هنبانه‌بورینه - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

هنبانه بورینه
نویسنده(ها)عبدالرحمن شرفکندی
عنوان اصلیهه‌نبانه بۆرینه
کشورتهران
زبانکردی، فارسی
موضوع(ها)فرهنگ لغت
ناشرانتشارات سروش
تاریخ نشر
۱۱ تیر ۱۳۹۰ (چاپ ؟ام)
شمار صفحات۱۰۷۰
شابکشابک ‎۹۸۷–۹۶۴–۱۲–۰۰۴۱–۳
پس ازبو کوردستان (۱۳۴۴) 
پیش ازشلم‌شوربا (۱۳۷۲) 

هه‌نبانه بورینه (به کردی: هه‌نبانه بۆرینه) نام فرهنگ لغت کردی به کردی و فارسی است که به همّت و سرپرستی عبدالرحمن شرفکندی، متخلص به هژار، شاعر و فرهنگ‌نویس معروف کرد و ویراستاری محمدماجد مردوخ روحانی، پژوهشگر و فرهنگ‌نویس کرد، گردآوری و نوشته شده‌است.[۱] چاپ نخستِ این کتاب از سوی انتشارات سروش در ۱۰۳۶ صفحه به سال ۱۳۶۹ منتشر شده‌است.

ویژگی‌ها[ویرایش]

فرهنگ هنبانه بورینه بیش از ۶۰ هزار مدخل را در بر می‌گیرد و در آن واژگان پنج گویش اصلی زبان کردی و لهجه‌های فراوان هریک از آن‌ها آورده شده‌است. هر واژه نخست به زبان کردی لهجۀ سورانی شرح و توضیح داده شده و سپس معادل آن به زبان فارسی آمده‌است.[۲]

نام فرهنگ[ویرایش]

در ترجمهٔ کردی، معنای «هه‌نبانه بورینه» یا «هه‌مبانه بورینه» انبان یا خورجینی است که هر آنچه را آرزو کنی می‌توانی از آن بیرون بیاوری.[۳]

مدخل روستاها[ویرایش]

در دوران حاکمیت صدام حسین در عراق و در جریان عملیات انفال به منظور نابودی فرهنگ و تمدن کردها و پاکسازی قومی آنان، روستاهای کردنشین بسیاری تخریب و سکنۀ‌آن وادار به کوچ اجباری و یا حتی قتل عام شدند. عبدالرحمن شرفکندی (هژار) در فرهنگ هنبانه بورینه نام ۱۳۰۴ روستا را که در جریان این عملیات‌ها نابود شده‌اند به صورت مدخل‌هایی جداگانه ثبت کرده‌است. در برابر نام هریک از این روستاها نوشته شده‌است: نام روستایی در کردستان که توسط بعثیان ویران شد.[۴]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا): استاد هژار به بالاترین درجۀ علمی و ادبی دست یافت، نوشته‌شده در ۲۳ آبان ۱۳۹۷؛ بازدید در ۱۶ آبان ۱۳۹۸.
  2. کتاب فرهنگ: هه‌نبانه بورینه: فرهنگ کردی-فارسی؛ بایگانی‌شده در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine بازدید در ۷ نوامبر ۲۰۱۹.
  3. شرفکندی، عبدالرحمن (هژار)، هه‌نبانه بورینه: فرهنگ کردی-کردی-فارسی، تهران: سروش (انتشارات صداوسیما)، چاپ اول: ۱۳۶۹، چاپ هفتم: ۱۳۸۹؛ ص ۱۰۰۳.
  4. پایگاه اینترنتی زریان موکریان: هه‌نبانه بورينه: سند یک ژینوساید، نوشته‌شده توسط احمد غلامی،‌ نوشته‌شده در ۱۱ آذر ۱۳۹۷؛ بازدید در ۱۶ آبان ۱۳۹۸.

پیوند به بیرون[ویرایش]