & Winter (2003) 'De genealogie van de graven en hertogen van Gelre' in: Het hertogdom Gelre. Geschiedenis, kunst en cultuur tussen Maas, Rijn en IJssel, p. 46, Jacobs, I.D. Eindred. (Matrijs)

[1]

[2]

[3]

[4]