امیر نادری - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

امیر نادری
زادهٔ۷ خرداد ۱۳۲۴ (۷۸ سال)
آبادان، استان خوزستان، ایران
ملیتایرانی
پیشهکارگردان
سال‌های فعالیت۱۳۴۷ تا کنون
جایزه(ها)جایزه ویژه هیئت داوران برای فیلم انتظار ۱۹۷۴
نامزد جایزه شیر طلایی برای فیلم وگاس: بر اساس یک داستان واقعی ۲۰۰۸
تقدیر ویژه انجمن جهانی کاتولیک برای فیلم وگاس: بر اساس یک داستان واقعی ۲۰۰۸
وبگاه

امیر نادری (زادهٔ ۷ خرداد ۱۳۲۴ - آبادان) فیلم‌ساز و نویسندهٔ ایرانی است. وی از سال ۱۳۶۹ به ایالات متحده آمریکا مهاجرت کرد و در سالهای اخیر در ژاپن زندگی می‌کند.[۱][۲]

او از کارگردانان تأثیرگذار و مهم سینمای موج نو و معناگرای ایران است. نادری از کودکی در سالن سینما و تئاتر کار می‌کرد و با دیدن فیلم و نمایش، خواندن نقد فیلم و معاشرت با منتقدان، به‌طور خودآموخته وارد عالم سینما شد. در ابتدا به عنوان عکاس در چند فیلم مهم سینمای ایران کار کرد. در سال ۱۳۵۰ اولین فیلمش خداحافظ رفیق را کارگردانی کرد. توجه جشنواره‌های جهانی با فیلم دونده و آب، باد، خاک به او جلب شد. دونده از سوی تعدادی از منتقدان در فهرست یکی از تاثیرگذارترین فیلم‌های ربع قرن اخیر معرفی شده‌است. نادری برای فیلم وگاس: بر اساس یک داستان واقعی نامزد جایزه شیر طلایی از شصت و پنجمین جشنواره فیلم ونیز در سال ۲۰۰۸ شد و همچنین برای فیلم‌های دونده و آب، باد، خاک در سال‌های ۱۹۸۵ و ۱۹۸۹ برنده جایزه بالن طلایی جشنواره فیلم سه قاره نانت شد.

زندگی[ویرایش]

سرِ صحنهٔ تنگسیر با بهروز وثوقی و عوامل

پدرش پیش از تولد او فوت کرد و مادرش را در شش‌سالگی از دست داد. همراه با برادر بزرگترش تحت سرپرستی خاله‌اش زندگی کرد. کارهایی مانند تخمه‌فروشی جلوی در سینما، کنترل‌چی سالن سینما و آپارات‌چی سینما را در آبادان تجربه کرد. از ۱۲ سالگی با تماشای فیلم‌های خارجی در سینمای آبادان، به سینما و نمایش علاقه پیدا کرد و بعد در تئاتر حافظ آبادان نقش‌هایی کوتاه از بچه‌ها را بازی می‌کرد. وی دانش‌آموخته دبیرستان رازی آبادان است. با برادرش در تهران و در چند عکاس‌خانه کار کرد. آشنایی‌اش با علیرضا زرین‌دست پای او را به سینما باز کرد. کار در سینما را با عکاسی فیلم «قیصر»، «حسن کچل» و «پنجره» آغاز کرد. سال ۱۳۵۰ کار فیلمسازی‌اش را با نویسندگی و کارگردانی خداحافظ رفیق در ایران شروع کرد.[۳]

مهاجرت[ویرایش]

توقیف فیلم آب، باد، خاک و دو فیلم مستند جستجو ۱ و جستجو ۲ در تصمیم نادری به مهاجرت از ایران، بی تأثیر نبوده اما او دلیل اصلی مهاجرتش را هدف همیشگی‌اش در ساخت فیلم، در خارج از ایران عنوان کرده‌است.[۴]

امیر نادری در پایان دهه شصت خورشیدی از ایران مهاجرت کرد و در ایالات متحده، ژاپن و ایتالیا فیلم ساخته‌است. او بعد از مهاجرت خود خواسته‌اش فیلم‌هایی چون «منهتن از روی شماره» (۱۹۹۳)، «ماراتن» (۲۰۰۲) را ساخت.[۵]

امیر نادری در مسیر زندگی و فیلمسازی‌اش وفادار به خود، جستجوگر و یک دوست‌دار واقعی سینما باقی مانده‌است. او هرگز به فیلمسازی تجاری روی نیاورد، اما فیلم‌های او در مهم‌ترین جشنواره‌های سینمایی جهان دیده شدند، جایزه گرفتند و به یکی از ارجاع‌های سینمایی سینمادوستان دنیا تبدیل شدند. نادری اکنون سینمای ژاپن را در ژاپن تدریس می‌کند.[۶]

آثار[ویرایش]

فیلم‌ها[ویرایش]

کارگردان[ویرایش]

عکاس[ویرایش]

فیلمنامه‌نویس

نوشته‌ها[ویرایش]

  • «اینطوری مرد شدم» (۱۳۵۷)

جوایز[ویرایش]

بزرگ‌داشت و بررسی آثار[ویرایش]

  • در سال ۲۰۰۶ موزه ملی سینما در تورین ایتالیا به بزرگ‌داشت امیر نادری و بررسی کارهای او با نمایش فیلم‌ها و عکس‌هایش پرداخت.[۹]
  • در سال ۲۰۰۸ به مناسبت سی‌امین سال برگزاری جشنواره فیلم سه قاره نانت، از امیر نادری و کارگردان‌های دیگری که دوبار بالن‌طلایی این جشنواره را برده‌اند تقدیر شد.

فیلم‌های انتظار، دونده و آب، باد، خاک در بزرگ‌داشت نادری نمایش داده شد.[۱۰]

  • در بهار ۲۰۱۸ موزه ژورژ پمپیدوی پاریس برنامه ویژه‌ای برای امیر نادری ترتیب داد و چندین شب پی در پی او به تماشای آثار خود همراه با تماشاگران نشست.[۶]

پانویس[ویرایش]

  1. «آبادان جوان‌هایش را پیر می‌کند». مجله بیست و چهار. همشهری. ۱ اردیبهشت ۱۳۹۷.
  2. «خالق دونده و تنگسیر؛ امیر نادری و سلیقه سینمایی‌اش». ایرنا زندگی. ۳۰ فروردین ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۱۷.
  3. معرفی و نقد فیلم‌های امیر نادری، غلام حیدری
  4. آزاده اسدی. «تنها دویدن از «وگاس» تا «ماه»». رادیو زمانه. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۱۷.
  5. ««آب باد خاک» امیر نادری ۶۲ ساله شد». خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا). ۶ خرداد ۱۳۸۶. دریافت‌شده در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ «امیر نادری به روایت امیر نادری». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸.
  7. «Signis». بایگانی‌شده از اصلی در ۸ نوامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۸.
  8. «هفتمین جشنواره بین‌المللی «هنر برای صلح» به کار خود پایان داد». خبرگزاری ایرنا. ۱۲ مهر ۱۳۹۸.
  9. "Manhattan Trilogy. Three films by Amir Naderi – Cinema Massimo, 10 and 11 September 2018". The National Museum of Cinema (به انگلیسی). 2018-09-04. Retrieved 2020-06-17.
  10. «Festival des 3 Continents - festival de film international». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ فوریه ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۵ دسامبر ۲۰۰۸.

منابع[ویرایش]

پیوند به بیرون[ویرایش]