اف-۱۴ تام‌کت‌های در خدمت ایران - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

گرومن اف-۱۴ تام‌کت هواپیمای رهگیر بال متحرک ساخت شرکت گرومن ایالات متحده آمریکا است که در نیروی دریایی آمریکا و نیروی هوایی ایران فعالیت داشته‌است.

تاریخچهٔ خدمت[ویرایش]

اف-۱۴ در سال ۱۹۷۴ توسط ایران خریداری شده و از سال ۱۹۷۷ وارد خدمت گردیده‌است. ۸۰ فروند خریداری و ۷۹ فروند آن‌ها تحویل داده شد. در جنگ ایران و عراق نیروی هوایی ایران موفق شد توان انجام مأموریت را برای ۷۰ فروند حفظ کند. این هواپیما در سال ۲۰۰۶ از خدمت نیروی دریایی آمریکا خارج شده و تاکنون در نیروی هوایی ایران در حال خدمت است.^{[۱][۲][۳][۴]}

آرم سینه یگان تامکت نیروی هوایی ارتش

آرم سینه تام‌کت‌های ایرانی که توسط نیروی هوایی آمریکا طراحی شده‌بود؛ ولی به دلایلی هیچ وقت توسط خلبانان ایرانی استفاده نشد

پیشینه[ویرایش]

هواپیماهای اف-۴ فانتوم ۲، نورثروپ اف-۵ و پی-۳ اوریون توانایی مقابله با هواپیمای میگ-۲۵ به‌دلیل سرعت و سقف پرواز بالا را نداشتند^[۵] و نیروی هوایی ایران چندین اف-۴ فانتوم ۲ دی را در مقابله با میگ‌ها از دست داده بود.^[۶]

در تابستان ۱۹۷۲ نامه‌ای از سوی محمدرضا شاه به پنتاگون مبنی بر قصد شاه برای بازدید از ایالات متحده آمریکا به‌منظور گفتگو دربارهٔ یک هواپیمای رهگیر که قرار بود در نیروی دریایی ایالات متحده به خدمت گرفته شود، فرستاده شد. پیشنهاد اولیهٔ ایران، هواپیمای اف-۱۱۱ بود؛ که مورد توافق قرار نگرفت. سپس فرماندهان نیروی هوایی شاهنشاهی ایران پیشنهاد خرید پیشرفته‌ترین جنگندهٔ نیروی دریایی آمریکا را دادند. در هنگام ساخت، بانک ملی ایران ۷۵ میلیون دلار وام با سود ۱۱ درصد به کمپانی گرومن برای خط تولید پرداخت کرد.^[۷]

ایران سفارش خرید ۷۱۴ موشک فینیکس را نیز به آمریکا داد که تا زمان انقلاب ۱۳۵۷، تعداد ۲۸۴ فروند از آن‌ها تحویل داده‌شده بود. بعد از انقلاب، دولت آمریکا تحویل این موشک را لغو کرد^[۵] و از تحویل دادن آخرین جنگنده نیز خودداری ورزید.^[۸] این جنگنده، جهت امور آموزشی به نیروی دریایی آمریکا تحویل داده شد.^[۹]

جنگنده‌های تحویل‌شده به ایران از شمارهٔ ۳–۶۰۰۱ تا شمارهٔ ۳–۶۰۷۹ سریال‌بندی شدند.^[۱۰][۱۱]

اعزام خلبان به آمریکا^[۱۲][ویرایش]

۱۲۰ خلبان و ۸۰ کمک خلبان دوره‌های آموزشی را در پایگاه هوایی اندروز در مریلند و پایگاه هوایی نس میرمار در کالیفرنیا و پایگاه هوایی نیروی دریایی اوشینا در ویرجینیا سپری کردند.

عباس بابایی، عبدالمحمد فرح‌آور، کاظم حیدرزاده، سید محمدمهدی فرجادی، علی سلیمی، جمشید افشار، حسین تقدیس، حسن افغان طلوعی، جلیل مسلمی، ابوالفضل هوشیار، محمدرضا عطایی، بهرام قانعی، محمد پیراسته، عباس امیراصلانی، شهرام رستمی، جواد شکرایی‌فر، محمدهاشم آل آقا، محمدهادی ولی، علی دهنادی، سعید آغاسی بیک، علی خان‌شرفی، یدالله خلیلی، علی اصغر جهانبخش، عباس حزین، مصطفی نبی پور، ایرج خرم، غلامحسین هاشمپور، علیرضا گرانپایه، علی شفائی، محمدجعفر بهادران، عطاءالله معصومی، ناصر ادراکی، حبیب صادق پور و خلیل دشتی‌زاده.

سفارشهای ایران برای فرود در باند زمینی در حالی که مدلهای آمریکایی برای فرود بر عرشه ناو هواپیمابر ساخته شده بودند.

در ماه اوت سال ۱۹۷۷ نیروی هوایی شاهنشاهی ایران ایران یک فروند هواپیمای شناسایی بدون خلبان شوروی را مورد رهگیری اف۱۴ قرار داد. با این اخطار شوروی به پرواز جنگنده‌های شناسایی میگ-۲۵ خود بر فراز آسمان ایران پایان داد.

ویژگی‌های جنگنده‌های تحویل داده شده به ایران^[۱۳][ویرایش]

• رنگ‌آمیزی: دارای پوشش سطحی ترکیب‌شده از ۳ رنگ بودند. رنگ‌ها توسط نیروی هوایی ایران و در قالب سفارش TO-1-1-4 به گرومن عرضه شد. رنگ کرم با کد FS36622، سبز تیره با کد FS34079 و قهوه‌ای با کد FS20400، رنگ‌های مورد نظر ایران بودند.

  

  موتور: مذاکره دولت ایران با شرکت جنرال الکتریک برای قراردادن موتور اف۱۰۰ بر روی تام‌کت‌های سفارشی ایران به سرانجام نرسید و در نهایت موتور تی‌اف۳۰ پرت اند ویتنی بر روی آنها نصب شد.
• توپ: یک توپ ام۶۱ والکان در زیر و سمت چپ اتاقک خلبان قرار دارد.
• شابلون: تمام شابلون‌های انجام‌شده بر روی اتاقک خلبان و سایر نقاط بدنه به زبان انگلیسی انجام‌شد.
• امکانات جانبی: ماسک اکسیژن، صندلی‌های راحت‌تر با قفل‌های مطمئن‌تر و سیستم هدف‌گیری دقیق‌تر.

پس از انقلاب بسیاری از اف۱۴ها دچار نقص فنی شده بودند که مستشاران دستگاه‌های الکترونیکی و خودکار این هواپیماها را از آن‌ها خارج ساخته و نابود کردند.^[۱۴]

در مارس ۱۹۷۹ آمریکا پیشنهادی برای جلوگیری از در اختیار قرار گرفتن تکنولوژی پیشرفته این جنگنده به شوروی مبنی بر بازگرداندن اف-۱۴ها و موشک‌های فینیکس در اختیار ایران ارائه داد. دولت موقت انقلاب با این درخواست موافقت کرد، ولی به دلیل حاصل نشدن توافق نهایی بر سر مبلغ پرداختی از جانب آمریکا، انجام نشد.^[۱۵]

اولین درگیری ثبت‌شدهٔ اف-۱۴ در جنگ ایران و عراق مربوط به یک فروند جنگنده با شماره سریال ۳–۶۰۲۰ بود که در تاریخ ۲۵ اردیبهشت ۱۳۶۰ (۱۵ مه ۱۹۸۱) یک موشک فینیکس به‌سمت یک فروند میگ-۲۵ عراقی شلیک کرد. در این حادثه، هواپیمای عراقی صدمهٔ جدی ندید.

در طول ۶ ماه اول جنگ اف۱۴ها موفق شدند ۵۰ فروند جنگنده عراقی (اکثراً جنگنده‌های میگ-۲۱ و میگ-۲۳ و تعداد کمتری هم سوخوهای ۲۰ و ۲۲ (مدل‌های صادراتی سوخو-۱۷) را سرنگون کنند.

تنها یک گزارش در ۶ ماهه اول جنگ از تلفات اف۱۴ مربوط به آسیب در اثر نزدیکی زیاد به یک فروند میگ ۲۱ در لحظه انفجار آن است.^[۸]

به خلبانان عراقی دستور داده شده بود با اف۱۴ درگیر نشوند و صحنه مخاصمه را ترک کرده و عقب‌نشینی کنند.^[۱۶]

در طول جنگ ایران و عراق از اف-۱۴، بیشتر برای اسکورت جنگنده‌های اف-۴ فانتوم و پوشش هوایی آسمان ایران استفاده می‌شد.

رادار AWG-9 اف۱۴ قادر به شناسایی جنگنده‌های عراقی از فواصل بسیار دور بوده و از این نظر، شبیه یک آواکس کوچک عمل می‌کرده‌است.^[۱۷]

مزیت اف۱۴ موشک‌های فونیکس بوده‌است. استفاده از این موشک باعث می‌شد که برخی اوقات در نبردهای یک به سه در مقابل هواپیماهای عراق برنده پیکار شود.^[۱۸]

بین سال‌های ۱۹۸۲ تا ۱۹۸۶ از اف۱۴ها برای حفاظت از مراکز سیاسی تهران یا حفاظت و گشت‌زنی در اطراف جزیره خارگ استفاده می‌شد.

در سال ۱۹۸۷ عراق اقدام به خرید تعدادی جنگنده داسو میراژ اف۱ مجهز به موشک‌های هوابه‌هوا سوپر ۵۳۰ نمود که با سرعت بالا و در ارتفاع پایین که خارج از دید رادار اف-۱۴ است به پرواز درمی‌آمدند. هواپیماهای میراژ پس از نزدیک شدن به اف۱۴، ناگهان ارتفاع خود را افزایش می‌دادند و با یک حمله برق‌آسا یک یا دو موشک هوا-به-هوا شلیک می‌کردند. از تیر سال ۱۳۶۷ (ژوئیهٔ ۱۹۸۸)، عراق به همین روش توانست چندین اف-۱۴ را هدف قرار دهد.^[۱۷]

تهیهٔ قطعات یدکی[ویرایش]

پس از تیره شدن روابط با آمریکا ایران با کمک دلالان اسلحه اسرائیلی موفق شد حجم قابل توجهی از قطعات مورد نیاز خود را که تنها در اختیار ارتش آمریکا قرار داشت تهیه کند. بخشی از این قطعات در ماجرای مک‌فارلین به ایران ارسال شد.^[۱۹]

بومی‌سازی[ویرایش]

وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ایران از سال ۱۹۸۲ اقدام به ساخت قطعات یدکی و تعمیر قطعات معیوب این جنگنده در داخل ایران نمود. واحد مهندسی و اورهال نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران توانسته کلیه کارهای مربوط به سرویس و نگهداری هواپیما از جمله تعمیرات سنگین را به مرحله خودکفایی برساند.^[۱۸] ایران هم‌اکنون توانایی تولید کل قطعات و تجهیزات این هواپیما را دارا می‌باشد.^{[۲۰][۲۱][۲۲]}

پس از پایان جنگ، ذخیرهٔ موشک‌های فینیکس اف-۱۴ به‌شدت کاهش یافت و ایران با کمک روسیه موشک فکور^[۲۳] را برای به‌کارگیری به جای فونیکس بر روی تامکت تولید کرد که جز در نمایشگاه‌ها به مرحلهٔ عملیاتی وسیع نرسید.

پیروزی‌های حاصله در جنگ ایران و عراق^[۲۴][۲۵][ویرایش]

تامکت‌ها در طول جنگ ایران و عراق، ۱۶۰ پیروزی هوایی به‌دست آوردند. با توجه به اطلاعات ایستگاه‌های شنود و فرکانس‌های دریافتی هواپیمای خفاش (هواپیمای سی-۱۳۰ مجهز به سامانه‌های شنود که قبل از انقلاب توسط ایران خریداری شد) و لاشه‌های کشف شده:

• ۲۳ پیروزی در مقابل مدل‌های مختلف میگ ۲۱
• ۵۸ پیروزی در مقابل مدل‌های مختلف میگ ۲۳
• ۴ پیروزی در مقابل مدل‌های مختلف میگ ۲۵
• ۳۴ پیروزی در مقابل داسو میراژ اف۱
• ۲۳ پیروزی در مقابل سوخو سو-۱۷
• ۱ پیروزی در مقابل هلیکوپتر میل -۲۴
• ۳ پیروزی در مقابل موشک کرم ابریشم
• ۵ پیروزی در مقابل توپولف-۲۲
• ۱ پیروزی در مقابل توپولف-۱۶
• ۲ پیروزی در مقابل میگ-۲۷
• ۳ پیروزی در مقابل میراژ-۵
• ۱ پیروزی در مقابل هواپیمای سوپر اتاندارد
• در ۲ پیروزی نیز جنگندهٔ دشمن شناسایی نشد.

کارنامهٔ خلبانان اف-۱۴^[۲۶][ویرایش]

این آمار مجموعاً شامل پیروزی‌های تأییدشده توسط منابع غربی و پیروزی‌های احتمالی است. پیروزی‌های تأییدشده در ستون نوع هواگردهای شکارشده با فونت پررنگ نوشته شده و پیروزی‌های احتمالی با فونت کم‌رنگ و اریب نوشته شده‌اند.

تلفات و سقوط^[۲۶][ویرایش]

تاکنون ۱۹ فروند اف-۱۴ ایرانی از بین رفته‌است:

• ۲۰ تیر ۱۳۵۶:

به خلبانی سرگرد علی عابدی و کابین عقب خلبان آمریکائی (پرواز دو فروندی تامکت برای تمرین درگیری هوایی) در یک پرواز آموزشی، به‌دلیل استال موتور، به زمین‌خورد و هر دو خلبان جان خود را از دست دادند.

• ۱۳ آبان ۱۳۵۶:

به خلبانی سروان غلامحسین هاشم‌پور و کابین عقبی سرگرد عباس حزین در یک پرواز آموزشی به‌عنوان معلم که به‌دلیل استال موتور، مجبور به ترک اضطراری هواپیما شدند و هر دو خلبان به سلامت به زمین رسیدند.

• ۲۵ فروردین ۱۳۶۰:

به خلبانی سروان خلبان جعفر مردانی و کابین عقبی ستوان‌یکم غلامحسین عبدالشاهی بود که در منطقه برازجان اتفاق افتاد. در این حادثه، هواپیما بلافاصله پس از پایان سوخت‌گیری هوایی و جدا شدن از زیر تانکر، به‌دلیل مانوری غیرعادی، با توجه به سنگین بودن وزن آن، ابتدا به حالت Erected Spin فرورفت و پس از اقدامات ناخواسته متقابل توسط خلبان، وارد حالت Inverted Spin شد و به همان حالت و بدون امکان حتی ایجکت خلبانان، با زمین برخورد نمود.

• ۲۷ آبان ۱۳۶۰:

به خلبانی سروان غلامرضا نظام‌آبادی و کابین عقبی ستوان‌یکم فتح‌الله جلال‌آبادی با معرف "آهنگ ۲" از پایگاه اصفهان که در تله میراژها قرار گرفتند (ساندویچ اتک) و پس از اصابت موشک به هواپیما، خلبانان اف-۱۴ به سلامت در نزدیکی اهواز ایجکت نمودند.

• ۲۷ آبان ۱۳۶۰:

به خلبانی سرگرد ابوالفضل هشیار و کابین عقبی ستوان‌یکم سعید صدیقیان از پایگاه شیراز که در تله میراژها قرار گرفتند (ساندویچ اتک) و پس از اصابت موشک به هواپیما، خلبان‌ها به سلامت در نزدیکی اهواز ایجکت نمودند.

• ۲۷ آبان ۱۳۶۰:

به خلبانی سروان محمدجعفر بهادران و کابین عقب، ستوان‌یکم سید حسین حسینی از پایگاه اصفهان که در تله میراژها قرار گرفتند (ساندویچ اتک) و پس از اصابت موشک به هواپیما، خلبان‌ها به سلامت در نزدیکی اهواز ایجکت کردند.

• ۲۴ تیر ۱۳۶۱:

به خلبانی ستوان‌یکم حسن هرندی (در بال تامکت شماره ۱ به خلبانی سروان ابوالفضل مهرگان‌فر و ستوان‌یکم ابراهیم انصارین) بود که در هنگام اسکورت هواپیماهای اف ۴ برای بمباران از ارتفاع بالا، حین درگیری با ۶ فروند هواپیمای میراژ مهاجم عراقی، بال هواپیمای آن‌ها در آسمان عراق مورد اصابت یکی از ۸ موشک شلیک‌شده از سوی میراژهای عراقی قرار گرفت و هر دو خلبان در راه برگشت به ایران پس از اتمام سوخت (به‌دلیل نشت سوخت از بال آسیب‌دیده)، به ناچار هواپیما را ترک نمودند و وزش باد، آن‌ها را به شرق اروندرود و سمت نیروهای ایرانی آورد ولی هواپیما در خاک عراق به زمین‌خورد.

• ۲۰ مرداد ۱۳۶۳:

به خلبانی سرهنگ محمدهاشم آل‌آقا و کابین عقبی محمد رستم‌پور در تاریخ ۲۰ مرداد ۱۳۶۳ (بنا به روایات مختلف که یکی اصابت موشک میگ-۲۳ عراقی و دیگری قفل راداری از سوی کابین عقب روی یک موشک کرم ابریشم شلیک‌شده به‌سمت کشتی‌های ایرانی و نتیجتاً تغییر مسیر موشک بر روی سیگنال راداری و نهایتاً اصابت آن به اف-۱۴ می‌باشد) که رستم‌پور به سلامت ایجکت کرد ولی آل آقا (احتمالاً به‌دلیل عمل نکردن سیستم ایجکت) با هواپیما به درون خلیج فارس سقوط نمود و کشته شد.

• ۴ فروردین ۱۳۶۴:

به خلبانی سرگرد خلبان عباس حزین به اتفاق سید حسین حسینی در درگیری با ۴ هواپیمای عراقی پس از ساقط کردن یک فروند، مورد اصابت موشک هاوک از سوی سایت موشکی منطقهٔ بوشهر قرار گرفته و به‌دلیل شدت انفجار، حسینی بیهوش می‌گردد که با فعال نمودن صندلی پرتاب‌شونده وی توسط کابین جلو، موفق به ترک هواپیما می‌گردد اما پس از فرود بر روی آب به‌دلیل بیهوشی کشته می‌شود ولی عباس حزین از این مهلکه نیز جان سالم به‌در می‌برد.

• ۱۸ خرداد ۱۳۶۴:

به خلبانی سرگرد خلبان محمد محمدی‌فرید به اتفاق سروان خلبان حسین سیاری در تاریخ ۱۸ خرداد ۱۳۶۴ به‌علت اشکال در چرخ‌ها و خروج از باند پرواز پایگاه هشتم شکاری اصفهان، ایجکت نمودند که در ادامه سرگرد محمدی‌فرید به‌دلیل آسیب جدی، به تهران اعزام شد. هر دو خلبان در نهایت زنده ماندند.

• ۱۱ شهریور ۱۳۶۴:

یک فروند اف-۱۴ توسط سروان احمد مرادی طالمی به بغداد منتقل شد. کابین عقب وی، سروان حسن نجفی بود که با عراقی‌ها همکاری نکرد و در سال ۱۳۶۹ همراه با دیگر اسرا، به ایران بازگشت. مرادی، مرداد سال ۱۳۶۶ در ژنو سوئیس توسط تک‌تیرانداز ناشناس به قتل رسید.

• ۱۲ خرداد ۱۳۶۵:

به خلبانی سروان ارسلان خادمی به کابین عقبی ستوان‌یکم احمد روستائی مورد اصابت پدافند خودی در خارگ قرار گرفت که هر دو خلبان به سلامت از هواپیما خارج گردیدند.

• ۲۷ دی ۱۳۶۵:

یک فروند به خلبانی سرهنگ بهرام قانعی و کابین عقبی ستوان‌یکم غلامرضا اصل داوطلب در نزدیکی دزفول در تله جنگنده‌های عراقی افتاده (ساندویچ اتک) و هدف قرا می‌گیرند. شهید داوطلب در همان لحظه اصابت موشک، در ارتفاع و سرعت بالا اقدام به ایجکت نمود که در اثر پیچیده شدن بند چتر دور گردن ایشان، دچار خفگی شده و تا رسیدن به زمین، کشته می‌شود ولی قانعی که از برجسته‌ترین معلم خلبان‌های تامکت بود، هواپیما را تا نزدیکی ایذه هدایت می‌کند و در نهایت ناچار به ایجکت می‌شود و توسط یک زن از عشایر بختیاری، از پرتگاهی که چتر وی به درختی در بالای آن به‌حالت خطرناکی آویزان شده بود، نجات پیدا می‌کند و پس از تحویل به ژندارمری منطقه، به اصفهان منتقل می‌گردد.

• ۲۰ تیر ۱۳۶۶

به خلبانی سرگرد علیرضا بیطرف و کابین عقبی سروان منصور خان‌پور که برای یک پرواز آزمایشی از پایگاه اصفهان بلند شده بودند، زمانی که در حال چک کردن فرامین بودند (احتمالاً به‌دلیل مشکل هیدرولیک) هواپیما از کنترل خارج شد و به‌دلیل نزدیکی به زمین، در نزدیکی پایگاه اصفهان با زمین برخورد نمودند. در این حادثه، هر دو خلبان ایجکت کردند که علیرضا بیطرف درون آتش هواپیما به زمین رسید و کشته شد ولی خان‌پور در مسیر باد قرار گرفت و کمی دورتر از لاشهٔ در حال سوختن هواپیما، سالم به زمین رسید.

• ۷ اسفند ۱۳۷۰:
• به خلبانی علی اقبالی مقدم و کابین عقبی غلامرضا خورشیدی به‌دلیل استال موتور، در نزدیکی پایگاه اصفهان سقوط کرد و هر دو خلبان کشته شدند.
• ۳۱ خرداد ۱۳۸۳:

به خلبانی داریوش یاوری در کابین جلو و سرهنگ علی ابوعطا در کابین عقب در یک پرواز آموزشی در فاصلهٔ چند متری سطح زمین هنگام بنک زدن در نزدیکی پایگاه اصفهان سقوط کرد و هر دو خلبان کشته شدند.

• ۶ بهمن ۱۳۹۱:

تامکت ریجستر ۶۰۶۲-۳ به خلبانی سرگرد علیرضا کریمائی و کابین عقبی سروان مصطفی فصیحی پس از برگشت از پرواز اسکرامبل که به جهت ورود هواپیمای آواکس آمریکایی به آب‌های ایران صورت گرفته بود، در نزدیکی پایگاه بوشهر در خلیج فارس سقوط نمود و هر دو خلبان کشته شدند. علت این سقوط، در رسانه‌های داخلی ایران، ورتیگو شدن خلبان ذکر شد. اما علت اصلی آن که توسط برخی از افسران ارتش به بیرون درز کرد هواپیمای تام‌کت توسط سامانه تور ام-۱ پدافند سپاه پاسداران مورد هدف قرار گرفته بود.

• ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۸:

یک فروند اف-۱۴ به خلبانی سرگرد خلبان اقدامی به اتفاق سرگرد عربی در تاریخ ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۸ در یک پرواز آزمایشی F.C.F به‌علت باز نشدن ارابه فرود دماغهٔ هواپیما و بروز اشکال در کنترل فرامین، پس از ایجکت خلبانان در نزدیکی باند پایگاه هشتم شکاری اصفهان، با زمین برخورد کرد و دچار آتش‌سوزی شد.

• ۲۸ خرداد ۱۴۰۱

در ساعت ۱۰:۳۰ صبح شنبه ۲۸ خرداد ۱۴۰۱ یک فروند اف-۱۴ در اصفهان بر اثر نقص فنی در موتور سقوط کرد. خلبان و کمک خلبان این جنگنده ایجکت کرده و زنده ماندند و سپس برای اقدامات درمانی به بیمارستان الزهرا منتقل شدند.^{[۲۹][۳۰][۳۱][۳۲][۳۳]}

پروژهٔ شهید بابایی[ویرایش]

در سال ۲۰۰۸، معاونت عملیات نیروی هوایی ایران نقشه راه ارتقای اف۱۴ را تا سال ۲۰۲۰ منتشر نمود. جهاد خودکفایی و تحقیقات صنعتی نیروی هوایی وظیفه یافت با تمام پیمانکاران غیرنظامی با تفویض مسئولیت سامانه‌های مورد نیاز، فناوری و قطعات یدکی را فراهم نماید.

کار در آشیانه بازآماد اف-۴ فانتوم در فرودگاه مهرآباد آغاز شد و پس از ۳۶ ماه کار، پرواز ۳۰ دقیقه‌ای آزمایشی را در ۱۸ ژانویه ۲۰۱۲ انجام داد. آزمایش‌های پروازی بیشتری صورت گرفت و در آوریل سال ۲۰۱۲ به اسکادران ۸۲ تاکتیکی تحویل داده شد.

تعدادی از اف-۱۴ها مجهز به رادار بومی شدند و بقیه نیز با همان رادار قبلی یعنی ای‌ان/ای‌دابلیوجی-۹ کاملاً بهینه‌سازی‌شدهٔ رادار قدیمی از پردازنده‌های ضعیفی بهره می‌بردند و کاملاً به‌روزرسانی شده‌اند؛ و همچنین قطعات الکترونیک قدیمی به‌ویژه قطعات مربوط به رادار AN/AWG-9 و قطعات مربوط به سامانه مهمات با قطعات سبک‌تر و سریع‌تر تعویض شده‌اند و همچنین سامانه جنگ الکترونیک AN/ALQ-100 با تعویض آنتن، پروسسور، تحلیلگر و سامانه پیش‌تقویت با قطعات جدید به روز شد و کل سیم‌بندی شکاری نیز تعویض شده و مقرهای ۱ و ۸ برای افزودن قابلیت حمل MIM-23C یا R-73E تقویت شده‌است. افزون بر این یک سامانه ناوبری داخلی، سامانه رادیو UHF/VHF و بعضی قطعات دیگر نصب شده‌اند. الکترونیک پرواز تغییرات عمده ای یافت.

قابلیت بعدی حمل بمب به این جنگنده افزوده شده‌است. سیستم کنترل آتش جنگنده بهینه شده و سامانه ناوبری اینرسیایی جدید و سامانه هشدار دهنده راداری RWR ارتقا یافت. بدنه کاملاً از اشعه ایکس ری(X-ray) گذشته و تمامی مشکلات بدنه رفع شده‌است. موتورها بهینه‌سازی شده‌اند و مشکلات قبلی آن برطرف شده؛ و در آخر این جنگنده به موشک‌های هوا به هوای جدید از جمله فکور ۹۰، ویمپل ار-۷۳، ویمپل ار-۲۷ مجهز شده‌است.

در سال ۲۰۱۳ سه فروند دیگر به اسکادران ۸۲ تحویل داده شد. آن‌ها اکنون در این پایگاه به عنوان آلرت واکنش سریع (QRA) در حال خدمت می‌باشند. درسپتامبر سال ۲۰۱۴ مرکز بازآماد پایگاه هشتم شکاری نمونه دیگری را تحویل داد. طبق برنامه کنونی نیروی هوایی، ناوگان ۶۲ فروندی اف۱۴ تا سال ۲۰۳۰ در خدمت باقی خواهند ماند.^{[۳۴][۳۵][۳۶]}

جستارهای وابسته[ویرایش]

• تام کوپر (نویسنده)
• پیروزی‌های ایران در نبردهای هوایی با عراق
• پیروزی‌های عراق در نبردهای هوایی با ایران

منابع[ویرایش]

پیوند به بیرون[ویرایش]

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ اف-۱۴ تام‌کت‌های در خدمت ایران موجود است.