French
Deutschاعظم طالقانی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
اعظم طالقانی | |
|---|---|
 در اردیبهشت ۱۳۹۶ | |
| نماینده دوره اول مجلس شورای اسلامی | |
| دبیر کل جامعه زنان انقلاب اسلامی[۱] | |
| دوره مسئولیت ۱۳۶۳ – ۸ آبان ۱۳۹۸ | |
| اطلاعات شخصی | |
| زاده | اعظم علائی طالقانی ۱۰ مرداد ۱۳۲۲[۲] تهران |
| درگذشته | ۸ آبان ۱۳۹۸ (۷۶ سال) تهران |
| ملیت |  ایران |
| حزب سیاسی | ملی-مذهبی |
| همسر(ان) | مرتضی اقتصاد |
| فرزندان | اکرم، عباس، صادق، کاظم |
| پدر | سید محمود طالقانی |
| خویشاوندان | مریم، وحیده، طیبه، طاهره (خواهران) ابوالحسن، حسین، مهدی، مجتبی، محمدرضا (برادران) |
| پیشه | سیاست‌مدار |
| تخصص | روزنامه‌نگار |
اعظم طالقانی (زاده ۱۰ مرداد ۱۳۲۲ تهران – درگذشته ۸ آبان ۱۳۹۸ تهران)[۳] روزنامه‌نگار، سیاست‌مدار و کنشگر حقوق زنان ایرانی بود[۴] که در دوره نخست مجلس شورای اسلامی، بعنوان نماینده تهران در مجلس حضور داشت.[۵] طالقانی، فمینیست اسلامی[۶] و از کنشگران ملی-مذهبی بود.[۷] او از سال ۱۳۶۳ تا هنگام درگذشت در سال ۱۳۹۸ دبیر کلی جامعه زنان انقلاب اسلامی را برعهده داشت.[۸] وی فرزند سید محمود طالقانی بود.[۹]
زندگی‌نامه[ویرایش]
اعظم علائی طالقانی در سال ۱۳۲۲ در تهران زاده شد. پدرش سید محمود طالقانی، روحانی شیعه و از کنشگران ملی-مذهبی مخالف دودمان پهلوی بود. وی در نوجوانی با مرتضی اقتصاد ازدواج کرد و با وجود داشتن ۲ فرزند، در سن ۱۷ سالگی، یک دوره مدیریت را گذراند و به آموزگاری و مدیریت مدرسه پرداخت.[۳]
پیش از انقلاب[ویرایش]
اعظم طالقانی در دهه ۱۳۵۰ (خورشیدی) چندین‌بار توسط ساواک دستگیر و دوره‌هایی را بعنوان زندانی سیاسی، در زندان اوین و زندان قصر سپری نمود.[۱۰] او در شهریور سال ۱۳۵۴ همزمان با دستگیری پدرش دستگیر و به حبس ابد محکوم شد. اما پس از دو سال آزاد شد و دوباره به فعالیت سیاسی مخالف شاه پرداخت.[۶]
در سال ۱۳۵۰ (خورشیدی) همراه با ۲ خواهرش، یک مدرسه دوره راهنمایی به نام "بنیاد علایی" راه‌اندازی کردند. اما پس از آزادی از زندان برای مدت طولانی بی‌کار شد ولی به فکر راه‌اندازی یک سازمان مردم‌نهاد برای زنان افتاد که به راه‌اندازی جامعه زنان انقلاب اسلامی پس از انقلاب انجامید.[۶]
پس از آن وارد دانشگاه شد و در رشته ادبیات فارسی تحصیل کرد.[۳]
پس از انقلاب[ویرایش]
جامعه زنان انقلاب اسلامی[ویرایش]
اعظم طالقانی پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، جامعه زنان انقلاب اسلامی را به خواست پدرش و با آرمان آموزش زنان و حل مشکلات آنها بنیان گذاشت. سپس نماینده مجلس نخست شورای اسلامی شد و پس از آن دوباره به آموزگاری پرداخت.[۳] او از سال ۱۳۶۳ دبیر کل جامعه زنان انقلاب اسلامی نیز بود.
اداره شورایی[ویرایش]
اعظم طالقانی پیرو سیاست اداره شورایی تشکیلات و سازمان‌هایی بود که خود او راه‌اندازی کرده بود. سیاست اداره شورایی در ادامه پیشنهاد اداره شورایی کشور، از سوی پدرش، آیت الله طالقانی بود.[۶]
کنشگری حقوق زنان[ویرایش]
اعظم طالقانی در دور اول مجلس شورای اسلامی، تلاش زیادی برای جلوگیری از تصویب قوانین ضد زن در مجلس کرد که در برخی موارد موفق شد.[۶]
اعظم طالقانی همچنین امتیاز انتشار مجله اصلاح‌طلب «پیام هاجر» را گرفت. این نشریه با دیدگاه منتقدانه و روشمند به نقد ساختار سیاسی حاکم و توسعه ایده‌های محمود طالقانی درباره حقوق زنان در ایران و جامعه و سیاست می‌پرداخت.[۶][۱۱] پیام هاجر دردوران سال ۱۳۷۹ توقیف شد و پس از رفع توقیف در سال ۱۳۹۳ با نام «پیام ابراهیم» منتشر شد.[۶]
نامزدی ریاست‌جمهوری[ویرایش]
طالقانی نخستین زنی است که خود را نامزد ریاست جمهوری در ایران کرد.[۳] او به رغم بیماری، در سال ۱۳۷۶ نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۷۶) شده بود. به گفته خودش:
برای آزمایش قانون اساسی؛ هیچ دلیلی وجود ندارد که یک زن نتواند نامزد انتخابات شود.
او باور داشت تعبیر رجال در اصل ۱۱۵ قانون اساسی معادل جنس مرد نیست و شماری از متخصصان و سیاسیون در ایران نیز با وی هم دیدگاه بودند. (برابر اصل ۱۱۵ قانون اساسی ایران، نامزدهای ریاست جمهوری باید جزو «رجال» دینی و سیاسی باشند) اما شورای نگهبان با تفسیر اصل ۱۱۵ نامزدی او را رد کرد.[۱۲] او در سال ۱۳۸۸ نیز اعلام نامزدی کرد و گفت:
مهمترین چالش پیش رو در قانون انتخابات بحث رجل است، که متأسفانه با تفسیرهای ناصواب، مانع از حضور زنان در عرصه‌های مدیریتی کلان کشور شده‌است. به همین دلیل برای شکستن چنین تابویی، در عرصه انتخابات حضور خواهم یافت.[۸]
طالقانی در سال ۱۳۹۶ نیز خود را نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری کرد. وی در زمان ورود به ستاد انتخابات کل کشور گفت:[۱۳]
آمده‌ام تا تکلیف رجل سیاسی را مشخص کنم.
اعتراض[ویرایش]
طالقانی از آن دست از سیاستمداران ایرانی بود که آشکارا به خارج‌شدن قطار انقلاب از ریل معتقد بود. او به اداره کشور از سوی افراد نالایق و انحصارطلب اعتراض می‌کرد.[۶]
درگذشت[ویرایش]
اعظم طالقانی که به علت آسیب مغزی، در یکی از بیمارستان‌های تهران بستری بود در شامگاه چهارشنبه ۸ آبان ۱۳۹۸ درگذشت.[۱۴]
منابع[ویرایش]
- ↑ "List of Legally Registered Parties in Iran". Khorasan Newspaper. Pars Times. July 30, 2000. p. 4. Retrieved 21 August 2015.
- ↑ «سایت بهشت زهرا». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۶ ژوئیه ۲۰۲۰.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ ۳٫۴ پوران فرخزاد
- ↑ «اعظم طالقانی درگذشت». خبرگزاری آناتولی.[پیوند مرده]
- ↑ «اعظم علائی طالقانی». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ ۶٫۴ ۶٫۵ ۶٫۶ ۶٫۷ بهزاد پورصالح- روزنامه نگار (۸ آبان ۱۳۹۸). «اعظم طالقانی، ترسیم چهره مدرن از زن مسلمان». بی‌بی‌سی فارسی.
- ↑ «هویت ملی از هویت دینی ما جداست». بی‌بی‌سی فارسی. ۹ ژوئن ۲۰۰۵. دریافت‌شده در ۲۴ مارس ۲۰۰۸.
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ «اعظم طالقانی کاندیدای جدید ریاست جمهوری». انتخاب. ۱۴ فروردین ماه ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ ژوئیه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۱ آوریل ۲۰۰۹. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «اعظم طالقانی زنی که می‌خواست «رجل سیاسی» باشد». رادیو فردا.[پیوند مرده]
- ↑ «گویا نیوز». گویا نیوز. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ مارس ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۴ مارس ۲۰۰۸.
- ↑ «همایش یکصدمین سال تولد مهندس بازرگان». رادیو زمانه. ۸ دی ۱۳۸۶. دریافت‌شده در ۲۴ مارس ۲۰۰۸.
- ↑ «گفتگوی خبرنگاران ترک با اعظم طالقانی». کانون زنان ایرانی. ۹ فروردین ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ ژوئن ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۴ مارس ۲۰۰۸.
- ↑ «اعظم طالقانی: تا تکلیف رجل سیاسی را مشخص کنم». فرارو. ۲۵ فروردین ۱۳۹۶.
- ↑ «اعظم طالقانی درگذشت». بی‌بی‌سی فارسی. ۳۰ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۱۹.
 | در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ اعظم طالقانی موجود است. |
| گروه‌ها | |
|---|---|
| پیشگامان (فهرستِ فعّالان) | |
| نشریه‌ها | |
| رویدادها | |
| آثار برجسته | |
| دیگر | |
