Bob Hanf

Robert "Bob" Hanf (Amsterdam, 25 november 1894 – Auschwitz, 30 september 1944) was een Nederlands kunstenaar die schilderde, schreef, componeerde en viool speelde. Hij werkte onder sterke invloed van het Duits expressionisme.

Hij nam vioolles bij Louis Zimmermann, was concertmeester van het Concertgebouworkest en nam tekenles bij George Hendrik Breitner. Hij schreef poëzie, proza en toneelstukken. Hij componeerde liederen op teksten van onder anderen Rilke, Kafka en Goethe en schreef stukken voor viool, piano, trio’s en een opera.

In 1942 moest Hanf vanwege zijn Duits-Joodse afkomst noodgedwongen onderduiken voor de Duitse bezetters. Op 23 april 1944 kon de Sicherheitsdienst hem echter oppakken. Hij werd eerst naar Kamp Westerbork gedeporteerd om uiteindelijk in concentratiekamp Auschwitz te belanden, alwaar hij werd vermoord.

Hanfs invloed op schrijvers als Vestdijk en Marsman was groot. In werk van Vestdijk figureert hij verder onder de naam Bob Neumann.

Veel van zijn werk is bewaard gebleven en door zijn broer Frederik "Frits" Hanf beheerd die wel de oorlog overleefd had samen met zijn gezin. Werk verkopen of in opdracht maken, deed Hanf nauwelijks. Daarvoor vond hij zichzelf te onbelangrijk.^[bron?]

Trivia[bewerken | brontekst bewerken]

• Voor de Tweede Wereldoorlog werd Frederik(Frits) Hanf directeur bij de Spar. Samen met zijn broer Bob Hanf waren ze aan het nadenken voor het Spar logo en hoe ze uiteindelijk kwamen op de slogan “Kopen bij de Spar is sparen bij de koop”. In 1940 werd Frits ontslagen als directeur van de Spar omdat hij joods was.

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

• Toke van Helmond, Bob Hanf 1894–1944, De Engelbewaarder, kwartaalschrift van de vrienden van het Amsterdamsch litterair Café De Engelbewaarder, nr. 24 (Amsterdam, 1982).
• Wim van der Beek [beeldend werk], Niels Bokhove [literatuur], Huib Ramaer [muziek], Ruth Tillema-Hanf [voorwoord]; Bob Hanf Stichting, Bob Hanf 1894-1944. Veelzijdig kunstenaar. Zwolle, Waanders, 2007 (inclusief CD met composities en lezingen over hem).
• Els van Swol, Een menacheen - Dichtende componisten: Bob Hanf (1894-1944). In Mens en Melodie, 60, 2005, p. 5-9.
• Carine Alders, Ongehoord veelzijdig - Een blik op het werk van componist en beeldend kunstenaar Bob Hanf. In Mens en Melodie, 64, 2009, p. 20-25.

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

• Kunstwerken in Het Rijksmuseum
• Tekeningen bij Stedelijk Museum Amsterdam
• Informatie Artindex
• Componistenpagina op Forbiddenmusicregained.org
• Joods Virtueel Museum
• Portret van Bob Hanf (in kleur) door Joop Sjollema via website Joods Museum Amsterdam
• Bob Hanf Stichting
• Muziek Bob Hanf bij Donemus