1805

1805

Eeuwen:	18e eeuw · 19e eeuw · 20e eeuw
Decennia:	1790-1799 · 1800-1809 · 1810-1819
Jaren:	<< · < · 1804 · 1805 · 1806 · > · >>
Jaartelling in verschillende culturen

Ab urbe condita:		2558 MMDLVIII
Armeense jaartelling:		1254 – 1255 ԹՎ ՌՄԾԴ – ՌՄԾԵ
Chinese jaartelling:		4501 – 4502 辛子 – 壬丑
Christelijke jaartelling:		1805 MDCCCV
Ethiopische jaartelling:		1797 – 1798
Hebreeuwse jaartelling:		5565 – 5566
Hindoekalenders:
- Vikram Samvat		1860 – 1861
- Shaka Samvat		1727 – 1728
- Kali yuga		4906 – 4907
Iraanse jaartelling:		1183 – 1184 ۱۱۸۳ – ۱۱۸۴
Islamitische jaartelling:		1219 – 1220 ١٢٢٠ – ١٢١٩
Maçonnieke jaartelling:		5804 – 5805
1805 naar onderwerp
Lijst van landen
Juliaanse kalender van 1805
Gregoriaanse kalender van 1805

Het jaar 1805 is het 5e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Gebeurtenissen[bewerken | brontekst bewerken]

januari

1 en 2 - Op de ijsbaan achter de Prinsentuin in Leeuwarden worden schaatswedstrijden voor vrouwen gehouden. Voor zo'n 15.000 toeschouwers wint Trijntje Pieters Westra, de dochter van een veldwachter uit Poppenwier.
11 - Het Michigan Territorium wordt gesticht.

februari

13 - De Waaldijk tussen Bemmel en Ochten bij Weurt breekt waardoor een watersnood ontstaat.
27 - De kathedrale kerk Notre-Dame van Parijs wordt verheven tot basiliek.

april

27 - Amerikaanse mariniers vallen samen met de Berbers de stad Derna in Tripolitanië aan (The "shores of Tripoli").
29 - De ambassadeur in Parijs, Rutger Jan Schimmelpenninck wordt door Napoleon aangesteld als raadpensionaris van de Bataafse Republiek.
Derde Coalitie van Engeland, Rusland en Oostenrijk.

mei

26 - In de Kathedraal van Milaan wordt Napoleon Bonaparte tot koning van Italië gekroond.

juni

3 - De Eerste Barbarijse Oorlog tussen Tripoli en de Verenigde Staten wordt beëindigd.
5 - Frankrijk annexeert de Ligurische Republiek.
7 - Eugène de Beauharnais wordt benoemd tot onderkoning van Italië.
Zweden verklaart Frankrijk de oorlog.
De Lewis en Clark Expeditie begint zijn tocht door Noord-Amerika.

juli

26 - De regerende dynastie in Hohenlohe-Neuenstein-Öhringen sterft uit. Er breekt een successiestrijd uit tussen de andere takken van Hohenlohe-Neuenstein.

augustus

27 - Napoleon geeft de Grande Armée ("het Grote Leger"), bestaande uit ongeveer 170.000 man, het bevel om te marcheren naar de Rijn. Het Franse leger bestaat uit zes korpsen en wordt per korps ondersteund door 36 tot 40 kanonnen. Napoleon geeft Maarschalk Joachim Murat de opdracht om met zijn cavaleriekorps (ongeveer 20.000 man) de opmars van de Oostenrijkers in Beieren te verkennen en schermutselingen uit te lokken.
28 - Het graafschap Ortenburg sluit een ruilverdrag met het keurvorstendom Beieren. Het graafschap wordt aan Beieren afgestaan in ruil voor het ambt Tambach (voormalig prinsbisdom Würzburg) en een deel van het ambt Seßlach. Het nieuwe graafschap krijgt de naam Ortenberg-Tambach.

september

7 - In Suriname breekt muiterij uit bij enkele posten van het Cordon van Defensie. Ongeveer

80 opstandige Redi Musu verlaten het korps en vestigen zich aan de bovenloop van de Marowijne.

24 - De Franse strijdmacht staat rond Ulm tegenover het Oostenrijkse leger, verspreid tussen Straatsburg en Weissenburg.
26 - De Gecedeerde Landen worden bij het Bataafs Gemenebest gevoegd.

oktober

17 - Begin van de Slag bij Ulm. Na drie dagen heeft Napoleon het Oostenrijkse leger verslagen.
21 - De Zeeslag bij Trafalgar, Horatio Nelson verslaat een Frans-Spaanse vloot.

november

13 - Inname van Wenen door Frankrijk.
november - De expeditie van Lewis en Clark bereikt de Stille Oceaan.

december

2 - Slag bij Austerlitz: Napoleon verslaat de Oostenrijkse en Russische legers
15 - Geheim verdrag te Wenen tussen Frankrijk en Pruisen. Pruisen staat aan Frankrijk af het vorstendom Ansbach, het hertogdom Kleef en het vorstendom Neuchâtel. Pruisen mag daarvoor het keurvorstendom Hannover bezetten. De koning van Pruisen ratificeert dit verdrag niet.
21 - Er wordt een nieuwe scheiding tussen Holland en Bataafs-Brabant gemaakt. Voortaan loopt deze van Willemstad door het Hollands Diep en de Biesbosch naar Heusden.
26 - Vrede van Presburg.

Muziek[bewerken | brontekst bewerken]

Antonio Salieri componeert de Missa in Re-minore

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

Hendrik Tollens schrijft Lukretia of de verlossing van Rome

Bouwkunst[bewerken | brontekst bewerken]

Sibratsgfäll, Vorarlberg

Geboren[bewerken | brontekst bewerken]

februari

3 - Otto Theodor von Manteuffel, conservatief Pruisisch staatsman (overleden 1882)
4 - Maria De Mattias, Italiaans ordestichtster en heilige (overleden 1866)

maart

3 - Jonas Furrer, Zwitsers politicus (overleden 1861)
6 - Vittoria Caldoni, Italiaans schildersmodel (overleden eind 19e eeuw)

april

2 - Hans Christian Andersen, Deens schrijver (overleden 1875)

mei

23 - Georgiana Molloy, Britse pionierster en botanicus in West-Australië (overleden 1843)

juli

29 - Alexis de Tocqueville, Frans aristocraat, politiek filosoof en socioloog, historicus en staatsman (overleden 1859)

augustus

4 - William Rowan Hamilton, Iers-Brits filosoof, wis- en natuurkundige (overleden 1865)

september

17 - Roelof Hendrik Graadt Jonckers, Nederlands predikant en schrijver (overleden 1866)

november

1 - Jacobus Groenendaal, Nederlands-Vrijstaats politicus (overleden 1860)
19 - Ferdinand de Lesseps, Frans bedenker en bouwer van het Suezkanaal (overleden 1894)

datum onbekend

Pieter Frederik Waldeck, officier van gezondheid in het Nederlands Indisch Leger (overleden 1880)

Overleden[bewerken | brontekst bewerken]

januari

23 - Claude Chappe (41), Frans uitvinder (semafoor)

maart

9 - Felice Fontana (74), Italiaans natuurwetenschapper en anatoom
21 - Jean-Baptiste Greuze (79), Frans kunstschilder

april

1 - Emerico Lobo de Mesquita (58), Braziliaans componist, muziekpedagoog, dirigent en organist
29 - Lorenz Pasch de Jongere (72), Zweeds kunstschilder

mei

9 - Friedrich von Schiller (45), Duits dichter en schrijver
25 - William Paley (61), Brits filosoof
28 - Luigi Boccherini (62), Italiaans cellist en componist

juni

20 - Pieter Pijpers (55), Nederlands dichter en toneelschrijver

juli

10 - Thomas Wedgwood (34), Brits uitvinder (fotografie)

oktober

21 - Horatio Nelson (47), Brits admiraal

december

6 - Nicolas-Jacques Conté (50), Frans schilder en uitvinder van onder meer het grafietpotlood
27 - Belle van Zuylen (65), Nederlands schrijfster

Zie de categorie 1805 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.