سایکوپاتی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

سایکوپاتی
تخصصروان‌پزشکی، روان‌شناسی بالینی
نشانه‌هاخیره‌سری، خودباوری زیاد، نبود همدلی، تمایل به خشونت و دستکاری روان‌شناختی، تکانشگری
علتژنتیکی و محیطی
عوامل خطرپیشینه خانوادگی، فقر، نادیده گرفته شدن از سوی پدر و مادر
تشخیص افتراقیاختلال شخصیت ضداجتماعی، اختلال شخصیت خودشیفته، اختلال شخصیت مرزی، اختلال دوقطبی (شیدایی)
پیش‌آگهیضعیف
فراوانی۱٪ از کل جمعیت
طبقه‌بندی و منابع بیرونی

آسیب روانی یا سایکوپاتی (به انگلیسی: Psychopathy)، و نیز روان‌آزار[۱] یا روان‌آسیب، نوعی اختلال شخصیت است. به علم مطالعه آسیب‌های روانی، آسیب‌شناسی روانی (Psychopathology) گفته می‌شود. مهم‌ترین ویژگی آسیب روانی، نداشتن حس همدردی\دلسوزی و نداشتن حس پشیمانی (نداشتن عذاب وجدان) پس از انجام کار ناشایست است. این افراد بدون حس ترحم، توانایی آزار دادن دیگران را دارند.

همچنین، معمولاً فرد رفتارهای تکانشی، نداشتن ترس، بی‌احتیاطی، بی‌قیدی و بی‌مسئولیتی و رفتارهای ضد اجتماعی نیز دارد. روان‌آزاری هرچند با اختلال شخصیت ضداجتماعی مشابهت زیادی دارد ولی در طبقه‌بندی‌های گوناگون تفاوت‌هایی دارند.

روان آزاری، نه یک بیماری روانی، بلکه نوعی اختلال عصبی است که ممکن است منجر به رفتارهای ضداجتماعی و گاهی مجرمانه شود.[۱]

گستردگی[ویرایش]

برآورد می‌شود که ۱٪ از مردم به روان‌آزاری دچار باشند.[۲]

ویژگی‌های مغزی[ویرایش]

اسکن‌های مغزی نشان داده‌اند که فعالیت برخی بخش‌های مغز در سایکوپات‌های خشن با افراد دیگر متفاوت است. بخش جلویی مغز (که در درک احساسات دیگران نقشی کلیدی دارد) این افراد، ماده خاکستری کمتری دارد. همچنین آمیگدال (بخش کنترل احساس ترس) در سایکوپات‌ها کوچک‌تر از مردم عادی است.[۲]

علت[ویرایش]

علت دقیق روان‌آزاری، مشخص نیست. به نظر می‌رسد که هر ۲ عامل ژنتیک و محیط بر آن مؤثر باشند. به این معنی که ممکن است به دلیل پیشینه خانوادگی شخص با این ویژگی زاده شود. اما محیط پیرامون و تربیت خانوادگی، در برانگیختن ژن‌ها در دوران کودکی، تغییرات قشر جلویی مغز، و بروز این رفتار روان‌آزارانه، تأثیر داشته باشند.[۲]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ «یک زن روان آزار چه جور زندگی دارد؟». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۵ ژانویه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۱۵ ژانویه ۲۰۲۳.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ جیم فالون (۱۴ خرداد ۱۳۹۹). «چگونه فهمیدم سایکوپات هستم». بی‌بی‌سی فارسی.
  • کارل هافمن، مارک ورنوری، جودیت ورنوری، روان‌شناسی عمومی (از نظریه تا کاربرد)، شابک ۹۶۴-۶۳۸۹-۰۱-۵