واکسن سل - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

واکسن سل
تصویر میکروسکوپی از بیلیهٔ کالمت-گِرَن ، بزرگ‌نمایی: 1,000 برابر
داده‌های بالینی
AHFS/Drugs.comFDA Professional Drug Information
روش مصرف داروزیرپوستی
کد ATC
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی
شناسه‌ها
کم‌اسپایدر


بیلیهٔ کالمِت و گِرَن (به فرانسوی: Bilié de Calmette et Guérin) یا به‌اختصار، ب.ث.ژ.، تنها واکسن برضد بیماری سل است که از بیلیهٔ ضعیف‌شدهٔ بیماری سل گاوی به‌دست می‌آید. نام واکسن برگرفته از نام دو کاشف واکسن، آلبرت کالمت، پزشک و کامی گرن، دامپزشک فرانسوی است. پروژه ساخت واکسن توسط این دو دانشمند از سال ۱۹۰۵ شروع شد و سرانجام پس از ۱۶ سال و انجام ۲۳۰ پاساژ به دوز ایمنی دهنده انسانی دست پیدا کردند. بیلیه‌های تزریق شونده در زیر پوست انسان٬ به اندازهٔ کافی شبیه به اجداد وحشی خود بوده و پی‌آمد آن قادر به ایجاد مقداری ایمنی در برابر بیماری سل انسان هستند. واکسن ب.ث.ژ می‌تواند از هیچ تا ۸۰٪ در پیشگیری سل و برای یک دورهٔ پانزده‌ساله مؤثر باشد. بااین‌حال، قدرت اثر و محافظتی این واکسن، به نظر می‌رسد با توجه به جغرافیای انسانی و نیز آزمایشگاهی که در آن واکسن ساخته شده است٬ متفاوت باشد.[۱]

در کشورهایی که بیماری سل شایع است یک دوز در نوزادان سالم توصیه می‌شود که بهتر است تا حد ممکن زمان تجویز آن به زمان تولد نزدیک باشد.[۲] نوزادان مبتلا به اچ آی وی/ایدز نباید واکسینه شوند.[۳] در مناطقی که بیماری سل شایع نیست تنها در نوزادان در معرض خطر بالا واکسیناسیون انجام می‌شود در حالی که در موارد مشکوک به بیماری این موارد به صورت جداگانه مورد آزمایش و درمان قرار می‌گیرند. بزرگسالانی که سل ندارند و قبلاً واکسینه نشده‌اند اما اغلب در معرض بیماری سل مقاوم در برابر دارو قرار دارند ممکن است واکسینه شوند.[۲] همچنین این واکسن برای درمان سرطان مثانه هم استفاده می‌شود.[۴][۵]

میزان حفاظت در برابر عفونت سل به‌طور گسترده‌ای متفاوت است و حفاظت واکسن بین ده تا بیست سال طول می‌کشد.[۲] در میان کودکان، این واکسن مانع از عفونت حدود ۲۰ درصد از آنان می‌شود و در میان کسانی که به این باکتری آلوده شده‌اند نیز این واکسن به نیمی از آنان کمک می‌کند تا بیماری در آنان ایجاد نشود.[۶] این واکسن با تزریق به پوست تجویز می‌شود.[۲] کارایی دوزهای اضافی توسط شواهد علمی حمایت نمی‌شود.[۲]

واکسن ب‌ث‌ژ برای اولین بار در سال ۱۹۲۱ مورد استفاده پزشکی قرار گرفت.[۲] این واکسن در فهرست داروهای ضروری سازمان جهانی بهداشت قرار دار که عبارت است از مهم‌ترین داروهای مورد نیاز در یک نظام سلامت پایه.[۷]

دیگر کاربردها[ویرایش]

واکسن ب‌ث‌ژ به میزان قابل قبولی از بدن در برابر خوره حفاظت می‌کند.[۸] ظاهراً این واکسن بین ۲۶ تا ۴۱ درصد (برای نمونه‌های کنترل شده) و ۶۰ درصد برپایهٔ مشاهدات مطالعه شده مؤثر بوده که دو بار تزریق آن بهتر از یک بار جواب می‌دهد.[۹][۱۰] البته همچنان تلاش‌ها برای بدست آوردن واکسن‌ های بهتر ادامه دارد.[۱۱][۱۲][۱۳][۱۴] این واکسن همچنین علاوه از سل از جذام نیز پیشگیری می کند

عوارض جانبی[ویرایش]

عوارض جانبی جدی بسیار نادر است. اغلب وجود قرمزی و تورم و درد خفیفی در محل تزریق گزارش می‌شود. یک زخم نیز ممکن است شکل گرفته که در برخی از موارد جای زخمی را پس از بهبود به جای می‌گذارد. عوارض جانبی در افرادی که به ضعیف عملکرد سیستم ایمنی بدن مبتلا هستند شایع تر و شدیدتر می‌باشند. این واکسن برای استفاده در طول بارداری امن نیست. واکسن ب ث ژ در اصل از مایکوباکتریوم بوویس بدست می‌آیند که معمولاً در گاو یافت می‌شود. در حالی که این واکسن تضعیف شده‌است، اما باکتری آن هنوز زنده است.[۲]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. Venkataswamy, Manjunatha M.; Goldberg, Michael F.; Baena, Andres; Chan, John; Jacobs, William R., Jr.; Porcelli, Steven A. (1 February 2012). "In vitro culture medium influences the vaccine efficacy of Mycobacterium bovis BCG". Vaccine. 30 (6): 1038–1049. doi:10.1016/j.vaccine.2011.12.044. PMC 3269512. PMID 22189700. Retrieved 18 July 2013.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ ۲٫۵ ۲٫۶ "BCG Vaccine: WHO position paper" (PDF). Weekly epidemiological record. 4 (79): 25–40. Jan 23, 2014.
  3. "Revised BCG vaccination guidelines for infants at risk for HIV infection" (PDF). Wkly Epidemiol Rec. 82 (21): 193–196. May 25, 2007. PMID 17526121.
  4. Fuge, O; Vasdev, N; Allchorne, P; Green, JS (2015). "Immunotherapy for bladder cancer". Research and reports in urology. 7: 65–79. doi:10.2147/RRU.S63447. PMC 4427258. PMID 26000263.
  5. Houghton, BB; Chalasani, V; Hayne, D; Grimison, P; Brown, CS; Patel, MI; Davis, ID; Stockler, MR (May 2013). "Intravesical chemotherapy plus bacille Calmette-Guérin in non-muscle invasive bladder cancer: a systematic review with meta-analysis". BJU international. 111 (6): 977–83. doi:10.1111/j.1464-410x.2012.11390.x. PMID 23253618.
  6. Roy, A; Eisenhut, M; Harris, RJ; Rodrigues, LC; Sridhar, S; Habermann, S; Snell, L; Mangtani, P; Adetifa, I; Lalvani, A; Abubakar, I (5 August 2014). "Effect of BCG vaccination against Mycobacterium tuberculosis infection in children: systematic review and meta-analysis". BMJ (Clinical research ed.). 349: g4643. doi:10.1136/bmj.g4643. PMC 4122754. PMID 25097193.
  7. "WHO Model List of EssentialMedicines" (PDF). World Health Organization. October 2013. Retrieved 22 April 2014.
  8. Duthie MS, Gillis TP, Reed SG (November 2011). "Advances and hurdles on the way toward a leprosy vaccine". Hum Vaccin. 7 (11): 1172–83. doi:10.4161/hv.7.11.16848. PMC 3323495. PMID 22048122.
  9. Setia MS, Steinmaus C, Ho CS, Rutherford GW (March 2006). "The role of BCG in prevention of leprosy: a meta-analysis". Lancet Infect Dis. 6 (3): 162–70. doi:10.1016/S1473-3099(06)70412-1. PMID 16500597.
  10. Merle CS, Cunha SS, Rodrigues LC (2010). "BCG vaccination and leprosy protection: Review of current evidence and status of BCG in leprosy control". Expert Review of Vaccines. 9 (2): 209–222. doi:10.1586/ERV.09.161. PMID 20109030.
  11. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام LancetID2011 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  12. "Leprosy Vaccine". American Leprosy Missions. Archived from the original on November 15, 2015. Retrieved October 20, 2015.
  13. "Trial set for world's first leprosy vaccine". The Guardian. June 6, 2014. Archived from the original on October 11, 2015. Retrieved October 20, 2015.
  14. "China's Mars plans, leprosy vaccine and self-driving taxis". Nature. 2016-08-31. Archived from the original on 2016-09-02. Retrieved 2016-09-03.