لاکهید سی-۱۳۰ هرکولس - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

C-130 Hercules
سی-۱۳۰ هرکولس متعلق به نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران
کاربری هواگرد ترابری نظامی
کشور سازنده ایالات متحده آمریکا
تولیدکننده لاکهید کرپوریشن
لاکهید مارتین
نخستین پرواز ۲۳ اوت ۱۹۵۴؛ ۶۹ سال پیش (۱۹۵۴-۲۳}})
معرفی‌شده در دسامبر ۱۹۵۶[۱]
وضعیت در حال خدمت

داری 4100 نفر ظرفیت حمل انسان بوده

کاربر اصلی نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا
نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران

نیروی هوایی سلطنتی کانادا
گارد ساحلی ایالات متحده آمریکا
نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا

ساخته‌شده ۱۹۵۴-اکنون
تعداد ساخته‌شده بیش از ۲٬۵۰۰ (۲۰۱۵)[۲]
گونه‌ها لاکهید ای‌سی-۱۳۰
لاکهید ای‌سی-۱۳۰
لاکهید ئی‌سی-۱۳۰
لاکهید ئی‌سی-۱۳۰اچ کمپس کال
لاکهید اچ‌سی-۱۳۰
لاکهید مارتین کی‌سی-۱۳۰
لاکهید ال‌سی-۱۳۰
لاکهید ام‌سی-۱۳۰
لاکهید آرسی-۱۳۰
لاکهید دابلیوسی-۱۳۰
لاکهید ال-۱۰۰ هرکولس
لاکهید مارتین سی-۱۳۰جی سوپر هرکولس
یک لاکهید ای‌سی-۱۳۰ در حال پخش شراره.

لاکهید سی-۱۳۰ هرکولس (به انگلیسی: Lockheed C-130 Hercules) یک هواپیمای ترابری نظامی یا لجستیک با ۴ موتور توربوپراپ است که توسط شرکت لاکهید در سال ۱۹۵۴ ساخته شد و اکنون در شرکت لاکهید مارتین ساخته می‌شود. این هواپیما قابلیت استفاده از انواع باندها برای پرواز و فرود را دارد. سی - ۱۳۰ هرکولس علاوه بر حمل و نقل نظامی، توانایی انجام انواع مأموریت‌های مختلف، از جمله حمل هوابرد، جستجو و نجات، پشتیبانی تحقیقات علمی، شناسایی آب و هوا، سوخت‌گیری هوایی، گشت دریایی و آتش‌نشانی هوایی را دارد. سی -۱۳۰ مدتهاست که هواپیمای ترابری-تاکتیکی اصلی برای بسیاری از نیروهای نظامی در سراسر جهان است و بیش از ۴۰ مدل در انواع مختلف از سی- ۱۳۰ هرکولس در بیش از ۶۰ کشور جهان خدمت می‌کنند.

حتی مدل فوق‌العاده مسلحی از این هواپیما با نام لاکهید ای‌سی-۱۳۰ اسپکتر/اسپوکی با قدرت آتش سنگین برای مأموریت‌های تهاجمی ساخته شده‌است.

این هواپیما در طول سال‌های خدمت خود در عملیات‌های کمک‌های نظامی پرشماری برای ارتش ایالات متحده شرکت کرده‌است. تا سال ۲۰۱۵ بیش از ۲۵۰۰ فروند از آن ساخته شده که طولانی‌ترین دوره تولید مستمر در میان همه هواپیماهای نظامی را به خود اختصاص داده‌است. در سال ۲۰۰۷ این هواپیما پنجمین هواپیمای نظامی پس از اینگلیش الکتریک کانبرا، بوئینگ بی-۵۲ استراتوفورترس، توپولف-۹۵،بوئینگ کی‌سی-۱۳۵ استراتوتانکر شد که به پنجاهمین سال فعالیت مستمر نظامی خود در کشور کاربر اصلی خود ایالات متحده آمریکا رسید.

مشخصات[ویرایش]

ایالات متحده آمریکا در شرایطی وارد جنگ کره شد که همهٔ هواپیماهای ترابری نظامی‌اش مثل سی-۴۶ و سی-۴۷ و سی-۱۱۹ (فلائینگ بوکس کار) و سی-۱۲۱ (کانستیلیشن) موتورهای پیستونی داشتند و طرح‌های‌شان متعلّق به جنگ جهانی دوم بود؛ بنابراین در دوم فوریه ۱۹۵۱ نیروی هوایی ایالات متحده طرح هواپیمای ترابری نظامی با مشخصات زیر را به مناقصه گذاشت:

  • قدرت حمل حدود ۱۷۱۴۵ کیلوگرم بارمزد
  • امکان پرواز از روی باند صحرایی
  • پرواز با سرعت زیاد از ارتفاع پایین
  • برد عملیاتی زیاد

شاه ایران پیش از انقلاب ۱۳۵۷ در سال ۱۳۴۶، ۶۶ فروند از این نوع هواپیما را خریداری کرده بود. گمان می‌رود امروز تنها حدود ۴۲ فروند سی-۱۳۰ در ناوگان هوایی ایران در خدمت باشند. این هواپیما دارای ۴ موتور توربو پراپ است تا در صورت از کار افتادن ۱ یا ۲ موتور، به راحتی قابل پرواز و کنترل باشد.

کاربران[ویرایش]

کاربران نظامی سی-۱۳۰ هرکولس
  کاربران کنونی
  کاربران پیشین

سانحه‌های سی-۱۳۰ در ایران[ویرایش]

۱۴ فروند آن سقوط کرده‌اند که در سوانح سقوط این هواپیما تاکنون بیش از ۵۰۰ تن جان خود را از دست داده‌اند و سرنشینان یکی از این هواپیماها فرماندهان کلیدی جنگ ایران و عراق بوده‌اند.

  1. ۶ دسامبر ۲۰۰۵، ۱۲۸ کشته، هنگام بازگشت برای فرود اضطراری در فرودگاه مهرآباد با ساختمانی مسکونی برخورد کرد.
  2. ۲۵ ژوئن ۲۰۰۳، ۷ کشته، به خاطر مشکلات فنی سقوط کرد.
  3. ۲ فوریه ۲۰۰۰، ۱۰ کشته، هنگام بلند شدن از فرودگاه مهرآباد سقوط کرده و به یک ایرباس ۳۰۰ هواپیمایی هما برخورد کرد.
  4. ۱۳ مارس ۱۹۹۷، ۸۶ کشته، به خاطر نقص موتور نزدیکی مشهد سقوط کرد.
  5. ۱۷ مارس ۱۹۹۴، ۳۲ کشته، بر فراز ارمنستان سرنگون شد.
  6. ۲ نوامبر ۱۹۸۶، ۹۸ کشته
  7. ۲۹ سپتامبر ۱۹۸۱، ۸۰ کشته
  8. ۱۹ ژوئن ۱۹۷۹، ۵ کشته
  9. ۱۹ سپتامبر ۱۹۷۸، ۹ کشته
  10. ۲۱ دسامبر ۱۹۷۶، ۹ کشته
  11. ۴ ژوئیه ۱۹۷۴، تلفات نامشخص
  12. ۲۸ فوریه ۱۹۷۴، ۱۰ کشته
  13. ۷ آوریل ۱۹۶۹، تلفات نامشخص
  14. آرم بازوی خلبان هواپیمای لاکهید سی-۱۳۰ هرکولس نیروی هوایی ارتش
    ۱۸ آوریل ۱۹۶۷، ۲۳ کشته

منابع[ویرایش]

  1. "Hercules History". lockeedmartin.com. Lockheed Martin. 30 April 2018. Archived from the original on 6 April 2019. Retrieved 6 April 2019.
  2. "Family Ties: Three Generations Contribute to Hercules Legacy". Archived from the original on 9 July 2015. Retrieved 8 July 2015.

پیوند به بیرون[ویرایش]