زبان قموقی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

قموقی
قموقی
Къумыкъ
زبان بومی در	روسیه
منطقه	داغستان، چچن، اوستیای شمالی، ترکیه
شمار گویشوران	۴۲۲٬۵۵۰ (بدون تاریخ)
تبار	زبان‌های ترکی زبان‌های قپچاق قبچاق-کومان قموقی; ; ;
سامانه نوشتاری	سیریلیک
کدهای زبان
ایزو ۲–۶۳۹	kum
ایزو ۳–۶۳۹	kum

زبان قُموقی، یکی از زبان‌های ترکی‌تبار رایج در روسیه و ترکیه است که در حدود ۴۲۰٬۰۰۰ تن گویشور در این مناطق به‌ویژه در منطقۀ داغستان و اوستیای شمالی دارد. زبان قموقی به‌شدت تحت تأثیر زبان ترکی آذری و زبان دارگوا و همچنین زبان روسی قرار داشته است. این زبان در گذشته به خطی وام گرفته از الفبای فارسی نوشته می‌شد. این زبان به شدت در معرض خطر آسیب پذیری Vulnerable قرار دارد. ^[۲] ^[۳] ^[۴] ^[۵]

از سال ۱۹۲۷ به‌مدت ده سال الفبای لاتین برای نوشتن این زبان انتخاب شد و در نهایت در سال ۱۹۳۷ خط سیریلیک خط نوشتاری زبان قموقی گردید. نخستین نشریۀ قموقی‌زبان یولداش نام داشت که در سال ۱۹۱۷ چاپ می‌شد. پس از انقلاب روسیه در سال ۱۹۱۷ با نام لنین یولو (راه لنین) در ۵ هزار نسخه و هفته‌ای سه نوبت به کار خود ادامه داد.

شیوۀ نگارش[ویرایش]

A a	B в	C c	Ç ç	D d	E e	F f	G g
Ƣ ƣ	H h	I i	J j	K k	L l	M m	N n
Ŋ ŋ	O o	Ɵ ɵ	P p	Q q	R r	S s	Ş ş
T t	U u	V v	W w	X x	Y y	Z z	Ƶ ƶ
Ь ь

گونه‌ای از الفبای سیریلیک که از سال ۱۹۳۷ برای نوشتن این زبان به‌کار گرفته شد.

А а	Б б	В в	Г г	Гъ гъ	Гь гь	Д д	Е е
Ё ё	Ж ж	З з	И и	Й й	К к	Къ къ	Л л
М м	Н н	Нг нг	О о	Оь оь	П п	Р р	С с
Т т	У у	Уь уь	Ф ф	Х х	Ц ц	Ч ч	Ш ш
Щ щ	Ъ ъ	Ы ы	Ь ь	Э э	Ю ю	Я я

منابع[ویرایش]

http://en.wikipedia.org/wiki/Kumyk_language

[1] Ethnologue report for language code: kum

[2] ttp://www.unesco.org/languages-atlas/index.php?hl=en&page=atlasmap#

[3] ttp://www.unesco.org/new/en/culture/themes/endangered-languages/atlas-of-languages-in-danger/

[4] ttps://www.ethnologue.com/country/RU/languages

[5] ttps://www.britannica.com/place/Russia/Mixed-and-deciduous-forest#ref422354

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

ن ب و زبان‌های روسیه
زبان فدرال	روسی
زبان‌های رسمی ایالتی	آبازی آدیغی آغول آلتای آلتایی جنوبی آواری آذربایجانی باشقیری بوریاتی چچنی چوواشی تاتاری کریمه دارگوا اینگوشی کاباردی قالمیق کاراچایی-بالکاری خاکاسی کومی قموقی لاکی لزگی ماری تپه‌ای مرغزاری موردوویایی ارزیا موکشا نوقایی آسی روتول یاقوتی تبرسرانی تاتی تاتاری ساخوری تووایی اوکراینی اودمورت
زبان‌های با وضعیت رسمی	چوکچی دولگانی اون اونکی فنلاندی کارلیایی قزاقی خانتی کومی-پرمیاکی مانسی ننتسی سلکوپی وپس یوکاغیر یوکاغیر شمالی یوکاغیر جنوبی
خط‌ها	الفبای سیریلیک بریل سیریلیک الفبای زبان لاتین خط مغولی
زبان‌های روسیه ویکی‌پدیا در زبان‌های روسیه