سی‌تار - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

سی تار

Miraj sitar
سازهای زهی
طبقه‌بندی	سازهای زهی زهی زخمه‌ای
هورن‌بوستل-زاکس	۳۲۱٫۳۲۱–۶ (Composite chordophone sounded with a plectrum)
توسعه	سده ۱۳ (میلادی)
سازهای مرتبط
سه‌تار دوتار گیتار تنبور رُباب سوربهار آنژلیک آرکلوت بالالایکا بربط باغلاما بیوا بوزوکی بلبل تارانگ چارانگو ماندولا وینا ژونگهو

سی‌تار از سازهای زهی زخمه‌ای موسیقی هندی است. این ساز دسته‌ای بلند و کشیده و کاسه‌ای به شکل گلابی دارد. این ساز هفت سیم اصلی و ۱۱ یا ۱۳ سیم تشدید (یا همراه) دارد که در زیر سیم‌های اصلی بسته می‌شود و با مضرابی فلزی نواخته می‌شود. سیم‌های اصلی که وظیفهٔ تولید آواهای نغمه را به‌عهده دارند پس از ضربه خوردن، سیم‌های همراه را به صدا درمی‌آورند. دستان‌های روی دسته این ساز فلزی و کمانی شکل‌اند.

سی‌تار انواع مختلف دارد و شکل کاسه و شمار سیم‌ها در انواع آن فرق می‌کند. به‌طور کلی می‌توان این ساز را به سه گونه تقسیم کرد: نوع اول فقط دارای ۷ سیم اصلی و بدون سیم تشدیدکننده‌است. نوع دوم دارای ۷ سیم اصلی و ۱۱ یا ۱۳ سیم تشدیدکننده‌است. نوع سوم دارای مشخصات نوع دوم به اضافه یک کاسه اضافی در بالای دسته ساز است که بیشتر نقش تزئینی دارد تا شدت دهنده صدا.

راوی شانکار و ولایت‌خان از نوازندگان مشهور این ساز هستند. عباس مهرپویا (از شاگردان راوی شانکار) این ساز را وارد موسیقی ایران کرد و مسعود صالح تاش ادامه‌رو راه مهرپویا تا کنون بوده‌است.^{[نیازمند منبع]}

عباس مهرپویا در بازگشت به ایران از هند، این ساز ایرانی الاصل را که بر طبق مدارک تاریخی توسط امیرخسرو دهلوی از ایران به هند برده شده و کم‌کم از موسیقی ایرانی خارج شده بود، بار دیگر وارد موسیقی ایران کرد، که موفقیت‌های زیادی را در این زمینه کسب کرد.

منابع[ویرایش]

عباس مهرپویا#cite note-web-1

• فرهنگ تفسیری موسیقی، ترجمه و گردآوری: بهروز وجدانی، تهران: ناشر: مترجم، چاپ نخست، ۱۳۷۱.

این یک مقالهٔ خرد موسیقی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.