French
Deutschکانتونی هنگ کنگی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
| کانتونی هنگ کنگی | |
|---|---|
| 香港粵語; 港式廣東話; 香港話 | |
| زبان بومی در | هنگ کنگ، ماکائو و برخی از جوامع دور از وطن |
| منطقه | دلتای رود مروارید |
| قومیت | مزدم هنگ کنگی مردم ماکائویی |
شمار گویشوران | (بدون برآورد دسترسی) |
| کانتونی نوشتاری بریل کانتونی | |
| وضعیت رسمی | |
زبان رسمی در |  هنگ کنگ ماکائو |
| تنظیم‌شده توسط | بخش زبان رسمی[۱] دفتر خدمات کشور دولت هنگ کنگ |
| کدهای زبان | |
| ایزو ۳–۶۳۹ | – |
| ایزو ۶–۶۳۹ | xgng |
فهرست لینگوییست | yue-yue |
| yue-can | |
| گلاتولوگ | هیچ کدام |
| زبان‌شناسی | 79-AAA-mac |
 |
| جمعیت‌شناسی و فرهنگ در هنگ کنگ |
|---|
| جمعیت‌شناسی |
| فرهنگ |
| سایر موضوع‌ها دربارهٔ هنگ کنگ |
 درگاه هنگ کنگ |
کانتونی هنگ کنگی (چینی سنتی: 香港粵語، چینی ساده‌شده: 香港粤语، ییل: Hēung góng yuht yúh) گویشی از زبان کانتونی از خانواده زبان‌های چینی-تبتی است. این گویش، زبان رسمی و بومی هنگ کنگ است. گویشی مشابه این گویش در ماکائو نیز رایج است.
گرچه خود مردم هنگ کنگی به این زبان «کانتونی» (廣東話) می‌گویند، نشریات در سرزمین اصلی چین عنوان «گفتار هنگ کنگی» (香港話) را به دلیل تفاوت‌های تلفظی بین این گویش و گویش رایج در گوانگ‌دونگ (به ویژه گویش معیار گوانگ‌ژو) برای نامیدن آن به کار می‌برند.
واج‌شناسی[ویرایش]
آغاز و پایان[ویرایش]
کانتونی هنگ کنگی دارای تفاوت‌های جزئی با کانتونی معیار گوانگ‌ژو در واج‌شناسی است، اما تا حد زیادی با آن یکسان است. در این گویش، جفت‌های واجی مشخصی با یکدیگر ادغام شده‌اند. این موارد به عنوان «صدای تنبل» (懶 音) شناخته می‌شوند و جزء تلفظ‌های ویژهٔ گوانگ‌ژو هستند، اما تا اوایل قرن بیستم در این سرزمین‌ها نیز رواج داشته‌اند. قابل توجه‌ترین تفاوت بین تلفظ هنگ کنگ و گوانگ‌ژو تعویض تلفظ بینی (/L/) با بینی (/n/) در بسیاری از کلمات است.[۲] برای نمونه، واژهٔ تو (你) در گوانگ‌ژو نِیه (néih) و در هنگ کنگ لِیه (léih) تلفظ می‌شود.
یکی دیگر از ویژگی‌های کلیدی کانتونی هنگ کنگ، ادغام دو هجای بینی /ŋ̩/ و /m̩/ است. در گوانگ‌ژو این دو هجا مجزا هستند اما در هنگ کنگ اولی در دومی ادغام می‌شود و به شکل آن تلفظ می‌شود. همچنین اگر در پی /kʷ/ و /kʷʰ/ در آغاز کلمات /ɔ:/ بیاید، این دو به /k/ و /kʰ/ ادغام می‌شوند. این ویژگی برخلاف دو مورد پیشین در هر دو گویش گوانگ‌ژو و هنگ کنگ وجود دارد. مثلاً واژه کشور (國) به جای گوُک (gwok)، با ادغام به صورت «گُک» (gok) تلفظ می‌شود.
نواخت‌ها[ویرایش]
کانتونی دارای ۶ نواخت به شرح زیر است:
| نوع هجا | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| نام نواخت | dark flat (陰平) | dark rising (陰上) | dark departing (陰去) | light flat (陽平) | light rising (陽上) | light departing (陽去) |
| توصیف | سطح بالا، افت بالا | خیز بالا | سطح میانه | افت پایین، سطح خیلی پایین | خیز پاین | سطح پایین |
| شماره نواخت در ییل و جیوت‌پینگ | ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ |
| نمونه | 詩 | 史 | 試 | 時 | 市 | 是 |
| نماد نواخت | si:˥، si:˥˧ | si:˧˥ | si:˧ | si:˨˩، si:˩ | si:˩˧ | si:˨ |
| تفکیک‌کننده در آی‌پی‌ای | sí:، sî: | sǐ: | sī: | si̖:، sı̏: | si̗: | sì: |
| تفکیک‌کننده در ییل | sī, sì | sí | si | sìh | síh | sih |
وام‌واژه‌ها[ویرایش]
آمیخته بودن فرهنگ هنگ کنگ با سایر فرهنگ‌های آسیایی و غربی و همچنین موقعیت این شهر به عنوان یک مرکز تجاری بزرگ بین‌المللی، باعث شده تعداد زیادی وام‌واژه وارد گویش هنگ کنگی شود. واژه‌هایی نیز از گویش هنگ کنگی به دیگر زبان‌ها صادر شده‌اند.
وام‌واژه‌های وارداتی[ویرایش]
چند وام‌واژه وارداتی به شرح زیرند:[۳]
از انگلیسی[ویرایش]
| نویسهٔ چینی | جیوت‌پینگ | انگلیسی | ماندارین چین | ماندارین تایوان |
|---|---|---|---|---|
| aa3 kaan1 | account | 户口 | 戶口 | |
| 拗撬 | aau3 giu6 | argue arguments (fights) | 吵架 | 吵架 |
| 百家樂 | baak3 gaa1 ngok6 | Baccarat (card game) | 百家乐 | 百家樂 |
| 波 | bo1 | ball | 球 | 球 |
| (跳)芭蕾(舞) | baa1 leoi4 | ballet | (跳)芭蕾(舞) | (跳)芭蕾(舞) |
| 繃帶 | bang1 daai2 | bandage | 绷带 | 繃帶 |
| (酒)吧 | baa1 | bar barrister | (酒)吧 大律师 | (酒)吧 大律師 |
| 啤酒 | be1 zau2 | beer | 啤酒 | 啤酒 |
| 比堅尼 | bei2 gin1 nei4 | bikini | 比基尼 | 比基尼 |
| 煲呔 | bou1 taai1 | bow tie | 领结 | 領結 |
| 保齡球 | bou2 ling4 | bowling | 保龄球 | 保齡球 |
| 杯葛 | bui1 got3 | boycott | 抵制 | 抵制 |
| 百家利 | baak3 gaa1 lei6 | broccoli | 西兰花 | 西蘭花 |
| 巴打 | baa1 daa2 | brother | 兄弟 | 兄弟 |
| 蒲飛 | pou6 fei1 | buffet | 布斐 | 布斐 |
| 笨豬跳 | ban6 zyu1 tiu3 | bungee jumping | 蹦极跳 | 蹦極跳 |
| 巴士 | baa1 si2 | bus | 公交/公交车 | 公車/公共汽車 |
| 拜拜 | baai1 baai3 | bye | 再见 | 再見 |
| 卡路里 | kaa1 lou6 lei5 | calorie | 卡路里 | 卡路里 |
| 咖啡因 | gaa3 fe1 jan1 | caffeine | 咖啡因 | 咖啡因 |
| 咭 | kaat1 | card | 卡 | 卡 |
| 卡通 | kaa1 tung1 | cartoon | 卡通 | 卡通 |
| 哥士的(梳打) | go1 si2 dik1 | caustic soda | 氢氧化钠 | 氫氧化鈉 |
| 芝士 | zi1 si2 | cheese | 起司 | 起司 |
| 車厘子 | ce1 lei4 zi2 | cherry | 樱桃 | 櫻桃 |
| 朱古力 | zyu1 gu1 lik1 | chocolate | 巧克力 | 巧克力 |
| 西打酒 | sai1 daa2 | cider | 果酒 | 果酒 |
| 雪茄 | syut3 gaa1 | cigar | 雪茄 | 雪茄 |
| 打咭 | daa2 kat1 | clock in | 打卡 | 打卡 |
| 俱樂部 | keoi1 lok6 bou6 | club | 俱乐部 | 俱樂部 |
| 甘屎(架)/屎皮/論盡 | gam1 si4 | clumsy | 笨拙/笨手笨脚 | 笨拙/笨手笨腳 |
| 可可 | ho2 ho2 | cocoa | 可可 | 可可 |
| 可卡 | ho2 kaa1 | coca | 古柯 | 古柯 |
| 可卡因 | ho2 kaa1 jan1 | cocaine | 可卡因 | 可卡因 |
| 咖啡 | gaa3 fe1 | coffee | 咖啡 | 咖啡 |
| 曲奇 | kuk1 kei4 | cookie | 曲奇 | 曲奇 |
| 咕喱 | gu1 lei1 | coolie | 苦力 | 苦力 |
| 酷哥 | huk6 go1 | cougar | 酷哥/美洲狮 | 酷哥/美洲獅 |
| 忌廉 | gei6 lim4 | cream | 克林姆 | 克林姆 |
| 曲(既) | kuk1 | crooked (bent) bend your knees winding road ahead zig-zag | 弯曲 | 彎曲 |
| 咖喱 | gaa3 lei1 | curry | 咖喱 | 咖喱 |
| 山埃 | saan1 aai1 | cyanide | 山埃 | 山埃 |
| 打令 | daa2 ling6 | darling | 打令 | 打令 |
| (一)碟(餸) | dip6 | dish | 一道菜 | 一道菜 |
| 都甩(冬甩) | dou1 lat1 | doughnut | 甜甜圈 | 甜甜圈 |
| Dump(垃圾) | dam2 | dump (garbage) (In the dump/dumpster) database dump pile dump dumped by boy-/girl-friend | 倒掉(垃圾) | 倒掉(垃圾) |
| 肥佬 | fei4 lou2 | fail (failure) | 失败 | 失敗 |
| 菲林 | fei1 lam2 | film | 㬵卷 | 膠卷 |
| 揮/爭取 | fai1 | fight fight for | 打架/争取 | 打架/爭取 |
| Fan士 | fen1 si2 | fan (fanatic) fan (machine) | 粉丝 | 粉絲 |
| 爹地/花打 | de1 di4 | daddy (father) | 爹地 | 爹地 |
| 發騰 | faat3 tang4 | frightened | (被)吓到 | (被)嚇到 |
| 高爾夫球 | gou1 ji5 fu1 | golf | 高尔夫球 | 高爾夫球 |
| 結他 | git3 taa1 | guitar | 吉他 | 吉他 |
| 吉士 | gat1 si2 | guts (courage) encourage felt like someone just punched you in the gut | 胆子/勇气 鼓励 | 膽子/勇氣 鼓勵 |
| 哈佬(哈囉) | haa1 lou3 | Hello Halloween | 哈啰 | 哈囉 |
| 漢堡包 | hon3 bou2 baau1 | hamburger) | 汉堡包 | 漢堡包 |
| 阿頭 (calque) | aa3 tau2 | the head of heading to (somewhere) | 领导 | 領導 |
| 亨里 | hang1 lei5 | honey | 亨里 | 亨里 |
| 熱狗 (calque) | jit6 gau2 | hotdog | 热狗 | 熱狗 |
| 呼啦圈 | fu1 laa1 hyun1 | hula hoop | 呼啦圈 | 呼啦圈 |
| 雪糕 | syut3 go1 | ice-cream | 冰淇淋 | 冰淇淋 |
| 燕梳 | jin1 so1 | insure (insurance) | 保险 | 保險 |
| 奇異果 | kei4 ji6 gwo2 | kiwifruit | 奇异果 | 奇異果 |
| 𨋢 | lip1 | lift (elevator) | 升降机 | 升降機 |
| 檸檬 | ning4 mung1 | lemon | 柠檬 | 檸檬 |
| 吉利 | gat1 lei6 | lucky (you) good luck | 吉利/好运 | 吉利/好運 |
| 芒果 | mong1 gwo2 | mango | 芒果 | 芒果 |
| 咪 | mai1 | microphone | 麦克风 | 麥克風 |
| 模特兒 | mou4 dak6 yi4 | model | 模特 | 模特 |
| 摩登 | mo1 dang1 | modern | 摩登 | 摩登 |
| 摩打 | mo1 daa2 | motor | 摩打 | 摩打 |
| 慕絲 | mou1 si2 | mousse | 慕丝 | 慕絲 |
| 媽咪/媽打 | maa1 mi4 | mummy (mother) | 妈咪 | 媽咪 |
| 尼龍 | nei4 lung4 | nylon | 尼龙 | 尼龍 |
| 鴉片 | aa1 pin3 | opium | 鸦片 | 鴉片 |
| 班戟 | baan1 gik1 | pancake | 饼子 | 餅子 |
| 泊車 | paak3 ce1 | parking a vehicle | 泊车 | 泊車 |
| 啤梨 | be1 lei2 | pear | 梨子 | 梨子 |
| 批 | pai1 | pie | 馅饼 | 餡餅 |
| 乒乓波 | bing1 bam1 | ping-pong | 乒乓球 | 乒乓球 |
| 布冧 | bou3 lam1 | plum | 李子 | 李子 |
| 爆谷 | baau3 guk1 | popcorn | 爆米花 | 爆米花 |
| 布甸 | bou3 din1 | pudding | 布丁 | 布丁 |
| 泵 | bam1 | pump | 泵 | 泵 |
| 沙律 | saa1 leot2 | salad | 沙拉 | 沙拉 |
| 三文魚 | saam1 man4 jyu2 | salmon | 鲑鱼 | 鮭魚 |
| 沙林 | saa3 lam1 | salute | 敬礼 | 敬禮 |
| 三文治 | saam1 man4 zi6 | sandwich | 三文治 | 三文治 |
| 沙甸魚 | saa1 din1 jyu2 | sardine | 沙丁鱼 | 沙丁魚 |
| 沙士 | saa1 si2 | Sarsaparilla (soft drink) SARS | root beer: 根啤酒 SARS: 萨斯 | root beer: 沙士 SARS: (非典型肺炎)沙士 |
| 桑拿 | song1 naa4 | sauna | 桑拿 | 桑拿 |
| 私家褲 | si6 gaa1 fu4 | scarf | 颈巾 | 頸巾 |
| 薯乜 | syu4 mat1 | schmuck | 笨蛋 | 笨蛋 |
| 雪利酒 | syut3 lei6 | sherry | 雪利酒 | 雪利酒 |
| (表演)騷 | sou1 | show (performance) | (表演)秀 | (表演)秀 |
| 絲打 | si1 daa2 | sister | 姐妹 | 姐妹 |
| 梳打水 | so1 daa2 | soda | 苏打水 | 蘇打水 |
| 梳化 | sou1 faa4 | sofa | 沙发 | 沙發 |
| (幾)梳乎 | so1 fu4 | relaxing (chilling) ("soft", antonym of "firm") | 舒适 | 舒適 |
| 士巴拿 | si6 baa1 naa4 | spanner (wrench) | 扳手 | 扳手 |
| 士啤 | si6 be1 | spare | 备用 | 備用 |
| 士的 | si2 dik1 | stick | 拐杖 | 拐杖 |
| 士多(店鋪) | si6 do1 | store | 店铺 | 店鋪 |
| 士多啤梨 | si6 do1 be1 lei2 | strawberry | 草莓 | 草莓 |
| 新地 | san1 dei6 | sundae | 圣代 | 聖代 |
| 十卜 | sap6buk1 | Support | 支持 | |
| T-恤 | T- seot1 | T-shirt | T-恤 | T-恤 |
| 塔羅牌 | taap3 lo4 | tarot | 塔罗牌 | 塔羅牌 |
| 的士 | dik1 si2 | taxi | 出租车 ("租车" = rental car) | 計程車 |
| 呔 | taai1 | tie | 领带 | 領帶 |
| (車)軚 | taai1 | tire (tyre) | 轮胎 | 輪胎 |
| 多士 | do1 si2 | toast | 吐司 | 吐司 |
| 拖肥糖 | to1 fei2 tong2 | toffee | 太妃糖 | 太妃糖 |
| 吞拿魚 | tan1 naa4 jyu2 | tuna | 金枪鱼 | 金槍魚 |
| 維他命 | wai4 taa1 ming6 | vitamin | 维他命 | 維他命 |
| 威化(餅) | wai1 faa4 | wafer biscuit wafer (electronics) | wafer biscuit: 感化饼干 wafer (electronics): 晶圆 | wafer biscuit: 感化餅乾 wafer (electronics): 晶圓 |
| 威士忌 | wai1 si2 gei6 | whisky | 威士忌 | 威士忌 |
| 會(eg 佢會知) | wui5 | would (e.g. He would know) | 会 | 會 |
| 遊艇 | jau4 teng5 | yachting (yacht) | 游艇 | 遊艇 |
| 瑜伽 | jyu4 gaa1 | yoga | 瑜迦 | 瑜迦 |
| 乳酪 | jyu5 lok6 | yogurt | 酸奶 | 優格 |
از فرانسوی[ویرایش]
| نویسهٔ چینی | جیوت‌پینگ | فرانسوی | ماندارین چین | ماندارین تایوان |
|---|---|---|---|---|
| 梳乎厘 | so1 fu4 lei4 | soufflé | 梳芙厘 | 舒芙蕾 |
| 古龍水 | gu2 lung4 | cologne | 香水 | 香水 |
| 冷(衫) | laang1 | laine | 纱线 | 紗線 |
از ژاپنی[ویرایش]
| نویسهٔ چینی | جیوت‌پینگ | ژاپنی | روماجی ژاپنی | ماندارین چین | ماندارین تایوان |
|---|---|---|---|---|---|
| 卡拉OK | kaa1 laa1 ou1 kei1 | カラオケ | karaoke | 卡拉OK | 卡拉OK |
| 老世 | lou5 sai3 | 世帯主 | setainushi | 老板 | 老闆 |
| 奸爸爹 | gaan1 baa1 de1 | 頑張って | ganbatte | 加油 | 加油 |
| 放題 | fong3 tai4 | 食べ放題 | tabe hōdai | 布斐 | 布斐 |
| 浪漫 | long6 maan6 | 浪漫/ ロマンチック | rōman | 浪漫 | 浪漫 |
وام‌واژه‌های صادراتی[ویرایش]
چند وام‌واژه صادراتی به شرح زیرند:
به انگلیسی[ویرایش]
| انگلیسی | نویسهٔ چینی | جیوت‌پینگ |
|---|---|---|
| add oil | 加油 | gaa1 yau2 |
| chop chop | 速速 | chuk1 chuk1 |
| kowtow | 叩頭 | kau3 tau4 |
| typhoon | 颱風 | toi4 fung1 |
| ketchup | 茄汁 | ke4 zap1 |
به ماندارین سرزمین اصلی چین[ویرایش]
| ماندارین | کانتونی | جیوت‌پینگ | برابر ماندارین |
|---|---|---|---|
| 买单 | 埋單 | maai4 daan1 | 结账 |
| 搭档 | 拍檔 | paak3 dong3 | 伙伴 (in ownership and business) 舞伴 (in dancing) |
| 打的 | 搭的士 | daap3 dik1 si2 | 乘出租车 |
| 无厘头 | 無釐頭، corruption of 無來頭 | mou4 lei4 tau4 | 莫名其妙 |
| 亮仔/靓仔 | 靚仔 | leng3 zai2 | 帅哥儿 俊男 哥们 (in China only) |
| 拍拖 | 拍拖 | paak3 to1 | 追求 求爱 |
| 很正 | 好正 | hou2 zeng3 | 很棒 |
| 搞掂/搞定 | 搞掂 | gaau2 dim6 | 办妥 做完 做好 弄完 |
به ماندارین تایوانی[ویرایش]
| ماندارین تایوانی | پین‌یین | کانتونی | جیوت‌پینگ |
|---|---|---|---|
| (猴)塞雷 | (hóu) sāiléi | (好)犀利 | hou2 sai1 lei6 |
| Hold住[۴] | hòu zhù | Hold住 | hou1 jyu6 |
به ژاپنی[ویرایش]
| کانای ژاپنی (کانجی) | روماجی ژاپنی | نویسهٔ چینی | جیوت‌پینگ |
|---|---|---|---|
| ヤムチャ (飲茶) | yamucha | 飲茶 | jam2 caa4 |
| チャーシュー (叉焼) | chāshū | 叉燒 | caa1 siu1 |
| チャーハン (炒飯) | chāhan | 炒飯 | caau2 faan6 |
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ "Official Language Division, Civil Service Bureau, Government of Hong Kong". Government of Hong Kong. 19 September 2008. Retrieved 20 January 2012.
- ↑ Matthews, Steven; Yip, Virginia (2011). Cantonese: A Comprehensive Grammar (2nd ed.). pp. 4.
- ↑ "A list compiled by lbsun". Archived from the original on 20 August 2006. Retrieved 9 August 2006.
- ↑ "你"Hold住"没"Hold住"?". 学生导报 中职周刊. Archived from the original on 23 October 2011. Retrieved 5 October 2011.
پیوند به بیرون[ویرایش]
- Learn Cantonese (with Cantonese-English / English-Cantonese Dictionary)
- Learn Chinese with Chinese Lyrics Now with Pinyin and sound files
- Jyutping romanisation of Cantonese reading of Chinese characters using in Hong Kong
| رسمی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| محلی |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| بومی |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| اقلیت | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| گونه‌های چینی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| کریول/مخلوط | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| منقرض | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| زبان اشاره |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
