محمدرضا قمشه‌ای - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

آقا محمدرضا صهبای قمشه‌ای (زادهٔ ۱۲۳۴ق - قمشه اصفهان) فرزند شیخ ابوالقاسم، حکیم و عارف قرن ۱۳ قمری و از حکمای اربعهٔ تهران است که بر مبنای عرفان ابن عربی و مشرب صدرایی نخست در اصفهان، فلسفه و عرفان تدریس می‌کرد. وی سپس به تهران مهاجرت کرد و در مدرسهٔ صدر به همراه استادش سیّد رضی لاریجانی فتح باب عرفانیات در تهران بود. سلسلهٔ اساتیدش به ملاعلی نوری و آقامحمد بیدآبادی و سپس تا ملاصدرا و از وی تا شیخ‌الرئیس ابن سینا می‌رسد.

وی در ۱۳۰۶ق در تهران درگذشت و در گورستان ابن بابویه دفن است.

استادان[ویرایش]

  • آقا میرزا حسن نوری، استاد حکمت متعالیه وی
  • حاج محمدجعفر لاهیجی (لنگرودی)، نزد وی حکمت آموخت و آموختن شرح فصوص ابن عربی شروع کرد.
  • آقا سید رضی مازندرانی (لاریجانی)، نزد وی شرح فصوص ابن عربی به تمامه و عرفان نظری و آثار ابن عربی و صدرالدین قونوی آموخت.

شاگردان مشهور[ویرایش]

آثار[ویرایش]

آثار وی در شرح و تبیین عرفان ابن عربی و مشرب صدرایی است.

بعضی آثار:

  • حواشی بر فص محمدی و فص نوحی و فصوص دیگر
  • رساله در شرح اسفار اربعه
  • دیوان اشعار با تخلص صهبا

نمونه شعر[ویرایش]

وی شعر به سبک عراقی می‌سروده و صهبا تخلص داشته‌است:

تک بیت:
کاخ زرین به شهان خوش که من دیوانهگوشه‌ای خواهم و ویرانه به عالم کم نیست[۱]
* * *
مطلع غزل:
هوای باغ، فرح‌بخش و بوی گل نیکوستو لیک خار بود به چشم طالب دوست
مرا مخوان به تماشای باغ و سیر چمنکدام سرو به بالای دوست بر لب جوست …
* * *
رباعی:
در عالم عشق کو جهان دگر استارض دگر است و آسمان دگر است
هر قافله را راه بدین بادیه نیستاین بادیه را راهروان دگر است

منابع[ویرایش]

  1. زندگی‌نامه محمدرضا حکیم قمشه‌ای بایگانی‌شده در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine وبگاه تبیان زنجان