اثر طبیعی ملی ایران - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

اثر طبیعی ملی ایران (به انگلیسی: Natural Monument) از نظر مقررات سازمان محیط زیست ایران، پدیده‌های نمونه یا مجموعه‌های گیاهی و جانوری (زیست‌محیطی) نادر یا زمین‌چهرها و چشم‌اندازهای کم‌نظیر، ویژه و غیرقابل جایگزین هستند که از دیدگاه علمی، تاریخی یا طبیعی دارای ارزش حفاظتی باشند، اثر طبیعی ملی، با تعیین محدوده از آن‌ها حراست می‌شود.^[۱][۲]

اثر طبیعی ملی، یکی از مناطق چهارگانه حفاظت محیط زیست ایران می‌باشد.

نمونه‌های اثر طبیعی ملی ایران[ویرایش]

در حدود ۳۸ اثر طبیعی ملی در ایران وجود دارد که نمونه‌هایی از آن عبارتند از:^[۳]

• دشت لاله‌های واژگون کوهرنگ در چهارمحال وبختیاری: لاله واژگون از خانواده سوسن است. گل‌دهی لاله‌های واژگون در ماه فروردین و اردیبهشت می‌باشد.
• گونه گیاهی سوسن چلچراغ گیلان: با توجه به نادر بودن این گل سازمان محیط زیست پیرامون رویشگاه طبیعی سوسن چلچراغ را محصور نموده و اعلام کرده‌است که هر گونه بهره‌برداری از آن‌جا تنها با مجوز رسمی ممکن خواهد بود.
• طبیعت علم کوه مازندران: قله علم‌کوه از قابلیت‌های مناسب کوهنوردی و یخچال‌ها و چشم‌اندازهای بی نظیر، برخوردار است. از گونه‌های جانوری واقع در این منطقه می‌توان از کل و بز، خرس قهوه‌ای، پلنگ، کبک دری و از گونه‌های گیاهی می‌توان از ارس خزنده و از گیاهان بالشتکی نظیر گون نام برد.
• غار ماهی‌کور: غاری است که در استان لرستان، در بخش پاپی و در نزدیکی روستایی به نام لِوَن واقع شده‌است. این غار تنها اثر طبیعی ملی استان لرستان است. این اثر در سال ۱۳۸۴ به عنوان اثر طبیعی ملی ثبت شده‌است. دو نمونه نادر و منحصربه‌فرد از ماهیانِ کور در این غار وجود دارند که مشابه آن‌ها در هیچ نقطه دیگری از جهان یافت نشده‌است. این ماهی قدرت بینایی ندارد و به‌طور کامل کور است و هیچ‌گونه شواهدی از چشم خارجی در آن‌ها دیده نمی‌شود و به دلیل این‌که در آبهای زیرزمینی و در تاریکی غارها زندگی می‌کنند، به ماهی کور غارزی معروف هستند. کپورماهی کورغار ایرانی، با نام علمی «Iranocypris typhlops» و سگ ماهی کورغار، با نام علمی «Paracobits smithi» دو گونه منحصر به فرد و در معرض خطر انقراض موجود در این غار هستند.

فهرست آثار طبیعی ملی ایران[ویرایش]

فهرست آثار طبیعی ملی ایران^[۴]

• ارس سرانی
• بزنگان
• تار و هویر
• تنگ رازیانه
• تنگه واشی
• جزیره خارکو
• چشمه فکجور دمکش
• چشمه گراب
• گل‌فشان پیرگل
• چشمه گلفشان تنگ
• خشکه‌داران
• دهلران
• سرو ابرکوه
• سرو زربین سنگان
• سرو سیرچ
• سرو قره باغ
• سرو هرزویل
• سوسن چلچراغ
• صنوبر شیروان
• غار علیصدر
• غار پراو
• غار چال‌نخجیر
• غار رودافشان
• غار سهولان
• غار گواتامک ایرندگان
• غار صداکی ایرندگان
• غار قوری‌قلعه
• غار ماهی‌کور
• غار یخکان
• فسیل مراغه
• قلل بینالود
• قلل سه‌گانه علم‌کوه، سیاه‌کمان و قله تخت سلیمان
• قله تفتان
• قله دماوند
• قله سبلان
• گنبد نمکی جاشک
• گنبدهای نمکین خرسین
• لاله واژگون چهارمحال
• رودخانه زاینده‌رود

جستارهای وابسته[ویرایش]

• اثر طبیعی ملی
• میراث طبیعی ایران
• میراث طبیعی

منابع[ویرایش]

• مناطق چهارگانه محیط زیست ایران پایگاه حوزه
• https://nh.doe.ir/ پورتال سازمان حفاظت محیط زیست ایران