دودمان‌های اسلامی ایران - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

در اینجا فهرست شاهان مسلمان ایران در قرون وسطی، از ۸۲۰ تا ۱۴۳۲ میلادی، ارائه شده‌است.

برای دوران پیش از ۸۲۰ بنگرید به:

• خلافت راشدین: عمر بن خطاب (۶۳۴–۶۴۴)، عثمان بن عفان (۶۴۴–۶۵۶)، علی بن ابی‌طالب (۶۵۶–۶۶۱)
• خلافت اموی، ۶۶۱–۷۵۰
• خلافت عباسی، ۷۵۰–۱۲۵۸ (فرمانروایی کوتاه یا اسمی از ۸۲۰)

برای دوران پس از ۱۵۰۶ بنگرید به:

• دودمان تیمور، ۱۳۷۰–۱۵۰۶
• ترکمن‌ها: قراقویونلو (۱۳۷۵–۱۴۶۸) و آق‌قویونلو (۱۳۷۸–۱۵۰۸)
• صفویان، ۱۵۰۲–۱۷۳۶
• افشاریان، ۱۷۳۶–۱۷۹۶
• زندیان، ۱۷۵۰–۱۷۹۴
• قاجاریان، ۱۷۹۴–۱۹۲۵
• دودمان پهلوی، ۱۹۲۵–۱۹۷۹

پادشاهی ایران را نیز ببینید.

دودمان طاهریان (۸۲۰–۸۷۲)[ویرایش]

دودمان علویان (۸۶۴–۹۲۸)[ویرایش]

حسنیان[ویرایش]

سامانیان طبرستان را فتح کردند و علویان در ۹۰۰–۹۱۳ به گیلان رفتند.

حسینیان[ویرایش]

دودمان صفاریان (۸۶۱–۱۰۰۳)[ویرایش]

دودمان سامانیان (۸۱۹–۹۹۹)[ویرایش]

نام رسمی		نام اصلی	تصویر	عنوان	زاده-مرگ	آغاز حکومت	پایان حکومت	ارتباط خانوادگی	یادداشت
سامانیان، ۸۱۹–۱۰۰۵
۱	احمد یکم				؟–۸۶۴/۵	۸۱۹	۸۶۴/۵
۲	نصر یکم				؟–۸۹۲	۸۶۴/۵	۸۹۲
۳	اسماعیل یکم			عادل	؟–۹۰۷	۸۹۲	۹۰۷
۴	احمد دوم			شهید	؟–۹۱۴	۹۰۷	۹۱۴
۵	نصر دوم			سعید	؟–۹۴۳	۹۱۴	۹۴۲
۶	نوح یکم سامانی			حمید	؟–۹۵۴	۹۴۲	۹۵۴
۷	عبدالملک یکم			رشید	؟–؟	۹۵۴	۹۶۱
۸	منصور یکم			معید	؟–۹۷۶	۹۶۱	۹۷۶
۹	نوح دوم			راضی	؟ –۹۹۷	۹۷۶	۹۹۶
۱۰	منصور دوم			ابوالحارث	؟–۹۹۹	۹۹۶	۹۹۹
۱۱	عبدالملک دوم			ابوالفوارس	؟–؟	۹۹۹	۹۹۹
۱۲	اسماعیل دوم			منتصر	؟–۱۰۰۵	۱۰۰۰	۱۰۰۵

دودمان زیاریان (۹۲۸–۱۰۴۳)[ویرایش]

دودمان بوییان (۹۳۴–۱۰۶۲)[ویرایش]

نام رسمی	نام اصلی	تصویر	عنوان	زاده-مرگ	آغاز حکومت	پایان حکومت	ارتباط خانوادگی	یادداشت
بوییان فارس (۹۳۳–۱۰۶۲)
عمادالدوله دیلمی	ابوالحسن علی		امیر، امیرالامرا	۸۹۱ – ۹۴۹	۹۳۴	۹۴۹	پسر بویه	همچنین امیر بزرگ بویه (۹۳۴–۹۴۹)
عضدالدوله دیلمی	پناه‌خسرو		امیر، شاهنشاه	۹۳۶–۹۸۳	۹۴۹	۹۸۳	پسر رکن‌الدوله و برادرزاده عمادالدوله	امیر بزرگ بویه (۹۷۶–۹۸۳) و امیر عراق (۹۷۸–۹۸۳)
شرف‌الدوله دیلمی	ابوالفوارس شیردل		امیر، امیرالامرا	۹۶۲–۹۸۹	۹۸۳	۹۸۹	پسر عضدالدوله	همچنین امیر بزرگ بویه و امیر عراق (۹۸۷–۹۸۹)
صمصام‌الدوله دیلمی	ابوکالیجار مرزبان		امیر، شاه	۹۶۴–۹۹۸	۹۸۹	۹۹۸	پسر عضدالدوله	همچنین امیر عراق و امیر بزرگ بویه خودخوانده (۹۸۳–۹۸۶)
بهاءالدوله دیلمی	ابونصر فیروز		امیر، شاه، شاهنشاه	۹۷۱–۱۰۱۲	۹۹۸	۱۰۱۲	پسر عضدالدوله	همچنین امیر عراق (۹۸۸–۱۰۱۲) و امیر بزرگ بویه (۹۹۷–۱۰۱۲)
سلطان‌الدوله دیلمی	ابوشجاع		امیر	۹۹۲–۱۰۲۴	۱۰۱۲	۱۰۲۴	پسر بهاءالدوله	همچنین امیر عراق و امیر بزرگ بویه (۱۰۱۲–۱۰۲۱)
عمادالدوله ابوکالیجار	مرزبان		امیر، شاهنشاه	؟۱۰۱۱ – ۱۰۴۸	۱۰۲۴	۱۰۴۸	پسر سلطان‌الدوله	همچنین امیر کرمان (۱۰۲۸–۱۰۴۸)، امیر بزرگ بویه (۱۰۳۷–۱۰۴۸) و امیر عراق (۱۰۴۴–۱۰۴۸)
پولادستون			امیر	؟–۱۰۶۲	۱۰۴۸	۱۰۵۴	پسر عمادالدوله	ابوسعد خسروشاه فارس را از او گرفت
ابو سعد خسرو شاه			امیر	؟–؟	۱۰۵۱	۱۰۵۴	پسر عمادالدوله	ابومنصور پولادستون فارس را از او گرفت
پولادستون			امیر	؟–۱۰۶۲	۱۰۵۴	۱۰۶۲	پسر عمادالدوله	توسط فضلویه شبانکاره کشته‌شد
بوییان ری، اصفهان و همدان (۹۳۵–۱۰۳۸)
رکن‌الدوله دیلمی	ابو علی حسن		امیر، امیرالامرا	۸۹۸–۹۷۶	۹۳۵	۹۷۶	پسر بویه	همچنین امیر بزرگ بویه (۹۴۹–۹۷۶)
فخرالدوله دیلمی (دوره نخست)	ابوالحسن علی		امیر	۹۵۲–۹۹۷	۹۷۶	۹۸۰	پسر رکن‌الدوله
مؤیدالدوله	ابومنصور		امیر	۹۴۱–۹۸۳	۹۷۶	۹۸۳	پسر رکن‌الدوله	همچنین امیر همدان (۹۷۶–۹۸۳)، جبال (۹۷۷–۹۸۳)، طبرستان (۹۸۰–۹۸۳) و گرگان (۹۸۱–۹۸۳)
فخرالدوله دیلمی (دوره دوم)	ابو'l-حسن علی		امیر، شاه، شاهنشاه	۹۸۳–۹۹۷	۹۷۶	۹۹۷	پسر رکن‌الدوله	همچنین امیر همدان و طبرستان (۹۸۴–۹۹۷) و امیر بزرگ بویه (۹۹۱–۹۹۷)
مجدالدوله دیلمی	ابوطالب رستم		امیر	۹۹۳–۱۰۲۹	۹۹۷	۱۰۲۹	پسر فخرالدوله	فقط در ری، امیر بزرگ بویه خودخوانده
شمس‌الدوله دیلمی	ابوطاهر		امیر	؟–۱۰۲۱	۹۹۷	۱۰۲۱	پسر فخرالدوله	فقط در اصفهان و همدان، امیر بزرگ بویه خودخوانده
سماء الدوله دیلمی	ابوالحسن علی		امیر	؟–۱۰۲۳	۱۰۲۱	۱۰۲۳	پسر شمس‌الدوله	فقط در همدان، توسط آل کاکویه خلع شد
بوییان عراق و خوزستان (۹۴۵–۱۰۵۵)
معزالدوله دیلمی	ابوالحسین احمد		امیر، امیرالامرا	۹۱۵–۹۶۶	۹۴۵	۹۶۶	پسر بویه
عزالدوله بختیار	ابو منصور بختیار		امیر، امیرالامرا	۹۴۳–۹۷۹	۹۶۶	۹۷۹	پسر معزالدوله	امیر بزرگ بویه خودخوانده (۹۷۶–۹۷۸)
عضدالدوله دیلمی	پناه‌خسرو		امیر، شاهنشاه	۹۳۷–۹۸۳	۹۷۷	۹۸۳	پسر رکن‌الدوله	همچنین امیر فارس (۹۴۹–۹۸۳) و امیر بزرگ بویه (۹۷۶–۹۸۳)
صمصام‌الدوله دیلمی	ابوکالیجار مرزبان		امیر، شاه	۹۶۴–۹۹۸	۹۸۳	۹۸۷	پسر عضدالدوله	همچنین امیر بزرگ بویه خودخوانده (۹۸۳–۹۸۶) و امیر فارس و کرمان (۹۸۹–۹۹۸)
شرف‌الدوله دیلمی	ابوالفوارس شیردل		امیر، امیرالامرا	۹۶۲–۹۸۹	۹۸۷	۹۸۹	پسر عضدالدوله	همچنین امیر فارس (۹۸۳–۹۸۹) و امیر بزرگ بویه (۹۸۷–۹۸۹)
بهاءالدوله دیلمی	ابونصر فیروز		امیر	۹۷۰–۱۰۱۲	۹۸۹	۱۰۱۲	پسر عضدالدوله	همچنین امیر بزرگ بویه (۹۹۷–۱۰۱۲) و امیر فارس (۹۹۹–۱۰۱۲)
سلطان‌الدوله دیلمی	ابوشجاع		امیر	۹۹۲–۱۰۲۴	۱۰۱۲	۱۰۲۱	پسر بهاءالدوله	همچنین امیر بزرگ بویه (۱۰۱۲–۱۰۲۱) و امیر فارس (۱۰۱۲–۱۰۲۴)
مشرف‌الدوله دیلمی	ابو 'علی		امیر، شاهنشاه، شاه	۱۰۰۲–۱۰۲۵	۱۰۲۱	۱۰۲۵	پسر بهاءالدوله	نزدیک‌ترین چیز به امیر بزرگ بویه (۱۰۲۴–۱۰۲۵)
جلال‌الدوله دیلمی	ابوطاهر جلال‌الدوله		امیر	۹۹۴–۱۰۴۳	۱۰۲۷	۱۰۴۳	پسر بهاءالدوله
عمادالدوله ابوکالیجار	مرزبان		امیر، شاهنشاه	؟۱۰۱۱ – ۱۰۴۸	۱۰۴۳	۱۰۴۸	پسر سلطان‌الدوله	همچنین امیر فارس (۱۰۲۴–۱۰۴۸)، امیر کرمان (۱۰۲۸–۱۰۴۸) و امیر بزرگ بویه (۱۰۳۷–۱۰۴۸)
ملک رحیم	ابونصر خسرو فیروز		امیر	؟–۱۰۵۸	۱۰۴۸	۱۰۵۵	پسر عمادالدوله	همچنین امیر بزرگ بویه (۱۰۵۱–۱۰۵۵). توسط طغرل بیک سلجوقی خلع شد

غزنویان (۹۶۳–۱۱۸۷)[ویرایش]

دودمان نصریان (سیستان) (۱۰۲۹–۱۲۲۵)[ویرایش]

نام رسمی		نام اصلی	تصویر	عنوان	زاده-مرگ	آغاز حکومت	پایان حکومت	ارتباط خانوادگی	یادداشت
شاهان نصری،[۲] ۱۰۲۹–۱۲۲۵
۱	تاج‌الدین یکم ابوالفضل نصر			ملک		۱۰۲۹	۱۰۷۳		ملک سیستان در زمان غزنویان
۲	بهاءالدوله طاهر بن نصر			ملک		۱۰۷۳	۱۰۸۸	پسر تاج‌الدین یکم نصر
۳	بدرالدوبه ابوالعباس بن نصر			ملک		۱۰۸۸	۱۰۹۰	پسر تاج‌الدین یکم نصر
۴	بهاءالدوله خلف بن نصر			ملک		۱۰۹۰	۱۱۰۶	پسر تاج‌الدین یکم نصر
۵	تاج‌الدین دوم نصر بن خلف			ملک		۱۱۰۶	۱۱۶۴	پسر بهاءالدوله خلف
۶	تاج‌الدین دوم نصر بن خلف			ملک		۱۱۶۴	۱۱۶۹	پسر بهاءالدوله خلف
۷	تاج‌الدین دوم نصر بن خلف			ملک		۱۱۰۶	۱۱۶۴	پسر بهاءالدوله تاج‌الدین دوم نصر
۸	تاج‌الدین سوم حرب محمد بن نصر			ملک		۱۱۶۹	۱۲۱۳	نوه تاج‌الدین یکم نصر	خراجگذار غوریان
۹	یمین‌الدین بهرام شاه بن حرب			ملک		۱۲۱۳	۱۲۲۱	پسر تاج‌الدین سوم حرب	در زمان حمله مغول کشته‌شد، آغاز دوره بی‌ثباتی جانشینان و انحلال بعدی.
۱۰	تاج‌الدین چهارم نصر بن بهرام شاه			ملک		۱۲۲۱	۱۲۲۱	پسر بهرام شاه
۱۱	شهاب‌الدین محمود یکم بن حرب			ملک		۱۲۲۱	۱۲۲۵	پسر تاج‌الدین سوم حرب
۱۲	رکن‌الدین محمود بن بهرام شاه			ملک		۱۲۲۱	۱۲۲۲	پسر بهرام شاه
۱۳	ابوالمظفر علی بن حرب			ملک		۱۲۲۲	۱۲۲۲	پسر تاج‌الدین سوم حرب
۱۴	علاءالدین احمد بن عثمان نصرالدین بن حرب			ملک		۱۲۲۳	۱۲۲۳	پسر تاج‌الدین سوم حرب
۱۵	عثمان شاه بن عثمان نصرالدین بن حرب			ملک		۱۲۲۵	۱۲۲۵	پسر تاج‌الدین سوم حرب

امپراتوری سلجوقیان، ۱۰۳۷–۱۱۹۴[ویرایش]

نام رسمی		نام اصلی	تصویر	عنوان	زاده-مرگ	آغاز حکومت	پایان حکومت	ارتباط خانوادگی	یادداشت
امپراتوری سلجوقی، ۱۰۲۹–۱۱۹۴
۱	طغرل یکم	محمد		رکن‌الدین، ابوطالب، بگ، سلطان	۹۹۵–۱۰۶۳	۱۰۲۹	۱۰۶۳	پسر میکائیل بن سلجوق
۲	آلپ ارسلان	محمد		آزادالدوله، ابوشجاع، سلطان	۱۰۲۹–۱۰۷۲	۱۰۶۴	۱۰۷۲	پسر چغری بیک برادر طغرل	توسط یک سرباز اسیر کشته‌شد
۳	ملکشاه یکم	حسن		جلال‌الدوله، ابوالفتح، سلطان	۱۰۵۵–۱۰۹۲	۱۰۷۲	۱۰۹۲	پسر آلپ ارسلان	توسط آدمکشان کشته‌شد
۴	محمود یکم			نصیرالدین، ابوالقاسم، سلطان	۱۰۸۶–۱۰۹۴	۱۰۹۲	۱۰۹۴	پسر ملکشاه یکم
۵	برکیارق	محمد		رکن‌الدین، ابوالمظفر، سلطان	۱۰۸۰–۱۱۰۵	۱۰۹۴	۱۱۰۵	پسر ملکشاه یکم
۶	ملکشاه دوم			معزالدین، ابوالفتح، سلطان	۱۱۰۱–؟	۱۱۰۵	۱۱۰۵	پسر برکیارق	توسط محمد یکم خلع و کور شد
۷	محمد یکم	تپر		غیاث‌الدین، ابوشجاع، سلطان	۱۰۸۲–۱۱۱۸	۱۱۰۵	۱۱۱۸	پسر ملکشاه یکم
۸	سنجر	احمد		معزالدین، ابوالحارث، سلطان	۱۰۸۷–۱۱۵۷	۱۰۹۷	۱۱۵۷	پسر ملکشاه یکم
۹	محمود دوم			مغیث‌الدین، سلطان	۱۱۰۴–۱۱۳۱	۱۱۱۸	۱۱۳۱	پسر محمد یکم
۱۰	داوود			مغیث‌الدین، ابوالفتح، سلطان	؟–۱۱۳۲	۱۱۳۱	۱۱۳۲	پسر محمود دوم
۱۱	طغرل دوم			رکن‌الدین، ابوطالب، سلطان	۱۱۰۹–۱۱۳۴	۱۱۳۲	۱۱۳۴	پسر محمد یکم
۱۲	مسعود			غیاث‌الدین، ابوالفتح، سلطان	۱۱۰۹–۱۱۵۲	۱۱۳۴	۱۱۵۲	پسر محمد یکم
۱۳	ملک شاه سوم			مغیث‌الدین، سلطان	۱۱۲۸–۱۱۶۰	۱۱۵۲	۱۱۵۳	پسر محمود دوم
۱۴	محمد دوم			غیث‌الدین، ابوشجاع، سلطان	۱۱۲۸–۱۱۶۰	۱۱۵۳	۱۱۶۰	پسر محمود دوم
۱۵	سلیمان‌شاه			معزالدین، ابوالحارث، سلطان	۱۱۱۸–۱۱۶۲	۱۱۶۰	۱۱۶۱	پسر محمد یکم	خلع شد
۱۶	ارسلان			رکن‌الدین، سلطان	۱۱۳۴–۱۱۷۶	۱۱۶۱	۱۱۷۶	پسر طغرل دوم
۱۷	طغرل سوم			رکن‌الدین، ابوطالب، سلطان	؟–۱۱۹۴	۱۱۷۶	۱۱۹۴	پسر ارسلان	کشته‌شد

خوارزمشاهیان (۱۰۷۷–۱۲۳۱)[ویرایش]

انوشتکینیان

- حمله مغول به ایران، ۱۲۱۸–۱۲۲۱

- امپراتوری مغول، ۱۲۳۱–۱۲۵۶
- ایلخانان، ۱۲۵۶–۱۳۳۵

چوپانیان (۱۳۳۵–۱۳۵۷)[ویرایش]

مظفریان (۱۳۳۵–۱۳۹۳)[ویرایش]

جلایریان (۱۳۳۵–۱۴۳۲)[ویرایش]

جستارهای وابسته[ویرایش]

• شاه (عنوان)
• شجره‌نامه تیموریان
• شجره‌نامه ایلخانان
• شجره‌نامه صفویان

پانویس[ویرایش]

منابع[ویرایش]

• Zambaur, E. Manuel (1927). de genealogie et de chronologie pour l'historie de l'Islam. هانوفر.
• Bosworth, Clifford Edmund (1967). The Islamic Dynasties: a Chronological and Genealogical survey. ادینبرا.
• The Cambridge History of Iran, vol. 4, The Period From the Arab Invasion to the Saljuqs, Cambridge University Press, 1975.
• The Cambridge History of Iran, vol. 5, The Saljuq and Mongol Periods, Cambridge University Press, 1968.
• The Cambridge History of Iran, vol. 6, The Timurid and Safavid Periods, Cambridge University Press, 1986.
• The Cambridge History of Iran, vol. 7, From Nadir Shah to the Islamic Republic, Cambridge University Press, 1991.