پژوهشکده حقوق و قانون ایران - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

پژوهشکده حقوق و قانون ایران
نوعغیردولتی
بنیانگذاری شده۱۳۸۹ خورشیدی
ارائه دهنده رشته‌هایدانشنامه نگاری حقوقی
مطالعات حقوق مضاف
نظریه‌پردازی و نواندیشی حقوقی
مطالعات تأثیر اجتماعی قوانین
رئیس‏محمد درویش‌زاده
هیئت امنا۴ نفر اعضای حقیقی
موقعیتتهران، ایران
۳۵°۴۱′۵۷٫۶″ شمالی ۵۱°۲۳′۴۳٫۴″ شرقی / ۳۵٫۶۹۹۳۳۳°شمالی ۵۱٫۳۹۵۳۸۹°شرقی / 35.699333; 51.395389
وبگاه

پژوهشکده حقوق و قانون ایران یا به اختصار پژوهشکده حقوق، که در گذشته با نام مرکز پژوهشی دانشنامه‌های حقوقی علامه شناخته می‌شد، نام یک مرکز علمی پژوهشی در زمینه علم حقوق و دانش‌های پیرامونی آن است که به صورت مستقل و با کسب مجوز از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در چهار گروه پژوهشیِ دانشنامه‌نگاری حقوقی، نظریه‌پردازی و نواندیشی حقوقی، مطالعات تأثیر اجتماعی قوانین و مطالعات حقوق مضاف در حال فعالیت است. این پژوهشکده نخستین سازمان علمی فعال در حوزه حقوق بود که موفق شد عنوان شرکت دانش بنیان را از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری کسب کند. پژوهشکدهٔ حقوق و قانون ایران در سال ۱۳۸۹ توسط گروهی از افراد با سابقهٔ فعالیت‌های قضائی و مدیریتی در معاونت آموزش و تحقیقات قوهٔ قضائیه تأسیس شد و تمرکز آن بر جمع‌آوری و مدیریت دانش پیرامونی مواد قانونی بود. در سال ۱۳۹۴ موافقت اصولی و در سال ۱۳۹۸ موافقت قطعی برای تبدیل آن به «مرکز پژوهشی دانشنامه‌های حقوقی علامه» از شورای گسترش وزارت علوم دریافت شد. در سال ۱۳۹۹ و بعد از طی دوران تأسیس و تثبیت، دورهٔ توسعهٔ خود را آغاز کرد. این مرکز توانست موافقت وزارت علوم برای ارتقا از «مرکز پژوهشی» به «پژوهشکده» را دریافت کند.

نخستین و بزرگ‌ترین زیرساخت پژوهش در حقوق ایران، بزرگ‌ترین پژوهش حقوقی ایران، اصلاح قانون ثبت احوال، ارزیابی و تحلیل پیش نویس لایحه‌ها، دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌های حقوقی و تدوین شاخه‌بندی دانشنامه‌های حقوقی برای بیش از ۶۰ رشته حقوقی از جمله دستاوردهای پژوهشکده حقوق و قانون ایران است. این پژوهشکده با هدف تولید و اشاعهٔ اطلاعات تخصصی در شاخه‌های مختلف علم حقوق، نشریات مختلفی اعم از روزنامه، دو هفته‌نامه، فصلنامه و دو فصلنامه را نیز طراحی و منتشر کرده‌است.

تاریخچه[ویرایش]

پژوهشکدهٔ حقوق و قانون ایران در سال ۱۳۸۹ توسط گروهی از افراد با سابقهٔ فعالیت‌های قضائی و مدیریتی در معاونت آموزش و تحقیقات قوهٔ قضائیه تأسیس شد و تمرکز آن بر جمع‌آوری و مدیریت دانش پیرامونی مواد قانونی بود. در سال ۱۳۹۴ موافقت اصولی و در سال ۱۳۹۸ موافقت قطعی برای تبدیل آن به «مرکز پژوهشی دانشنامه‌های حقوقی علامه» از شورای گسترش وزارت علوم دریافت شد. در سال ۱۳۹۹ و بعد از طی دوران تأسیس و تثبیت، دورهٔ توسعهٔ خود را آغاز کرد؛[۱] این مرکز توانست موافقت وزارت علوم برای ارتقا از «مرکز پژوهشی» به «پژوهشکده» را دریافت کند. این تغییرات در دی ماه سال ۱۳۹۹ ثبت و در روزنامهٔ رسمی منتشر شد.[۲][۳] تا پیش از ارتقا به پژوهشکده، فعالیت‌های پژوهشی این مؤسسه در سه گروه پژوهشی «مطالعات حقوقی»، «مطالعات جزایی» و «مطالعات فقهی» متمرکز بود.[۴] اما همزمان با این تغییرات، وزارت علوم با افزایش تعداد و تغییر در عناوین گروه‌های پژوهشی این مؤسسه موافقت کرد.[۵]

پژوهشکدهٔ حقوق و قانون ایران، با ارائهٔ سوابق پژوهش‌های انجام‌شده در سال ۱۳۹۹ موفق شد به‌عنوان نخستین مرکز علمی فعال در حوزهٔ حقوق، عنوان شرکت دانش‌بنیان را از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری کسب کند.[۶]

اهداف[ویرایش]

این مرکز اهداف خود را در دو عنوان «اهداف کلان» و «اهداف جرئی» تعریف کرده‌است. توسعه، گسترش و زمینه‌سازی برای ارتقای فعالیت‌های پژوهشی حقوقی از اهداف کلان این پژوهشکده شمرده شده‌است و مطالعه و پژوهش در مبانی، آثار، محتوای حقوقی و فقهی، تناظر میان دکترین حقوقی، رویهٔ قضایی، قوانین و نیز تدوین و انتشار دانشنامه در شاخه‌های مختلف حقوق از جمله هدف‌های جزئی این پژوهشکده محسوب می‌شود.[۷]

ساختار و تشکیلات[ویرایش]

پژوهشکدهٔ حقوق و قانون به‌صورت هیئت امنایی و زیر نظر رئیس پژوهشکده اداره می‌شود. بدنهٔ مدیریتی آن شامل شورای پژوهش، معاون پژوهشی، معاون پشتیبانی و فناوری، بازرس، کمیسیون مشورتی و روابط عمومی است. این پژوهشکده تعدادی گروه علمی دارد که هر یک از آنها از مدیر گروه، اعضای هیئت علمی و پژوهشگران تشکیل شده‌است.[۸]

در مادهٔ ۷ اساسنامهٔ پژوهشکدهٔ حقوق و قانون ایران، به وظایف و اختیارات این پژوهشکده پرداخته شده‌است. بر این اساس، نیازسنجی، طراحی و اجرای پژوهش‌های حقوقی در سه سطح بنیادی، کاربردی و توسعه‌ای و همچنین همکاری پژوهشی با دانشگاه‌های داخلی و خارجی از جمله وظایف و اختیارات این پژوهشکده مشخص شده‌است. علاوه بر آن، پژوهشکده می‌تواند بر اساس نتایج تحقیقات و پژوهش‌های انجام‌شده، خدمات مشاوره‌ای ارائه کند. تولید محتوای آموزشی و پژوهشی (شامل کتاب، نشریه و…) و برگزاری همایش‌های علمی و دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی کوتاه‌مدت نیز در محدودهٔ اختیارات این پژوهشکده تعریف شده‌است.[۹]

اعضای شورای پژوهش[ویرایش]

فهرست اعضای شورای پژوهش[۱۰][۱۱]
ردیف نام و نام‌خانوادگی تخصص گزیده‌ای از سوابق حقوقی منبع
۱ سید محمد موسوی بجنوردی فقه و حقوق اسلامی عضو پیشین شورای عالی قضایی [۱۲]
۲ ‏محمد درویش‌زاده حقوق خصوصی و فقه قاضی پیشین دیوانعالی کشور [۱۳]
۳ عباس کریمی حقوق خصوصی استاد تمام دانشکده حقوق دانشگاه تهران [۱۴]
۴ محمد جواد جاوید حقوق عمومی استاد تمام دانشکده حقوق دانشگاه تهران [۱۵]
۵ محمد مصدق[الف] فقه و حقوق جزا معاون اول قوه قضائیه ایران [۱۶]
۶ محمدجعفر حبیب‌زاده حقوق جزا استاد تمام دانشکده حقوق دانشگاه تربیت مدرس [۱۷]
۷ محمد جواد شریعت باقری حقوق بین‌الملل رئیس سابق دانشگاه علوم قضایی [۱۸]
۸ سید حسن میرحسینی مالکیت معنوی دبیر سابق شورای ملی هماهنگی و سیاستگذاری مالکیت فکری ایران [۱۹]
۹ حمید گوینده فقه و حقوق جزا مدیر کل اداره حقوقی قوه قضائیه [۲۰][۲۱]
۱۰ احمد بیگی حبیب آبادی حقوق خصوصی قاضی دادگستری و مشاور رئیس قوه قضائیه [۲۲][۲۰]

گروه‌های پژوهشی[ویرایش]

گروه‌های پژوهشی این پژوهشکده عبارتند از:[۲۳]

  • دانشنامه‌نگاری حقوقی
  • نظریه‌پردازی و نواندیشی حقوقی
  • مطالعات تأثیر اجتماعی قوانین
  • مطالعات حقوق مضاف

نشریات پژوهشی وابسته[ویرایش]

تصویر صفحه اول روزنامه دنیای حقوق در تاریخ ۱۰ شهریور ۱۳۹۵

این پژوهشکده با هدف تولید و اشاعهٔ اطلاعات تخصصی در شاخه‌های مختلف علم حقوق، نشریات مختلفی اعم از روزنامه، دو هفته‌نامه، فصلنامه و دو فصلنامه را طراحی و منتشر کرده‌است. به‌عنوان مثال می‌توان به روزنامهٔ دنیای حقوق اشاره کرد که نخستین روزنامهٔ پژوهشی و اطلاع‌رسانی حقوقی در ایران بوده‌است.[۲۴] نخستین شمارهٔ این روزنامه در ۲۲ مرداد ۱۳۹۳ منتشر شد. روزنامه دنیای حقوق در برخی از روزها ۱۲ صفحه و در بعضی دیگر به‌صورت ۱۶ صفحه‌ای منتشر می‌شد.[۲۵] تازه‌های حقوق، تازه‌های قوانین، حقوق و اجتماع، حقوق مضاف از جمله صفحات این روزنامه هستند.[۲۶]

فصلنامهٔ دانشنامه‌های حقوقی که قبل‌تر با نام «فصلنامه علوم حقوقی» منتشر می‌شد، در شهریور ۱۳۹۵ از دبیرخانهٔ هیئت نظارت بر مطبوعات مجوز گرفت.[۲۷] ارتقای سطح کیفی پژوهش‌های حقوقی کشور، توسعهٔ مرزهای دانش حقوق و گسترش وجه کاربردی پژوهش‌های حقوق از اهداف این فصلنامه است. دامنهٔ فعالیت این فصلنامه نیز در ۱۵ رشته و گرایش حقوقی مثل حقوق مدنی، حقوق مسئولیت مدنی، حقوق مالکیت فکری، مطالعات آسیب‌شناسی قوانین و مانند اینهاست.[۲۸]

دوفصلنامه نقد و تحلیل آراء قضایی نیز به صاحب امتیازی پژوهشکده حقوق در زمستان ۱۴۰۰ پایه گذاری شد. هیات تحریریه این نشریه علمی را قضات عالی رتبه شاغل و بازنشسته قوه قضاییه تشکیل داده است.[۲۹] این فصلنامه علاوه بر انتشار مقالات تخصصی، عهده‌دار برگزاری جلسات پژوهشی نقد و تحلیل رای قضایی  نیز می‌باشد.[۳۰]

همچنین دوهفته‌نامهٔ پیک اطلاع‌رسانی حقوق و قانون نیز از دیگر نشریات این پژوهشکده است که در شهریور ۱۳۹۰ موفق به کسب مجوز انتشار از هیئت نظارت بر مطبوعات شد.[۳۱]

فعالیت‌ها[ویرایش]

پژوهشکدهٔ حقوق و قانون ایران تاکنون فعالیت‌ها و دستاوردهای متعددی داشته‌است. نظیر ۱۲ جلد مستند فقهی قانون مدنی که به سبک «مستندپژوهی» تدوین شده و به بیش از ۵۰۰ عنوان کتاب فقهی استدلالی استناد می‌کند.[۳۲][۳۳][۳۴] تدوین مجموعهٔ دو جلدی فهرستگان اصطلاحات حقوقی با ۱۰۶٬۲۸۸ واژهٔ تخصصی که در ویراست دومش، از نظر محتوای قرآنی، روایی، فقهی و حقوقی اصطلاحات حقوقی تقویت، و محتوای آن در بخش حقوق مضاف و حقوق بیگانه نیز غنی‌تر شده‌است. افزایش تعداد منابع و مآخذ نیز از دیگر تغییرات در ویراست دوم این کتاب است.[۳۵][۳۶][۳۷] شرح ماده‌به‌مادهٔ حقوق تعهدات فرانسه با استناد به بیش از ۳۰۰ منبع فارسی، فرانسوی و انگلیسی و بالغ بر ۱۰۰ رأی دیوان عالی فرانسه،[۳۸][۳۹] ترجمهٔ مجموعهٔ ۵ جلدی کتاب تحریر المجله[۴۰] و انجام چندین کتاب‌شناسی و منبع‌شناسی حقوقی دیگر مثل منبع‌شناسی و فراهم آوری قوانین و مقررات مرتبط با سیلاب،[۴۱] کتابشناسی اخلاق حرفه‌ای و استانداردهای وکالت[۴۲] و کتاب‌شناسی داوری[۴۳] از جمله این فعالیت‌ها است. همچنین پژوهشکدهٔ حقوق تاکنون گزارش‌های پژوهشی متعددی نظیر «ارزیابی پیش‌نویس آیین‌نامهٔ اجرایی نحوه و میزان دسترسی به اطلاعات مرکز ملی داده‌های قوهٔ قضاییه»، «ارزیابی پیش‌نویس آیین‌نامهٔ اجرایی قانون اصلاح قانون مبارزه با پولشویی از منظر سازگاری درونی و انطباق با اصول حقوقی» و «گزارش عملکرد قوهٔ قضاییه در سال ۱۳۹۶» را تهیه و طراحی کرده‌است.[۴۴] این پژوهشکده تاکنون پژوهش‌هایی تقاضامحور را نیز برای سازمان‌های مختلف مانند قوه قضائیه، وزارت دادگستری، سازمان ثبت احوال کشور، شرکت ملی نفت ایران انجام داده‌است.[۴۵]

برخی از مهم‌ترین فعالیت‌های علمی پژوهشی این پژوهشکده عبارت است از:

مدیریت دانش حقوق[ویرایش]

پژوهشگران پژوهشکدهٔ حقوق و قانون ایران درحال فیش‌برداری دیجیتالی

پروژهٔ مدیریت دانش پیرامونی مواد قانونی، یکی از فعالیت‌های این پژوهشکده است. این پروژه با همکاری حدود ۲۰۰ پژوهشگر — که از قضات، وکلا، اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها، فارغ‌التحصیلان و دانشجویان حقوق هستند — پیرامونی مواد قانونی، شناسایی، جمع‌آوری و سازماندهی شد. در حال حاضر به‌طور متوسط بیش از ۱۱۹ فیش تحقیقاتی به ازای هر یک از ۱۰٬۰۰۰ مواد قانونی موضوعِ تحقیق، و در مجموع بالغ بر دو میلیون فیش تهیه شده‌است.[۴۶] ادامهٔ این پژوهش با استفاده از فناوری هوش مصنوعی در دستور کار این پژوهشکده قرار دارد.[۴۷] فرایند فیش‌برداری در این پژوهشکده، از طریق نرم‌افزار اختصاصی است و در نتیجه این فیش‌برداری‌ها به‌صورت دیجیتالی انجام می‌شود.[۴۸]

اصلاح قانون ثبت احوال[ویرایش]

لایحهٔ اصلاح موادی از قانون ثبت احوال به‌درخواست سازمان ثبت احوال تدوین شد. تدوین این لایحه پس از گذراندن مراحل طولانی و با روش‌شناسی پژوهشی صورت گرفت.[۴۹][۵۰] این لایحهٔ پیشنهادی براساس طرح‌های پژوهشی «نیازسنجی بازنگری در قانون ثبت احوال» و «اصلاح و بازنگری قانون ثبت احوال» با بیش از ۱۲ زیرپروژهٔ نیازسنجی در ۶۲ ماده، ۳۷ تبصره و ۷۸ تنظیم شد و هم‌اکنون در دست کمیسیون لوایح هیئت دولت است.[۵۱]

شاخه‌بندی دانشنامه‌های حقوقی[ویرایش]

مدخل‌نامه‌های تهیه‌شده توسط پژوهشکدهٔ حقوق و قانون ایران

تدوین شاخه‌بندی دانشنامه‌های حقوقی برای ۶۶ عنوان تخصصی حقوقی نیز از دیگر فعالیت‌های این پژوهشکده است. برای انجام این کار، ابتدا مطالعات امکان‌سنجی و نیازسنجی انجام شد، سپس تحقیقات با این پیش‌فرض شروع شد که «هر رشتهٔ دارای دست‌کم ۲۵۰ اصطلاح تخصصی با سابقهٔ تعریف‌شدگی در آثار تخصصی، نیازمند تدوین دانشنامهٔ تخصصی به‌عنوان یک رشتهٔ حقوقی مستقل خواهد بود». نتیجهٔ این پژوهش، شناسایی بیش از ۱۱۰٬۰۰۰ عنوان مدخل در رشته‌های مختلف حقوقی بود که درنهایت منتج به تنظیم ۶۳ جلد به‌عنوان مدخل‌نامهٔ هر یک از رشته‌های حقوقی شد.[۵۲][۵۳] یکی دیگر از نتایج این پژوهش، پدیداری حقوق مضاف نظیر حقوق آب، حقوق برق، حقوق انرژی‌های پاک، حقوق میراث فرهنگی، حقوق توریسم، حقوق حمل و نقل، حقوق راه‌ها، حقوق تاریخ پرونده‌های ملی، حقوق تغذیه، حقوق کشاورزی بود.[۵۴] این استانداردسازی و توسعهٔ دانشنامه‌نگاری حقوقی برای نخستین بار توسط پژوهشکده حقوق و قانون ایران انجام شد.[۵۵] رشته‌های دانشنامه‌نگاری حقوقی که مورد پژوهش قرار گرفته‌است، ۶۶ عنوان تخصصی حقوق است. حقوق هسته‌ای، حقوق رسانه و خبرنگار، پرونده‌های ملی، عقود معین، حقوق مدنی و حقوق جزا از جمله این رشته‌هاست.[۵۶]

زیرساخت پژوهش در حقوق[ویرایش]

«تناظر یک به یک» میان «منابع حقوق ایران» پژوهشی است که در طول سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵ توسط صدها نفر از پژوهشگران شاخه‌های مختلف حقوق در این پژوهشکده انجام شده‌است؛ بدین صورت که این پژوهشکده، قوانینِ مادر در حقوق ایران را به‌عنوان موضوع و محدودهٔ پژوهش تعیین، و مجموعه‌ای از کتب، مقالات و پایان‌نامه‌های یک قرن اخیر را به‌عنوان دکترین حقوقی و رویه قضائی فیش‌برداری کرده‌است. خروجی این پژوهش، ایجاد بزرگ‌ترین زیرساخت پژوهش در حقوق ایران براساس سطرخوانی و تحلیل محتوای منابع حقوق ایران (قانون، رویهٔ قضایی و دکترین حقوقی) است. این پژوهش مستمراً درحال بروزرسانی است.[۵۷]

ارزیابی پیش‌نویس‌های قانون‌گذاری[ویرایش]

این پژوهشکده تاکنون بارها مسئول ارزیابی و تحلیل پیش‌نویس لوایح متعدد، دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌های متعدد قانونی شده‌است. برای مثال می‌توان به «گزارش پژوهشی ارزیابی پیش‌نویس آیین‌نامه اجرایی قانون اصلاح قانون مبارزه با پولشویی از منظر سازگاری درونی و انطباق با اصول حقوقی»، «گزارش پژوهشی ارزیابی و تحلیل پیش‌نویس دستورالعمل نظارت و پیگیری حقوق عامه» و «گزارش پژوهشی ارزیابی پیش‌نویس لایحهٔ مدیریت تعارض منافع در خدمات عمومی» اشاره کرد.[۵۸][۵۹][۶۰][۶۱]

همایش‌های ملی[ویرایش]

همایش ملی تجلیل از مقام علمی محمدجعفر جعفری لنگرودی

همایش ملی تجلیل از مقام علمی محمد جعفر جعفری لنگرودی در ۲۹ آبان ۱۳۹۸ در دانشگاه تهران و به‌همت پژوهشکدهٔ حقوق و قانون ایران و با مشارکت دانشگاه‌ها و انجمن‌های علمی حقوقی کشور برگزار شد.[۶۲][۶۳][۶۴][۶۵]

یادداشت[ویرایش]

  1. به‌گفتهٔ وبسایت پژوهشکدهٔ حقوق «درحال حاضر و با توجه به مسئولیت جدید وی در سطح معاون اولی قوه قضائیه، مجالی برای همکاری پژوهشی ایشان با این پژوهشکده باقی نمانده‌است.»

منابع[ویرایش]

  1. «مروری بر تاریخچه تأسیس و فعالیت مرکز پژوهشی دانشنامه‌های حقوقی علامه». قدس آنلاین | پایگاه خبری - تحلیلی. ۲۰۲۰-۰۹-۰۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ نوامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۰۹.
  2. «مرکز پژوهشی دانشنامه‌های حقوقی علامه به پژوهشکده ارتقاء و به نام «پژوهشکده حقوق و قانون ایران» تغییر یافت». مرکز پژوهشی دانشنامه‌های حقوقی علامه به پژوهشکده ارتقاء و به نام «پژوهشکده حقوق و قانون ایران» تغییر یافت. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۱۰.
  3. «وزارت علوم با ارتقاء مرکز پژوهشی دانشنامه‌های حقوقی علامه به پژوهشکده حقوق و قانون ایران موافقت قطعی کرد». فراز. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۱۱.
  4. «لیست واحدهای پژوهشی». وزارت علوم. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۰.
  5. «ارتقاء مرکز پژوهشی دانشامه‌های حقوقی علامه به پژوهشکده حقوق و قانون ایران». شبکه اطلاع‌رسانی راه دانا. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۱۲.
  6. «مرکز پژوهشی دانشنامه‌های حقوقی علامه، اولین مرکز حقوقی در ایران که موفق به کسب عنوان شرکت دانش بنیان شد». www.entekhab.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۰۹.
  7. «مرکز پژوهشی دانشنامه‌های حقوقی علامه را بیشتر بشناسیم + گزارش تصویری – حقوق 24». بایگانی‌شده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۰.
  8. «آشنایی با مرکز پژوهشی دانشنامه‌های حقوقی علامه» (PDF). پژوهشکده حقوق و قانون ایران. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۷ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۷ فوریه ۲۰۲۱.
  9. «معرفی مرکز». معرفی مرکز. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۳.
  10. «اعضای شورای پژوهش مرکز پژوهشی دانشنامه‌های حقوقی». نشریه الکترونیکی حقوق. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ اوت ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۰.
  11. «اعضای شورای پژوهش». اعضای شورای پژوهش. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۲۷.
  12. «حضرت آیت الله سید محمد موسوی بجنوردی». www.ri-khomeini.ac.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ ژوئیه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۲.
  13. «فصلنامه علمی تخصصی دانشنامه‌های حقوقی - لیست کلی داوران». portal.lawmagazine.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۲.
  14. «رزومه - عباس کریمی». rtis2.ut.ac.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ سپتامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۲.
  15. «رزومه - محمدجواد جاوید». rtis2.ut.ac.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ اکتبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۲.
  16. «محمد مصدق کهنمویی، معاون اول جدید قوه قضاییه ایران کیست؟». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۲۴.
  17. "صفحه رسمی محمدجعفر حبیب زاده". www.modares.ac.ir (به انگلیسی). Archived from the original on 8 November 2019. Retrieved 2021-02-02.
  18. «مرکز کارشناسان رسمی دادگستری خراسان جنوبی: در گام دوم انقلاب باید از همه اندوخته‌های گذشته برای یک حرکت جهشی استفاده کنیم». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ اوت ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۲۴.
  19. «وزارت دادگستری جمهوری اسلامی ایران | مرجع ملی مالکیت معنوی». www.justice.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ اوت ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۲.
  20. ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ «اعضای شورای پژوهش». اعضای شورای پژوهش. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ مارس ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۲.
  21. «مرکز پژوهشها - نظریه مشورتی اداره کل حقوقی و تدوین قوانین قوه قضائیه در مورد قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی و آیین‌نامه اجرایی قانون مذکور». rc.majlis.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۲.
  22. «قوه قضائیه ایران حقوقدان‌های نامزد عضویت در شورای نگهبان را به مجلس معرفی کرد». BBC News فارسی. ۲۰۱۶-۰۷-۰۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۲.
  23. «ارتقاء مرکز پژوهشی دانشامه‌های حقوقی علامه به پژوهشکده حقوق و قانون ایران». شبکه اطلاع‌رسانی راه دانا. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۱۲.
  24. «روزنامه دنیای حقوق». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ سپتامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۰۸.
  25. «اولین شماره، نخستین روزنامه پژوهشی و اطلاع‌رسانی حقوقی تحت عنوان "دنیای حقوق" منتشر شد». نشریه الکترونیکی حقوق. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۹-۰۲.
  26. «اولین شماره، نخستین روزنامه پژوهشی و اطلاع‌رسانی حقوقی تحت عنوان "دنیای حقوق" منتشر شد». نشریه الکترونیکی حقوق. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۹-۰۲.
  27. «فصلنامه تخصصی دانشنامه‌های حقوقی». www.civilica.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۰۸.
  28. «فصلنامه علمی تخصصی دانشنامه‌های حقوقی - دربارهٔ نشریه». portal.lawmagazine.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۲۵.
  29. «دو فصلنامه نقد و تحلیل آراء قضایی». analysis.illrc.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۰-۲۳.
  30. «اولین نشست تخصصی نقد و تحلیل آراء قضایی در پژوهشکده حقوق و قانون ایران برگزار شد». www.javanonline.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۰-۲۳.
  31. «خبرگزاری شبستان، رسانه حوزه دین، فرهنگ و اندیشه - 40 نشریه مجوز انتشار گرفتند». shabestan.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۰۸.
  32. «مستند فقهی قانون مدنی». مستند فقهی قانون مدنی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۷-۲۹.
  33. «بررسی کتاب "مستند فقهی قانون مدنی" – حقوق 24». دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۷-۲۰.
  34. «آشنایی با مجموعه ۱۲ جلدی "مستند فقهی قانون مدنی"». عصر فرهنگ. ۲۰۲۱-۰۵-۲۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۷-۲۰.[پیوند مرده]
  35. Noandish.com. «بررسی ویرایش دوم کتاب فهرستگان اصطلاحات حقوقی». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۱۲.
  36. Entekhab.ir، پایگاه خبری تحلیلی انتخاب |. «تدوین ویراست دوم "فهرستگان اصطلاحات حقوقی" در دو جلد توسط پژوهشکده حقوق». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۲۷.
  37. Noandish.com. «بررسی ویرایش دوم کتاب فهرستگان اصطلاحات حقوقی». fa. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۰۴.
  38. «عصر امروز - شرح ماده به ماده حقوق تعهدات فرانسه، در مرحله تصحیح و داوری نهایی قرار گرفت». asremrooz.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۱۲.
  39. iusnews. «شرح ماده به ماده حقوق تعهدات فرانسه توسط پژوهشکده حقوق و قانون». خبرنامه دانشجویان ایران. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۱۲.
  40. Behnegarsoft.com (۲۰۱۸-۰۱-۲۰). «دیدار رئیس مرکز پژوهش دانشنامه‌های حقوقی علامه با معاون پژوهشگاه مطالعات تقریبی | خبرگزاری تقریب (TNA)». خبرگزاری تقریب | اخبار جهان اسلام بر محور وحدت امت اسلامی. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۰.
  41. «منبع‌شناسی و فراهم آوری قوانین و مقررات مرتبط با سیلاب انجام شد». tik.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۰.
  42. «انتشار اولین ویراست کتابشناسی اخلاق حرفه ای و استانداردهای وکالت». www.entekhab.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۰.
  43. «کتابشناسی داوری». کتابشناسی داوری. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ اوت ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۱۵.
  44. «پژوهش‌های انجام شده». پژوهشکده حقوق و قانون ایران.
  45. «مروری بر تاریخچه تأسیس و فعالیت مرکز پژوهشی دانشنامه‌های حقوقی علامه». قدس آنلاین | پایگاه خبری - تحلیلی. ۲۰۲۰-۰۹-۰۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ نوامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۰.
  46. «یک دهه تحقیقات در مرکز پژوهشی دانشنامه‌های حقوقی علامه». مشرق نیوز. ۲۰۲۰-۰۸-۰۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۰.
  47. ebrahimi. «گزارشی از اجرای بزرگ‌ترین پروژه مدیریت دانش پیرامونی مواد قانونی | خبرگزاری بین‌المللی شفقنا». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژوئن ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۰.
  48. «اجرای بزرگ‌ترین پژوهش حقوقی ایران توسط مرکز پژوهشی دانشنامه‌های حقوقی علامه». نسیم آنلاین. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۰۴.
  49. «جلسه ارزیابی اصلاح موادی از قانون ثبت احوال در مرکز پژوهشی دانشنامه‌های حقوقی علامه تشکیل شد». darhashiyeh.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ اوت ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۲۷.
  50. «برگزاری جلسه شورای پژوهشی سازمان ثبت احوال کشور». www.sabteahval.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۰.
  51. «ارائه لایحه «اصلاح قانون ثبت احوال»». دفتر هیئت دولت. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ اوت ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۷ اوت ۲۰۲۱.
  52. «مرکز پژوهشی دانشنامه‌های حقوقی علامه شاخه بندی دانشنامه‌های حقوقی را در بیش از ۶۰ رشته حقوقی تدوین کرد». خبرگزاری ایلنا. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ اوت ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۰.
  53. «تدوین شاخه بندی دانشنامه‌های حقوقی برای بیش از ۶۰ رشته حقوقی به همت مرکز پژوهشی دانشنامه‌های حقوقی علامه». فرهنگ امروز. ۲۰۲۰-۰۸-۲۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ سپتامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۰.
  54. «پدیداری حقوق مضاف با شاخه بندی دانشنامه‌های حقوقی توسط مرکز پژوهشی دانشنامه‌های حقوقی علامه». فرهنگ امروز. ۲۰۲۰-۰۵-۲۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۰.
  55. «استانداردسازی و توسعه دانشنامه نگاری حقوقی برای اولین بار توسط مرکز پژوهشی دانشنامه‌های حقوقی علامه انجام شد». tik.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۰.
  56. «اجرای بزرگ‌ترین پژوهش حقوقی ایران توسط مرکز پژوهشی دانشنامه‌های حقوقی علامه». نسیم آنلاین. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۰.
  57. «مرکز پژوهشی دانشنامه‌های حقوقی علامه، اولین و بزرگ‌ترین زیرساخت پژوهش در حقوق ایران». www.entekhab.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۰.
  58. رویداد۲۴، پایگاه خبری، تحلیلی. «گزارشی از فعالیت‌ها و دستاوردهای مرکز پژوهشی دانشنامه‌های حقوقی علامه». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۰.
  59. «تدوین گزارش پژوهشی در رابطه با" انتشار محتوای محاکمات علنی و اسامی متهمان قبل از قطعیت حکم"». tik.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۰.
  60. «بررسی پیش نویس لایحه مدیریت تعارض منافع در خدمات عمومی». tadbirvaomid.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ سپتامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۰.
  61. «حبس بدهکارانی که بدهی آنها توسط ستاد دیه کشور یا خیرین پرداخت شده، فاقد مجوز قانونی اعلام شد». tik.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۰.
  62. «برگزاری همایش تجلیل از دکتر جعفری لنگرودی؛ فردا». www.iribnews.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۰.
  63. «Magiran | روزنامه شرق (1397/10/29): مراسم تجلیل از استاد دکتر محمدجعفر جعفری لنگرودی». www.magiran.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۰.
  64. «همایش ملی تجلیل از جعفری لنگرودی برگزار می‌شود». www.yjc.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۰.
  65. «تجلیل از مقام علمی استاد دکتر جعفری لنگرودی در دانشگاه تهران». www.ettelaat.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۱۰.