فتح بغداد (۱۶۲۳) - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

فتح بغداد
تاریخ ۲۵ ژانویه ۱۶۲۳ میلادی (۵ بهمن ۱۰۰۱ خورشیدی) موقعیت بغداد نتایج پیروزی ایران و فتح بغداد
طرف‌های درگیر
سپاه ایران	سپاه عثمانی
فرماندهان و رهبران
شاه عباس یکم صفوی قرچغای خان	مراد چهارم شاه عثمانی حسن پاشا  † (حکمران موصل) بکرسو باشی  † (دژبان و حاکم بغداد)
تلفات و خسارات
	در این حمله، عمارات، مدارس و زیارتگاه‌های اهل سنت شامل مساجد گیلانی و ابوحنیفه آسیب دید.[۱]

فتح بغداد (۲۵ ژانویه ۱۶۲۳ میلادی برابر با ۵ بهمن ۱۰۰۱ خورشیدی) نبردی بود که بین قرچغای خان سردار سپاه شاه عباس یکم و نیروهای عثمانی حاکم بر شهر بغداد روی داد. این شهر مدت ۹۰ سال و از تاریخ شاه طهماسب در اختیار امپراطوری عثمانی بود. لشکر عثمانی در جبهه‌های مختلف و در دروازه شهر بغداد از قوای ایرانی شکست خورده و بغداد به دست شاه عباس می‌افتد.

پیش زمینه[ویرایش]

شاه عباس یکم از مدت‌ها پیش در اندیشه باز پس گیری شهر بغداد بود. بغداد از سال ۱۵۳۳ میلادی (۹۱۲ خورشیدی) و در دهمین سال پادشاهی شاه طهماسب یکم به تصرف امپراطوری عثمانی درآمده بود، با توجه به شرایط ضعیف دربار عثمانی، شاه عباس یکم هنگامه حمله به بغداد را مناسب دید.

نامه شاه عباس به حاکم عثمانی بغداد[ویرایش]

وی نامه‌ای برای بکرسو باشی نوشت و او را به منصب استانداری و عنوان خان مفتخر نمود. اما بکرسو باشی، که به قدرت و حکومت مستقل خویش امیدوار بود، با فرستاده شاه عباس از در نیرنگ درآمد و حتی در اندیشه کشتن فرستاده شاه عباس برآمد. سرانجام، به قلعه‌داری پرداخت و مقاومت در برابر سپاه ایران را برگزید.

سقوط بغداد[ویرایش]

در همان حال ندا رسید که سپاه حسن پاشا حکمران موصل برای مقابله با ارتش صفوی عازم بغداد است. شاه عباس یکم فرمان یورش داد و سپاهیان ایران از هر جهت به دژ بغداد تاختند و در زمانی کوتاه آن را به تصرف خویش درآوردند و حاکم بغداد و دستیاران او را کشتند. حسن پاشا هم در جبهه‌ای دیگر و در یکی از قلعه‌های نزدیک بغداد، از سپاه ایران شکست خورد و خود به همراه شماری از سپاهیانش نابود شدند.

عقب نشینی به آسیای صغیر[ویرایش]

سقوط بغداد پادگان شهرهای موصل، کرکوک و زور را متزلزل کرد و بسیاری از ارتشیان عثمانی از این دژها به آسیای صغیر عقب نشینی کردند و این شهرها به تصرف ایران در آمد.

پانویس[ویرایش]

منابع[ویرایش]

• غفوری، علی (۱۳۸۸). جنگهای ایران، از مادها تا به امروز. انتشارات اطلاعات. شابک ۹۷۸۹۶۴۴۲۳۷۳۸۶.
• دانشناه رشد، تصرف بغداد توسط شاه عباس بزرگ
• ایران عصر صفوی، سیوری صفحه ۸۶.
• تاریخ امپراطوری عثمانی، پور گشتال صفحه ۱۸۷۰.