1864

Voor de gelijknamige televisieserie, zie 1864 (televisieserie).

1864

Eeuwen:	18e eeuw · 19e eeuw · 20e eeuw
Decennia:	1850-1859 · 1860-1869 · 1870-1879
Jaren:	<< · < · 1863 · 1864 · 1865 · > · >>
Jaartelling in verschillende culturen

Ab urbe condita:		2617 MMDCXVII
Armeense jaartelling:		1313 – 1314 ԹՎ ՌՅԺԳ – ՌՅԺԴ
Chinese jaartelling:		4560 – 4561 庚亥 – 辛子
Christelijke jaartelling:		1864 MDCCCLXIV
Ethiopische jaartelling:		1856 – 1857
Hebreeuwse jaartelling:		5624 – 5625
Hindoekalenders:
- Vikram Samvat		1919 – 1920
- Shaka Samvat		1786 – 1787
- Kali yuga		4965 – 4966
Iraanse jaartelling:		1242 – 1243 ۱۲۴۲ – ۱۲۴۳
Islamitische jaartelling:		1280 – 1281 ١٢٨١ – ١٢٨٠
Maçonnieke jaartelling:		5863 – 5864
1864 naar onderwerp
Lijst van landen
Juliaanse kalender van 1864
Gregoriaanse kalender van 1864

Het jaar 1864 is het 64e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Gebeurtenissen[bewerken | brontekst bewerken]

januari

1 In Gent wordt de Société Gymnastique la Gantoise opgericht, een vereniging voor het promoten van gymnastiek.
11 - De republikein Adolphe Thiers houdt in het Wetgevend Lichaam van Frankrijk zijn toespraak over de noodzakelijke vrijheden en gaat daarbij lijnrecht in tegen het beleid van keizer Napoleon III.

februari

16 - Bij een nachtelijke brand in het Rotterdamse Schielandshuis gaat de schilderijencollectie van de verzamelaar Boymans grotendeels verloren.
17 - In de Amerikaanse Burgeroorlog brengt de onderzeeër CSS Hunley met een torpedo-aanval de Uss Housatonic tot zinken. Het is voor het eerst dat een schip door een onderzeeboot tot zinken wordt gebracht.
20 - De Slag bij Olustee wordt gewonnen door het zuidelijke leger, dat de staat Florida weet te behouden voor de Geconfedereerde Staten.

maart

10 - Lodewijk II wordt koning van Beieren.
29 - Groot-Brittannië, Griekenland, Frankrijk en Rusland tekenen het Verdrag van Londen waarin de overdracht van de Soevereiniteit over de Ionische Eilanden wordt overgedragen aan Griekenland.

april

10 - Maximiliaan van Oostenrijk aanvaardt de troon van Mexico als keizer.

mei

21 - De Belgische Pater Damiaan wordt te Honolulu tot priester gewijd.
25 tot 27 - In de Slag bij New Hope Church en de Slag bij Pickett's Mill lijdt het noordelijke leger in de Amerikaanse staat Georgia onder generaal William T. Sherman aanzienlijke verliezen.
28 - De Ionische Eilanden worden daadwerkelijk overgedragen aan Griekenland.

juni

2 - Tsaar Alexander II van Rusland verklaart de Kaukasusoorlog voor geëindigd.
6 - De spoorlijn Hattem-Zwolle met daarin station Zwolle en de brug over de IJssel wordt geopend, liggend aan de spoorlijn van de Nederlandsche Centraal Spoorwegmaatschappij (NCS) Utrecht - Zwolle - Kampen.
15 - In de Amerikaanse Burgeroorlog begint het Beleg van Petersburg, dat tien maanden zal duren: Ulysses S. Grant sluit het leger van Robert E. Lee in.
19 - Het kaperschip CSS Alabama van de zuidelijke Amerikaanse afgescheiden staten wordt voor de Franse kust tot zinken gebracht door de USS Kearsarge.
25 - De eerste paardentram van Nederland gaat rijden van de Kneuterdijk in Den Haag naar het Badhuis van Scheveningen.
30 - Amerikaans president Abraham Lincoln ondertekent de Yosemite Act, waardoor de Yosemite Valley en de Mariposa Grove in Californië beschermd worden als een soort nationaal park.

augustus

14 - Opening van het Oudheidkundig Museum van Antwerpen in Het Steen.
16 - Opening van het Paleis voor Volksvlijt in Amsterdam.
22 - Oprichting van het internationale Rode Kruis te Genève, om gewonde soldaten te kunnen helpen. Zestien landen ondertekenen de Conventie van Genève over bescherming van burgerslachtoffers, gewonde soldaten en medische eenheden.
koninkrijk Pruisen en keizerrijk Oostenrijk rukken op in Denemarken. Sleeswijk-Holstein wordt bezet.
Verschijning van het Nieuw Woordenboek der Nederlandsche Taal, samengesteld door de broers Kalisch. Dit is de voorloper van de Van Dalewoordenboeken.

september

3 - Bij een zware explosie in het bedrijfslaboratorium van Immanuel Nobel in Heleneborg aan het Mälarmeer bij Stockholm komen zijn zoon Emil en andere werknemers om het leven.
26 - De Franse ballonvaarder Felix Nadar stijgt op uit de Kruidtuin van Brussel onder het toekijken van koning Leopold I.
28 - In Londen wordt de Internationale Arbeiders Associatie opgericht. Karl Marx schrijft het program van de Internationale.

oktober

12 - Brazilië valt het buurland Uruguay binnen om er de bevriende Coloradopartij weer aan de macht te brengen.
14 - De Belgische regering bekrachtigt de oprichting van het Belgische Rode Kruis, dat werd opgericht op 4 februari 1864 kort na de Internationale Conferenties van Genève

november

20 - In Rome wordt de Nederlandse theoloog Petrus Canisius zalig verklaard.

december

1 - Henrick S. van Lennep en Christiaan Pieter van Eeghen richten Bouwmaatschappij Concordia NV op, waarin ze hun grond en vastgoed in de Amsterdamse volkswijk De Jordaan onderbrengen.
8 - In de encycliek Quanta Cura veroordeelt paus Pius IX het liberalisme.
17 - De wereldpremière van de opera La belle Hélène van Jacques Offenbach vindt plaats in het Théâtre des Variétés te Parijs.
22 De Amerikaanse generaal William Sherman trekt Savannah (Georgia) binnen.

zonder datum

Een vloot onder de Britse admiraal Augustus Leopold Kuper waaraan ook Nederlandse, Amerikaanse en Franse schepen deelnemen dwingen Japan de Straat van Shimonoseki open te stellen.
In Haarlem wordt de eerste hbs opgericht.

Muziek[bewerken | brontekst bewerken]

Jacques Offenbach schrijft de operettes L'amour chanteur en Jeanne qui pleure et Jean qui rit.
17 mei: Ja, vi elsker dette landet, het Noorse volkslied is voor het eerst te horen op muziek van Rikard Nordraak

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

Jules Verne schrijft Voyage au centre de la terre, (Naar het middelpunt der aarde)

Beeldende kunst[bewerken | brontekst bewerken]

Stilleven met karper Édouard Manet
Wintergezicht met schaatsers Johan Barthold Jongkind
George Washington (1864) Thomas Ball, Boston

Bouwkunst[bewerken | brontekst bewerken]

Woonhuis, Warfhuizen (1864)

Geboren[bewerken | brontekst bewerken]

januari[bewerken | brontekst bewerken]

1 - Alfred Stieglitz, Amerikaans fotograaf (overleden 1946)
12 - Benjamin Lamme, Amerikaans elektrotechnicus (overleden 1924)
28 - Anna Goloebkina, Russisch beeldhouwster (overleden 1927)

februari[bewerken | brontekst bewerken]

12 - Johannes Hendrik Carpentier Alting, Nederlands hoogleraar (overleden 1929)
17 - Banjo Paterson, Australisch dichter (overleden 1941)
17 - Syb Talma, Nederlands dominee en politicus (overleden 1916)

maart[bewerken | brontekst bewerken]

12 - Alice Tegnér, Zweeds dichteres en componiste (overleden 1943)
15 - Johan Halvorsen, Noors componist (overleden 1935)
23 - Hjalmar Borgstrøm, Noors componist (overleden 1925)
24 - Karel Frederik Wenckebach, Nederlands hoogleraar geneeskunde (overleden 1940)

april[bewerken | brontekst bewerken]

6 - Samuel van den Bergh, Nederlands ondernemer (overleden 1941)
9 - Sebastian Ziani de Ferranti, Brits elektrotechnicus en uitvinder (overleden 1930)
10 - Eugen d'Albert, Duits componist (overleden 1932)
21 - Max Weber, Duits econoom, geschiedkundige, rechtsgeleerde en socioloog (overleden 1920)

mei[bewerken | brontekst bewerken]

18 - Jan Veth, Nederlands schilder en kunsthistoricus (overleden 1925)
24 - Louis Cohen, Nederlands socialist (overleden 1933)
26 - Johannes Dirk Bloemen, Nederlands zwemmer (overleden 1939)

juni[bewerken | brontekst bewerken]

11 - Richard Strauss, Duits componist en dirigent (overleden 1949)
14 - Alois Alzheimer, Duits neuropatholoog en psychiater (overleden 1915)
18 - Agnes Goodsir, Australisch kunstschilder (overleden 1939)
25 - Walther Nernst, Duitse natuur- en scheikundige (overleden 1941)

juli[bewerken | brontekst bewerken]

18 - John Jacob Astor IV, Amerikaans zakenman, uitvinder en schrijver (overleden in 1912)
18 - Steven Jan Matthijs van Geuns, Nederlands jurist (overleden 1939)
20 - Ruggero Oddi, Italiaans fysioloog en anatoom (overleden 1913)
22 - José María Rubio y Peralta, Spaans pater jezuïet en heilige (overleden 1929)

augustus[bewerken | brontekst bewerken]

14 - John Galsworthy, Brits schrijver van The Forsyte Saga (overleden 1933)
23 - Eleftherios Venizelos, Grieks staatsman (overleden 1936)
29 - Louis Hayet, Frans kunstschilder (overleden 1940)

september[bewerken | brontekst bewerken]

7 - Charles Cooley, Amerikaans socioloog (overleden 1929)
10 - Cornelis Easton, Nederlands journalist en populair-wetenschappelijk schrijver (overleden 1929)
19 - Ragna Wettergreen, Noors actrice en zangeres (overleden 1958)
22 - Lodewijk van Deyssel, Nederlands schrijver (overleden 1952)
27 - Andrej Hlinka, Slowaaks politicus (overleden 1938)

oktober[bewerken | brontekst bewerken]

5 oktober - Louis Jean Lumière, Frans fotografiepionier (overleden 1948)
21 - Christabel Cockerell, Brits kunstschilder (overleden 1951)
25 - Aleksandr Gretsjaninov, Russisch componist (overleden 1956)

november[bewerken | brontekst bewerken]

24 - Henri de Toulouse-Lautrec, Frans schilder en graficus (overleden 1901)
25 - Augusta de Wit, Nederlands schrijfster (overleden 1939)
26 - Herman Gorter, Nederlands dichter (overleden 1927)
30 - Andrew Gibb Maitland, Brits-Australisch geoloog (overleden 1951)

december[bewerken | brontekst bewerken]

3 - Herman Heijermans, Nederlands (toneel)schrijver (overleden 1924)

Overleden[bewerken | brontekst bewerken]

januari

6 - John Clements Wickham (65), Schots ontdekkingsreiziger, marine-officier en magistraat
10 - Nicholas Callan (64), Iers priester, wetenschapper en uitvinder

februari

10 - William Henry Hunt (73), Engels kunstschilder
25 - Anna Harrison (88), first lady (echtgenote van Amerikaans president William Henry Harrison)

maart

27 - Jean-Jacques Ampère (63), Frans historicus, filoloog en auteur

mei

2 - Giacomo Meyerbeer (72), Joods-Duits componist en dirigent
18 - Nathaniel Hawthorne (59), Amerikaans schrijver en diplomaat

juni

1 - Hong Xiuquan (50), Chinees revolutionair
25 - Willem I van Württemberg (82), Duits vorst

september

15 - John Hanning Speke (37), Brits ontdekkingsreiziger en officier

november

25 - David Roberts (schilder) (68), Schots schilder

december

8 - George Boole (49), Iers wiskundige
15 - Eugène de Pruyssenaere (38), Vlaams ontdekkingsreiziger
20 - Schelto van Heemstra (57), Nederlands politicus

Weerextremen in België[bewerken | brontekst bewerken]

8 april: laagste minimumtemperatuur ooit op deze dag: −2,3 °C.
25 augustus: laagste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 11,6 °C.
26 augustus: laagste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 11 °C.
27 augustus: laagste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 11,8 °C.
3 oktober: laagste minimumtemperatuur ooit op deze dag: 0,8 °C.
3 november: laagste minimumtemperatuur ooit op deze dag: −4 °C.
8 november: laagste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: −1,2 °C en laagste minimumtemperatuur: −5,4 °C.
10 november: laagste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: −1,6 °C en laagste minimumtemperatuur: −5,3 °C.
11 november: laagste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: −2,5 °C en laagste minimumtemperatuur: −6,1 °C.
12 november: laagste minimumtemperatuur ooit op deze dag: −3,8 °C.
24 december: laagste minimumtemperatuur ooit op deze dag: −11,6 °C.

Zie de categorie 1864 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.