قوس نزول و قوس صعود - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

قوس نزول و قوس صعود دو مرحلهٔ حرکت حُبّی هستند. براساس نظریه‌های عرفانی و در نظرات ابن عربی، در قوس نزول، آفرینش از تنزلات و تقیدات وجود منشأ گرفته‌است. وجودِ مطلق، قیدپذیر است و در نتیجه به‌صورت جزئیات متجلی می‌شود. پایه و بنیاد هستی بر وحدت بنا شده‌است. جز حقیقت یگانه و مطلق هستی که آفریننده است، همه چیز، تعین، تقید، تجلی، تشأن و ظهور آن حقیقت مطلق و واحد است. در سیر از اطلاق (مطلق بودن) به سوی تقید، اصالت وجود کم، و نمودهای وهمی پررنگ‌تر پدیدار می‌شود. قوس صعود بحثی معرفت شناسانه و قوس نزول بحثی هستی‌شناسانه و شهودی است.[۱]

قوس نزول[ویرایش]

قوس نزول ، سیر تنزلی انسان از عالم اسماء و صفات الهی به عالم طبیعت است. عوالم سه گانه عبارتند از عالم عقل ، عالم مثال و عالم طبیعت یا عالم ماده. پایان قوس نزول، انسان است.[۲]

قوس صعود[ویرایش]

پایان قوس نزول، ابتدای قوس صعود است. انسان در عالم طبیعت یا ماده زندگی می کند و با تزکیه نفس می تواند وارد عالم مثال شود و در صورت ادامه تزکیه نفس، وارد عالم عقل و بالاتر شود. پایان قوس صعود، خداوند است. قرآن می گوید:« ای انسان تو با رنج و زحمت به سوی پروردگارت در حرکت هستی و عاقبت او را ملاقات خواهی کرد.[۳]

  • نکته:ذات خداوند و کنه صفات ذات الهی، قابل دسترسی نیست و دستیابی به صفات فعلی خداوند یا وجه الله ، مورد انتظار اولیاءلله است.[۴]

تفاوت قوس نزول و صعود[ویرایش]

قوس نزول و قوس صعود ، تفاوتهایی با هم دارند. اولین تفاوت این است که قوس نزول، مکان استعداد یافتن است و قوس صعود محل کسب وفعلیت و به ظهور رساندن استعدادهاست. انسان در قوس صعود با اختیاری که خداوند به همه انسانها داده است، راه درست یا نادرست را انتخاب می کند.دومین تفاوت، یکسان نبودن این دو قوس است. دکتر نصر این حرکت را مارپیچی می داند و آن را شبیه حرکت پیچ و مهره می داند که مهره در یک دور کامل، ظاهرا به همان نقطه می رود اما در حقیقت مرتبه ای بالاتر یا پایین تر آمده است.[۵]

دلایل حرکت حبی در قوس صعود[ویرایش]

پانویس[ویرایش]

  1. علی‌پور، «حرکت حبی و انسان کامل»، هفت آسمان.
  2. اسفار اربعه، صدر المتألهین شیرازی ، ص107
  3. سوره انشقاق/ آیه6
  4. شمس الوحی تبریزی، جوادی آملی، ج2، ص418
  5. سید حسین صدر، نیاز به علم مقدس، ص 67.

منابع[ویرایش]

  • علی‌پور، محمدحسن (تابستان ۱۳۸۸). «حرکت حبی و انسان کامل (از نگاه عرفان)». هفت آسمان. قم (۴۲): ۵۷–۸۲.
  • سيدحسين نصر، نياز به علم مقدس، ترجمة حسن ميانداری، مؤسسة فرهنگي طه
  • شمس الوحی تبریزی، جوادی آملی،إسراء،قم،1393