۲۶ ژانویه - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

۲۶ ژانویه در تقویم گرگوری، بیست و ششمین روز سال است. ۳۳۹ روز (در سال‌های کبیسه ۳۴۰روز) تا پایان سال باقی است.

مناسبت‌ها[ویرایش]

• روز جهانی گمرک

رویدادها[ویرایش]

• ۱۳۴۰ – ادوارد سوم انگلستان پادشاه فرانسه می‌شود.
• ۱۵۰۰ – ویسنت یانیز پینزون اولین اروپایی می‌شود که پا به خاک برزیل می‌گذارد.
• ۱۵۳۱ – زمین‌لرزه‌ای در لیسبون، پرتغال هزار کشته برجای می‌گذارد.
• ۱۵۶۴ – دوک‌نشین بزرگ لیتوانی طی نبرد اولا روسیه تزاری را در جنگ لیوونی شکست می‌دهد.
• ۱۶۹۹ – پیمان کارلویتز که به موجب آن عثمانیها بخش اعظم مجارستان، بوسنی و هرزگوین و کروآسی را به امپراتوری هابسبورگ واگذاردند. ترانسیلوانی همچنان مستقل باقی‌ماند؛ اگرچه، توسط فرمانداری اتریشی اداره می‌شد. ناحیه پادولیا به همراه قلاع نظامی کامیانتس-پودیلسکیی به لهستان بازگردانده شد. ونیز بخش اعظم دالماسی به همراه کلیه پلوپونز را از امپراتوری عثمانی گرفت.
• ۱۸۳۷ – میشیگان ۲۶مین ایالت آمریکا می‌شود.
• ۱۸۴۱ – قوای بریتانیایی رسماً هنک هنگ را اشغال کردند که بعدها چین آن را باز پس گرفت.
• ۱۸۸۵ – نیروی وفادار به محمد مهدی انقلابی سودانی خرطوم را تصرف و فرماندار انگلیسی آن را کشتند.
• ۱۹۱۵ – تصویب کوه راکی به عنوان پارک ملی توسط کنگره ایالات متحده آمریکا.
• ۱۹۲۴ – سن پترزبورگ، روسیه به لنینگراد تغییر نام میابد.
• ۱۹۲۰ – تأسیس لینکلن موتور کمپانی.
• ۱۹۳۹ – نیروی سلطنت طلب ژنرال فرانکو در طول جنگ داخلی اسپانیا و با کمک نظامی ایتالیا بارسلون را تصرف کردند.
• ۱۹۴۲ – جنگ جهانی دوم: اولین نیروهای آمریکایی به اروپا (ایرلند شمالی) می‌رسند.
• ۱۹۶۲ – پروژه فضایی رنجر: رنجر ۳ برای مطالعه روی ماه پرتاب می‌شود. این کاوشگر فضایی بعدها از ۳۵٬۴۰۰ ماه می‌گذرد.
• ۱۹۶۳ – همه پرسی اصول شش‌گانه انقلاب سفید شاه و ملت و تصویب ان از جانب ملت.
• ۱۹۶۵ – هندی زبان رسمی هندوستان می‌شود.
• ۱۹۸۰ – اسرائیل و مصر روابط دیپلماسی برقرار می‌کنند.
• ۱۹۸۲ - اتحادیه کمونیست‌های ایران که به شهر آمل در ایران و به قصد فتح کردن آن، حمله کرده بودند در درگیری با نیروهای طرفدار حکومت وقت، شکست خوردند.
• ۱۹۹۱ – محمد زیادباره رئیس دولت تمرکزگرای سومالی از قدرت کنار گذاشته و علی مهدی جانشین او شد.
• ۱۹۹۲ – بوریس یلتسین اعلام کرد روسیه تهدید شهرهای آمریکا را با جنگ‌افزار هسته‌ای متوقف خواهد کرد.
• ۱۹۹۸ – رسوایی جنسی بیل کلینتون: در تلویزیون آمریکا بیل کلینتون، رئیس‌جمهور آمریکا، به داشتن «رابطه جنسی» با مونیکا لوینسکی، انترن کاخ سفید، اعتراف می‌کند.
• ۲۰۰۱ – زمین‌لرزه‌ای در گجرات، هند رخ داده و بیش از ۲۰٬۰۰۰ کشته برجای می‌گذارد.
• ۲۰۰۴ – حامد کرزی، رئیس‌جمهور افغانستان، قانون اساسی جدید این کشور را امضا می‌کند.
• ۲۰۱۱ – آغاز جنگ داخلی سوریه

زادروزها[ویرایش]

• ۱۴۶۷ - گیوم بوده، نویسنده فرانسوی (م. ۱۵۴۰)
• ۱۷۱۵ - کلود آدرین هلوسیوس، فیلسوف فرانسوی (م. ۱۷۷۱)
• ۱۷۶۳ - کارل چهاردهم، پادشاه سوئد و نروژ (م. ۱۸۴۴)
• ۱۸۰۴ - اوژن سو، نویسنده فرانسوی (م. ۱۸۵۷)
• ۱۸۴۰ - ادوارد وایانت، سیاستمدار فرانسوی (م. ۱۹۱۵)
• ۱۸۴۲ - فرانسوا کوپه، نویسنده و شاعر فرانسوی (م. ۱۹۰۸)
• ۱۸۷۶ - چارلز سیدنی اسمیت، بازیکن واترپلو انگلیسی (م. ۱۹۵۱)
• ۱۸۸۰ - داگلاس مک‌آرتور، دیکتاتور پیشین رومانی (م. ۱۹۶۴)
• ۱۸۸۴ - ادوارد ساپیر، ژنرال آمریکایی (م. ۱۹۳۹)
• ۱۹۰۴ - شان مک‌براید، سیاستمدار، فعال حقوق بشر ایرلندی، رئیس ارتش جمهوری‌خواه ایرلند و وزیر اسبق امور خارجه ایرلند (م. ۱۹۸۸)
• ۱۹۰۸ - استفان گراپلی، ویولونیست فرانسوی (م. ۱۹۹۷)
• ۱۹۱۱ - پولیکارپ کوش، فیزیک‌دان آمریکایی-آلمانی (م. ۱۹۹۳)
• ۱۹۱۲ - هوارد دبلیو کانن، سیاستمدار آمریکایی، سناتور آریزونا (م. ۲۰۰۲)
• ۱۹۱۸ - نیکلای چائوشسکو، سیاستمدار کمونیست رومانیایی، دبیر کل حزب کمونیست رومانی، رئیس‌جمهور رومانی (م. ۱۹۸۹)
• ۱۹۱۹ - والنتینو مازولا، فوتبالیست ایتالیایی (م. ۱۹۴۹)
• ۱۹۲۱ - آکیو موریتا، مدیر، بازرگان و کارآفرین ژاپنی (م. ۱۹۹۹)
• ۱۹۲۲ - گیل مریک، فوتبالیست انگلیسی (م. ۲۰۱۰)
• ۱۹۲۵ - پل نیومن، بازیگر و کارگردان آمریکایی (م. ۲۰۰۸)
• ۱۹۲۷ - ویک میس، فوتبالیست بلژیکی (م. ۲۰۱۲)
• ۱۹۴۴ - آنجلا دیویس، فعال سیاسی آمریکایی
• ۱۹۴۵ - چارلی لوبت، فوتبالیست فرانسوی
• ۱۹۴۵ - ژاکلین دوپره، نوازنده انگلیسی (م. ۱۹۸۷)
• ۱۹۴۷ - مارک دیتون، سیاستمدار، سناتور مینه‌سوتا
• ۱۹۴۹ - لیندا لاولیس، بازیگر صنعت پورنوگرافی آمریکایی (م. ۲۰۰۲)
• ۱۹۵۱ - البیو سیرس، سیاستمدار آمریکایی
• ۱۹۵۲ - ادریس دبی، سیاستمدار چادی، رئیس‌جمهور چاد
• ۱۹۵۲ - ماریو رونکو جونیور، فضانورد آمریکایی
• ۱۹۵۳ - آندرس فوگ راسموسن، سیاستمدار دانمارکی، نخست‌وزیر دانمارک، دبیرکل ناتو
• ۱۹۵۵ - ادی ون هیلن، آهنگ‌ساز و گیتاریست هلندی
• ۱۹۵۸ - الن دی‌جنرس، مجری تلویزیون و کمدین آمریکایی
• ۱۹۵۸ - جیان پیرو گاسپرینی، فوتبالیست و مربی ایتالیایی
• ۱۹۵۸ - زاویر بکرا، سیاستمدار آمریکایی، سناتور کالیفرنیا
• ۱۹۵۹ - اروین فاندنبرگ، فوتبالیست بلژیکی
• ۱۹۵۹ - نوری بیلگه جیلان، کارگردان و عکاس ترک
• ۱۹۶۳ - ژوزه مورینیو، فوتبالیست و مربی پرتغالی
• ۱۹۷۳ - برندان راجرز، مربی ایرلندی
• ۱۹۷۶ - ویلی ادلر، گیتاریست آمریکایی (لمب آو گاد)
• ۱۹۷۷ - وینس کارتر، بسکتبالیست آمریکایی
• ۱۹۸۱ - گوستاوو دودامل، رهبر ارکستر و آهنگساز ونزوئلایی
• ۱۹۸۴ - گژگوش ویتکوویاک، فوتبالیست لهستانی
• ۱۹۸۶ - تیاگو پریرا، شناگر برزیلی
• ۱۹۸۶ - شانتل مالاوسکی، کشتی‌کج‌کار کانادایی
• ۱۹۸۶ - کیم جه جونگ، خواننده، بازیگر، آهنگ ساز و کارگردان کره‌ای
• ۱۹۸۷ - سباستین جووینکو، فوتبالیست ایتالیایی
• ۱۹۸۷ - مارلون ماریو براندو دا سیلویرا، فوتبالیست برزیلی
• ۱۹۸۸ - روسلان آلبگوف، وزنه‌بردار روس
• ۱۹۸۹ - لین کینگ‌فینگ، وزنه‌بردار چینی
• ۱۹۹۱ - آلکس ساندرو، فوتبالیست برزیلی
• ۱۹۹۳ - کامرون برایت، بازیگر کانادایی
• ۱۹۹۴ - مهدی بهمنی، اهل بابل، ایران
• ۲۰۰۸ – پاول هشت‌پا، هشت‌پای انگلیسی

مرگ‌ها[ویرایش]

• ۴۵۷ - مارسیانوس، امپراتور بیزانس (۳۹۶)
• ۱۸۲۳ – ادوارد جنر، فیزیکدان انگلیسی (ت. ۱۷۴۹)
• ۱۸۲۴ – تئودور ژریکو، نقاش فرانسوی (ت. ۱۷۹۱)
• ۱۸۵۵ – ژرار دو نروال، شاعر فرانسوی (ت. ۱۸۰۸)
• ۱۸۸۶ – دیوید رایس اچیسون، ژنرال و سیاستمدار آمریکایی (ت. ۱۸۰۷)
• ۱۸۹۱ – نیکلاوس اتو، مهندس آلمانی، مخترع موتور درون‌سوز (ت. ۱۸۳۳)
• ۱۹۴۳ – نیکلای واویلف، گیاه‌شناس روس (ت. ۱۸۸۷)
• ۱۹۶۲ – لوچیانوی خوش‌شانس، گانگستر آمریکایی (ت. ۱۸۹۷)
• ۱۹۷۳ – ادوارد جی. رابینسون، بازیگر آمریکایی (ت. ۱۸۹۳)
• ۲۰۱۱ – چارلی لووین، خواننده، ترانه‌سرا و گیتاریست آمریکایی (برادران لووین) (ت. ۱۹۲۷)
• ۲۰۲۰ ــ کوبی برایانت،بازیکن بسکتبال‌ آمریکایی(ت. ۱۹۷۸)

اعیاد و مراسم‌ها[ویرایش]

• روز ملی استرالیا (استرالیا)
• روز دوآرته (جمهوری دومینیکن)
• روز استقلال (اوگاندا)
• روز جمهوری هند (هند)

جستارهای ویژه[ویرایش]

• ویکی‌پدیا:یادبودهای برگزیده/۲۶ ژانویه

پیوند به بیرون[ویرایش]

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ ۲۶ ژانویه موجود است.