Canon van Gelderland

De Canon van Gelderland is een lijst van vijftig onderwerpen met daarin de belangrijke gebeurtenissen in de geschiedenis van Gelderland. De canon werd in opdracht van Stichting Gelders Erfgoed samengesteld in 2010 door vijfendertig auteurs en verschillende medewerkers van het Gelders Archief. De Provincie Gelderland was medefinancier van het project.[1]

Onderwerp Omschrijving Tijdvak Afbeelding
1 Grafheuvels Sporen van vroege bewoners circa 3000 voor Christus Nol in 't Bos
2 De Limes Romeinse Grens 19 voor Christus - circa 400 na Christus Ligging van de grens
3 Werenfried en Liudger De kerstening van Gelderland circa 750 - 850 Christelijk symbool
4 Karel de Grote Een Frankische keizer aan de macht 768-814 Munt uit 812
5 Scholtengoederen Grondbeheer in Oost-Gelderland circa 1000-1800 Boeijink Winterswijk
6 De eerste graven Ontstaansverhalen over Gelre en Zutphen circa 1000-1200 Gelre en Zutphen vormen een unie
7 Gelderse steden Knooppunten van de middeleeuwse samenleving circa 1200- 1500 Graf van Otto II, stedenstichter
8 Van graafschap tot hertogdom De territoriale eenwording van Gelre 1250-1400 Wapen van Reinald II
9 Bloei van de kunsten Cultuur in opdracht van hof en kerk circa 1400 Prent door Gebroeders Van Limburg
10 De Gelderse Oorlogen Karel van Gelre en de Bourgondisch-Habsburgse macht 1502-1543 Maarten van Rossum
11 De nieuwe bouwstijl De Renaissance in Gelderland circa 1515-1550 Karel van Gelre
12 De Tachtigjarige Oorlog Gelderland wordt deel van de Republiek 1565-1648 Bloedbad van Zutphen
13 Protestanten en katholieken Ontstaan van de religieuze kaart van Gelderland circa 1570-1670 Missieposten langs de grens
14 Stadhouders van Gelre De rol van de Oranjes 1578-1795 Jan VI van Nassau-Dillenburg
15 Arnhem als drukkerscentrum De drukkersgeslachten Jansz-Van Biesen en Van Goor circa 1600-1800 Geldersse Geschiedenissen, gedrukt door Van Biesen
16 Jan van Riebeeck en Kiliaen van Rensselaer Gelderland en de overzeese handel en koloniën circa 1600-1700 Jan van Riebeeck
17 Veluwse papiermolens Een bijzondere vorm van plattelandsnijverheid 1600-1900 Papierproductie
18 Kronieken en historiën Gelderland krijgt zijn eigen geschiedschrijvers.


(Paulus Merula, Johannes Pontanus, Arend van Slichtenhorst)

circa 1600-1700 Paulus Merula werd in 1597 als eerste geschiedschrijver van Gelderland aangesteld.
19 De Universiteit van Harderwijk Opkomst en ondergang van een Gelderse universiteit 1648-1811 Linnaeustorentje
20 Gelders Arcadië Landgoederenzone van de Veluwezoom, circa 1650-1900 Warnsborn
21 Het Pannerdensch kanaal Beheersing van de Rijndelta 1671-1771
22 De vrede van Nijmegen Een keerpunt in de Gelderse geschiedenis 1672-1678 De ondertekening van de Vrede tussen Frankrijk en Spanje door Henri Gascard
23 Sociëteiten en genootschappen Cultuur en Verlichting voor de burgerij circa 1750-1850
24 Patriotten De revolutionaire beweging in Gelderland 1786-1794 Executie Freule van Dorth
25 De Bataafs-Franse tijd (Herman Willem Daendels) Vorst verdrijft vorst 1794-1813 Herman Willem Daendels
26 De Gelderse adel Leden van een bevoorrechte stand circa 1795-1900 Gelderse adel
27 Ontginningen (Landgoed Schovenhorst) Wildernis wordt landbouwgebied circa 1800-1900
28 De Cleefse enclaves De Liemers komt bij Gelderland 1816-1817 Scholtambt Liemers
29 De Bijbelgordel De Afscheiding en het ontstaan van de Bijbelgordel vanaf 1816 Bijbelgordel
30 Het Apeldoorns Kanaal De Veluwe gaat mee in de vaart der volkeren 1829-1868 Nabij Vaassen
31 Steenfabrieken Stoommachines zorgen voor schaalvergroting circa 1830-1900 Tolkamer
32 Klein Zwitserland Opkomend toerisme in Gelderland, Park Sonsbeek, landgoed de Oorsprong, Kasteel Rosendael 1830-1930 Kunstmatige waterval in Sonsbeek
33 De Oosterbeekse School Schilders van het Gelderse landschap 1840-1870
34 Katholieke herleving De Gelderlander als spreekbuis van strijdbare katholieken vanaf 1848 De Gelderlander
35 Natuurbescherming en natuurbeleving Ontwakende aandacht voor groen in Gelderland, Het Geldersch Landschap 1900-1940 Wekeromse Zand
36 De vierdaagse Een internationaal Gelders wandelevenement vanaf 1909
37 Vluchtelingen op de hei Veluwse vluchtoorden voor Belgische burgers en militairen 1914-1918 Anonieme kindergraven van Belgische vluchtelingen
38 Gelderse universiteiten Wageningen en Nijmegen worden universiteitssteden vanaf 1918
39 Noord en zuid verbonden Bruggen en autowegen ontsluiten het rivierengebied 1930-1980 Waalbrug bij Nijmegen
40 Afsluiting Zuiderzee Gevolgen voor de visserij in Harderwijk en Elburg vanaf 1932
41 Onderduiken in de Achterhoek Onderdrukking en verzet in Gelderland 1940-1945 Tante Riek
42 Ruilverkaveling Transformatie van het landschap in het rivierengebied 1941-1971 Lappendeken
43 Market Garden Gelderland in de vuurlinie 1944-1945 Droppings
44 Molukkers Nieuwkomers in Gelderland vanaf 1951 Molukse woonbarak
45 De IJssellinie Een ongebruikte Gelderse waterlinie 1951-1963 Inlaatwerk
46 Open het Dorp Liefdadigheid in een luciferdoosje vanaf 1962 Opening door Mies Bouwman
47 Kerncentrale Dodewaard Een omstreden vorm van energieopwekking 1969-1997
48 Normaal Popmuziek in de streektaal vanaf 1974 Normaal in actie
49 Grenzen van Gelderland De uitvinding van een provinciale identiteit, EUREGIO en Euregio Rijn-Waal vanaf 1986 Euregio Rijn en Waal
50 Doorbraak in de dijkverbetering Hoog water leidt tot dijkverzwaringen 1993-2008 Watersnood van 1855
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Canon_van_Gelderland&oldid=65696511"