یخ اسفنجی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

یخ اسفنجی در جویبار یوسمیتی.
یک نمایش ویدیوئی از تشکیل و حرکت یخ اسفنجی پارک ملی یوسیمیتی

یخ اسفنجی یا خاکه‌یخ[۱] (انگلیسی: Frazil ice) یخ اسفنج‌مانندی است که از بلورهای سوزنی‌شکل درست شده و از یخبندان آب خیلی سرد رودخانه‌ها و آب در حال حرکت در فرایند فراسرمایش به‌وجود می‌آید.[۲] یخ اسفنجی در مرحلهٔ آغازین تشکیل یخ در آب متلاطم دیده می‌شود.

یخ‌بلورهایی که در آب اَبَرسرد متلاطم شکل می‌گیرند و تلاطم مانع از به هم چسبیدن آن‌ها می‌شود، یخ سوزنکی یا خاکه‌بلور نام دارند. انباشت یخ‌های سوزنکی در حجمی از آب باعث ایجاد یخ اسفنجی می‌شود.[۱]

وقتی تبادل حرارت بین هوا و آب به گونه‌ای است که دمای آب بتواند پایین‌تر از نقطه انجماد آن باشد (که معمولاً در رودخانه‌ها کمتر از ۰٫۱- درجه سانتی گراد نیست). به عنوان یک قاعده کلی، چنین شرایطی ممکن است در شب‌های سرد و با آسمان صاف، زمانی که درجه حرارت هوا کمتر از ۶- درجه سانتی گراد (۲۱ درجه فارنهایت) باشد به وجود آید.

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ واژه‌های مصوّب فرهنگستان تا پایان دفتر دوازدهم فرهنگ واژه‌های مصوّب
  2. جعفری، عباس. فرهنگ گیتاشناسی (اصطلاحات جغرافیائی). چاپ دوم. تهران: انتشارات گیتاشناسی، ۱۳۶۳. ص۳۶۰.