1e eeuw v.Chr.

Overzicht van de jaren in en rond de 1e eeuw v.Chr.
Jaren 00	109	108	107	106	105	104	103	102	101	100
Jaren 90	99	98	97	96	95	94	93	92	91	90
Jaren 80	89	88	87	86	85	84	83	82	81	80
Jaren 70	79	78	77	76	75	74	73	72	71	70
Jaren 60	69	68	67	66	65	64	63	62	61	60
Jaren 50	59	58	57	56	55	54	53	52	51	50
Jaren 40	49	48	47	46	45	44	43	42	41	40
Jaren 30	39	38	37	36	35	34	33	32	31	30
Jaren 20	29	28	27	26	25	24	23	22	21	20
Jaren 10	19	18	17	16	15	14	13	12	11	10
Jaren 00	9	8	7	6	5	4	3	2	1	(0)
Jaren 0	(0)	1	2	3	4	5	6	7	8	9

De 1e eeuw v.Chr. (van de christelijke jaartelling) is de 1e periode van 100 jaar, dus bestaande uit de jaren 100 tot en met 1 v.Chr. De 1e eeuw v.Chr. behoort tot het 1e millennium v.Chr.

Langjarige gebeurtenissen en ontwikkelingen[bewerken | brontekst bewerken]

Rome

Het belang van de oude priesterordes neemt snel af, hoewel hun burgerlijk belang blijft bestaan. Vele patriciërs die vanuit hun stand verplicht zijn om aan deze riten deel te nemen, hebben er geen geloof meer in, behalve misschien als politieke noodzaak. Niettemin blijven de positie Pontifex maximus en Augur belangrijke politieke posities. De grote massa van het niet opgeleide volk wordt steeds meer geïnteresseerd in de vreemde rites die door soldaten en handelaren worden ingevoerd.
De onderlinge verbondenheid van “Italische” volken wordt officieel geregeld in de Lex Iulia de civitate Latinis danda (90 voor Chr.). Alle staten wordt het Romeins burgerrecht aangeboden waardoor ze alle toe kunnen treden tot de Romeinse Republiek.
De Romeinse Republiek neemt meer over van de Hellenistische culturen dan zij daaraan zelf oplegt, met uitzondering van typisch Romeinse domeinen als recht en militaire organisatie.
Door de epicuristen wordt het ooit zo negatief beladen "otium" een Latijns synoniem voor het Griekse begrip "ataraxia". Zo gaat het begrip Otium cum dignitate "rusten zonder verlies van waardigheid" betekenen
De Romeinse burgeroorlogen leiden tot de ondergang van de Romeinse Republiek vanaf 60 v.Chr.. Na het Eerste Triumviraat vestigt Julius Caesar in 49 v.Chr. een dictatuur die in 27 v.Chr. overgaat in het Principaat van keizer Augustus.
Door ontbossing van de heuvels ten oosten van Rome ontstaan de Pontijnse moerassen.
Gaius Sergius Orata introduceert de oesterteelt in het Romeinse Rijk. Ook importeren de Romeinen wilde oesters, onder meer vanuit Gallië.

Europa

De Romeinse cultuur, taal en gewoonten komen Hispania Citerior binnen en het langzame proces van romanisering kan beginnen, waarbij de inheemse cultuur stap voor stap verdrongen wordt door de Romeinse levenswijze.
Aanleg door de Romeinen van de Via Belgica en vele andere heerbanen in Europa.

Lage Landen

Vanaf 55 v.Chr. oefent Julius Caesar invloed uit in het zuiden van het latere België. Dit gebied gaat de provincie Gallia Belgica vormen.
De Tungri vestigen zich in het huidige Belgisch Limburg, waar Caesar een deel van de Eburonen heeft uitgemoord.
De Bataven vestigen zich in de Rijndelta, oostelijk van de Cananefaten. Rond 12 v.Chr. worden zij door de Romeinen onder Drusus onderworpen en worden daarna bondgenoten van het Romeinse Rijk, waarbij zij vrijgesteld zijn van belastingen.

Midden-Oosten

Het Aramees wordt meer en meer de omgangstaal in het Oude Nabije Oosten en zo wordt het Hebreeuws steeds minder goed beheerst. De rabbijnen blijven echter het Hebreeuws steeds gebruiken voor onderlinge contacten.
De Psalmen van Salomo (pseudepigraaf) krijgen hun uiteindelijke vorm.

Azië

In de Han-periode is in China voor het eerst sprake van siertuinen en moestuinen. Huizen worden vaak rond binnenhoven, waarschijnlijk met tuinen, gebouwd.

Amerika

100 v.Chr. Opkomst van het Hopewellcultuur-uitwisselingssysteem langs de Mississippi

100 v.Chr. Opkomst van Teotihuacán in Mexico

50 v.Chr. Opkomst van Ipiutak in Alaska

Belangrijke personen van de 1e eeuw v.Chr.[bewerken | brontekst bewerken]

Marcus Tullius Cicero, groots Romeins redenaar.
Lucius Cornelius Sulla Felix, Romeins dictator.
Gaius Julius Caesar, politiek-militair genie, een van de triumviri van het Eerste Triumviraat en dictator perpetuum (d.i. dictator voor het leven).
Pompeius, politiek-militair genie én een van de triumviri van het Eerste Triumviraat.
Marcus Aemilius Lepidus, een van de triumviri van het Tweede Triumviraat.
Cleopatra, laatste hellenistische koningin van Egypte.
Herodes I, koning over het Joodse land.
Marcus Antonius, magister equitum van Gaius Julius Caesar en een van de triumviri van het Tweede Triumviraat.
Gaius Julius Caesar Octavianus (Augustus), achterneef en adoptiefzoon van Gaius Julius Caesar, wellicht het grootste politieke genie uit de geschiedenis, een van de triumviri van het Tweede Triumviraat en eerste heersende princeps van Rome.