1852

1852

Eeuwen:	18e eeuw · 19e eeuw · 20e eeuw
Decennia:	1840-1849 · 1850-1859 · 1860-1869
Jaren:	<< · < · 1851 · 1852 · 1853 · > · >>
Jaartelling in verschillende culturen

Ab urbe condita:		2605 MMDCV
Armeense jaartelling:		1301 – 1302 ԹՎ ՌՅԱ – ՌՅԲ
Chinese jaartelling:		4548 – 4549 戊亥 – 己子
Christelijke jaartelling:		1852 MDCCCLII
Ethiopische jaartelling:		1844 – 1845
Hebreeuwse jaartelling:		5612 – 5613
Hindoekalenders:
- Vikram Samvat		1907 – 1908
- Shaka Samvat		1774 – 1775
- Kali yuga		4953 – 4954
Iraanse jaartelling:		1230 – 1231 ۱۲۳۰ – ۱۲۳۱
Islamitische jaartelling:		1268 – 1269 ١٢٦٩ – ١٢٦٨
Maçonnieke jaartelling:		5851 – 5852
1852 naar onderwerp
Lijst van landen
Juliaanse kalender van 1852
Gregoriaanse kalender van 1852

De Cruquius, een van drie gemalen waarmee de Haarlemmermeer drooggemalen wordt

Het jaar 1852 is het 52e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Gebeurtenissen[bewerken | brontekst bewerken]

januari

1 - De postzegel wordt in Nederland ingevoerd. (Zie ook: Eerste postzegelemissie Nederland)
14 - De Franse grondwet van 1852 wordt afgekondigd.
17 - Zandriviertractaat: het Engelse koloniale gouvernement erkent de boerenrepubliek Transvaal.

februari

21 - Oprichting van de Vereeniging ten behoeve der Arbeidersklasse te Amsterdam, de eerste woningbouwvereniging van Nederland.
februari - In het medisch tijdschrift Repertorium maakt de legerarts Antoon Mathijsen zijn uitvinding van het gipsverband voor het eerst door middel van een ingezonden brief wereldkundig.
26 - De Franse seriemoordenares Hélène Jégado wordt onthoofd wegens het vergiftigen ten minste vijf mensen. Ze wordt ervan verdacht in totaal 95 personen te hebben vergiftigd waarvan er 60 overleden.

mei

5 - Groothertog Leopold II van Toscane trekt de grondwet weer in.

juli

1 - De Haarlemmermeer wordt drooggelegd.

november

12 - Op het Proces van Keulen horen de "Keulse Kommunisten" zich beschuldigen van hoogverraad en worden zeven van de elf aanwezige beschuldigden veroordeeld tot in totaal 36 jaar vestingstraf. Dit proces "besluit de eerste fase van de Duitse arbeidersbeweging" zegt Friedrich Engels.
15 - De Nederlandse Tweede Kamer besluit tot het houden van een Parlementaire enquête naar de accijns op zout. Deze eerste parlementaire enquête zal echter door een regeringswisseling het volgend jaar niet doorgaan.

december

4 - Napoleon III wordt keizer van Frankrijk.
9 - Na een Tory-intermezzo van negen maanden komt in het Verenigd Koninkrijk een coalitieregering tot stand van Peelisten en Whigs onder Lord Aberdeen, met William Gladstone op Financiën. De twee partijen zullen later samengaan in de Liberale Partij.

Muziek[bewerken | brontekst bewerken]

Johannes Brahms componeert zijn pianosonate nr. 1 in C gr.t. Opus 1 en zijn pianosonate nr. 2 in fis kl.t. Opus 2.
Robert Schumann componeert zijn Requiem.
Joseph Alberdingk Thijm en zijn broer Lambertus Joannes schrijven het kerstlied De herdertjes lagen bij nachte.
11 december: première van Symfonie nr. 5 van Niels Gade.

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

Harriet Beecher Stowe schrijft Uncle Tom's Cabin

Beeldende kunst[bewerken | brontekst bewerken]

Mercurius (1852) Johannes Theodorus Stracké, Beursgebouw Rotterdam

Bouwkunst[bewerken | brontekst bewerken]

Villa Dijkzigt, Rotterdam (1852), Johan Frederik Metzelaar
Dordrechts Museum Dordrecht (1852), G.N. Itz
De Hoop in Garderen
Domkerk van Helsinki (1852), Carl Ludwig Engel

Geboren[bewerken | brontekst bewerken]

januari

10 - Nicanor Padilla, Filipijns medicus en politicus (overleden 1936)
27 - Fulgence Bienvenüe (1852-1936), Frans ingenieur (overleden 1936)

februari

19 - Johann Wilhelm Spengel, Duits bioloog (overleden 1921)

april

14 - Meijer de Haan, Nederlands kunstschilder (overleden 1895)
15 - Jozef Freinademetz, Italiaans missionaris van Steyl (overleden 1908)
25 - Leopoldo Alas (Clarín), Spaans schrijver (overleden 1901)

mei

1 - Santiago Ramón y Cajal, Spaans histoloog en Nobelprijswinnaar (overleden 1934)
1 - Friedrich von Moltke, Duits staatsman (overleden 1927)
4 - Alice Liddell, Engels muze; inspiratie voor Lewis Carrolls boek Alice in Wonderland (overleden 1934)
5 - Pietro Gasparri, Italiaans kardinaal-staatssecretaris (overleden 1934)
16 - K.H. Holthuis, Nederlands architect (overleden 1942)

juni

25 - Antoni Gaudí, Spaans architect (overleden 1926)
25 - Erasmus Kittler, Duits natuurkundige en elektrotechnicus (overleden 1929)

juli

20 - Theo Heemskerk, Nederlands politicus (ARP); premier van 1908-1913 (overleden 1932)
27 - George Foster Peabody, Amerikaans ondernemer en filantroop (overleden 1938)

augustus

30 - Jacobus van 't Hoff, Nederlands scheikundige en Nobelprijswinnaar (overleden 1911)

september

15 - Jan Ernst Matzeliger, Surinaams uitvinder (overleden 1889)
24 - Elizabeth Maria Molteno, Zuid-Afrikaans vrouwenrechtactiviste (overleden 1927)
28 - Henri Moissan, Frans scheikundige en Nobelprijswinnaar (overleden 1907)
30 - Charles Villiers Stanford, Engels componist (overleden 1924)

oktober

2 - Curt von François, Duits militair, koloniaal en ontdekkingsreiziger (overleden 1931)
2 - William Ramsay, Brits chemicus (overleden 1916)

november

13 - Jarvis Kenrick, Brits voetballer (overleden 1949)
18 - Mikoláš Aleš, Tsjechisch kunstenaar (overleden 1913)
19 - David Hendrik Havelaar, Nederlands ingenieur en politicus (overleden 1918)

december

15 - Antoine Henri Becquerel, Frans natuurkundige (overleden 1908)
19 - Albert Michelson, Duits-Amerikaans fysicus (overleden 1931)
26 - Johannes François Snelleman, Nederlands oriëntalist en etnoloog (overleden 1938)

Overleden[bewerken | brontekst bewerken]

januari

6 - Louis Braille (43), Frans uitvinder

februari

6 - Jeanne Huc-Mazelet (87), Zwitserse gouvernante

maart

4 - Nikolaj Gogol (42), Russisch schrijver
7 - Francijntje de Boer (67), Nederlands schrijfster

mei

3 Eugénie Foa (56), Frans schrijfster

juni

21 - Friedrich Fröbel (70), Duits pedagoog

augustus

4 - Johan David Valerius (76), Zweeds dichter
14 - Margaret Taylor (63), Amerikaans first lady (echtgenote van president Zachary Taylor)

september

19 - Emilie de Rodat (65), Frans mystica en ordestichtster; heilige van de Rooms-katholieke kerk

november

10 - Frederick Clause (60), Brits scheepsarts en kunstschilder
27 - Ada Lovelace (36), Brits wiskundige

Weerextremen in België[bewerken | brontekst bewerken]

12 januari: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 9,9 °C.
13 januari: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 10,7 °C.
juni: juni met hoogste luchtdruk: 1022,9 hPa (normaal 1016,3 hPa).
17 juli: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 26,2 °C.
juli: juli met hoogste gemiddelde dampdruk: 18,1 hPa (normaal 15,2 hPa).
2 november: hoogste etmaalgemiddelde temperatuur ooit op deze dag: 15,8 °C.

Bron: KMI Gegevens Ukkel 1901-2003 met aanvullingen

Zie de categorie 1852 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.