الفبای گلاگولیتی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

الفبای گلاگولیتی (انگلیسی: Glagolitic alphabet) قدیمی‌ترین الفبای اسلاوی شناخته شده است. سیریل و متودیوس مقدس در فاصله سال‌های ۸۶۳–۸۶۲ میلادی با هدف ترجمه کتاب مقدس و دیگر متون دینی به زبان اسلاوی و آسان تر شدن ترویج مسیحیت ابداع شدند.

ریشه و نامگذاری[ویرایش]

نام این الفبا از واژه اسلاوی «گلاگولیتی» به معنای «صحبت کردن» گرفته شده است. این نام در زبان‌های مختلف به شکل‌های گوناگونی درآمده است، برای نمونه در زبان بلغاری، روسی و مقدونیه‌ای به شکل گلاگولیتسا؛ در زبان صربی و کرواتی به صورت گلاگولیکا؛ در زبان لهستانی به شکل گواگولیکا، در زبان اسلواکی به صورت هلاهولیکا و در زبان اوکراینی به صورت هلاهولیسیا. الفبای گلاگولیتی دارای نزدیک به چهل حرف است. از این میان ۲۴ حرف از حروف یونانی قرون وسطی گرفته شده است که با کاراکترهای خاص این الفبا نشان داده می‌شوند. همچنین حروف Ш، Щ، Ц(تسی، شتا، شا) احتمالاً از نقوش سومری الهام گرفته شده‌اند که سنت سیریل در طی سفر به بلاد خزر با آن‌ها آشنا شده است.

حروف الفبا[ویرایش]

حرف سیریلیک صدا OCS name CS name معنی
Azu А /ɑ/ Azъ Az I
Bouky Б /b/ Buky Buky حروف
Vede В /ʋ/ Vědě Vedi دانستن
Glagolu Г /ɡ/ Glagoli Glagoli انجام دادن/ صحبت کردن
Dobro Д /d/ Dobro Dobro مهربانی/ خوب
Jestu Є, Е, Э /ɛ/ Jestъ Jest است/ وجود دارد
Zhivete Ж /ʒ/ Živěte Zhivete زندگی/زیستن
Dzelo Ѕ /dz/ Dzělo Dzelo خیلی
Zemlja З /z/ Zemlja Zemlja زمین/ خاک
Ⰹ, Ⰺ I, Izhe И, Й /i, j/ Iže Izhe که
I І, Ї /i, j/ I I و (&)
Gjerv Ћ, Ђ /dʑ/ Djervь, ǵervь درخت/ چوب
Kako К /k/ Kako Kako چطور/ همان‌طور که
Ljudie Л /l, ʎ/ Ljudie Ljudi مردم
Myslite М /m/ Myslite Mislete فکر/ فکر کردن
Nashi Н /n, ɲ/ Našь Nash مال ما
Onu О /ɔ/ Onъ On او
Pokoi П /p/ Pokoj Pokoj آرامش/ صلح
Rici Р /r/ Rьci, rьtsi Rtsi صحبت کن!/ بیان کن!
Slovo С /s/ Slovo Slovo واژه/ سخنرانی
Tvrido Т /t/ Tvrьdo Tverdo سخت/ جامد/ حتماً
Uku У /u/ Ukъ Uk قابل فهم
Fritu Ф /f/ Frьtъ Fert
Heru Х /x/ Xěrъ Kher
Out Ѡ /ɔ/ Otъ Oht, Omega از
Shta Щ /tʲ, ʃt/ Šta/Šča Shta/Shcha
Ci Ц /ts/ Ci, tsi Tsi
Chrivi Ч /tʃ/ Črьvъ Cherv کرم
Sha Ш /ʃ/ Ša Sha
Jeru Ъ /ɯ/ Jerъ Yer
ⰟⰉ Jery Ы /ɨ/ Jery Yery
Jeri Ь /ə/ Jerь Yer`
Jati Ѣ /æ, jɑ/ Jatь, Yatь Yat
Ё */jo/
Jou Ю /ju/ Ju, yu Yu
Ensu (small jousu) Ѧ, Я /ɛ̃/ [Ensь] Ya, Small yus
Jensu (small jousu) Ѩ /jɛ̃/ [Jensь] [Small iotated yus]
Onsu (big jousu) Ѫ /ɔ̃/ [Onsь] [Big yus]
Jonsu (big jousu) Ѭ /jɔ̃/ [Jonsь] [Big iotated yus]
Thita Ѳ /θ/ [Thita] Fita
Yzhica Ѵ /ʏ, i/ Ižica Izhitsa قاشق

یونیکد[ویرایش]

الفبای گلاگولیتی در سال ۲۰۰۵ میلادی همراه با انتشار نسخه ۴٫۱ یونیکد، به یونیکد افزوده شد. کد یونیکد برای الفبای گلاگولیتی U+2C00–U+2C5F است.

منابع[ویرایش]

پیوند به بیرون[ویرایش]