آشپزی تایلندی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

آشپزی تایلندی (تای: อาหารไทย، rtgs: ahan thai , تلفظ ʔā:.hǎ:n tʰāj) شامل طبخ غذای ملی تایلند است. پخت‌وپز تایلندی تأکید زیادی بر غذاهای سبک تهیه شده با اجزای معطر قوی و چاشنی تند دارد. سرآشپز تایلندی مک دانگ غذای تایلندی را به عنوان «پیچیدگی، توجه به جزئیات، بافت، رنگ، طعم، و استفاده از مواد با فواید دارویی، و همچنین عطر و طعم خوب» و همچنین مراقبت از ظاهر، بو و مواد غذایی توصیف می‌کند. سرآشپز استرالیایی دیوید تامپسون، متخصص غذای تایلندی، مشاهده می‌کند که برخلاف بسیاری از غذاهای دیگر،^[۱] آشپزی تایلندی "در مورد شعبده بازی با عناصر متفاوت برای ایجاد یک پایان هماهنگ است. مانند یک آکورد پیچیده موسیقی، باید سطح صاف داشته باشد اما مهم نیست که در زیر آن چه اتفاقی می‌افتد. در اینجا سادگی امر ساده‌ای نیست. "

غذاهای تایلندی سنتی به چهار دسته طبقه‌بندی می: تام (ظروف آب‌پز)، یام (سالاد تند)، تم (غذاهای زد)، و گاینگ (ادویه کاری) که از پخت‌وپز چینی ناشی می‌شود.^[۲]

در سال ۲۰۱۷، هفت غذای تایلندی در لیست «۵۰ غذای برتر جهان» در یک نظرسنجی آنلاین از ۳۵۰۰۰ نفر در سراسر جهان که توسط CNN Travel، انجام شد قرار گرفتند. غذاهای تایلند بیش از هر کشور دیگری در این این فهرست بود. آنها عبارتند از: تام یام گونگ (رتبه ۴)، پد تایلندی (۵)، سوم تام (۶)، کاری ماسامان (۱۰)، کاری سبز (۱۹)، برنج سرخ شده تایلندی (۲۴) و مو نام توک (۳۶).^[۳]

تاریخ[ویرایش]

تأثیرات تاریخی[ویرایش]

غذاهای تایلندی و سنت‌ها و غذاهای آشپزی همسایگان تایلند، به ویژه هند، مالزی و اندونزی، در طول قرن‌ها به‌طور متقابل یکدیگر را تحت تأثیر قرار داده‌اند.

طبق نوشته راهب تایلندی، غذاهای تایلندی تحت تأثیر غذاهای هندی قرار گرفته‌است. وی نوشت مردم تایلند نحوه استفاده از ادویه جات را به طرق مختلف در غذای خود از هندی‌ها آموخته‌اند. تایلندی‌ها همچنین روش‌های ساخت داروهای گیاهی را از هندی‌ها تهیه کردند. برخی از گیاهان مانند سرابی از خانواده، کلازیاسه یا هرسینگار از هند آورده شده‌اند.^[۵]

نفوذ غرب، در ۱۵۱۱ زمانی که اولین مأموریت دیپلماتیک از پرتغال در دربار آیوتایا وارد شدند شروع شد. موی فرشته و کایا، که در آن شیر نارگیل به جای شیر گاو در ساخت کاستارد استفاده می‌شود^[۶] گفته می‌شود که در قرن هفدهم توسط ماریا گویومار دو پینها، زنی از نژاد مختلط ژاپنی - پرتغالی - بنگالی که در آیوتایا متولد شده بود، به تایلند آورده شد و همسر کنستانتین فالکون، مشاور یونانی پادشاه نارای بود. مهمترین تأثیر بر آشپزی تایلندی از غرب ورود فلفل چیلی از قاره آمریکا در قرن ۱۶ یا ۱۷ است. فلفل و برنج اکنون دو مورد از مهمترین مواد تشکیل دهنده غذاهای تایلندی هستند. در طول مبادله کلمبی، کشتی‌های پرتغالی و اسپانیایی مواد غذایی جدیدی از قاره آمریکا از جمله گوجه فرنگی، ذرت، پاپایا، بادمجان، آناناس، کدو تنبل، کلانترو، بادام هندی و بادام زمینی به ارمغان آوردند.

تغییرات منطقه ای[ویرایش]

تغییرات منطقه ای معمولاً با کشورهای همسایه (اغلب دارای فرهنگ و قومیت مشترک در دو طرف مرز) و همچنین آب و هوا و جغرافیا ارتباط دارند. غذاهای تایلندی شمالی غذاهای مشترکی با ایالت شان در برمه، شمال لائوس و همچنین استان یوننان در چین دارد، در حالی که غذاهای ایسان (شمال شرقی تایلند) شبیه جنوب لائوس است و همچنین تحت تأثیر غذاهای خمر از کامبوج در جنوب، و با غذاهای ویتنامی در شرق آن بوده‌است. جنوب تایلند، با بسیاری از غذاهای حاوی مقادیر شیر نارگیل و زردچوبه تازه همراه است که این غذاها را با غذاهای هند، مالزی و اندونزی مشترک است.^[۷]^[۸]

آشپزی تایلندی با دقت بیشتری به عنوان پنج غذای منطقه ای توصیف می‌شود که مربوط به پنج منطقه اصلی تایلند است:

بانکوک: غذاهای منطقه شهری بانکوک، با تأثیرات مردمان تیوچیو و پرتغالی. علاوه بر این، غذاهای بانکوک بعنوان یک پایتخت گاهی تحت تأثیر غذاهای اختصاصی سلطنتی قرار می‌گیرند. طعم و مزه و شکل ظاهری غذا در بانکوک با گذشت زمان تا حدودی تغییر کرده‌است زیرا تحت تأثیر سایر غذاهای دیگر مانند کشورهای آسیایی، اروپایی یا غربی قرار گرفته‌است.
تایلند مرکزی: غذاهای دشت‌های مرکزی و مرطوب پرورش برنج، محل پادشاهی‌های سابق تایلند سوخوتای و آیوتایا و فرهنگ دواراواتی مردم مون از قبل از ورود سیامی‌ها به منطقه بوده‌است. شیر نارگیل یکی از مواد اصلی مورد استفاده در غذاهای مرکزی تایلند است.
ایسان یا شمال شرقی تایلند: غذاهای خشک‌تر فلات خورات، از نظر فرهنگ شبیه لائوس و همچنین تحت تأثیر غذاهای خمر است. مشهورترین ماده احتمالاً پلا را (ماهی تخمیر شده) است.
تایلند شمالی: غذاهای دره‌های خنک تر و کوه‌های جنگلی ارتفاعات تایلند، که زمانی تحت حکومت پادشاهی لانا سابق و خانه لنزی بوده، مواد زیادی را با آیسان به اشتراک می‌گذارد.
تایلند جنوبی: غذای کرا استموس که از دو طرف با دریاهای گرمسیری همسایه است، با بسیاری از جزایر خود و از جمله مردم مالایی، سلطنت سابق پاتانی در جنوب مشترک است. استفاده از ادویه‌های گوناگون، تکنیک‌های تهیه غذا و استفاده از فلفل دلمه ای و ادویه جات در غذاهای جنوب تایلند تأثیر به سزایی در کل غذاها دارد.

غذاهای شاهی[ویرایش]

علاوه بر غذاهای محلی، غذاهای سلطنتی تایلند نیز وجود دارد که می‌تواند تاریخچه آن را به غذاهای کاخ جهان وطنی پادشاهی آیوتایا (۱۳۵۱–۱۷۶۷ م) بازگرداند. تصفیه، تکنیک‌های پخت‌وپز، ارائه و استفاده از مواد اولیه تأثیر زیادی در غذاهای دشت‌های مرکزی تایلند داشت.^[۹]^[۱۰]^[۱۱]

نگارخانه[ویرایش]

Kaeng phet pet yang، میراث غذاهای کاخ آیوتایا
پات تای کونگ، از بانکوک
مواد لازم برای تهیه رب کاری سبز
پلا تاو در یک بازار
چانه خانوم، رشته فرنگی تایلندی تازه درست شده
کاینگ کانون، کاری شمالی تایلند که با جک فروت درست می‌شود.
کونگ پائو، میگوهای کبابی، ساخته شده با میگوهای بزرگ رودخانه ای که بومی رودخانه‌های مرکز تایلند هستند.
یک صبحانه خانوادگی معمولی در ایسان (شمال شرقی تایلند)
خائو فت
Khao soi nam na
Kuai-tiao Rat Na
Kaeng khiao wan یا کاری سبز همراه با مرغ، همراه با روتی.
خائوفوت توت من ساخته شده با ذرت و گیاهان، با یک سس چیلی شیرین سرو می‌شوند.
نام فاریک پلا چیخمیر چیلی از شمال تایلند که با ماهی کبابی تهیه می‌شود. با سبزیجات خام و بخارپز به عنوان یکی از غذاهای یک وعده غذایی عمومی سرو می‌شود.
در رستوران‌های جنوب تایلند غالباً یک بشقاب سبزیجات و گیاهان با نام فریک کاپی به عنوان پیش غذا سرو می‌شود.

جستارهای وابسته[ویرایش]

فرهنگ تایلند

منابع[ویرایش]

↑ Tucker, Ian (19 September 2010). "One night in Bangkok on the trail of Thai street food". The Observer. London. Retrieved 29 October 2013.
↑ Sukphisit, Suthon (22 September 2019). "Curry extraordinaire". Bangkok Post. No. B Magazine. Retrieved 22 September 2019.
↑ Tim Cheung (2017-07-12). "Your pick: World's 50 best foods". CNN. Retrieved 2018-05-05.
↑ "The History of Thai Fruit and Vegetable Carving". Archived from the original on 25 November 2015. Retrieved 2014-12-11.
↑ http://www.esamskriti.com/essay-chapters/Historical-Ties-India-and-Thailand-1.aspx
↑ "Chapter3". Thailand.prd.go.th. Archived from the original on 15 October 2013. Retrieved 29 October 2013.
↑ "Southern Thai Rice Salad – Khao Yam (ข้าวยำ) and a Chat with Jitlada Restaurant in Los Angeles". Shesimmers.com. 28 February 2011. Archived from the original on 29 September 2013. Retrieved 29 October 2013.
↑ "Thai Food". thaiso.com. 20 January 2010. Archived from the original on 27 September 2013. Retrieved 29 October 2013.
↑ "Royal Thai Cuisine". Thai Food Blog. Retrieved 29 Oct 2013.
↑ McDang, Chef (15 July 2011). "Chef McDang: The myth of 'royal' Thai cuisine". CNN. Archived from the original on 5 September 2012. Retrieved 29 October 2013.
↑ "Thai Food and Culture". Thai Recipes Today. 13 September 2013. Archived from the original on 13 November 2013. Retrieved 29 October 2013.

خواندن بیشتر[ویرایش]

David Thompson, Classic Thai Cuisine, 145 pages, Berkeley: Ten Speed Press, 1993, شابک ‎۰-۸۹۸۱۵-۵۶۳-۰
Vatcharin Bhumichitr, The Essential Thai Cookbook, 192 pages, New York: Clarkson N. Potter Inc. , 1994, شابک ‎۹۷۸–۰۵۱۷۵۹۶۳۰۲
Padoongpatt, Mark (سپتامبر ۲۰۱۷). Flavors of Empire: Food and the Making of Thai America. American Crossroads (Book 45) (1st ed.). Berkeley: University of California Press. ISBN 978-0-520-29374-8. Retrieved 17 July 2019.
Joe Cummings, Lonely Planet World Food Thailand, 288 pages, Lonely Planet Publications, 2000, شابک ‎۹۷۸-۱-۸۶۴۵۰-۰۲۶-۴
Andy Ricker, Pok Pok: Food and Stories from the Streets, Homes, and Roadside Restaurants of Thailand, 304 pages, Berkeley: Ten Speed Press, 2013, شابک ‎۹۷۸–۱۶۰۷۷۴۲۸۸۳
ML Sirichalerm Svasti (Chef McDang), The Principles of Thai Cookery, 304 pages, McDang dot Com Company, Limited, 2010, شابک ‎۹۷۸-۶-۱۶۹۰۶-۰۱۰-۹
Leela Punyaratabandhu, Simple Thai Food: Classic Recipes from the Thai Home Kitchen, 236 pages, Berkeley: Ten Speed Press, 2014, شابک ‎۹۷۸–۱۶۰۷۷۴۵۲۳۵

پیوند به بیرون[ویرایش]

Thaifoodmaster – Step by Step recipes, Thai cuisine history and Thai culture – Bilingual
Cuisine of Thailand در کرلی lists a selection of Thai recipe websites
Thailand: Kitchen of the World بایگانی‌شده در ۲۹ ژوئیه ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine
Chiang Mai University: Lanna Food بایگانی‌شده در ۱ اوت ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine

[1] Tucker, Ian (19 September 2010). "One night in Bangkok on the trail of Thai street food". The Observer. London. Retrieved 29 October 2013.

[BP-20190922-2] Sukphisit, Suthon (22 September 2019). "Curry extraordinaire". Bangkok Post. No. B Magazine. Retrieved 22 September 2019.

[CNN-2017-3] Tim Cheung (2017-07-12). "Your pick: World's 50 best foods". CNN. Retrieved 2018-05-05.

[4] "The History of Thai Fruit and Vegetable Carving". Archived from the original on 25 November 2015. Retrieved 2014-12-11.

[indthai-5] ttp://www.esamskriti.com/essay-chapters/Historical-Ties-India-and-Thailand-1.aspx

[6] "Chapter3". Thailand.prd.go.th. Archived from the original on 15 October 2013. Retrieved 29 October 2013.

[shesimmers1-7] "Southern Thai Rice Salad – Khao Yam (ข้าวยำ) and a Chat with Jitlada Restaurant in Los Angeles". Shesimmers.com. 28 February 2011. Archived from the original on 29 September 2013. Retrieved 29 October 2013.

[8] "Thai Food". thaiso.com. 20 January 2010. Archived from the original on 27 September 2013. Retrieved 29 October 2013.

[9] "Royal Thai Cuisine". Thai Food Blog. Retrieved 29 Oct 2013.

[10] McDang, Chef (15 July 2011). "Chef McDang: The myth of 'royal' Thai cuisine". CNN. Archived from the original on 5 September 2012. Retrieved 29 October 2013.

[11] "Thai Food and Culture". Thai Recipes Today. 13 September 2013. Archived from the original on 13 November 2013. Retrieved 29 October 2013.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

ن ب و آشپزی‌ها
منطقه‌ای	آفریقایی شمال غرب فهرست آمریکایی شمال جنوب فهرست آسیایی آسیای میانه شبه‌قاره هند فهرست کارائیبی قفقازی اروپایی مرکزی شرقی فهرست جهانی آمریکای لاتین مدیترانه‌ای خاورمیانه شاماتی اقیانوسیه‌ای
ملی	آفریقای جنوبی آلبانیایی الجزایری آمریکایی کالیفرنیایی هاوایی آمریکایی نوین نیوانگلندی پورتوریکویی سول فود آرژانتینی آذربایجانی آنگولایی اتریشی ارمنی اسپانیایی اندلوسی آستوری بالئاری باسکی قناری کانتابری کاتالانی اکسترمادوری گالیسایی مانچگانی والنسیایی استرالیایی اسرائیلی اسلواکی اسلوونیایی اسواتینی افغانستانی هزارگی ایتالیایی ابروتزویی لومباردی ناپُلی رُمی ساردینیایی سیسیلی ونیزی ایرانی آذربایجانی بلوچی ترکمنی کُردی گیلکی لُری مازندرانی سیستانی ایرلندی بحرینی بنگلادشی سیلهتی باربادوسی بلاروسی بلژیکی بلیزی بنینی بوتانی بولیویایی بوسنی و هرزگوینی بوتسوانایی برزیلی بریتانیایی کورنی انگلستانی ایرلند شمالی اسکاتلندی ولزی برونئیایی بلغاری بورکینافاسویی برمه‌ای بروندیایی کامبوجی کامرونی کانادایی کبکی آفریقای مرکزی چادی شیلیایی چینی کانتونی اسلامی چین هنگ کنگی ماکائویی کلمبیایی کنگویی کروات کوبایی قبرسی چکی دانمارکی فارویی گرینلندی جیبوتیایی دومنیکایی دومنیکنی هلندی تیمور شرقی اکوادوری مصری اماراتی گینه استوایی اریتره‌ای استونیایی اتیوپیایی فیجیایی فیلیپینی فنلاندی فرانسوی اوکسیتانی گابونی گامبیایی گرجی آلمانی غنایی یونانی یونانی-مقدونی کرتی اپیروسی جزایر ایونی گواتمالایی گویانی گینه-بیسائویی گینه‌ای هائیتیایی هندوراسی مجارستانی ایسلندی هندی آروناچالی آسامی بیهاری گوایی گجراتی هیمچال پرادشی کشمیری جارکندی کارناتایی کرالایی مهاراشتایی مانیپوری مگالایایی میزویی ناگایی اودیسایی راجستانی سیکی تامیلی تلوگو اندونزایی آچه‌ای عربی-اندونزیایی بالی بانجاری باتاکی بتاویایی چینی-اندونزیایی هندی-اندونزیایی هندو جاوه‌ای مادوری ماکاساری میناهاسایی مینانگکابو پالمبانگی سوندانی عراقی کُردی جامائیکایی ژاپنی اردنی قزاقی کنیایی کره‌ای کره شمالی کوزوویی کویتی قرقیزی لائوسی لتونیایی لبنانی لسوتویی لیبریایی لیبیایی لیختن‌اشتاینی لیتوانیایی لوکزامبورگی مقدونی ماداگاسکاری مالاویایی مالزیایی مالزیایی-چینی اوراسیایی مالزیایی-هندی صباحی ساراواکی مالدیوی مالیایی مالتی موریتانیایی موریسی مکزیکی مولداویایی مونگاسکی مغولی مونته‌نگرویی مراکشی موزامبیکی ماکیبیایی نائورویی نپالی نیوزیلندی نیجری نیجریه‌ای نیوویایی نروژی عمانی پاکستانی سندی بلوچی فلسطینی پانامایی پرویی چینی لهستانی پرتغالی قطری رومانیایی روسی رواندایی سنت هلنی سنت لوسیایی سالوادوری سان مارینویی سائو تومه و پرنسیپی عربستانی سنگالی صربی سیشلی سیرالئونی سنگاپوری ساحل عاجی سریلانکایی سودانی سوئدی سوئیسی سوری کُردی آشوری سومالیایی تایوانی تاجیکی تانزانیایی زنگباری آشپزی تایلندی توگویی تونسی ترکمنی ترکیه‌ای کُردی ترینیداد و توباگویی اوگاندایی اوکراینی اوروگوئه‌ای ازبکی ونزوئلایی ویتنامی صحرای غربی یمنی زامبیایی زیمبابوه‌ای
قومی و مذهبی	آینو آمریکایی چینی انگلیسی-هندی عربی خلیجی آشوری بنگالی بربری بودایی کانادایی-چینی کاجویی چچنی مسیحی چرکسی تاتار کریمه کاتولیک گوا یونانی-آمریکایی هندو اینویتی اسلامی ایتالیایی-آمریکایی جینی یهودی آمریکایی اشکنازی بخارایی اتیوپیایی میزراهی سفاردی سوری کُردی کومی لیونی کرئول لوئیزیانا مالایی منونی موردووی بومیان آمریکا اوکیناوی پارسی پشتون هلندی پنسیلوانیا پاراناکا پنجابی سامی سیکی تاتاری تبتی اودمورتی یامالی یوپی
تاریخی	مصر باستان یونان باستان اسرائیل باستان روم باستان آزتک بیزانسی اروپایی نوین نخستین چین باستان هند باستان تاریخ غذای دریایی تاریخ گیاه‌خواری اینکا مایا قرون وسطی عثمانی دهقانی شوروی مستعمرات سیزده‌گانه
سبک‌ها	کلاسیک فست‌فود ادغامی هائوتی گوارش مولکولی یادداشت به یادداشت اخباری
فهرست‌ها	فهرست آشپزی‌ها فهرست غذاهای آماده
درگاه غذا درگاه نوشیدنی رده ویکی‌انبار کتاب آشپزی ویکی‌پروژه طرح کلی