آسام - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

آسام
অসম
ایالت
نشان رسمی آسام
مهر
ایالت آسام هند
ایالت آسام هند
مختصات: ۲۶°۰۸′شمالی ۹۱°۴۶′شرقی / ۲۶٫۱۴°شمالی ۹۱٫۷۷°شرقی / 26.14; 91.77
کشور هند
مرکزدیسپور
بزرگترین شهرگوواهاتی
تأسیس۱۵ اوت ۱۹۴۷
مساحت
 • کل۷۸٬۵۵۰ کیلومتر مربع (۳۰۳۳۰ مایل مربع)
جمعیت
 (۲۰۱۱)
 • کل۳۱٬۱۶۹٬۲۷۲
منطقه زمانییوتی‌سی ۰۵:۳۰+ (IST)
کد ایزو ۳۱۶۶IN-AS
وبگاه

آسام (به آسامی: অসম، تلفظ: اُسُم و اُخُم) یکی از ایالات کشور هند، واقع در تکهٔ شمال شرقی آن کشور، میان برمه و بنگلادش و در دامنه‌های هیمالیای شرقی است. مرکز آسام شهر دیسپور و بزرگ‌ترین شهر آن گوواهاتی است. ایالت آسام ۳۵ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر جمعیت دارد.[۱]

نیمی از مردم این ایالت به زبان آسامی سخن می‌گویند. زبان‌های آسامی و بودو زبان‌های رسمی آسام هستند. بنگالی در دره برک رسمی است.

آسام یکی از غنی‌ترین مناطق تنوع زیستی در جهان است و از مناطق گرمسیری با جنگل‌های بارانی تشکیل شده‌است.[۲]

جغرافیا[ویرایش]

وسعت آسام در حدود ۷۸٬۴۳۸ کیلومترمربع است.[۳] ۱۱. این ایالت از شمال با کشور بوتان و آروناچال پرادش، از شرق با آروناچال پرادش و ناگالند و مانیپور، از جنوب با میزورام و مگالایا و از غرب با بنگال غربی، تری‌پورا و بنگلادش هم‌مرز است.

بخش اعظم ایالت توسط دره پهناور برهماپوترا و شاخه‌های متعدد آن اشغال شده‌است که توسط تپه‌های شیب‌دار سبز احاطه شده‌است. آسام به دلیل تولید چای با کیفیت بالا شناخته شده‌است. استخراج نفت از سال ۱۸۶۷ ادامه داشته‌است و از نظر تاریخی پس از تایتسویل تگزاس، در ایالات متحده، دومین چاه نفت قدیمی در جهان است.

تاریخ[ویرایش]

بررسی‌های باستان‌شناسی نشان می‌دهد که اولین جوامع انسانی که در سرزمین آسام ظاهر شده‌اند مردم تیره‌پوست استرالی‌گون و زردپوستان بوده‌اند. باور بر این است زردپوستان که کیراتاس نامیده می‌شدند، از طریق پایتخت خود در پراجیوتیشپورا بر کل ایالت آسام حکومت می‌کردند. این پایتخت بعدها در صفحات تاریخ با نام کاماروپا ذکر شد.

آسام توسط دودمان‌های مختلفی چون پالا، کوچ، کاچاری و چوتیا اداره می‌شد و تا زمان آمدن مردم آهوم در قرن سیزدهم، جنگ دائمی بین شاهزادگان این خاندان‌ها برقرار بود.[۴]

در جریان قرن سیزدهم، آسام توسط دو سلسله کاماروپا و آهوم اداره می‌شد. تحت حکومت دودمان آهوم، آسام رونق گرفت. میان سده‌های ۱۳ و ۱۹ است که چندین جامعه قبیله‌ای از جمله کاچاری‌ها، چوتیاها و کوچ در صحنه سیاسی آسام اهمیت پیدا کردند.

قدرت و شکوفایی آهوم در دوران حکومت پادشاه رودرا سینگ (حکومت ۱۶۹۶–۱۷۱۴) به اوج رسید، قبل از اینکه پادشاهی توسط جنگجویان میانمار در اواخر قرن هجدهم اشغال شود.[۵] پس از سلسله آهوم، آسام تحت کنترل پادشاهی برمه قرار گرفت. حاکمان برمه تا سال ۱۸۰۰ به تسلط خود بر ایالت آسام ادامه دادند.

مانند تمام شمال شرقی هند، آسام تا سال ۱۸۲۷ که به هند بریتانیا ضمیمه شد، با بقیه شبه قاره یک واحد سیاسی تشکیل نمی‌داد. به دلیل پادشاهی هندو آهوم که از قرن سیزدهم در دره برهماپوترا وجود داشته‌است، این منطقه بخشی از حوزه تمدن هند محسوب می‌شود. در سال ۱۸۲۶، امپراتور بریتانیا مسئولیت ایالت را بر عهده گرفت و بدین ترتیب دوران استعمار آسام آغاز شد. با این حال، مانند سایر ایالت‌های هند، آسام نیز در جنبش‌های مختلف آزادی شرکت داشت و به همراه بقیه هندوستان، در سال ۱۹۴۷ در چارچوب کشور هند از بریتانیا مستقل شد. دوره‌های پس از استعمار آسام شاهد ظهور چندین ایالت جداگانه در منطقه اصلی آسام مانند ناگالند، میزورام، مگالایا و آروناچال پرادش بود.[۶]

به‌طور سنتی، نام آسام به تمام شمال شرقی هند اشاره می‌کرد، اما پس از استعمارزدایی (۱۹۴۷) بخش‌هایی از آسام، ایالت‌های همسایه جدیدی را که در بالا ذکر شد در دهه ۱۹۷۰ تشکیل دادند. ایالت جدید آسام، که پرجمعیت‌ترین ایالت در شمال شرقی هند است، مرکز خود را دیسپور (حومه بزرگ‌ترین شهر گواهاتی) قرار داد. شیلونگ، پایتخت شمال شرقی هند در دوران استعمار، در ایالت جدید مگالایا جای گرفت و مرکز آن ایالت شد.

در اواخر دهه ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ تقاضاهای فزاینده‌ای برای خودمختاری از سوی اقلیت‌های قومی مختلف، به ویژه بودوس‌های قبیله‌ای که خواهان بودولند خودمختار بودند، وجود داشت. این وضعیت با مهاجرت غیرقانونی با انگیزه اقتصادی از بنگلادش پیچیده‌تر شد، که باعث رشد نسبتاً سریع اقلیت مسلمان در آسام گشت. این دوره رشد جنبش‌های جدایی‌طلب مسلحانه مانند جبهه متحد آزادی آسوم (ULFA) و جبهه ملی دموکراتیک بودولند (NDFB) را به خود دید. این تحولات با خونریزی به صورت چند صد کشته در سال همراه بود اما در رسانه‌های بین‌المللی توجه نسبتاً کمی به آن شد. بیشترین خونریزی کشتار نلی علیه بنگالی‌ها در فوریه ۱۹۸۳ بود که در آن بیش از ۲۰۰۰ نفر در یک روز کشته شدند. این موضوع توجه رسانه‌های خارجی را به خود جلب کرد. دسترسی برای خارجی‌ها، از جمله گردشگران، به منطقه تا میانه‌های دهه ۱۹۹۰ به شدت محدود بود. در نوامبر ۱۹۹۰، دولت فدرال هند ارتش هند را به این منطقه اعزام کرد که باعث گزارش‌های نقض حقوق بشر شد. در سال ۲۰۰۷ با تشدید حضور نظامی در منطقه تنش‌های بین قومی نیز تشدید شد. در اوایل قرن بیست و یکم، قتل‌عام‌های بین قومی، به‌ویژه در نواحی کاربی آنگلونگ و دیما هاسائو، به‌عنوان مثال در جریان درگیری بین همار و دیماسا، ادامه یافت.

مردم[ویرایش]

در سرشماری سال ۲۰۱۱، ایالت آسام دارای ۳۱٬۱۶۹٬۲۷۲ نفر جمعیت بود که نسبت به ۲۶٬۶۳۸٬۴۰۷ در سال ۲۰۰۱ میلادی، ۱۶٫۹۳ درصد افزایش داشت. بین سال‌های ۱۹۰۱ و ۲۰۱۱، جمعیت آسام تقریباً ده برابر شد. در سال ۲۰۲۰، این ایالت حدود ۳۵٫۶ میلیون نفر جمعیت داشت.[۷]

سال ۱۹۰۱ ۱۹۱۱ ۱۹۲۱ ۱۹۳۱ ۱۹۴۱ ۱۹۵۱ ۱۹۶۱ ۱۹۷۱ ۱۹۸۱ ۱۹۹۱ ۲۰۰۱ ۲۰۱۱
جمعیت ۳٫۲۸۹٫۶۸۰ ۳٫۸۴۸٫۶۱۷ ۴٫۶۳۶٫۹۸۰ ۵٫۵۶۰٫۳۷۱ ۶٫۶۹۴٫۷۹۰ ۸٫۰۲۸٫۸۵۶ ۱۰٫۸۳۷٫۳۲۹ ۱۴٫۶۲۵٫۱۵۲ ۱۸٫۰۴۱٫۲۴۸ ۲۲٫۴۱۴٫۳۲۲ ۲۶٫۶۵۵٫۵۲۸ ۳۱٫۲۰۵٫۵۷۶

ایالت آسام از شهرنشینی پایینی برخوردار است. در سال ۲۰۱۱ میلادی، ۴٬۳۹۸٬۵۴۲ نفر در شهرها زندگی می‌کردند که ۱۴ درصد از کل جمعیت ایالت است. در سال ۲۰۱۱، گواهاتی با ۹۶۲۳۳۴ نفر جمعیت بزرگترین شهر در ایالت آسام بود و پس از آن سیلچار (۲۲۹۱۳۶ نفر)، دیبروگاره (۱۵۴۲۹۶ نفر)، جورات (۱۵۳۸۸۹ نفر)، ناگائون (۱۴۸٫۴۹۶) و تزپور (۱۰۲۵۰۵ نفر) قرار دارند.[۸] با این حال، در سال ۲۰۱۱ اکثریت قریب به اتفاق جمعیت آسام، در مجموع ۲۶٬۶۳۹٬۷۳۰ نفر، در روستاها زندگی می‌کردند.[۹]

در سال ۲۰۱۱، نرخ باسوادی ۷۳٫۲ درصد از کل جمعیت بالای ۱۰ سال بود. میزان باسوادی در میان مردان ۷۸٫۸ درصد بود، در حالی که ۶۷٫۳ درصد از زنان سواد خواندن و نوشتن داشتند. در سرشماری سال ۲۰۰۱، نرخ باسوادی همچنان ۶۳٫۳ درصد بود: ۷۱٫۳ درصد در میان مردان و ۵۴٫۶ درصد در میان زنان.

زبان‌ها[ویرایش]

زبان‌های آسامی (۴۶٫۸٪ از جمعیت) و بنگالی (۲۸٫۲٪) دارای بیشترین گویشوران زبان مادری در این ایالت در سال ۲۰۱۱ بودند. زبان‌های اقلیت کوچکتر به ترتیب بورو (۴٫۵٪)، هندی (۳٫۲٪)، سادری (۲٫۳٪)، میسینگ (۲٪) و نپالی (۱٫۹٪) بودند.

اقتصاد[ویرایش]

بیش از نیمی از چای تولیدشده در هند در ۸۰۰ کارخانه چای‌سازی در آسام تولید می‌شود.[۱۰]

دین[ویرایش]

آسام سنت ژرفی از بوداگرایی دارد. نام این ایالت از پادشاهی آهوم گرفته شده‌است. آثار مکتوب به زبان آسامی بیشتر سرودها و نوشته‌های دینی است، بورانجیهای آهومها نیز از سده ۱۸ میلادی، به این زبان نوشته می‌شد.

بر اساس سرشماری هند در سال ۲۰۱۱، هندوها مانند بقیه مناطق هند بزرگترین گروه مذهبی در ایالت آسام بودند. هندوئیسم دین ۶۱٫۴۷ درصد از جمعیت آسام و مذهب اکثریت در ۱۸ شهرستان از ۲۷ شهرستان ایالت آسام است.[۱۱]

نگارخانه[ویرایش]

پانویس[ویرایش]

  1. ↑ The population development of the State of Assam by census years. Gearchiveerd op 9 januari 2022.
  2. ↑ Borthakur, Ahir Bhairab (15 January 2002), "Call of the wild", Down to Earth, archived from the original on 28 September 2007
  3. ↑ بریتانیکا، ۲/۲۰۷؛ راج، ۷-
  4. ↑ Assam - History. (2022). Encyclopedia Britannica. Retrieved 13 May 2022, from https://www.britannica.com/place/Assam/History
  5. ↑ Assam - History. (2022). Encyclopedia Britannica
  6. ↑ https://www.mapsofindia.com/assam/history.html
  7. ↑ The population development of the State of Assam by census years. Gearchiveerd op 9 januari 2022.
  8. ↑ The population development of all urban agglomerations and single cities in Assam with more than 20,000 inhabitants by census years. Gearchiveerd op 9 januari 2022.
  9. ↑ The population development in Assam as well as related information and services. Gearchiveerd op 8 mei 2021.
  10. ↑ کارگران هندی، صاحب کارخانه چای‌سازی را در آتش سوزاندند، بی‌بی‌سی فارسی
  11. ↑ Assam Religion Census 2011. Gearchiveerd op 27 december 2021.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=آسام&oldid=39212721»