جایزه صلح نوبل ۲۰۰۳ - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

جایزه صلح نوبل ۲۰۰۳
توصیفکمک‌های برجسته به صلح
تاریخ۷ اکتبر ۲۰۰۳ (۲۰۰۳-10-۰۷)
مکاناسلو
کشورنروژ
برگزارکنندهکمیته نوبل نروژ
پاداش(ها)۸ میلیون کرون سوئد (دلار آمریکا1M, یورو0.9M)
نخستین دوره۱۹۰۱
۲۰۰۳ جایزهشیرین عبادی
وبگاه

جایزه صلح نوبل ۲۰۰۳ به شیرین عبادی از ایران «به دلیل تلاش‌هایش در راستای دموکراسی و حقوق بشر، به ویژه حقوق زنان و کودکان در ایران و به‌طور کلی جهان اسلام»[پانویس ۱] اهدا شد.[۱] عبادی نخستین ایرانی و همچنین نخستین زن مسلمان بود که برنده جایزه صلح نوبل شد.[۲] ۱۶۵ نفر از جمله شیرین عبادی نامزد دریافت این جایزه بودند. پاپ ژان پل دوم و واتسلاو هاول دیگر نامزدان سرشناس دریافت این جایزه بودند.[۳][۴] او در حالی این جایزه را دریافت کرد که چند سال پیش از آن در ایران وکیل چند پرونده جنجالی از جمله وکالت داریوش و پروانه فروهر در ماجرای قتل‌های زنجیره‌ای بوده[۳] و چندین بار سابقه دستگیر و زندانی شدن توسط حکومت را داشته‌است.[۴]

واکنش‌ها[ویرایش]

واکنش‌ها در ایران[ویرایش]

واکنش‌ها به دریافت جایزه توسط عبادی در ایران متفاوت بود و شکاف میان جبهه دوم خرداد و گروه‌های تندرو را نشان داد.[۴] علی‌رغم واکنش خوب دولت هشتم جمهوری اسلامی ایران به این رویداد، تندروها عموماً واکنشی منفی داشتند.[۴] محافظه‌کاران این واقعه را اقدامی سیاسی دانستند و بنیاد نوبل را به تحت تاثیر قرارگرفتن آمریکا و صهیونیست‌ها متهم کردند. حتی یک نشریه این طیف او را «شارون عبادی» نامید.[۵]

محمدعلی ابطحی، معاون رئیس جمهوری گفت: «این را که یکی از هموطنان ما توانسته جایزه صلح را بگیرد، نقطه قوتی برای کشور می‌دانم. تلاش انسان‌دوستانه و تلاشی که برای تحقق حقوق انسانی انجام بگیرد، در همه جای دنیا محترم است، همچنان که تأکید جریان اصلاح طلبی از ابتدا برای احقاق حقوق مردم و آزادیهای مشروع بوده‌است. رفتارهایی که این آزادی‌ها را محدود می‌کند، همواره مورد انتقاد صریح جریانات اصلاح‌طلب داخل حکومت نیز بوده‌است.»[۳] احمد مسجدجامعی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پیامی خطاب به شیرین عبادی نوشت: «انتخاب شما را برای دریافت جایزه نوبل تبریک می‌گویم. تلاش برای دفاع از حقوق کودکان و زنان و فعالیت صلح جویانه با به کارگیری ظرفیت‌های فرهنگی و اجتماعی کشور نشانه‌ای از شایستگی‌های زن ایرانی مسلمان است.»[۶] سخنگوی وزارت امور خارجه ایران این رویداد را را نشانه ارتقا جایگاه زنان در ایران دانست.[۶] عده‌ای از اصلاح‌طلبان معتقد بودند که محمد خاتمی به جهت مطرح کردن گفتگوی تمدن‌ها برای دریافت این جایزه از عبادی شایسته‌تر بود.[۶]

واکنش‌های جهانی[ویرایش]

  • سازمان ملل متحد کوفی عنان، دبیرکل سازمان ملل متحد شیرین عبادی را «شجاع» خواند و گفت: «من امیدوارم این جایزه اهمیت گسترش حقوق بشر در جهان را بیش از پیش عیان کند، و به زنان اجازه دهد آزادانه حقوق خود را بیان و روی آن پافشاری کنند.»[۴]
  • واتیکان واتیکان دریافت این جایزه را به وی تبریک گفت. یک مقام رسمی گفت پاپ ژان پل دوم از این که خودش جایزه را نبرده ناراحت نیست.[۴]
  • ایالات متحده آمریکا ایالات متحده آمریکا، به شیرین عبادی که «تلاش خستگی‌ناپذیری برای تمام ایرانیان داشته، و از فرصت برای ابراز مخالفتش با حاکمیت کشور استفاده کرده» تبریک گفت. سخنگوی کاخ سفید افزود: «ما کاملاً از اشتیاق مردم ایران به آزادی حمایت می‌کنیم و امیدواریم که ندای دموکراسی شنیده شود و ایران به عامل ثبات در منطقه بدل گردد.»[۴]
  • اتحادیه اروپا خاویر سولانا رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا به شیرین عبادی تبریک گفت. او گفت: «خانم عبادی نه تنها از بسیاری از هموطنان ایرانی‌اش در پرونده‌های انفرادی دفاع کرده، بلکه در بحث مهم داخلی حقوق بشر در ایران شرکت کرده‌است. من شهامت و تعهد ایشان و سایر فعالان حقوق بشر ایران را می‌ستایم. خانم عبادی بیش از پیش منبع الهام برای منطقه‌اش و سایر نقاط جهان است.»[۳]
  • فرانسه ژاک شیراک، رئیس جمهور فرانسه، انتخاب عبادی را ستود و آن را انتخابی «استثنایی» دانست. او گفت: «جایزه نوبل جایزه‌ای برای یک عمر سراسر خدمت در راه دفاع از حقوق بشر و مردم سالاری و مبارزه با عدم تسامح است. این انتخابی استثنایی است و من از صمیم قلب به خانم عبادی تبریک می‌گویم.»[۳]
  • آلمان سخنگوی دولت آلمان از جایزه گرفتن عبادی استقبال کرد.[۳]
  • جمهوری چک واتسلاو هاول، رئیس جمهوری جمهوری چک که خود نیز نامزد دریافت این جایزه بود، برای شیرین عبادی پیام تبریک فرستاد.[۳]
  • لهستان لخ والسا، رئیس جمهوری سابق لهستان که خود نیز قبلاً برنده جایزه صلح نوبل شده بود دادن جایزه به شیرین عبادی را «خطایی بزرگ» دانست و گفت این جایزه باید به پاپ ژان پل دوم داده می‌شد.[۶]

مراسم دریافت جایزه[ویرایش]

مراسم دریافت جایزه در تاریخ ۱۰ اکتبر ۲۰۰۳ در اسلو برگزار شد.[۷]

پانویس[ویرایش]

  1. For her efforts for democracy and human rights, especially the rights of women and children, in Iran and the Muslim world in general.

منابع[ویرایش]

  1. "Nobel Peace Prize 2003" (به انگلیسی). The Norwegian Nobel Committee. 8 October 2003. Archived from the original on 18 December 2010. Retrieved 16 February 2011.
  2. "Shirin Ebadi." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica, 2011. Web. 16 Feb. 2011. <http://www.britannica.com/EBchecked/topic/928366/Shirin-Ebadi>.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ ۳٫۴ ۳٫۵ ۳٫۶ «در یک رویداد بی سابقه تاریخی برای ایران؛ شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل شد»، روزنامه ایران، ش. شماره ۲۶۰۶، ص. صفحه اجتماعی، ۱۹ مهر ۱۳۸۲، بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ فوریه ۲۰۰۵، دریافت‌شده در ۱۹ اكتبر ۲۰۲۲ تاریخ وارد شده در |access-date= را بررسی کنید (کمک)
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ ۴٫۵ ۴٫۶ "Ebadi first Muslim woman to win Nobel Peace Prize" (به انگلیسی). The Daily Star. Sat. October 11, 2003. {{cite web}}: Check date values in: |تاریخ= (help)
  5. Safa Haeri (December 2003). "IRANIAN MUSLIM WOMEN ARE FREE TO WEAR OR NOT THE HEJAB: MOHAMMAD KHATAMI" (به انگلیسی). Iran Press Service. Archived from the original on 13 August 2017. Retrieved 16 February 2011.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ «شیرین عبادی برنده جایزه صلح نوبل شد»، روزنامه همشهری، ش. شماره ۳۱۹۲، ص. صفحه اجتماعی، ۱۹ مهر ۱۳۸۲
  7. "The Nobel Lecture given by The Nobel Peace Prize Laureate 2003, Shirin Ebadi (Oslo, December 10, 2003)" (به انگلیسی). The Norwegian Nobel Committee. 10 October 2003. Archived from the original on 18 December 2010. Retrieved 16 February 2011.