درد نوسیسپتیو - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

آسیب بافتی و در نتیجه ایجاد درد نوسیسپوتیو

درد نوسیسپتیو یا درد آسیب بافتی یا درد فیزیکی (به انگلیسی: Nociceptive pain) اصطلاحی در پزشکی است که برای تشریح درد ناشی از صدمهٔ فیزیکی یا آسیب بالقوهٔ فیزیکی بدن به کار می‌رود. درد نوسیسپوتیو یکی از دو نوع اصلی درد جسمی است (نوع دوم آن نوروپاتیک). مثال‌هایی از درد نوسیسپوتیو، دردهای ناشی از آسیب ورزشی (پیچ خوردگی، شکستگی و کوفتگی)، اقدامات دندان‌پزشکی یا ارتریت هستند. درد نوسیسپتیو شایع‌ترین شکل درد در میان مردم به‌شمار می‌رود. این درد هنگامی ایجاد می‌شود که الیاف عصبی نوسیسپتیو توسط التهاب، مواد شیمیایی، حرارت بسیار یا وقایع فیزیکی، مثل برخورد انگشت پا با گوشه‌ای از پایهٔ مبل، تحریک شوند.

ایجاد[ویرایش]

نوسیسپتور یا گیرنده درد

نوسیسپتور نوعی گیرندهٔ درد بوده که برای احساس هر دردی که ناشی از آسیب بدن است ایجاد می‌شود. آسیب می‌تواند شامل جراحت‌های مکانیکی یا فیزیکی به قسمت‌های مختلف بدن مانند پوست، ماهیچه‌ها، استخوان‌ها یا سایر بافت‌ها باشد.[۱]

همچنین نوسیسپتورها می‌تواند آسیب‌های شیمیایی و حرارتی را تشخیص دهد؛[۲] آسیب شیمیایی در اثر تماس با مواد شیمیایی سمی یا خطرناک و آسیب حرارتی هنگام قرار گرفتن در معرض جسم بسیار گرم یا سرد ایجاد می‌شود.[۳]

آسیب‌هایی که باعث درد نوسیسپوتیو می‌شوند عبارتند از:[۳]

هنگامی که این الیاف توسط محرک‌های محیطی تحریک می‌شوند، گیرنده‌های درد با ایجاد سیگنال‌های الکتریکی و ارسال پیام از سیستم عصبی محیطی به طناب نخاعی و سپس مغز، فرایندی در جهت بهبود عملکرد بدن و حفظ هموستازی ایجاد می‌کند.[۴] هنگامی که مغز سیگنال‌ها را دریافت می‌کند احساس درد شروع به شکل‌گیری می‌کند.[۲][۳]

مقایسه با درد نوروپاتیک[ویرایش]

در مقایسه با درد نوسیسپوتیو، درد نوروپاتیک با آسیب به سیستم عصبی بدن مرتبط است. عفونت یا وراثت معمولاً عامل ایجاد این نوع درد و ارسال پیام‌های درد از طریق CNS به مغز هستند. درد نوروپاتیک اغلب به عنوان درد «تیر گونه» توصیف می‌شود. این مسئله احتمالاً ناشی از مسیر غیرطبیعی است که درد، در امتداد اعصاب طی می‌کند.[۱] بیماران، درد نوروپاتیک را احساس سوزش در طول مسیرِ عصب آسیب دیده یا درد مبهم (دردی که خاستگاه آن مشخص نیست) نیز توصیف می‌نمایند. برخی از افراد مبتلا به درد سیستم عصبی آن را به صورت همیشگی و مزمن (درد مزمن) و برخی دیگر آن را دردی گاه به گاه تجربه می‌کنند. نوروپاتی دیابتی و درد ناشی از مولتیپل اسکلروزیس نمونه‌هایی از درد نوروپاتیک هستند.[۵]

تأثیرات[ویرایش]

درد می‌تواند باعث پاسخ‌های اتونومیک عمومی قبل یا در هنگام هوشیاری شود. از اثرات اصلی آن می‌توان به رنگ پریدگی، تعریق، تاکی کاردی، فشار خون بالا، سبکی سر، حالت تهوع و غش اشاره کرد.[۶]

در حیوانات غیر پستاندار[ویرایش]

درد نوسیسپتیو در حیوانات غیر پستاندار، از جمله ماهی[۷] و طیف گسترده‌ای از بی‌مهرگان،[۸] از جمله زالو،[۹] کرم نماتد،[۱۰] راب دریایی،[۱۱] و مگس میوه ثبت شده‌است.[۱۲] مانند پستانداران، نورون‌های درد در این گونه‌ها معمولاً به واکنش ترجیحی دمای بالا (۴۰ درجه سانتیگراد یا بیشتر)، PH پایین، کپسایسین و آسیب بافت پاسخ می‌دهند.

تاریخچه[ویرایش]

اصطلاح «درد نوسیسپتیو» توسط چارلز اسکات شرینگتون برای تشخیص فرایند فیزیولوژیکی (فعالیت عصبی) از درد (یک تجربه ذهنی) ابداع شد. این کلمه از فعل لاتین «nocēre» گرفته شده که به معنای «آسیب زدن» است.[۱۳]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ "Nociceptive Pain: Types, Phases, and Treatments". Healthline (به انگلیسی). 2017-10-12. Retrieved 2021-09-01.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ «Nociceptive Pain - an overview | ScienceDirect Topics». www.sciencedirect.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۹-۰۱.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ "Nociceptive and neuropathic pain: What's the difference?". www.medicalnewstoday.com (به انگلیسی). 2017-11-02. Retrieved 2021-09-01.
  4. Woolf, Clifford J.; Ma, Qiufu (2007-08-02). "Nociceptors--noxious stimulus detectors". Neuron. 55 (3): 353–364. doi:10.1016/j.neuron.2007.07.016. ISSN 0896-6273. PMID 17678850.
  5. "Nociceptive and neuropathic pain: What's the difference?". www.medicalnewstoday.com (به انگلیسی). 2017-11-02. Retrieved 2021-09-01.
  6. Feinstein, B.; Langton, J. N.; Jameson, R. M.; Schiller, F. (October 1954). "Experiments on pain referred from deep somatic tissues". The Journal of Bone and Joint Surgery. American Volume. 36-A (5): 981–997. ISSN 0021-9355. PMID 13211692.
  7. Sneddon, L. U.; Braithwaite, V. A.; Gentle, M. J. (2003). "Do fishes have nociceptors? Evidence for the evolution of a vertebrate sensory system". Proceedings of the Royal Society B. 270 (1520): 1115–1121. doi:10.1098/rspb.2003.2349. PMC 1691351. PMID 12816648.
  8. Jane A. Smith (1991). "A Question of Pain in Invertebrates". Institute for Laboratory Animals Journal. 33 (1–2).
  9. Pastor, J.; Soria, B.; Belmonte, C. (June 1996). "Properties of the nociceptive neurons of the leech segmental ganglion". Journal of Neurophysiology. 75 (6): 2268–2279. doi:10.1152/jn.1996.75.6.2268. ISSN 0022-3077. PMID 8793740.
  10. Wittenburg, N.; Baumeister, R. (1999). "Thermal avoidance in Caenorhabditis elegans: an approach to the study of nociception". PNAS. 96 (18): 10477–10482. Bibcode:1999PNAS...9610477W. doi:10.1073/pnas.96.18.10477. PMC 17914. PMID 10468634.
  11. Illich, P. A.; Walters, E. T. (1997). "Mechanosensory neurons innervating Aplysia siphon encode noxious stimuli and display nociceptive sensitization". Journal of Neuroscience. 17 (1): 459–469. doi:10.1523/JNEUROSCI.17-01-00459.1997. PMC 6793714. PMID 8987770.
  12. Tracey, W. Daniel; Wilson, Rachel I.; Laurent, Gilles; Benzer, Seymour (2003-04-18). "painless, a Drosophila gene essential for nociception". Cell. 113 (2): 261–273. doi:10.1016/s0092-8674(03)00272-1. ISSN 0092-8674. PMID 12705873.
  13. Sherrington, C. (1906). The Integrative Action of the Nervous System. Oxford: Oxford University Press.