نبرد حصید - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

نبرد حصید
بخشی از حمله اعراب به ایران
تاریخ سال ۶۳۳ میلادی موقعیت حصید، غرب بغداد، جنوب شرق عین التمر نتایج پیروزی اعراب مسلمان
طرف‌های درگیر
شاهنشاهی ایرانشهر	خلافت راشدین
فرماندهان و رهبران
زرمهر † روزبه †	قعقاع بن عمرو عصمه بن عبدالله
تلفات و خسارات
سنگین	نامعلوم

نبرد حصید ، نبردی بود که بین لشکر خلافت راشدین به فرماندهی قعقاع بن عمرو و ارتش امپراتوری ساسانی و عرب های مسیحی در سال ۶۳۳ میلادی به وقوع پیوست. سپاه مسلمانان در نبردی سرنوشت ساز ارتش ایران را شکست داد و تمامی فرماندهان ایرانی درگیر در این نبرد کشته شدند.^[۱][۲]

پیش زمینه[ویرایش متنی]

اعراب مسیحی که بر اثر شکست در نبرد انبار کشته های زیادی داده بودند به دنبال گرفتن انتقام از اعراب مسلمان بودند بنابراین با یکی از فرماندهان ارتش ساسانی به نام بهمن بر علیه سپاه مسلمانان متحد شدند.^[۳] بهمن نیروهای ایرانی- عرب خود را به دو لشکر تقسیم کرد و از تیسفون بیرون برد. لشکر اول به فرماندهی سردار روزبه به سمت حصید حرکت کرد و لشکر دوم به فرماندهی زرمهر به سمت صحرای خنفی حرکت کرد.^[۴] در حال حاضر این دو ارتش برای سهولت حرکت و فرماندهی، در مناطق جداگانه قرار داشتند.بهمن قصد داشت تمام ارتش شاهنشاهی را برای مقابله با حمله مسلمانان متمرکز کند، یا اینکه برای جنگ با اعراب در حیره به سمت جنوب حرکت کند.^[۵]

خالد بن ولید از دومه جندل به سمت حیره حرکت کرد، او لشکر مسلمانان حیره را به دو بخش تقسیم کرد، یکی از آنها را زیر نظر قعقاع بن عمرو و دیگری را تحت نظر «عصمه بن عبدالله» قرار داد.خالد هر دو را به عین التمر فرستاد و پس از استراحت لشکریانش که در دومه جندل جنگیده بودند، اندکی بعد به آنها ملحق شد.^[۶][۷]

شرح نبرد[ویرایش متنی]

نیروهای قعقاع با ارتش زرمهر در حصید مقابل یکدیگر قرار گرفتند، در حالی که عصمه بن عبدالله در صحرای خنفی با روزبه برخورد کرد. قعقاع به نیروهای خود دستور داد که طبق فرمان خالد، هر وقت که با نیروهای دشمن روبه رو شدند بلافاصله به آنها حمله کنند. زرمهر پس از مواجهه با لشکر قعقاع از روزبه که توسط نیروهای عصمه محاصره شده بود، درخواست کمک نمود اما روزبه نتوانست حصار لشکر عصمه را بشکند.قعقاع شخصاً زرمهر را کشت و روزبه نیز به دست عصمه کشته شد. پس از آن مسلمانان به اردوی لشکر ایران تاختند و بسیاری را به قتل رساندند. ایرانیان که متوجه کشته شدن فرماندهان خود و شکست در جنگ شدند عقب نشینی کردند.^{[۸][۹][۱۰][۱۱]}

منابع[ویرایش متنی]

• تاریخ طبری، نوشته محمد بن جریر طبری
• تاریخ خلفا
• تاریخ فتوحات مسلمانان اثر فرد دانر

1. ↑ طبری، محمد. The History of al-Tabari vol. 11.
2. ↑ Al-Maghlouth, Sami ibn Abd allah ibn Ahmad (۲۰۰۶). Atlas of Caliph Abu Bakr. دریافت‌شده در ۲۱ اکتبر ۲۰۲۱.
3. ↑ طبری، محمد. The History of al-Tabari vol. 11.
4. ↑ Donner، Fred (۲۰۱۴). The Early Islamic Conquests. ص. ۳۷۰. شابک ۹۷۸۱۴۰۰۸۴۷۸۷۷. دریافت‌شده در ۲۱ اکتبر ۲۰۲۱.
5. ↑ Quraibi,، Ibrahim (۲۰۱۶). Tarikh Khulafa(history of the caliphs). ص. ۲۸۰. شابک ۹۷۸۹۷۹۱۳۰۳۴۰۸. دریافت‌شده در ۲۱ اکتبر ۲۰۲۱.
6. ↑ طبری، محمد. The History of al-Tabari vol. 11.
7. ↑ Al-Maghlouth, Sami ibn Abd allah ibn Ahmad (۲۰۰۶). Atlas of Caliph Abu Bakr. دریافت‌شده در ۲۱ اکتبر ۲۰۲۱.
8. ↑ طبری، محمد. The History of al-Tabari vol. 11.
9. ↑ Al-Maghlouth, Sami ibn Abd allah ibn Ahmad (۲۰۰۶). Atlas of Caliph Abu Bakr. دریافت‌شده در ۲۱ اکتبر ۲۰۲۱.
10. ↑ Quraibi,، Ibrahim (۲۰۱۶). Tarikh Khulafa(history of the caliphs). ص. ۲۸۰. شابک ۹۷۸۹۷۹۱۳۰۳۴۰۸. دریافت‌شده در ۲۱ اکتبر ۲۰۲۱.
11. ↑ Donner، Fred (۲۰۱۴). The Early Islamic Conquests. ص. ۳۷۰. شابک ۹۷۸۱۴۰۰۸۴۷۸۷۷. دریافت‌شده در ۲۱ اکتبر ۲۰۲۱.