گویش شهمیرزادی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

گویش شهمیرزادی
شهمیرزادی، شامرزایی، مازندرانی، طبری
زبان بومی درایران
استان سمنان
منطقهبخش شهمیرزاد
شمار گویشوران
۴۵٬۰۰۰[۱][۲]  (۲۰۰۸)
گویش‌ها
رودبار
پیش نسا
الفبای فارسی
کدهای زبان
ایزو ۳–۶۳۹یکی از:

mzn – زبان مازندرانی

srz – شهمیرزادی
مناطقی که گویشوران مازندرانی دارد.

گویش شهمیرزادی[۳] (به مازندرانی: شامِرزایی)[۴] گویشی از زبان مازندرانی[۵] و زیرمجموعه زبان‌های کاسپین[۶] می‌باشد[۷][۸] که در نواحی شمالی استان سمنان علی‌الخصوص بخش شهمیرزاد در شهرستان مهدیشهر استان سمنان گویش می‌شود.[۹][۱۰][۱۱][۱۲] گویش شهمیرزادی با زبان سمنانی که در شهرستان سمنان گویش می‌شود متفاوت است و با گویش‌هایی مانند گویش‌های شمال دامغان و شمیرانات که در امتداد البرز گویش می‌شود نزدیکی دارد.[۱۳][۱۴] شهر شهمیرزاد (به صورت محلی شامرزا) در امتداد دامنه‌های جنوبی رشته کوه البرز، در ۱۵ مایلی شمال سمنان، در ۳۵٫۸ درجه از عرض جغرافیایی شمال، ۵۳٫۳ درجه طول شرقی و ۲٬۰۰۰ متر ارتفاع از سطح دریا قرار دارد.[۱۵] ولادیمیر ایوانف گویش شهمیرزادی را یکی از گویش‌های زبان مازندرانی می‌داند.[۱۶]

گویش شهمیرزادی بیش از ۴۵ هزار نفر گویشور دارد که حدود ۱۵ هزار نفر از آنها سکنه دائمی شهمیرزاد هستند و بقیه شهمیرزادی‌ها در تابستان از تهران، مازندران و مشهد به شهمیرزاد می‌آیند.[۱۷]

طبقه‌بندی[ویرایش]

طبق کتاب راهنمای زبان های ایرانی، گویشی از زبان مازندرانی در شهمیرزاد رایج است [۱۸]. آرتور کریستین سن شهمیرزادی را شبیه به مازندرانی می داند. شباهت های بین شهمیرزادی و مازندرانی توسط شماری از پژوهشگران مورد بررسی قرار گرفته است. آنان به این نکته اشاره داشتند که شهمیرزاد ارتباط نزدیک با مازندران داشته زیرا بسیاری از سکنه متولد آنجا هستند و قبلا متعلق به مازندران بود و مردم شهمیرزاد زبان مازندرانی را تا ۹۰ درصد درک می کنند درحالیکه ایشان زبان های منطقه سمنان را تنها تا ۴۰ درصد درک می کنند[۱۹][۲۰][۲۱].گرنوت ویندفور شهمیرزادی را به همراه گویش های افتری و سرخه ای-لاسکردی با زبان مازندرانی مرتبط می داند[۲۲]. برخی دیگر نیز زبان مردمان مناطق شهمیرزاد و سنگسر و افتر و پرور و اطراف آن را از جنس زبان مازندرانی می دانند[۲۳].به باور حبیب برجیان نیز گویش شهمیرزاد از جنس مازندرانی است[۲۴].آرزو نجفیان استاد دانشگاه و پژوهشگر زبان شناس، گویش شهمیرزادی را گویشی از زبان مازندرانی می داند[۲۵]. در مورد این که شهمیرزادی گونه ای از زبان مازندرانی است یا این که به حد کافی از آن دور است که به عنوان زبانی مجزا زیر خانواده زبان‌های کاسپین طبقه‌بندی شود اختلاف نظر وجود دارد. دانشورانی چون ورا راستورگوئوا و ادلمن آن را گونه ای متمایز از مازندرانی دانسته‌اند؛ اتنولوگ آن را زیرگروهی از زبان‌های کاسپین مجزا از هم گیلکی و هم مازندرانی طبقه‌بندی می‌کند. گلوتولوگ زبان‌های کاسپین را به دو شاخه گیلکی-رودباری و مازندرانی-شهمیرزادی تقسیم می‌کند و کد shah1253 را به شهمیرزادی تخصیص می‌دهد[۲۶]. دانلد استیلو که از بانیان تیپولوژی زبان‌های ایرانی است بر این باور است که ویژگی‌های کافی وجود دارد که بشود طبقه‌بندی مجزا برای شهمیرزادی درون خانواده کاسپین را توجیه کرد. علاوه بر این در مطالعه اخیری از گوناگونی‌های زبانی مازندرانی که ده ویژگی دستوری را در بر می‌گرفت شهمیرزادی فقط در یک ویژگی (زمان ماضی غیر تام) از مازندرانی متفاوت بود.[۲۷]

دانشنامه تبرستان و مازندران ذیل گویش شهمیرزادی چنین نقل نموده است، گونه زبانی شهمیرزادی لهجه ای از زبان مازندرانی است که با لهجه های غرب مازندران(تنکابن) قرابت و شباهت‌هایی دارد.[۲۸] گویش مردم ده‌صوفیان از روستاهای مجاور شهمیرزاد نیز مشابه گویش شهمیرزادی است.[۲۹]

دستور زبان[ویرایش]

ضمیر[ویرایش]

در مازندرانی ضمیر سه حالت دارد: فاعلی، مفعولی و ملکی.[۳۰]

ضمیر ۱ مفرد ۲ مفرد ۳ مفرد ۱ جمع ۲ جمع ۳ جمع
فاعلی، ساری[۳۱] men te ve emâ šemâ vešun
مفعولی، ساری mere tere vere emâre šemâre vešunre
ملکی، ساری me te vene ame šeme vešune
فاعلی، چالوس[۳۲] men to ve amâ šomâ vešon
مفعولی، چالوس mene/mere tere vere amâre šomâre vešonre
ملکی، چالوس me te ve ame šeme vešone
فاعلی، کلاردشت[۳۳][۳۴] men to un/on amâ šomâ ušon
مفعولی، کلاردشت mene tere une/vere amâre šomâre ušone
ملکی، کلاردشت me te une/ve ame šeme ušone
فاعلی، شهمیرزاد[۳۵] mo to/tu ü/o h-ama šamâ ošan
مفعولی، شهمیرزاد mar-a tar-a/ter ür-a hamira šamira ošanra
ملکی، شهمیرزاد me to/te e hami šami ošene
فاعلی، تنکابنی mo to vi amâ šomâ ušân
مفعولی، تنکابنی mere tere vere amere šemere ušâne
ملکی، تنکابنی mi ti vi ami šimi ušane

شناسه[ویرایش]

در زبان فارسی دو دسته شناسه داریم: گذشته و حال. اما در زبان طبری سه دسته شناسه داریم: گذشته، حال ساده و حال التزامی.[۳۶](نمونه زیر بر اساس گویش شهمیرزاد تنظیم شده‌است)[۳۷]

۱. گذشته:

  • بن ماضی ساده: ba-xord = خورد
  • بن ماضی استمراری: mo_xord = می‌خورد
گذشته ۱ مفرد ۲ مفرد ۳ مفرد ۱ جمع ۲ جمع ۳ جمع
شناسه ema i a emi eni ena

۲. حال ساده:

  • بن مضارع اخباری: xor = می‌خورد
حال ساده ۱ مفرد ۲ مفرد ۳ مفرد ۱ جمع ۲ جمع ۳ جمع
شناسه emma eni ena emmi enni enna

۳. حال التزامی:

  • بن مضارع التزامی: -ba-xor = بخور
حال التزامی ۱ مفرد ۲ مفرد ۳ مفرد ۱ جمع ۲ جمع ۳ جمع
شناسه am i a im in an

صرف فعل[ویرایش]

جدول زیر فعل خوردن (baxordan) بر اساس گویش شهمیرزادی[۳۸]در زمان‌های مختلف صرف می‌شود. برای منفی کردن این فعل در زمان‌های: گذشته ساده، گذشته کامل، گذشته التزامی، گذشته کامل، گذشته کامل التزامی، حال التزامی n جایگزین b در ابتدای فعل می‌شود و در زمان‌های: حال ساده، گذشته استمراری، حال در حال انجام و گذشته در حال انجام ne در ابتدای فعل اصلی می‌آید.[۳۹]

زمان/شخص ۱ مفرد ۲ مفرد ۳ مفرد ۱ جمع ۲ جمع ۳ جمع
گذشته ساده baxordema baxordi baxorda baxordemi baxordeni baxordena
گذشته کامل baxorde-bema baxorde-bi baxorde-bia baxorde-bemi baxorde-beni baxorde-bena
گذشته التزامی baxorde-bam baxorde-bi baxorde-bo baxorde-bim baxorde-bin baxorde-ben
گذشته التزامی کامل baxorde-bi-bam baxorde-bi-bi baxorde-bi-bo baxorde-bi-bim Baxorde-bi-bin baxorde-bi-ben
گذشته استمراری moxordema moxordi moxorda moxordemi moxordeni moxordena
گذشته در حال انجام davema-moxordema davi-moxordi dava-moxorda davemi_moxordemi daveni moxordeni davena moxordena
حال ساده/آینده xoremma xoreni xorena xoremmi xorenni xorenna
حال در حال انجام darma-xoremma dari-xoreni dara-xorena darmi-xoremmi darni xorenni darna xorenna
حال التزامی baxoram baxori baxora baxorim baxorin baxoran
آینده نوع اول vana baxoram vana baxori vana baxora vana baxorim vana baxorin vana baxoran
آینده نوع دوم xâmma baxoram xâni baxori xâna baxora xâmmi baxorim xânni baxorin xânna baxoran

فعل منفی[ویرایش]

۱. حالت اول: جدول زیر فعل خوردن (baxordan) بر اساس گویش شهمیرزادی منفی شده‌است. در تمام افعال na قبل از ستاک فعل می‌آید به استثنا زمان گذشته استمراری و گذشته در حال انجام که حرف منفی ساز na بین حرف ma (علامت استمرار) و ستاک فعل قرار می‌گیرد.[۴۰]

زمان فعل مثبت فعل منفی
گذشته ساده baxordema na-xordema
گذشته کامل baxorda-bema na-xorda-bema
گذشته التزامی baxorda-bam na-xorda-bam
گذشته التزامی کامل baxorda-bi-bam na-xorda-bi-ban
گذشته استمراری moxordema ma-na-xordema
گذشته در حال انجام davema moxordema davema ma-na-xordema
حال ساده/آینده xorema na-xorema
حال در حال انجام darma xorema darma na-xorema
حال التزامی baxorem naxorem
آینده نوع اول vana baxorem na-vana baxorem
آینده نوع دوم xâme baxorem na-xâme baxorem

۲. حالت دوم: جدول زیر فعل ریختن (dapâtan) بر اساس گویش شهمیرزادی منفی شده‌است. در افعالی که هجای da در آغازشان به کار رفته‌است در تمام زمان‌ها حرف na بین da و ستاک فعل قرار می‌گیرد.[۴۱]

زمان فعل مثبت فعل منفی
گذشته ساده da-pâta da-na-pâta

۳. حالت سوم: فعل بودن اگر بصورت معین نباشد با هجای da می‌آید و در حالت منفی حرف منفی ساز na بین حرف da و ستاک فعل قرار می‌گیرد.[۴۲]

فارسی معیار گویش شهمیرزادی
خانه بود xona da-vea
خانه نبود xona da-na-vea
خانه هست xona da-ra
خانه نیست xona da-ni-a

نشانه جمع[ویرایش]

  • در گویش شهمیرزاد از نشانه‌های [un] برای جمع استفاده می‌شود.[۴۳]
چشم‌ها čaš un
زن‌ها zan un
درخت‌ها dâr un
  • در گویش شهمیرزاد با افزودن [â] به آخر اسم می‌توان آن را به اسم جمع تبدیل کرد.
کفش‌ها kuš â
  • در گویش شهمیرزاد با افزودن [hâ] به آخر اسم می‌توان آن را به اسم جمع تبدیل کرد.
سیب‌ها siu
مرغ‌ها karg
  • در گویش شهمیرزاد با افزودن [hama] به آخر اسم می‌توان آن را به اسم جمع تبدیل کرد.
انگورها angir hama

ضمایر پرسشی[ویرایش]

ضمایر پرسشی به در گویش شهمیرزادی.[۴۴]

فارسی معیار شهمیرزاد
چه کسی/کی ki/ke
کجا koja
چه/چی čači
چرا čukâ
چطور/چگونه čati
کدام kan

صفت ملکی[ویرایش]

صفت ملکی در گویش شهمیرزاد.[۴۵]

ضمیر ۱ مفرد ۲ مفرد ۳ مفرد ۱ جمع ۲ جمع ۳ جمع
ملکی، شهمیرزاد me te e ame/hami šame/šami ošone
دخترم me detar
صورتش e dim
کفشت te kuš

حرف اضافه[ویرایش]

حروف اضافه در گویش شهمیرزادی.[۴۶]

فارسی معیار شهمیرزادی گویش ساری
درون dela/damin dele
روی dim/sar dim/sar
برای/را ra/a/r re/e
برای vra/vera/ev vesse/se/ve
از jen je
در/روی sar/dim sar/dim/dam
زیر beni/jir ben/jer
دنبال demâl demâl
کنار pali/var pali/var
با/به وسیله hamrâ/vari/bâ hamrâ/je/jâ/bâ
مانند vâri vâri
فارسی معیار شهمیرزادی ساروی
زن برای من بچه می‌آورد zan me-vra kota urana zan me-ve kote yârne
برای کتاب جلد بخر ketab-ev jald baxer ketab-ve jeld baxer
من خود را داخل آینه دیدم mo xoštan-e ayne dela badima men xeštan-e ayne dele badime
من در مسجد بود mo masjed-e damin davema men masjed-e darun davime
از کجا می‌آیی koja jen ani koje je eni
من روی دیوار تکیه دادم mo divar-e dim tekye hadâma men divâr-e dim tekye hedâme
او در را با کلید باز کرد u dare-re kali-vari va hakerda ve dar-re keli je vâ hâkerde
سر تو مانند سر من کچل شد te sar me sare vâri kal bavea te sar me sare vâri kal bavie
اون موش را ببین un miš-ra hišin un gal-re hâreš
مرد را گفت mard-a bogota mardi-a baote
خوابم می‌گیرد ma-r xu girna me-re xu girne

واژگان[ویرایش]

شماری از واژه‌های شهمیرزادی و مقایسه آن با گویش ساروی و فارسی:[۴۷]

گویش شهمیرزادی گویش ساروی فارسی
pesar rikâ/peser پسر
detar kijâ/deter دختر
kota kote/vače بچه
čitekâ čindekâ جوجه
bâmši bâmeši گربه
molije melije مورچه
maryija mičkâ گنجشک
haštpa ban/kârten عنکبوت
abr miâ ابر
čâka čuke رودخانه
por mašt/per پر
valg valg/gelâm برگ
našt lačer کثیف
šeno hasno شنا
adi diru دیروز
barekkian barekessen/barkiyen خاراندن
hakorden hâkerden کردن
dom badâan dem badâen دور انداختن
dârtan bazâen دنیا آوردن

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. «نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۵ (جدول جمعیت و خانوار)». مرکز آمار ایران. دریافت‌شده در ۵ مه ۲۰۱۳.
  2. فرجامی، هادی؛ ذوالفقاری، سهیل (۱۳۸۹). «جزیرهٔ هزار لهجه، زبان‌ها و گویش‌های شهرستان سمنان» (PDF): ۱۶۰۶.
  3. BORJIAN, HABIB (2004). "Mazandaran: Language and People (The State of Research)". Yerevan State University (به انگلیسی): 295. doi:10.1163/1573384043076045.
  4. BORJIAN, HABIB (2019). "The Caspian Language of Šahmirzād". Journal of the American Oriental Society (به انگلیسی): 361.
  5. اشمیت، رودیگر (١٣٨٢). راهنمای زبان‌های ایرانی. به کوشش ترجمه زیر نظر حسن رضایی باغ بیدی. تهران: انتشارات ققنوس. ص. صفحه ۴۹۰ جلد دوم. شابک ۹۶۴-۳۱۱-۴۸۸-۰.
  6. جعفری دهقی، محمود؛ خلیلی پور، نازنین؛ جعفری دهقی، شیما (۱۳۹۳). زبان‌ها و گویش‌های ایرانی (گذشته و حال). تهران: مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی. ص. ۲۶۱. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۳۲۶-۶۳-۴.
  7. https://glottolog.org/resource/languoid/id/shah1253
  8. BORJIAN, HABIB (2010). "Rev. : Etymological Dictionary of the Iranian Verb". Journal of the Royal Asiatic Society (به انگلیسی): 2.
  9. اشمیت، رودیگر (١٣٨٢). راهنمای زبان‌های ایرانی. به کوشش ترجمه زیر نظر حسن رضایی باغ بیدی. تهران: انتشارات ققنوس. ص. صفحه ۴۹۰ جلد دوم. شابک ۹۶۴-۳۱۱-۴۸۸-۰. گویش‌های مازندرانی در بین رشته کوه‌های البرز و کرانه‌های جنوب شرقی دریای خزر مورد استفاده قرار می‌گیرند: ساری، بابل، آمل، تنکابن، شاهی، چالوس، همچنین در چندین روستای رشته کوه‌های البرز مانند ولاترو در شمال تهران و شهمیرزاد در سی کیلومتری شمال سمنان. گویش مازندرانی یکی از معدود گویش‌هایی است که از سنت ادبی کهن برخوردار است (طبری، گرگانی، دیوان امیر پازواری)
  10. «در نواحی شمالی شهرستان مهدیشهر مناطقی چون شهمیرزاد و روستاهای این بخش مانند (فولاد محله، چاشم و …)، به دلیل مجاورت به استان مازندران با اندک تغییری به لهجه مازندرانی سخن می‌گویند». سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان سمنان. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ ژوئیه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۶ ژوئیه ۲۰۲۰. مقدار |dead-url=dead نامعتبر (کمک)
  11. «پیشینه تاریخی سمنان (زبان در استان سمنان)». وبسایت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ ژوئیه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۶ ژوئیه ۲۰۲۰.
  12. «معرفی استان سمنان (زبان در استان سمنان)». وبسایت استانداری سمنان. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ ژوئیه ۲۰۱۹.
  13. https://www.academia.edu/Documents/in/Caspian_language_grouphttps://www.academia.edu/Documents/in/Caspian_language_group[پیوند مرده]
  14. https://www.academia.edu/Documents/in/Caspian_language_group
  15. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ ژوئیه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۶ ژوئیه ۲۰۲۰.
  16. Ivanov, Vladimir (2015). "Socio-and ethnolinguistic features of Gilaki and Mazanderani". Moscow State University (به انگلیسی): 1.
  17. فرجامی، هادی؛ ذوالفقاری، سهیل (۱۳۸۹). «جزیرهٔ هزار لهجه، زبان‌ها و گویش‌های شهرستان سمنان» (PDF): ۱۶۰۶.
  18. اشمیت، رودیگر (١٣٨٢). راهنمای زبان‌های ایرانی. به کوشش ترجمه زیر نظر حسن رضایی باغ بیدی. تهران: انتشارات ققنوس. ص. صفحه ۴۹۰ جلد دوم. شابک ۹۶۴-۳۱۱-۴۸۸-۰. گویش‌های مازندرانی در بین رشته کوه‌های البرز و کرانه‌های جنوب شرقی دریای خزر مورد استفاده قرار می‌گیرند: ساری، بابل، آمل، تنکابن، شاهی، چالوس، همچنین در چندین روستای رشته کوه‌های البرز مانند ولاترو در شمال تهران و شهمیرزاد در سی کیلومتری شمال سمنان. گویش مازندرانی یکی از معدود گویش‌هایی است که از سنت ادبی کهن برخوردار است (طبری، گرگانی، دیوان امیر پازواری)
  19. 2.2. Classification of Languages and Dialects in Previous ResearchThe Ethnologue1classifies Semnani (smy, 21099 speakers), Lasgerdi (lsa), Sangisari (sgr) and Sorkhei (sqo) as Semnani languages and designates the following lineage to this group: Semnani Northwestern Western Iranian Indo-Iranian Indo-European. Shahmirzadi is classified together with Gilaki and Mazandarani in the Caspian group2. Shahmirzadi: Christensen has three groups: 1) Semnani, 2) Sangesari and Sorkhei-Lazgerdi (which he regards to be similar to dialects between Kashan and Esfahan) and 3) Shamirzadi, similar to Mazandarani. The similarity between Shahmirzadi and Mazandarani has also been recognized by Hemmati3(1386 AH: 90) and Qasemi Shahmirzadi (1379 AH: 24), who points out that Shahmirzad has very close ties to Mazandaran because many inhabitants were born there and because it used to belong to the province of Mazandaran. He writes that people from Shahmirzad understand 90%of Mazandarani whereas they only understand 40%of the languages spoken in the region of Semnan.Hoseini in Hemmati (1386 AH: 89) investigates four small villages1on the border between Semnan and Mazandaran, thus shedding light on the transition. Sangesari: The independence of Sangesari to Shahmirzadi has been pointed out by Zukovskij (Windfuhr 1965: 4). The article Sangiseri languageascertains the independence of Sangesari from Sorkhei, Lasjerdi, Biabanaki and Aftari2. Aftari Sorkhei Lasjerdi:In his article AFTARin Encyclopaedia Iranica3 Windfuhr groups Aftari together with Sorkhei-Lasjerdi and relates all of them to Sangesari, Shahmirzadi and furthermore to Tabari/Mazandarani بایگانی‌شده در ۲۳ ژوئن ۲۰۲۱ توسط Wayback Machine, Alexander KolbitschM.A., Uppsala University, SweedenMirjam KolbitschB.Sc., Uppsala University, SweedenIn cooperation with University of Uppsala, Sweden & University of Sistan and Baluchestan, Iran , “The Thousand Accents Island: Languages and Dialects in the Township of Semnan” ,
  20. Alexander Kolbitsch and Mirjam Kolbitsch. 2010. The Thousand Accents' Island: Languages and Dialects in the Township of Semnan. In The First International Conference on Iran's Desert Area Dialects, 2288-2319. Semnan: Semnan University Press., Alexander Kolbitsch and Mirjam Kolbitsch 2010 , “” glottolog,
  21. kolbitsch، Alexander. «همایش بین المللی گویش های کویری – 1389». علم نت. دریافت‌شده در ۶ فوریه ۲۰۲۱.
  22. Aftarī is closely related to Sorḵaʾī-Lāsgerdī; together with Sangesarī and Šahmīrzādī these dialects form a distinct semicircle around Semnān and are related to Ṭabarī/Māzandarānī, Gernot Ludwig Windfuhr. , “Aftari” Encyclopædia Iranica, online edition
  23. جعفری دهقی، محمود؛ خلیلی پور، نازنین؛ جعفری دهقی، شیما (۱۳۹۳). زبان‌ها و گویش‌های ایرانی (گذشته و حال). تهران: مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی. ص. ۲۶۱. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۳۲۶-۶۳-۴.
  24. برجیان، حبیب (۱۳۸۸). متون طبری. تهران: آینه میراث صاحب امتیاز مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب. ص. ۱۱. شابک ۱۵۶۱-۹۴۰۰ مقدار |شابک= را بررسی کنید: length (کمک).
  25. نجفیان، آرزو؛ سراج، فرشته. «بررسی صيغگان فعل در لهجۀ جليزجندی زبان مازندرانی». وبگاه مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ مارس ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۰ مارس ۲۰۲۱.
  26. Shahmirzadi, glottolog. , “Mazandarani-Shahmirzadi” ,
  27. BORJIAN, HABIB (2019). "The Caspian Language of Šahmirzād". Journal of the American Oriental Society (به انگلیسی): 376.
  28. نصری اشرفی، جهانگیر (۱۳۹۹). جعفر شجاع کیوانی، ویراستار. دانشنامه‌ی تبرستان و مازندران جلد پنجم. نشرنی = ۵۹.
  29. نصری اشرفی، جهانگیر (۱۳۹۹). جعفر شجاع کیوانی، ویراستار. دانشنامه‌ی تبرستان و مازندران جلد پنجم. نشرنی = ۵۹.
  30. BORJIAN, HABIB (2019). "The Caspian Language of Šahmirzād". Journal of the American Oriental Society (به انگلیسی): 367.
  31. گویش ساری (مازندرانی)، گیتی شکری، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، سال 1374، ص 75
  32. آقاگل‌زاده، فردوس (۱۳۹۵). زبان مازندرانی (طبری) توصیف زبان‌شناختی (تحقیقی میدانی - اطلس زبانی). نشر دانشگاه تربیت مدرس. ص. ۱۱۹.
  33. ثمره, یدالله. "تحلیل ساختاری فعل در گویش گیلکی کلاردشت" (PDF). ensani.ir.
  34. گویش کلاردشت (رودبارک)، ایران کلباسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، سال 1376، ص 44
  35. راهنمای زبانهای ایرانی، رودریگر اشمیت، انتشارات ققنوس، سال 1388، جلد دوم، ص 504
  36. https://www.thefreelibrary.com/The+Caspian+Language+of+Sahmirzad-a0597634823
  37. BORJIAN, HABIB (2019). "The Caspian Language of Šahmirzād". Journal of the American Oriental Society (به انگلیسی): 370.
  38. BORJIAN, HABIB (2019). "The Caspian Language of Šahmirzād". Journal of the American Oriental Society (به انگلیسی): 371.
  39. https://www.thefreelibrary.com/The+Caspian+Language+of+Sahmirzad-a0597634823
  40. ثریا رزاقی، فعل در گویش شهمیرزادی، ۳۸.
  41. ثریا رزاقی، فعل در گویش شهمیرزادی، ۳۸.
  42. ثریا رزاقی، فعل در گویش شهمیرزادی، ۳۰.
  43. حبیب برجیان، گویش کاسپین شهمیرزاد، ۳۶۶.
  44. BORJIAN, HABIB (2019). "The Caspian Language of Šahmirzād". Journal of the American Oriental Society (به انگلیسی): 367.
  45. BORJIAN, HABIB (2019). "The Caspian Language of Šahmirzād". Journal of the American Oriental Society (به انگلیسی): 367.
  46. BORJIAN, HABIB (2019). "The Caspian Language of Šahmirzād". Journal of the American Oriental Society (به انگلیسی): 368.
  47. BORJIAN, HABIB (2019). "The Caspian Language of Šahmirzād". Journal of the American Oriental Society (به انگلیسی): 374.

پیوند به بیرون[ویرایش]