درگاه:اروپا - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

درآمد

اروپا یکی از چند قاره در جهان است. از دید گیتاشناختی، این قاره بخشی از دو ابرقاره به نام‌ها اوراسیا و آفرو-اوراسیا است. این قاره را گاه «قارۀ کهن» نامیده‌اند (به‌طبعیت از «بر جدید».

اروپا، به‌ویژه تمدن یونانی‌رومی، مهد تمدن دنیای باختر به‌شمار می‌رود. وانگهی اروپا خاستگاه بسیاری از دگرگونی‌های سترگ تاریخ است، ازجمله رنسانس، کاوش‌های بزرگ، عصر روشنگری، انقلاب صنعتی و جنگ‌های جهانی یکم و دوم.

قارۀ اروپا سرشار از کشورهایی است که هرکدام فرهنگ ویژۀ خویش را دارد. این قاره:

  • ۱۰٬۳۹۲٬۸۵۵ کیلومتر مربع مساحت دارد؛
  • پیرامون ۸۰۰ میلیون نفر را سکونت داده‌است (نزدیک‌به ۱۱٪ از مردم جهان)؛
  • ۵۱ دولت را در بر می‌گیرد (که همه یا بخشی از سرزمینشان در خاک اروپا است).

نگاهی بر…

جستار برگزیده


بزرگداشت بیست و پنجمین سالگرد واقعه؛ تصاویر ده نفر زندانی درگذشته در اثر این اعتصاب غذا روی بنر چاپ شده‌است.

اعتصاب غذای ایرلندی‌ها در سال ۱۹۸۱ اوج اعتراضاتی پنج‌ساله در جریان درگیری‌های ایرلند شمالی بود که توسط زندانیان جمهوری‌خواهی ایرلندی به وقوع پیوست و طی آن ده تن از اعتصاب‌کنندگان بر اثر گرسنگی درگذشتند. حکومت بریتانیا و ایرلند شمالی هیچ‌گاه مطالبات زندانیان معترض را رسماً نپذیرفت؛ ولی در اثر این اعتصاب غذا، خواسته‌های اصلی زندانیان به مرور اعمال شدند و اهالی ملی‌گرای ایرلند شمالی علیه حکومت تحریک شدند.

این دوره از اعتراضات، ابتدا با اعتراض جل‌پوشی در سال ۱۹۷۶ آغاز شد؛ در نتیجهٔ این نافرمانی‌ها، دولت بریتانیا پذیرفت که وضعیت طبقه‌بندی ویژه (تفاوت میان زندانیان جنگی و کیفری) را برای زندانیان شبه‌نظامی محکوم‌شده اعمال کند. در سال ۱۹۷۸، زندانیان ایرلندی اعتراض کثیف را آغاز کردند و حاضر نشدند برای نظافت از سلول خود خارج شوند و دیوارهای سلول را از مدفوع خود پوشاندند. در سال ۱۹۸۰، هفت زندانی در اولین اعتصاب غذا شرکت کردند و پس از ۵۳ روز اعتصابشان به پایان رسید.

اعتصاب غذای دوم در سال ۱۹۸۱ صورت گرفت و اختلاف بین زندانیان و نخست‌وزیر وقت، مارگارت تاچر، شدت یافت. بابی ساندز، یکی از اعتصاب‌کنندگان غذا، در حین مشارکت در این دورهٔ اعتصاب غذا، به عنوان نمایندهٔ پارلمان انتخاب شد و توجه رسانه‌های سراسر جهان را به خود جلب کرد. اعتصاب پس از آن که ده زندانی از گرسنگی جان خود را از دست دادند، پایان پذیرفت؛ یکی از این درگذشتگان بابی ساندز بود که ۱۰۰٬۰۰۰ نفر در مراسم خاکسپاریش حضور یافتند. این اعتصاب غذا سیاست ملی‌گرایی در ایرلند را رادیکال‌تر کرد و نیروی محرکی شد که حزب شین فین را قادر ساخت به یک قدرت اصلی در جریان‌های سیاسی تبدیل گردد.

ادامه…

جغرافی اروپا

  • گستره‌ها

بالکان · بنلوکس · قفقاز · اروپای مرکزی · اروپای شرقی · مرکز شرقی اروپا · شمال اروپا · غرب اروپا · جنوب اروپا · جزایر بریتانیا · شبه‌جزیره ایبریا · شبه‌جزیره ایتالیا · اسکاندیناوی

  • کوهساران

آلپ · آلپ دیناری · رشته‌کوه اسکاندیناوی · آپنینی · کوهستان آردنی · کارپات · آلپ ترانسیلوانیا · قفقاز · کوه‌های کنتبرین · جنگل سیاه · رشته‌کوه بالکان · ارتفاعات اسکاتلند · کوهستان ژورا · ماسیف سانترال · اورال · پناینز · پیندوس · پیرنه · ردوپه · سیرا مورنا · سیرا نوادا · سودتس · ووژ

  • رودها

بوگ جنوبی · بوگ غربی · داللون · دانوب · دراوا · دنیپر · دنیستر · دن · دوردونی · دورو · ایبرو · البه · اسخلده · گارون · گلوما · یوتا · گوادالکیبیر · گوادیانا · این · کامه · لوآر · لُت · ماین · ماریتسا · مارن · موز · موزل · مورش · ناروا · نکار · نایسه · نوا · نمان · اودر · اوآز · اوکا · پیچورا · پو · راین · رون · رور · سون · سامبر · ساوا · سورون · سن · شانون · تاگوس · تیمز · تارن · تیبر · تیسا · ترنت · اورال · واردار · ویستولا · ولتاوا · ولگا · وزر

  • دریاچه‌ها

دریاچه بالاتون · دریاچه بولسنا · دریاچه بورژه · دریاچه کومو · دریاچه کنستانس · دریاچه گاردا · آیسل · دریاچه ایلمن · دریاچه ایناری · دریاچه لادوگا · دریاچه ژنو · دریاچه لوموند · دریاچه لوگنو · دریاچه ماجیوره · دریاچه ملارن · میوسا · دریاچه موقیتز · لخ نی · لخ‌نس · دریاچه نوشاتل · دریاچه نویسیدل · دریاچه اهرید · دریاچه اونگا · پیینه · دریاچه پیپوس · دریاچه‌های پلیتویک · دریاچه پرسپا · دریاچه لوسرن · سایما · دریاچه سر پونسون · دریاچه اشکودر · شنیاردوی · دریاچه تراسیمنو · دریاچه وان · ونرن · وترن · دریاچه زوریخ

  • دریاها

دریای آدریاتیک · دریای بالتیک · دریای بارنتز · دریای سفید · دریای سلتی · دریای کرت · دریای اژه · دریای گرینلند · دریای یونان · دریای ایرلند · مانش · دریای سیاه · دریای لیگوریا · دریای مرمره · دریای مدیترانه · دریای شمال · خلیج سرت · دریای تیرنی · اقیانوس اطلس

  • شهرها
آمستردام · آنتورپ · آرخانگلسک · آستراخان · آتن · بازل · بارسلونا · بلگراد · برلین · برن · بیرمنگام · بیلبائو · بوخوم · بولونیا · بوردو · بورگاس · براشوو · براتیسلاوا · برمن · بریستول · برنو · بروخه · بروکسل · بوخارست · بوداپست · شارلروآ · کیشیناو · کلوژ-نپوکا · کلن · کپنهاگن · کوردوبا · کورتریک · کراکوف · دیژون · دنیپرو · دونتسک · دورتموند · درسدن · دوبلین · دوبروونیک · دویسبورگ · دوسلدورف · ادینبرو · آیندهوون · ایروان · اسن · فلورانس · فرانکفورت · خنت · گدانسک · جنوآ · ژنو · گلاسگو · یوتبری · گراتس · گرانادا · گرونوبل · خرونینگن · لاهه · هامبورگ · هانوفر · اسلت · هلسینکی · یکاترینبورگ · اینسبروک · استانبول · کاتوویتسه · کازان · کی‌یف · خارکوف · کریفیی ریه · لاس پالماس · لوزان · لیدز · لستر · لایپزیک · لیژ · لیل · لیموژ · لینتس · لیسبون · لیورپول · لیوبلیانا · ووچ · لندن · لوهانسک · لوون · لوکزامبورگ · لویو · لیون · مادرید · مالاگا · مشلان · مالمو · منچستر · مانهایم · ماریوپول · مارسی · میلان · مینسک · مون · مون‌پلیه · مسکو · مونیخ · مورسیا · نامور · نانسی · نانت · ناپلی · نیوکاسل · نیس · نیکوزیا · نیژنی نووگورود · ناتینگهام · نورنبرگ · اودسا · اسلو · اوستنده · پالرمو · پالما د مایورکا · پاریس · پرم · پیزا · پلوودیف · پودگوریتسا · پورتو · پوزنان · پراگ · پریشتینا · رنس · رن · ریکیاویک · ریگا · رم · روستوف-نا-دونو · روتردام · روآن · روسه · زاربروکن · سن‌پترزبورگ · زالتسبورگ · سامارا · ساراگوسا · سارایوو · ساراتوف · سویا · شفیلد · اسکوپیه · صوفیه · اسپلیت · استکهلم · استراسبورگ · اشتوتگارت · شچچین · تالین · تفلیس · چلیابینسک · سالونیک · تیلبورخ · تیرانا · تولوز · تورین · تورکو · اوترخت · والنسیا · وارنا · ورونا · ونیز · وین · ویلنیوس · ورشو · ولگوگراد · وروتسواف · زاگرب · زوریخ

نگارخانه

خورشیدگرفتگی ۸ آوریل ۱۹۲۱ نوعی خورشیدگرفتگی حلقه‌ای بود که در ۸ آوریل ۱۹۲۱ میلادی (‎۱۹ فروردین ۱۳۰۰ خورشیدی) روی داد.

فرهنگ اروپا

آلبانی · آلمان · آندورا · اتریش · بلژیک · بلاروس · بوسنی و هرزگوین · بلغارستان · قبرس · کرواسی · دانمارک · اسپانیا · استونی · فنلاند · فرانسه · یونان · مجارستان · ایرلند · ایسلند · ایتالیا · کوزوو · لتونی · لیختن اشتاین · لیتوانی · لوکزامبورگ · جمهوری مقدونیه · مالتا · مولداوی · موناکو · مونته نگرو · نروژ · هلند · لهستان · پرتغال · رومانی · انگلستان · روسیه · سان مارینو · صربستان · اسلواکی · اسلوونی · سوئد · سوئیس · جمهوری چک · ترکیه · اوکراین · واتیکان

چهره‌های سرشناس فرهنگی

زبان‌ها

درگاه‌های کشورها و سرزمین‌های اروپا

کشورهای مستقل اروپا
دیگر کشورها

سرزمین‌های به‌رسمیت‌شناخته‌نشده

Territoires contestés

اروپا در پروژه‌های خواهر

پیوند به ویکی‌واژه

ویکی‌واژه
(واژه‌نامه جهانی)
اروپا

پیوند به ویکی‌دانشگاه

ویکی‌دانشگاه
(منابع آموزشی)
اروپا

پیوند به ویکی‌کتاب

ویکی‌کتاب
(نوشتار و راهنما)
اروپا

پیوند به ویکی‌نبشته

ویکی‌نبشته
(کتابخانه جهانی)
اروپا

پیوند به ویکی‌گفتاورد

ویکی‌گفتاورد
(انبوه گفتاوردها)
اروپا

پیوند به ویکی‌خبر

ویکی‌خبر
(اخبار)
اروپا

ویکی‌سفر
(راهنمای رایگان سفر)
اروپا