1867

1867

Eeuwen:	18e eeuw · 19e eeuw · 20e eeuw
Decennia:	1850-1859 · 1860-1869 · 1870-1879
Jaren:	<< · < · 1866 · 1867 · 1868 · > · >>
Jaartelling in verschillende culturen

Ab urbe condita:		2620 MMDCXX
Armeense jaartelling:		1316 – 1317 ԹՎ ՌՅԺԶ – ՌՅԺԷ
Chinese jaartelling:		4563 – 4564 癸寅 – 甲卯
Christelijke jaartelling:		1867 MDCCCLXVII
Ethiopische jaartelling:		1859 – 1860
Hebreeuwse jaartelling:		5627 – 5628
Hindoekalenders:
- Vikram Samvat		1922 – 1923
- Shaka Samvat		1789 – 1790
- Kali yuga		4968 – 4969
Iraanse jaartelling:		1245 – 1246 ۱۲۴۵ – ۱۲۴۶
Islamitische jaartelling:		1283 – 1284 ١٢٨٤ – ١٢٨٣
Maçonnieke jaartelling:		5866 – 5867
1867 naar onderwerp
Lijst van landen
Juliaanse kalender van 1867
Overgangskalenders:
Alaska
Gregoriaanse kalender van 1867

Het jaar 1867 is het 68e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Gebeurtenissen[bewerken | brontekst bewerken]

januari

12 - Het hertogdom Sleeswijk en het hertogdom Holstein worden als provincie Sleeswijk-Holstein bij het koninkrijk Pruisen ingelijfd.
24 - Instelling in Nederland van de Bronzen medaille voor goede zorg en hulp bij het heerschen der cholera asiatica in 1866.

februari

13 - Eerste uitvoering van de wals An der schönen blauen Donau van Johann Strauss Jr.. Het succes is aanvankelijk niet groot.
17 - Het eerste schip vaart door het Suezkanaal.

maart

2 - Het Amerikaanse Congres neemt de eerste reconstructiewet aan. De zuidelijke staten zullen worden verdeeld in bezettingszones totdat de zwarte bevolking burgerrechten heeft gekregen.
16 - De Britse chirurg Joseph Lister publiceert in The Lancet het eerste van een serie artikelen over de bestrijding van infecties bij operaties, onder meer door het gebruik van verband gedrenkt in carbolzuur. De antiseptische wondverzorging betekent een nieuwe fase in de geneeskunde waarin de patiënt meer kans heeft om een operatie te overleven.

april

1 - Napoleon III opent de Wereldtentoonstelling in Parijs. Te zien is hier onder veel meer de eerste vélocipède met trappers.
4 - De eerste twee in Nederland gebouwde loggers lopen in Vlaardingen van stapel.

mei

1 - Ingebruikname door de HSM van de spoorlijnen Alkmaar-Uitgeest en Haarlem-Uitgeest. Eigenaar van beide lijnen is de Staat der Nederlanden.
7 - Alfred Nobel krijgt in Engeland patent op dynamiet.
11 - Aan het slot van een vijfdaagse conferentie in Londen over Luxemburg garanderen de deelnemende landen, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Pruisen, Italië, Nederland en België, de neutraliteit van het Groothertogdom. De citadel zal worden ontmanteld.
21 - De Fransman Frédéric Passy sticht de 'Ligue internationale et permanente de la paix'. Hij wil met deze vredesliga druk uitoefenen op de Franse regering, zodat deze het conflict met Pruisen zonder bloedvergieten zal oplossen.
mei - Bij de algemene verkiezingen in Liberia eindigen de twee partijen bijna even sterk. Het parlement bepaalt dat James Spriggs Payne de volgende president wordt.

juni

8 - Franz Jozef en Elizabeth worden gekroond tot koning en koningin van Hongarije. Dit is een uitvloeisel van de Ausgleich tussen Oostenrijk en de Hongaren, waarbij de dubbelmonarchie Oostenrijk-Hongarije ontstaat.
19 - Maximiliaan van Mexico en oud-president Miguel Miramón worden door de liberalen gefusilleerd in Santiago de Querétaro.

juli

1 - In de British North America Act wordt het dominion Canada in het leven geroepen.
9 - In Glasgow wordt Queen's Park FC opgericht, de oudste nog bestaande Britse voetbalclub in de League.
16 - De Parijse tuinman Joseph Monier krijgt patent op gewapend beton.
18 - De regering over het vorstendom Waldeck-Pyrmont gaat bij het Akzessionsvertrag over op Pruisen.
19 - Oprichting bij Koninklijk Besluit van de Nederlandsche Vereeniging tot het verleenen van hulp aan zieke en gewonde krijgslieden in tijd van oorlog
25 - Karl Marx voltooit het eerste deel van Het Kapitaal.

september

1 - Inwijding van de Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van Dadizele.
9 - Groothertogdom Luxemburg is niet langer een deelstaat van de Noord-Duitse Bond en wordt onafhankelijk, met de Nederlandse koning als groothertog.
15 - Opening van de Galleria Vittorio Emanuele in Milaan.

oktober

13 - Als een der eerste Pauselijke Zoeaven sneuvelt de Westfries Pieter Janszoon Jong tegen de Roodhemden van Garibaldi.
18 - De Verenigde Staten kopen Alaska van Rusland (Alaska Purchase)
18 - In het nieuwe Amsterdamse Rij- en wandelpark wordt een standbeeld onthuld van de dichter Joost van den Vondel.

november

5 - De Franse legers en de Pauselijke Zoeaven verslaan Garibaldi te Mentana.
6 - Afvaart van de expeditie naar de westkust van Guinea.
6 - Oprichting van de National Society for Women's Suffrage door Lydia Becker.
23 - De Manchester Martelaren, die door de overval op een gevangenentransport twee Ierse opstandelingen hebben helpen ontsnappen, worden opgehangen.

december

16 - Oprichting werktuigbouwkundige studievereniging Gezelschap Leeghwater, daarmee de oudste nog bestaande studievereniging van Nederland.

zonder datum

De Servische koning Milan Obrenović verdrijft de Turken definitief uit zijn land met behulp van Oostenrijk-Hongarije.
De Britse journalist Walter Bagehot formuleert in een bundel essays de drie rechten van de Koning in een parlementaire democratie: het recht om te worden geïnformeerd, het recht om aan te moedigen en het recht om te waarschuwen.
De eerste Wolf-Rayetster wordt ontdekt door Charles Wolf en Georges Rayet.
De schrijfmachine wordt uitgevonden door Christopher Latham Sholes, Carlos Glidden en Samuel W. Soule in een werkplaats in Milwaukee. Zij verkopen hun patent aan Remington.

Muziek[bewerken | brontekst bewerken]

Johann Strauss componeert An der schönen blauen Donau
De Russische componistengroep Het Machtige Hoopje krijgt deze naam in een recensie van Stassov.

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

29 maart: eerste voorstelling Maria Stuart i Skottland van Bjørnstjerne Bjørnson

Beeldende kunst[bewerken | brontekst bewerken]

Ville d'Avray (1867) Jean-Baptiste Corot
Réunion de Famille (1867) Frédéric Bazille, Musée d'Orsay, Parijs

Onderwijs[bewerken | brontekst bewerken]

Haarlem: oprichting eerste MMS.

Bouwkunst[bewerken | brontekst bewerken]

Sluisplein 13C (1867) Leidschendam, Zuid-Holland
Villa Beukenheim (1867) Ubbergen
windmolen Victor (1867) Wanswerd, Friesland

Geboren[bewerken | brontekst bewerken]

januari

1 - Jeanne Lanvin, Frans modeontwerpster (overleden 1946)
11 - Edward B. Titchener, Amerikaans psycholoog (overleden 1927)
11 - Joseph Verhelst, Belgisch politicus (overleden 1943)
18 - Rubén Darío, Nicaraguaans schrijver en dichter (overleden 1916)

februari

7 - Laura Ingalls Wilder, Amerikaans schrijfster (overleden 1957)
18 - Hedwig Courths-Mahler, Duits romanschrijfster (overleden 1950)

maart

25 - Arturo Toscanini, Italiaans dirigent (overleden 1957)

april

7 - Jos Donders, Nederlands architect (overleden 1960)
10 - Willem Warnaar, Nederlands ARP-politicus en bloembollenkweker (overleden 1942)
16 - Wilbur Wright, Amerikaans vliegtuigpionier (overleden 1912)
17 - Auguste Oleffe, Belgisch kunstschilder (overleden 1931)

mei

4 - Charles Tombeur, Belgisch militair (overleden 1947)
15 - Eoin MacNeill, Iers politicus (overleden 1945)
22 - Julio Nakpil, Filipijns componist en revolutionair strijder (overleden 1960)
27 - Arnold Bennett, Engels romanschrijver (overleden 1931)
29 - Jan van Oort, Nederlands schilder en illustrator (overleden 1938)

juni

5 - Paul-Jean Toulet, Frans dichter en schrijver (overleden 1920)
8 - Carl Gustaf Mannerheim, Fins opperbevelhebber (overleden 1951)
8 - Frank Lloyd Wright, Amerikaans architect (overleden 1959)
9 - Pelagia Mendoza, Filipijns beeldhouwster (overleden 1939)

juli

4 - Stephen Mather, Amerikaans industrieel en natuurbeschermer (overleden 1930)
8 - Käthe Kollwitz, Duits grafisch kunstenares (overleden 1945)
14 - Ferdinand Küchler, Duits violist en componist (overleden 1937)
15 - Bessie MacNicol, Schots kunstschilder (overleden 1904)
18 - Tjerk Luitjes, Nederlands anarchist (overleden 1946)

augustus

3 - Stanley Baldwin, Brits politicus; drievoudig premier (overleden 1947)
14 - John Galsworthy, Brits romanschrijver en Nobelprijswinnaar (overleden 1933)
15 - Alfons Loontjens, Belgisch ondernemer (overleden 1941)
28 - Umberto Giordano, Italiaans componist (overleden 1948)

september

21 - Henry Stimson, Amerikaans politicus (overleden 1950)
29 - Walther Rathenau, Duits industrieel en politicus (overleden 1922)

oktober

15 - Sergej Borisov, Russisch fotograaf (overleden 1931)
21 - Helena Christina van de Pavord Smits, Nederlands botanisch illustrator (overleden 1941)
30 - Elisabeth Couperus-Baud, Nederlands vertaalster en letterkundige (overleden 1960)

november

2 - Elena Brockmann, Spaans kunstschilder (overleden 1946)
7 - Marie Curie, Pools-Frans natuurkundige (overleden 1934)
16 - Léon Daudet, Frans schrijver en journalist (overleden 1942)
27 - Charles Koechlin, Frans componist (overleden 1950)
29 - Gustav Keller, Zwitsers politicus (overleden 1932)

december

7 - Klaas Pander, Nederlands schaatser (overleden 1940)
17 - Richard Kandt, Duits ontdekkingsreiziger (overleden 1918)
24 - Aleksandre Sjarvasjidze, Abchazisch-Georgische kunstenaar (overleden 1968)

datum onbekend

Nellie Charlie, indiaans-Amerikaans mandenvlechtster

Overleden[bewerken | brontekst bewerken]

januari

11 - Marguerite Georges (79), Frans toneelactrice
22 - William Snow Harris (75), Engels arts en elektrotechnicus

februari

25 - Lucas Stokbroo (74), Nederlands verzamelaar en politicus

juli

6 - Maximiliaan van Mexico, (44), keizer van Mexico
21 - Louis Rosenveldt (69), Nederlands acteur en schouwburgdirecteur
26 - Otto I van Griekenland (52), koning van Griekenland (1832-1862)
31 - Benoit Fourneyron (64), Frans wetenschapper en uitvinder

augustus

25 - Michael Faraday (75), Brits natuurkundige

september

17 - Hendrik Jan Heuvelink sr. (60), Nederlands architect
26 - Carel Naret Oliphant (86), Nederlands apotheker en schaker

oktober

3 - Rómulo Díaz de la Vega (77), Mexicaans politicus en militair
5 - Willem van Hessen-Kassel (79), zoon van prins Frederik van Hessen
6 - John Molloy, Brits pionier in West-Australië
23 - Franz Bopp (76), Duits taalkundige

november

18 - James Mangles (circa 81), Brits militair, schrijver en naturalist

december

22 - Jean-Victor Poncelet (79), Frans meetkundige en ingenieur
26 - József Kossics (80), Sloveens historicus, schrijver, dichter, etnoloog, taalkundige en rooms-katholiek priester

datum onbekend

Alexandre Louis Jousselin (±85), Frans ingenieur

Weerextremen in België[bewerken | brontekst bewerken]

16 februari: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 11,6 °C.
23 mei: laagste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 6 °C en laagste minimumtemperatuur: 2,2 °C.
29 juli: laagste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 12,2 °C.
november: november met hoogste luchtdruk: 1025,3 hPa (normaal 1014,4 hPa).

Bron: KMI Gegevens Ukkel 1901-2003 met aanvullingen

Zie de categorie 1867 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.