جمهوری شورایی مجارستان - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

جمهوری شورایی مجارستان

Magyarországi Tanácsköztársaság
مجارستان
۲۱ مارس ۱۹۱۹–۱ اوت ۱۹۱۹
نقشهٔ پادشاهی مجارستان قدیمی می-اوت ۱۹۱۹
  تحت کنترل رومانی در آوریل ۱۹۱۹
  تحت کنترل جمهوری شورایی
   تحت کنترل جمهوری شورایی جهت برقراری جمهوری شورایی اسلواک
   تحت کنترل فرانسه و کشورهای یوگسلاوی
  مرز مجارستان در ۱۹۱۸
  مرز مجارستان در ۱۹۲۰
پایتختبوداپست
زبان(های) رایجمجار
حکومتجمهوری شورایی سوسیالیستی
رهبر 
• ۱۹۱۹
بلا کون
نخست‌وزیر 
• ۱۹۱۹
شاندور گاربائی
قوه مقننهمجمع ملی شورایی
تاریخ 
• بنیان‌گذاری
۲۱ مارس ۱۹۱۹
• فروپاشی
۱ اوت ۱۹۱۹
واحد پولکُرون مجاری
کد ایزو ۳۱۶۶HU

جمهوری شورایی مجارستان (مجاری: Magyarországi Tanácsköztársaság) یک دولت کمونیستی کوتاه مدت (۱۳۳ روزه) از ۲۱ مارس ۱۹۱۹ تا ۱ اوت ۱۹۱۹ بود. هنگامی‌که جمهوری شورایی تأسیس شد، تنها کنترل ۲۳٪ از خاک مجارستان را داشت. این جمهوری پس از جمهوری خلق مجار و انقلاب گل داوودی تشکیل شد. رهبر و کمیسر امور خارجه جمهوری شورایی، بلا کون بود که بودجه و خط اصلی را از کرملین و شخص لنین دریافت می‌کرد.

پس‌زمینه[ویرایش]

با فروپاشی اتریش-مجارستان در ۱۹۱۸، جمهوری خلق مجار پس از انقلاب گل داوودی تشکیل شد. اعلام رسمی این جمهوری در ۱۶ نوامبر ۱۹۱۸ توسط میهای کارویی بود که ابتدا سمت نخست‌وزیر و سپس رئیس‌جمهور را در دولت جدید برعهده گرفت. مجارستان حدود ‎۲/۳ از سرزمین تاریخی پادشاهی مجارستان را از دست داده بود و کشور دستخوش آشوب بود، در چنین شرایطی کارویی نتوانست کشور را متحد کند؛ او با دریافت اولتیماتوم از پاریس، یادداشت ویکس در ۲۰ مارس ۱۹۱۹ مبنی بر ترک ارتش از دشت بزرگ که مرز شرقی مجارستان را تا رود تیسا به جلو می‌راند، اعلام کرد که کابینهٔ جدیدی از سوسیال دموکرات‌ها تشکیل خواهد شد.[۱][۲]

کودتا[ویرایش]

در ۲۰ مارس، دِنِش بِرینکِی نخست‌وزیر استعفا داد و کارویی در شورای وزیران تشکیل دولت مجدد را محدود به شرکت سوسیال دموکرات‌ها کرد؛ اما سوسیال دموکرات‌ها مذاکرات پنهانی را با رهبران کمونیست زندانی جهت ادغام دو حزب آغاز کرده بودند. کارویی با مسلط شدن کمونیست‌ها به دولت استعفا داد.[۱] شب ۲۰ مارس بلا کون که به دلیل فعالیت‌های کمونیستی و حمله‌های شدید به سوسیالیست‌ها از طریق روزنامه سرخ از فوریه همان سال در حبس بود، از زندان آزاد شد و مقام کمیسر امور خارجهٔ خلق را در دولت جدید ائتلافی کمونیست-سوسیال دمکرات به عهده گرفت. اگرچه شاندور گاربائی، سوسیال دموکرات معتدلی از کابینهٔ قبلی به سمت نخست‌وزیری منتصب شد، اما قدرت اصلی در دست کمیسر امور خارجه، بلا کون بود و بودجه و خط اصلی را از کرملین و شخص لنین دریافت می‌کرد.[۳]

سیاست[ویرایش]

در دولت ائتلافی سوسیالیست‌ها و کمونیست‌ها به استثنای کون، همهٔ کمیسرها، سوسیال دموکرات‌های سابق بودند.[۴] تحت رهبری کون، دولت جدید برنامه‌های کمونیستی اتخاذ کرد؛ به عنوان مثال حکم لغو عنوان‌ها و امتیازات اشراف، جدایی کامل کلیسا از سیاست، آزادی بیان مدون، آموزش رایگان و زبان، حقوق فرهنگی اقلیت‌ها و حق رأی برای کارگران (حذف حق رأیِ بورژوا)[۵] به اجرا درآمد.[۶] دولت کمونیست همچنین شرکت‌های صنعتی، بازرگانی و کشاورزی، حمل و نقل، بانک، مسکن و زمین‌های شخصی (بیش از ‎۴۰/۵ هکتار) را ملی اعلام کرد.[۷]

حمایت عمومی از کمونیست‌ها ولی در واقع وابستگی مستقیم با وعده آنها برای بازگرداندن مرزهای پیشین مجارستان داشت که ۷۵٪ آن را پس از جنگ از دست داده‌بود. بلا کون توانست با تشکیل ارتش سرخ مجارستان در برابر یادداشت ویکس مقاومت کند و نیروهای چکسلواک را تا شمالِ کاشّا (امروز کوشیتسه)، مرز لهستان بیرون براند.[۸] اما علی‌رغم وعده‌هایی که کمونیست‌ها برای احیای مرزهای پیشین مجارستان داده‌بودند با تأسیس جمهوری شورایی اسلواکی در ۱۶ ژوئن ۱۹۱۹، برای ملی‌گرایان مسجل شد که دولت جدید بلا کون هیچ قصدی برای بازپس‌گیری سرزمین‌های از دست رفته ندارد، بلکه برای گسترش ایدئولوژی کمونیستی و تأسیس دیگر کشورهای کمونیستی در اروپا، منافع ملی مجارستان را قربانی می‌کند.[۹]

پس از یک کودتای ضدانقلابی که در ژوئن صورت گرفت، بلا کون و تیبور ساموئلی، کمیسر جنگ و آموزش عمومی، گروه پسران لنین (به مجاری: Lenin-fiúk) را برای مقابله تشکیل دادند. پسران لنین، گروهی ۲۰۰ نفره از مردان جوان با لباس چرمی بودند که توسط ساموئلی هدایت می‌شدند. تعداد قربانیان ترورهای آنان شامل اعدام‌های بی‌محاکمه، ۵۹۰ نفر اعلام شده‌است.[۱۰]

سقوط[ویرایش]

نیروهای رومانی بعد از چندین نبرد تا بوداپست لشکر کشیدند و بلا کون وادار به فرار به وین شد و جمهوری شورایی در اول اوت ۱۹۱۹ خاتمه پیدا کرد.[۱۱] شرق مجارستان تا ۲۸ مارس ۱۹۲۰ در اشغال ارتش رومانی باقی‌ماند.

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ Wojciech Roszkowski and Jan Kofman (2015). Biographical Dictionary of Central and Eastern Europe in the Twentieth Century (به انگلیسی). Routledge. p. 1981 – via Questia.
  2. Deborah Cornelius (2011). Hungary in World War II: Caught in the Cauldron (به انگلیسی). Fordham Univ Press. p. 16-18.
  3. Arthur Asa Berger (2007). The Great Globe Itself: A Preface to World Affairs (به انگلیسی). Kessinger Publishing, LLC.
  4. Janos, Andrew C. & Slottman, William (editors) (1971). Revolution in Perspective: Essays on the Hungarian Soviet Republic of 1919 (به انگلیسی). University of California, Berkeley. p. 68. {{cite book}}: |نویسنده= has generic name (help)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  5. Ingrid Sharp, Matthew Stibbe (2017). Women Activists between War and Peace: Europe, 1918-1923 (به انگلیسی). Bloomsbury Publishing. p. 176.
  6. "Hungarian Soviet Republic". Library of Congress Country Studies (به انگلیسی). September 1989. Archived from the original on 28 March 2019. Retrieved 27 December 2019.
  7. Timothy C. Dowling (2014). Russia at War: From the Mongol Conquest to Afghanistan, Chechnya, and Beyond [2 volumes] (به انگلیسی). ABC-CLIO. p. 447.
  8. György Borsányi (1979). Kun Béla (به مجاری). Kossuth Könyvkiadó. p. 172.
  9. Peter Pastor (1988). Revolutions and Interventions in Hungary and Its Neighbor States, 1918-1919, Volume 20 (به انگلیسی). Social Science Monographs. p. 441.
  10. Albert Váry. A vörös uralom áldozatai Magyarországon összes példány (به مجاری). Szerzői kiadás.
  11. Balogh, Eva S. (1976). "The Hungarian Social Democratic Centre and the Fall of Béla Kun". Canadian Slavonic Papers (به انگلیسی). ۱۸ (۱): 20 – via Jstor.