Dam tot Damloop

Foto bij het ingaan van de IJtunnel
De Dam tot Damloop 2007 op de Prins Hendrikkade in Amsterdam.

De Dam tot Damloop is een jaarlijks terugkerende hardloopwedstrijd op de een na laatste zondag van september, georganiseerd door Le Champion. Het parcours is 10 mijl (16,1 km) lang en loopt van de Prins Hendrikkade in Amsterdam naar de Peperstraat in Zaandam. Het evenement had van 2013 t/m 2019 de status IAAF Silver Label Road Race.[1]

De eerste editie van dit evenement was in 1985. Aanvankelijk werd gestart op de Dam, maar tegenwoordig is het startpunt op de Prins Hendrikkade. In Zaandam was het eindpunt ook bij de Dam, maar tegenwoordig in de Peperstraat in het centrum van de stad.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Tijdens de Dam tot Damrace steken burgemeester Franken van Zaandam en radio-reporter Dick van Rijn als kikvorsmannen het Noordzeekanaal over.

Op 27 augustus 1959 werd de allereerste Dam tot Damrace gehouden. Het evenement was een initiatief van de gemeentebesturen van Amsterdam en Zaandam als een ludieke protestactie tegen de gebrekkige verbinding tussen Amsterdam en Zaandam. Zij wilden zo druk uitoefenen op de rijksoverheid om de Coentunnel snel te realiseren. De deelnemers moesten een parcours van de Zaanse Dam naar de Amsterdamse Dam afleggen, waarbij alle mogelijke voer- en vaartuigen geoorloofd waren. Aan de race deden vele prominenten mee, zoals de zangeres Teddy Scholten, dichter Simon Vinkenoog en tekenaar Opland. De jonge radioverslaggever Kees Buurman liet zich per motor en helikopter vervoeren en verzorgde de hele dag meeslepende radioreportages. Winnaar werd de 32-jarige Wout Bruynzeel met een tijd van 10.25. Hij maakte gebruik van de speedboot van de Duitse miljonair Herbert Dinkheller uit Essen.

Cees Lansbergen van Le Champion bedacht in 1981 een hardloopwedstrijd tussen de Dam van Amsterdam en de Dam van Zaandam. Het kostte een aantal jaren om alle instanties en de gemeentes op één lijn te krijgen, maar in de zomer van 1985 kreeg de organisatie van de Gemeente Amsterdam eenmalig goedkeuring. Om de verkeersstromen door Amsterdam zo kort mogelijk te hinderen werd er zo dicht mogelijk op de IJtunnel gestart.

Op 3 november 1985 werd voor het eerst de Dam tot Damloop als trimloop gehouden. Aan deze loop deden 4300 mensen mee, waarbij Jan Sebille als winnaar uit de bus kwam. Langs het parcours stonden tienduizenden mensen om de lopers aan te moedigen. Le Champion organiseerde de eerste trimloop vlekkeloos, waardoor het weinig moeite kostte om voor de volgende jaren ook toestemming te krijgen. Inmiddels is het evenement uitgegroeid tot het grootste hardloopevenement van Nederland.

Sinds 1986 staat er voor zowel mannen als vrouwen ook een wedstrijdloop op het programma. Bij de mannen werd de eerste editie gewonnen door Fernando Mamede uit Portugal in 45.15 en bij de vrouwen door de Nederlandse Carla Beurskens. In 1988 werd voor de eerste maal de businessloop gehouden.

Het parcoursrecord van 44.27 werd in 2011 door Leonard Patrick Komon gelopen.

In 1998 en 1999 deden er skaters mee aan de Dam tot Damloop. Door een ongeluk in de IJtunnel in 1999, waar uiteindelijk een traumahelikopter aan te pas moest komen, moesten lopers twee uur wachten in het startvak. Er raakten 44 skaters gewond, van wie zeven in het ziekenhuis terechtkwamen. Dit was de laatste editie waarbij in totaal 3900 skeelers meededen.

Sinds 2003 kent het evenement ook een Dam tot Dam-wandeltocht.

De wedstrijd in 2019 werd gelopen onder warme omstandigheden met een temperatuur van maximaal 27 °C. De laatste twee startgroepen (circa 4.000 deelnemers) mochten niet meer starten. Dit om het risico te voorkomen dat er een capaciteitsgebrek zou ontstaan in de medische hulpverlening aan de deelnemers.[2].

Varianten[bewerken | brontekst bewerken]

Businessloop[bewerken | brontekst bewerken]

De businessloop is een variant van de Dam tot Damloop waar personeel en relaties van bedrijven aan mee kunnen doen. In 1988 deden 59 teams mee. In 2007 was dat aantal al 2800.

4 Engelse mijl[bewerken | brontekst bewerken]

De 4 Engelse mijl is een verkorte versie van de Dam tot Damloop. Het parcours voor deze variant loopt van de Martin Luther King-weg naar de Peperstraat in Zaandam.

Mini Dam tot Damloop[bewerken | brontekst bewerken]

De Mini Dam tot Damloop zijn wedstrijden voor kinderen tussen de vier en twaalf jaar. Hierbij zijn twee afstanden: 600 meter voor kinderen van vier tot en met zeven jaar en 2200 meter voor kinderen van acht tot en met twaalf jaar.

Dam tot Dam wandeltocht[bewerken | brontekst bewerken]

De Dam tot Dam wandeltocht is een wandeltocht van 9, 18, 26 of 40 kilometer door Zaandam en Amsterdam. In 2003 was de eerste versie van dit evenement, dat elk jaar één dag voor de Dam tot Damloop wordt gehouden.

Dam tot Dam by night[bewerken | brontekst bewerken]

De Dam tot Dam by night was een van origine eenmalige loop, die werd gehouden ter ere van het 25-jarig jubileum van het evenement. Deze variant werd gelopen op de avond van 19 september 2009, één dag voor de reguliere Dam tot Damloop op 20 september 2009. Door deze extra variant konden nog eens 25.000 mensen extra meedoen aan de Dam tot Damloop. De deelnemers aan de loop droegen nagenoeg allemaal hetzelfde shirt met de opdruk '25ste Dam tot Dam'.Vanwege het succes groeide de Damloop by night uit tot een jaarlijks terugkerend evenement. De afstand bedraagt 5 Engelse Mijl (plm.8 km) en de meeste lopers finishen na zonsondergang.

Statistiek[bewerken | brontekst bewerken]

Aantallen deelnemers[3][bewerken | brontekst bewerken]

Aantallen deelnemende businessteams. Klik op de afbeelding voor een grotere weergave.
Jaar 10 EM 21,1 km Minilopen Skeelers 4 EM / 7 km Totaal
1985 4300 - - - - 4300
1986 7300 - 1750 - - 9000
1987 9700 - 2350 - - 12050
1988 8800 - 1700 - - 10500
1989 9700 - 2050 - - 11750
1990 9700 - 1900 - - 11600
1991 11100 - 2050 - - 13150
1992 11200 - 1700 - - 12900
1993 12100 - 2350 - - 14450
1994 12820 - 1700 - - 14520
1995 13900 - 2300 - - 16200
1996 17050 - 3100 - - 20150
1997 19450 - 3150 - - 22600
1998 19100 - 3170 1540 - 23810
1999 19500 950 3200 4350 - 28000
2000 16550 650 3050 - 700 20950
2001 20700 - 3025 - 1300 25025
2002 21500 - 3850 - 800 26150
2003 23500 - 3900 - 1100 28500
2004 27150 - 3850 - 1600 32600
2005 28450 - 3250 - 1850 33500
2006 32241 - 3397 - 3645 39283
2007 29851 - 4477 - 4399 38727
2008 30184 - 4750 - 5347 40281
2009 43622[4] - ca 3500 - 3074 50196
2010 29671 - onbekend - onbekend onbekend
2011 31644 - -
2012 35011 - -
2013 36544 - -
2014 36281 - -
2015 35523 - - 9393 44916
2016 - -
2017 33293 - 3295 - 11774 48362

Winnaars[bewerken | brontekst bewerken]

Nr Jaar Snelste man Land Tijd Snelste vrouw Land Tijd Uitslagen
36e 2022 Charles Langat Vlag van Kenia Kenia 45.12 Margaret Kipkemboi Vlag van Kenia Kenia 50.42 Uitslag
35e 2019 Solomon Berihu Vlag van Ethiopië Ethiopië 45.49 Evaline Chirchir Vlag van Kenia Kenia 50.32 Uitslag
34e 2018 Joshua Cheptegei Vlag van Oeganda UGA 45.15 Lonah Salpeter Vlag van Israël ISR 50.44 Uitslag
33e 2017 Birhanu Legese Vlag van Ethiopië Ethiopië 45.36 Mercyline Chelangat Vlag van Oeganda UGA 53.08 Uitslag
32e 2016 Edwin Kiptoo Vlag van Kenia Kenia 45.25 Alice Aprot Vlag van Kenia Kenia 51.59 Uitslag
31e 2015 Edwin Kiptoo Vlag van Kenia Kenia 45.19 Joyce Chepkirui Vlag van Kenia Kenia 51.30 Uitslag
30e 2014 John Mwangangi Vlag van Kenia Kenia 45.45 Linet Masai Vlag van Kenia Kenia 53.09 Uitslag
29e 2013 Nguse Amlosom Vlag van Eritrea Eritrea 45.28 Joyce Chepkirui Vlag van Kenia Kenia 51.33 Uitslag
28e 2012 Leonard Patrick Komon[5] Vlag van Kenia Kenia 44.49 Sylvia Kibet Vlag van Kenia Kenia 51.42 Uitslag
27e 2011 Leonard Patrick Komon[5] Vlag van Kenia Kenia 44.27 Priscah Jepleting Cherono Vlag van Kenia Kenia 51.57 Uitslag
26e 2010 John Mwangangi[5] Vlag van Kenia Kenia 45.26 Hilda Kibet Vlag van Nederland Nederland 51.30 Uitslag
25e 2009 Moses Masai[5] Vlag van Kenia Kenia 45.16 Linet Masai Vlag van Kenia Kenia 50.39 Uitslag
24e 2008 Sammy Kitwara[5] Vlag van Kenia Kenia 45.16 Peninah Arusei Vlag van Kenia Kenia 51.22 Uitslag
23e 2007 Zersenay Tadese[5] Vlag van Eritrea Eritrea 45.51 Belaynesh Fikadu Vlag van Ethiopië Ethiopië 52.57 Uitslag
22e 2006 Francis Kibiwott Larabal Vlag van Kenia Kenia 45.27 Lornah Kiplagat[5] Vlag van Nederland Nederland 50.50 Uitslag
21e 2005 William Kipsang Vlag van Kenia Kenia 46.04 Isabella Ochichi[5] Vlag van Kenia Kenia 51.08 Uitslag
20e 2004 Hendrick Ramaala[5] Vlag van Zuid-Afrika Zuid-Afrika 46.04 Susan Chepkemei Vlag van Kenia Kenia 53.06 Uitslag
19e 2003 Francis Kibiwott Larabal[5] Vlag van Kenia Kenia 45.46 Restituta Joseph Vlag van Tanzania Tanzania 52.17 Uitslag
18e 2002 Charles Kamathi Vlag van Kenia Kenia 45.08 Lornah Kiplagat[5] Vlag van Kenia Kenia 50.54 Uitslag
17e 2001 Charles Kamathi Vlag van Kenia Kenia 46.05 Susan Chepkemei[5] Vlag van Kenia Kenia 51.23 Uitslag
16e 2000 (21,1 km) Christopher Cheboiboch Vlag van Kenia Kenia 1:00.49 Lornah Kiplagat[5] Vlag van Kenia Kenia 1:07.37 Uitslag
15e 1999 (21,1 km) Mohammed Mourhit Vlag van België België 1:01.00 Tegla Loroupe[5] Vlag van Kenia Kenia 1:09.20 Uitslag
14e 1998 Brahim Lahlafi[5] Vlag van Marokko Marokko 45.24 Leah Malot Vlag van Kenia Kenia 53.11 Uitslag
13e 1997 Paul Koech[5] Vlag van Kenia Kenia 44.45,6 Tegla Loroupe Vlag van Kenia Kenia 51.52 Uitslag
12e 1996 Josphat Machuka[5] Vlag van Kenia Kenia 45.19 Tegla Loroupe Vlag van Kenia Kenia 53.01 Uitslag
11e 1995 Paul Tergat Vlag van Kenia Kenia 45.50 Hellen Kimaiyo[5] Vlag van Kenia Kenia 51.49 Uitslag
10e 1994 Charles Omwoyo Vlag van Kenia Kenia 45.50 Hellen Kimaiyo Vlag van Kenia Kenia 52.28 Uitslag
9e 1993 Josphat Machuka Vlag van Kenia Kenia 45.22 Hellen Kimaiyo Vlag van Kenia Kenia 52.59 Uitslag
8e 1992 Charles Omwoyo Vlag van Kenia Kenia 46.48 Hellen Kimaiyo Vlag van Kenia Kenia 52.10 Uitslag
7e 1991 Joseph Keino Vlag van Kenia Kenia 46.05 Heléna Barócsi Vlag van Hongarije Hongarije 53.54 Uitslag
6e 1990 Brahim Lahlafi Vlag van Marokko Marokko 46.51 Heléna Barócsi Vlag van Hongarije Hongarije 53.57 Uitslag
5e 1989 Dave Long Vlag van Engeland Engeland 46.28 Carla Beurskens Vlag van Nederland Nederland 52.59 Uitslag
4e 1988 Domingos Castro Vlag van Portugal Portugal 46.55 Carla Beurskens Vlag van Nederland Nederland 53.21 Uitslag
3e 1987 Vincent Rousseau Vlag van België België 46.07 Ingrid Kristiansen Vlag van Noorwegen Noorwegen 50.31 Uitslag
2e 1986 Fernando Mamede Vlag van Portugal Portugal 45.14 Carla Beurskens Vlag van Nederland Nederland 53.04 Uitslag
1e 1985 Jan Sebille Vlag van België België 52.09 Eefje van Wissen Vlag van Nederland Nederland 57.06 Uitslag

Top 25 deelnemers[bewerken | brontekst bewerken]

Rang Mannen Land Tijd Vrouwen Land Tijd
1 Leonard Patrick Komon Vlag van Kenia Kenia 44.27 (2011) Ingrid Kristiansen Vlag van Noorwegen Noorwegen 50.31 (1987)
2 Samuel Tsegay Vlag van Kenia Kenia 44.38 (2011) Linet Masai Vlag van Kenia Kenia 50.38 (2009)
3 Paul Koech Vlag van Kenia Kenia 44.45,6 (1997) Lornah Kiplagat Vlag van Nederland Nederland 50.50 (2006)
4 Leonard Komon Vlag van Kenia Kenia 44.48 (2012) Lornah Kiplagat Vlag van Kenia Kenia 50.54 (2002)
5 Daniel Chebii Vlag van Kenia Kenia 45.02 (2012) Isabellah Ochichi Vlag van Kenia Kenia 51.08 (2005)
6 Charles Kamathi Vlag van Kenia Kenia 45.08 (2002) Susan Chepkemei Vlag van Kenia Kenia 51.13 (2005)
7 John Mwangangi Vlag van Kenia Kenia 45.13 (2011) Hilda Kibet Vlag van Nederland Nederland 51.21 (2009)
8 Fernando Mamede Vlag van Portugal Portugal 45.14 (1986) Peninah Arusei Vlag van Kenia Kenia 51.22 (2008)
9 Fernando Mamede Vlag van Portugal Portugal 45.14 (1986) Susan Chepkemei Vlag van Kenia Kenia 51.23 (2001)
10 Charles Kamathi Vlag van Kenia Kenia 45.15 (2009) Peninah Arusei Vlag van Kenia Kenia 51.25 (2009)
11 Kennedy Kimutai Vlag van Kenia Kenia 45.15 (2011) Gete Wami Vlag van Kenia Kenia 51.30 (2005)
12 Joshua Cheptegei Vlag van Oeganda UGA 45.15 (2018 Hilda Kibet Vlag van Nederland Nederland 51.30 (2010)
13 Sammy Kitwara Vlag van Kenia Kenia 45.16 (2008) Joyce Chepkirui Vlag van Kenia Kenia 51.30 (2015)
14 Josphat Machuka Vlag van Kenia Kenia 45.19 (1996) Rose Cheruiyot Vlag van Kenia Kenia 51.33 (2005)
15 Edwin Kiptoo Vlag van Kenia Kenia 45.19 (2015) Joyce Chepkirui Vlag van Kenia Kenia 51.33 (2013)
16 Josphat Machuka Vlag van Kenia Kenia 45.22 (1993) Flomena Chepchirchir Vlag van Kenia Kenia 51.33 (2013)
17 Ayele Abshero Vlag van Ethiopië Ethiopië 45.23 (2008) Jackline Chepngeno Vlag van Kenia Kenia 51.34 (2015)
18 Brahim Lahlafi Vlag van Marokko Marokko 45.24 (1998) Mestewat Tufa Vlag van Ethiopië Ethiopië 51.36 (2008)
19 John Mwangangi Vlag van Kenia Kenia 45.26 (2010) Belaynesh Fikadu Vlag van Ethiopië Ethiopië 51.40 (2009)
20 Francis Kibiwott Larabal Vlag van Kenia Kenia 45.27 (2006) Bezunesh Bekele Vlag van Ethiopië Ethiopië 51.45 (2012)
21 Fabiano Joseph Vlag van Kenia Kenia 45.27 (2006) Sylvia Kibet Vlag van Kenia Kenia 51.42 (2012)
22 Moses Masai Vlag van Kenia Kenia 45.27 (2010) Isabellah Ochichi Vlag van Kenia Kenia 51.46 (2001)
23 Abera Kuma Vlag van Ethiopië Ethiopië 45.28 (2012) Hellen Kimaiyo Vlag van Kenia Kenia 51.49 (1995)
24 Nguse Amlosom Vlag van Kenia Kenia 45.28 (2013) Derartu Tulu Vlag van Ethiopië Ethiopië 51.50 (1995)
25 Getu Feleke Vlag van Ethiopië Ethiopië 45.29 (2009) Grace Momanyi Vlag van Kenia Kenia 51.50 (2009)

Bijgewerkt tot en met 2015

Top 5 Nederlanders[bewerken | brontekst bewerken]

Rang Mannen Tijd Vrouwen Tijd
1 Marti ten Kate 46.05 (1991) Lornah Kiplagat 50.50 (2006)
2 Cor Lambregts 46.29 (1987) Hilda Kibet 51.21 (2009)
3 Tonnie Dirks 46.30 (1989) Hilda Kibet 51.30 (2010)
4 Marti ten Kate 46.34 (1987) Lornah Kiplagat 52.02 (2010)
5 Getaneh Tessema 46.35 (1996) Carla Beurskens 52.10 (1987)

Bijgewerkt tot en met 2014

Parcours[bewerken | brontekst bewerken]

Km Plaats
0 Prins Hendrikkade, Amsterdam
1 IJtunnel, Amsterdam
2 Nieuwe Leeuwarderweg, Amsterdam
3 Nieuwe Leeuwarderweg, Amsterdam
4 Buiksloterdijk, Amsterdam
5 Kamperfoelieweg, Amsterdam
6 Buiksloterdijk, Amsterdam
7 Kadoelenweg, Amsterdam
8 Appelweg, Amsterdam
9 Molenwijkpark, Amsterdam
10 Verlengde Stellingweg, Amsterdam
11 Verlengde Stellingweg, Amsterdam
12 Noorder IJ en Zeedijk, Zaandam
13 Noorder IJ en Zeedijk, Zaandam
14 Zuiddijk, Zaandam
15 Zuiddijk / Burcht, Zaandam
16 Peperstraat, Zaandam

Trivia[bewerken | brontekst bewerken]

  • Beau van Erven Dorens deed tweemaal zonder schoenen mee aan de Dam tot Damloop. Hij finishte met een tijd van 1 uur en 22 minuten.[6]
Zie de categorie Dam tot Damloop van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.