Blauwkapel (plaats)

Blauwkapel

Plaats in Nederland
Situering
Provincie	Utrecht (provincie) Utrecht
Gemeente	De Bilt De Bilt Utrecht Utrecht
Coördinaten	52° 7′ NB, 5° 9′ OL
Woonplaats (BAG)	Utrecht, Groenekan
Foto's
interieur van de Blauwe Kapel, september 2005
Portaal    Nederland

Blauwkapel is een buurtschap aan de rand van de stad Utrecht. De kern ligt in het noordoosten van de gemeente Utrecht en is volgens de formele woonplaatsenindeling deel van de stad; de rest hoort bij de gemeente De Bilt, onder de woonplaats Groenekan. Tot en met 1953 viel de buurtschap onder de gemeente Maartensdijk.

Oorspronkelijk, in de Middeleeuwen, heette Blauwkapel Voordorp. Deze naam is eind 20e eeuw hergebruikt voor de Utrechtse nieuwbouwwijk Voordorp. Het huidige Blauwkapel dankt zijn naam aan de kapel die daar in 1451 werd gebouwd ter vervanging van een oudere kapel.^[1] In de nieuwe kapel werden het plafond en de wanden blauw geschilderd. De aanduiding "Blauwkapel" kwam ook in gebruik voor het dorp.

Nadat de kerk sinds 1943 in onbruik was geraakt, werd de kerk in 1957 door de Stichting Vrienden van Blauwkapel gekocht en met overheidssteun gerestaureerd. Op 1 september 2005 zijn de predikantenborden van de kerk, die enige tijd daarvoor waren teruggevonden, weer teruggeplaatst.

Fort Blauwkapel[bewerken | brontekst bewerken]

Het Fort Blauwkapel is in de periode 1818–1821 gebouwd om het bestaande dorp heen, als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Het is een van de grootste forten van deze verdedigingslinie. Aanvankelijk bestond het fort uit beplante aarden wallen. In latere jaren werd het versterkt met militaire gebouwen. In 1960 verloor het fort zijn militaire functie. Een deel is nu in gebruik door een scouting-groep.

Opmerkelijk is dat de schrijver Willy van der Heide (van de Bob Evers-serie) vlak na de Tweede Wereldoorlog enkele jaren gevangen heeft gezeten in het fort. Een van de boeken uit de serie heet Bob Evers belegert Fort B.

Een ander persoon die in deze periode hier gevangen heeft gezeten is Willem Sassen. Hij ontsnapte op kerstavond 1945 (?) tijdens de uitvoering van een toneelstuk dat hij zelf had geschreven. Aan het eind van het toneelstuk riep hij "Ik ga naar Londen, vader, de radio roept mij, adieu, ik ga." Vervolgens liep hij van het podium en kroop samen met twee anderen uit een raam waarvan de tralies van tevoren waren doorgezaagd.

Monumenten[bewerken | brontekst bewerken]

Blauwkapel is een beschermd dorpsgezicht. Verder zijn er enkele rijksmonumenten.

Object	Oorspronkelijke functie?	Bouwjaar	Architect	Locatie	Coördinaten?	Nr.?	Afbeelding
Herenhuis met rechte gevellijst en zadeldak in topgevels eindigend	Woonhuis	1700 18e eeuw 1700 18e eeuw		Kapelweg 11 Kapelweg 11	52° 6' 56" NB, 5° 8' 19" OL	36181
Blauwkapel	Kerk en kerkonderdeel	1451 1451		Kapeldwarsweg 21 Kapeldwarsweg 21	52° 6' 56" NB, 5° 8' 22" OL	36182	Meer afbeeldingen
Huis met rietgedekt zadeldak	Woonhuis	1700 18e eeuw 1700 18e eeuw		Kapelweg 25 Kapelweg 25	52° 6' 57" NB, 5° 8' 20" OL	36183
Fort Blauwkapel	Fort, vesting en -onderdl	1818 1818		Fortificatie Fortificatie	52° 6' 57" NB, 5° 8' 18" OL	47085	Upload foto

Spoorwegknooppunt Blauwkapel[bewerken | brontekst bewerken]

Blauwkapel (geografische afkorting Bkp) is tevens de naam van een voormalig spoorwegknooppunt bij de gelijknamige wijk. Blauwkapel was ook de naam voor twee voormalige stopplaatsen.

Meteoriet[bewerken | brontekst bewerken]

De meteoriet "Utrecht" kwam op 2 juni 1843 neer in Blauwkapel. De inslag werd gezien door een boer (of zijn knecht) en hij haalde de ongeveer 7 kg wegende meteoriet van een meter diepte. Het is de grootste meteoriet van Nederland.^[2]

Zie de categorie Blauwkapel van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.