روز جهانی آزادی مطبوعات - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

روز جهانی آزادی مطبوعات
روز جهانی آزادی مطبوعات
	پوستر روز جهانی آزادی مطبوعات ۲۰۱۷
نام رسمی	World Press Freedom Day
برپایی توسط	یونسکو
جشن‌ها	یونسکو
تاریخ	۳ مه
تناوب	سالانه
مرتبط با	اصول اساسی آزادی مطبوعات، ارزیابی آزادی مطبوعات در سراسر جهان، دفاع از رسانه‌ها در برابر حملات به استقلال آنها و ادای احترام به روزنامه نگارانی که جان خود را در انجام حرفه خود از دست داده‌اند، تجلیل می‌کند.

مجمع عمومی سازمان ملل متحد، سوم ماه مه را به عنوان روز جهانی آزادی مطبوعات^[۱]^[۲] یا فقط روز جهانی مطبوعات اعلام کرد، این روز برای افزایش آگاهی در مورد اهمیت آزادی رسانه‌ها و یادآوری وظیفه دولت‌ها برای احترام و حمایت از حق آزادی بیان مندرج در ماده ۱۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر ۱۹۴۸ و به مناسبت سالگرد اعلامیه ویندهوک، بیانیه اصول مطبوعات آزاد که توسط روزنامه نگاران روزنامه آفریقایی در ویندهوک در سال ۱۹۹۱ گردآوری شده‌است.

تاریخچه[ویرایش]

مجمع عمومی سازمان ملل متحد دسامبر ۱۹۹۳ میلادی در چهل و هشتمین اجلاس خود، روز سوم ماه مه را به‌عنوان «روز جهانی آزادی مطبوعات» اعلام کرد. این موضوع از قطعنامه مصوب همایش عمومی یونسکو در سال ۱۹۹۱ میلادی تحت عنوان «ارتقای آزادی مطبوعات در دنیا» که جراید آزاد، فراگیر، و مستقل را به عنوان یکی از اجزای ضروری جامعه دموکراتیک تلقی کرده، نشأت گرفت.^[۴]

یونسکو این نکته را که کشورهای عضو آن مایل هستند روز سوم ماه مه را «روز جهانی آزادی مطبوعات» بنامند به اطلاع مجمع عمومی سازمان ملل رسانید. این روز به یاد سالروز انتشار اعلامیه ویندهوک (به انگلیسی: Windhoek Declaration) دربارهٔ ارتقای وضعیت نشریه‌های مستقل و فراگیر آفریقایی انتخاب شد. این اعلامیه در سوم ماه مه ۱۹۹۱ میلادی، در همایشی که به همین منظور توسط یونسکو و سازمان ملل متحد در شهر ویندهوک پایتخت نامیبیا برگزار گردید، به تصویب رسید.^[۴]

آزادی رسانه[ویرایش]

آزادی رسانه و مطبوعات همانند یک ضمانت نامه از جانب دولت‌ها به رسانه‌های عمومی، در مقابل مواجهه با روندهای محدود کنندهٔ ابراز نظر در جوامع، می‌باشد که حقوق قانونی رسانه‌ها و همچنین مراجع رفع اختلاف بین رسانه‌ها و شاکیان را مشخص می‌کند. این حقوق در بسیاری از کشورها به صورت قانونی و در چهارچوب قوانین اساسی آن کشور تعبیه شده‌است تا از آزادی مطبوعات حمایت به عمل بیاید.

در رابطه با اطلاعات دولتی، هر کدام از دولت‌ها خود تصمیم می‌گیرند کدام منابع و مواد اطلاعاتی عمومی یا حفاظت شده می‌باشند و نباید از جهت حساسیت عمومی یا طبقه‌بندی شدگی، افشا گردد. بسیاری از دولت‌ها سعی در تسلط یافتن بر قوانین مهم یا آزادی تبادل اطلاعات قانونی که برای تعریف حدود و ثغور علاقهٔ بین‌المللی کاربرد دارند، هستند تا از این طریق دید جهانی را منحرف کنند.

گزارشگران بدون مرز[ویرایش]

گزارشگران بدون مرز یک سازمان غیرانتفاعی بین‌المللی دفاع از آزادی مطبوعات و حمایت از خبرنگاران و روزنامه‌نگاران است. مقر این سازمان در کشور فرانسه قرار دارد. تنها سازمان دولتی که به این سازمان کمک می‌کند کمیسیون اروپا است، که مرکب از ۱۵ دولت مختلف است.^[۵]

ائتلاف مطبوعات آزاد[ویرایش]

ائتلاف مطبوعات آزاد، یک سازمان بین‌المللی حمایت از روزنامه‌نگاران و متشکل از ۴۰ رسانهٔ مطرح در سراسر جهان از جمله فوربز، بلومبرگ، آسوشیتدپرس، واشینگتن پست، یاهو نیوز، رویترز و تایمز است.^[۶]

این سازمان از ایران در سال ۲۰۲۰ محمد مساعد و سال ۲۰۲۱ کسری نوری را در فهرست ۱۰ روزنامه‌نگاری که در جهان زیر بیشترین فشار و آزارهای حکومتی هستند قرار داد.^[۷]^[۸]^[۹]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

↑ United Nations General Assembly  Session 48  Verbatim Report  85.  A/48/PV.85  page 29.  Retrieved 2008-07-15.
↑ United Nations General Assembly  Session 48  Document  624. Report of the Economic and Social Council – Draft Decision II   A/48/624  page 22.  17 December 1993.  Retrieved 2008-07-15.
↑ "2023 World Press Freedom Index". Reporters Without Borders. 2023.
↑ ^۴٫۰ ^۴٫۱ "World Press Freedom Day, 3 May 2001". Welcome to the United Nations (به انگلیسی). 2001-05-03. Retrieved 2015-05-18.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (link)
↑ وبگاه رسمی گزارشگران بدون مرز بایگانی‌شده در ۱۶ دسامبر ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine، بازدید: مارس ۲۰۰۹.
↑ «سایت سازمان ائتلاف مطبوعات». onefreepresscoalition.
↑ «On World Press Freedom Day, '10 Most Urgent' List Spotlights Human Rights Journalists». فوربز.
↑ «نام «کسری نوری» در فهرست ۱۰ روزنامه‌نگار در معرض خطر در جهان». ایران‌وایر.
↑ «محمد مساعد در صدر لیست ۱۰ روزنامه‌نگار تحت فشار در جهان قرار گرفت». ایران‌وایر.

پیوند به بیرون[ویرایش]

WAN-IFRA World Press Freedom Day Site بایگانی‌شده در ۲۶ دسامبر ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine
Official Website

[UN_A48PV85_page29-1] United Nations General Assembly Session 48 Verbatim Report 85. A/48/PV.85 page 29. Retrieved 2008-07-15.

[UN_A48624_page22-2] United Nations General Assembly Session 48 Document 624. Report of the Economic and Social Council – Draft Decision II A/48/624 page 22. 17 December 1993. Retrieved 2008-07-15.

[:0-3] "2023 World Press Freedom Index". Reporters Without Borders. 2023.

[un-4] ۴٫۰ ^۴٫۱ "World Press Freedom Day, 3 May 2001". Welcome to the United Nations (به انگلیسی). 2001-05-03. Retrieved 2015-05-18.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (link)

[5] وبگاه رسمی گزارشگران بدون مرز بایگانی‌شده در ۱۶ دسامبر ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine، بازدید: مارس ۲۰۰۹.

[6] «سایت سازمان ائتلاف مطبوعات». onefreepresscoalition.

[7] «On World Press Freedom Day, '10 Most Urgent' List Spotlights Human Rights Journalists». فوربز.

[8] «نام «کسری نوری» در فهرست ۱۰ روزنامه‌نگار در معرض خطر در جهان». ایران‌وایر.

[9] «محمد مساعد در صدر لیست ۱۰ روزنامه‌نگار تحت فشار در جهان قرار گرفت». ایران‌وایر.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]