حمله روسیه به اوکراین - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

حمله روسیه به اوکراین
بخشی از جنگ روسیه و اوکراین

نقشه وضعیت نظامی در سال ۲۰۲۴
       تحت کنترل اوکراین
       اشغال شده توسط روسیه و نیروهای حامی روسیه
همچنین ببینید: نقشه جزئی از جنگ روسیه-اوکراین
تاریخ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ (۲۰۲۲-02-۲۴) – اکنون
موقعیت
وضعیت

در جریان

طرف‌های درگیر

پشتیبانی شده توسط:

فرماندهان و رهبران
قوا
  •  روسیه:
  • ۹۰۰٬۰۰۰ (نیروهای مسلح)
  • ۵۵۴٬۰۰۰ (شبه‌نظامی)
  • ۲٬۰۰۰٬۰۰۰ (ذخیره)[۲۲]
  • همراه با ۱۷۵٬۰۰۰ سرباز[۲۳] تا ۱۹۰۰۰۰[۲۴]نفر در مرز اوکراین
  • دونتسک:
  • ۲۰٬۰۰۰[۲۲]
  • لوهانسک:
  • ۱۴٬۰۰۰[۲۲]
  •  اوکراین:
  • ۲۰۹٬۰۰۰ (نیروهای مسلح)
  • ۱۰۲٬۰۰۰ (شبه‌نظامی)
  • ۹۰۰٬۰۰۰ (ذخیره)[۲۲]
  • ۱۶٬۰۰۰ (نیروی داوطلب خارجی)
تلفات و خسارات
برآورد بی‌بی‌سی روسیه (۲۴ فوریه ۲۰۲۲ – ۱۹ اکتبر ۲۰۲۳):
بیش از ۸۸٬۸۰۰ کشته[۲۵][۲۶]
برآورد آمریکا (۲۴ فوریه ۲۰۲۲ – ۱۸ اوت ۲۰۲۳):
۱۲۰٬۰۰۰ کشته و ۱۷۰٬۰۰۰ تا ۱۸۰٬۰۰۰ زخمی[۲۷]
برآورد سازمان سیا (۲۴ فوریه ۲۰۲۲ – ۲۰ فوریه ۲۰۲۴):
۳۱۵٬۰۰۰ کشته[۲۸]
برآورد وزارت دفاع اکراین (۲۴ فوریه ۲۰۲۲ – ۳ مارس ۲۰۲۴):
۴۱۶٬۸۰۰ کشته[۲۹]
برآورد آمریکا (۲۴ فوریه ۲۰۲۲ – ۱۸ اوت ۲۰۲۳):
۷۰٬۰۰۰ کشته و ۱۰۰٬۰۰۰ تا ۱۲۰٬۰۰۰ زخمی[۳۰]

تلفات غیرنظامی: ۱۰٬۷۴۹ کشته (برآورد دولت اوکراین، ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ – ۱ اوت ۲۰۲۳)
دیگر موارد:
تا سال ۲۰۲۲ بیش از یک میلیون غیرنظامی، شامل پناهنده و اکراینی مهاجرت اجباری داخلی کردند.[۳۱]
۸ میلیون اکراینی تا ۳۱ ژانویه ۲۰۲۳ آواره شدند.[۳۲]
۵۱ میلیارد دلار خسارت زیست‌محیطی تا سال ۲۰۲۳ به اکراین وارد شد.[۳۳]

حمله روسیه به اوکراین به تهاجم گستردهٔ روسیه به همسایهٔ غربی خود اوکراین، از تاریخ ۵ اسفند ۱۴۰۰ (۲۴ فوریهٔ ۲۰۲۲) اشاره دارد که نشان‌دهندهٔ تشدیدی چشمگیر بحران روسیه و اوکراین بود که از سال ۲۰۱۴ آغاز شده بود. این تهاجم بزرگ‌ترین حملهٔ نظامی متعارف به خاک اروپا از زمان جنگ جهانی دوم است.[۳۴][۳۵] پیش از این تهاجم، روند نفوذ نظامی روسیه در اوکراین، از اوایل سال ۲۰۲۱ آغاز شده بود و طی آن ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه از گسترش ناتو از سال ۱۹۹۷ به‌عنوان تهدیدی برای امنیت کشورش انتقاد کرد و خواستار ممنوعیت قانونی پیوستن به ائتلاف نظامی برای اوکراین شد. او همچنین نظریهٔ بازپیوندخواهی (بازپس‌گیری سرزمین‌های شوروی سابق) را مطرح کرد. علی‌رغم افزایش نیروها، مقامات روسیه از اواسط نوامبر ۲۰۲۱ تا ۲۰ فوریه ۲۰۲۲ مکرراً طرح روسیه برای حمله به اوکراین را رد کردند.

در ۲۱ فوریه ۲۰۲۲، روسیه به‌طور رسمی جمهوری خلق دونتسک و جمهوری خلق لوهانسک، دو کشور خودخوانده در منطقه دونباس در شرق اوکراین را به‌رسمیت شناخت و نیروهای خود را به این مناطق اعزام کرد. روز بعد، شورای فدراسیون روسیه به‌اتفاق آرا به پوتین مجوز استفاده از نیروی نظامی در خارج از مرزهای روسیه را صادر کرد. حدود ساعت ۰۵:۰۰ صبح (به‌وقت اروپای شرقی) در ۲۴ فوریه، پوتین از آغاز یک عملیات نظامی ویژه در شرق اوکراین خبر داد. دقایقی بعد، شلیک موشک به مناطقی در سراسر اوکراین، از جمله پایتخت، کی‌یف شروع شد. سرویس مرزی اوکراین اعلام کرد پست‌های مرزی این کشور با روسیه و بلاروس مورد حمله قرار گرفتند. دو ساعت بعد، نیروی زمینی روسیه وارد اوکراین شد. پاسخ ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین به این حمله، اعلام حکومت نظامی، قطع روابط دیپلماتیک با روسیه و دستور بسیج عمومی بود. عملیات نظامی روسیه از شرق اوکراین، جنوب بلاروس (متحد روسیه) و شبه‌جزیرهٔ کریمه انجام گرفت. پس از این تهاجم بسیاری از مردم اوکراین به سمت مرزهای همسایگان غربی اوکراین به‌ویژه لهستان گریختند. رئیس‌جمهور اوکراین از مردان ۱۸ تا ۶۰ سال خواست برای کشورشان با روسیه بجنگند.

این تهاجم با محکومیت گسترده بین‌المللی، از جمله تحریم‌های جدید علیه روسیه، که باعث بحران مالی در روسیه شده‌است، رو به رو شد.[۳۶] تا سال ۲۰۲۲، بیش از ۲ میلیون اوکراینی از خانه‌های خود گریخته و به کشورهای دیگر پناهنده شده‌اند که این امر تبدیل به بحران پناهجویان اوکراینی شده‌است.[۳۷] اعتراضات در روسیه با دستگیری‌های دسته جمعی مواجه شد و دولت روسیه به‌طور قابل توجهی سرکوب رسانه‌های مستقل را افزایش داد.[۳۸][۳۹] بسیاری از شرکت‌ها روسیه و بلاروس را تحریم کردند. کشورهای مختلف کمک‌های بشردوستانه و نظامی به اوکراین ارسال کردند. پوتین با استناد به تحریم‌های جدید و «بیانیه‌های تهاجمی»، نیروهای هسته‌ای روسیه را در حالت آماده باش قرار داد و با افزایش ترس از جنگ هسته‌ای، تنش‌ها را بین غرب و روسیه افزایش داد.[۴۰]

پیش‌زمینه

پس از انحلال اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱، اوکراین و روسیه همچنان روابط نزدیک خود را حفظ کردند. در سال ۱۹۹۴، اوکراین موافقت کرد که زرادخانه هسته‌ای خود را کنار بگذارد و تفاهم‌نامه بوداپست در مورد تضمین‌های امنیتی را، مشروط بر اینکه روسیه، بریتانیا و ایالات متحده در برابر تهدید یا استفاده از زور علیه تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی اوکراین تضمین کنند که از این کشور دفاع خواهند کرد، امضا کرد. پنج سال بعد، روسیه به‌عنوان یکی از امضاکنندگان منشور امنیت اروپا، در آن «حق ذاتی هر یک از کشورهای شرکت کننده برای آزادی انتخاب یا مناسبات امنیتی خود، از جمله توافق‌ها و تعهدها»، را دوباره تأیید کرد.[۴۱]

اوکراین علیرغم اینکه از سال ۱۹۹۱ به‌عنوان یک کشور مستقل به‌رسمیت شناخته شده بود، به‌عنوان یک جمهوری تشکیل‌دهنده اتحاد جماهیر شوروی سابق، توسط رهبری روسیه به‌عنوان بخشی از حوزه نفوذ آن تلقی می‌شد. در سال ۲۰۰۸، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، علیه پیوستن احتمالی اوکراین به سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) سخنرانی کرد.[۴۲][۴۳] در سال ۲۰۰۹، یولیان چیفو، تحلیلگر رومانیایی و همکارانش اظهار داشتند که روسیه نسخه به‌روز شده دکترین برژنف را در رابطه با اوکراین دنبال می‌کند، که بر پایه آن حاکمیت اوکراین نمی‌تواند بزرگتر از حاکمیت کشورهای عضو پیمان ورشو پیش از فروپاشی حوزه نفوذ شوروی در اواخر دهه ۱۹۸۰ و اوایل دهه ۱۹۹۰ باشد. این دیدگاه بر این فرض بنا شده‌است که اقدامات روسیه برای آرام کردن غرب در اوایل دهه ۱۹۹۰ باید با واکنش متقابل غرب، بدون گسترش ناتو در امتداد مرز روسیه همراه می‌شد.[۴۴]

پس از هفته‌ها اعتراض در غالب جنبش یورومیدان (انقلاب نارنجی اوکراین) (۲۰۱۳–۲۰۱۴)، ویکتور یانوکوویچ، رئیس‌جمهور هوادار روسیه و رهبران مخالف پارلمانی اوکراین در ۲۱ فوریه ۲۰۱۴ توافقنامه‌ای را امضا کردند که خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام بود. روز بعد، یانوکوویچ پیش از رای‌گیری استیضاح از کی‌یف گریخت که باعث سلب اختیارات او به‌عنوان رئیس‌جمهور شد.[۴۵][۴۶][۴۷] رهبران مناطق شرقی روس‌زبان اوکراین همچنان وفاداری خود را به یانوکوویچ اعلام کردند،[۴۸] که باعث رخ دادن ناآرامی‌هایی از طرف هواداران روسیه در سال ۲۰۱۴ در اوکراین شد.[۴۹] این ناآرامی‌ها با الحاق کریمه به روسیه در مارس ۲۰۱۴ و جنگ در دونباس، که در آوریل ۲۰۱۴ با ایجاد جمهوری خلق دونتسک و لوهانسک توسط روسیه آغاز شد، دنبال شد.[۵۰][۵۱]

در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۰، رئیس‌جمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی، استراتژی جدید امنیت ملی اوکراین را «که گسترش مشارکت متمایز با ناتو را با هدف عضویت در ناتو فراهم می‌کند»، تصویب کرد[۵۲][۵۳][۵۴] در ۲۴ مارس ۲۰۲۱، زلنسکی فرمان شماره ۱۱۷/۲۰۲۱ را امضا کرد که "استراتژی خلع اشغال و ادغام مجدد سرزمین‌های موقتاً اشغال شده جمهوری خودمختار کریمه و شهر سواستوپل " را تصویب کرد.[۵۵]

در ژوئیه ۲۰۲۱، پوتین مقاله‌ای با عنوان «وحدت تاریخی روس‌ها و اوکراینی‌ها» منتشر کرد که در آن دوباره دیدگاه خود را مبنی‌بر اینکه روس‌ها و اوکراینی‌ها «یک ملت» هستند، تکرار کرد.[۵۶] تیموتی اسنایدر، تاریخ‌شناس آمریکایی، عقاید پوتین را امپریالیسم توصیف کرد.[۵۷] ادوارد لوکاس روزنامه‌نگار بریتانیایی آن را بازبینی تاریخی توصیف کرد.[۵۸] ناظران دیگر خاطرنشان کرده‌اند که رئیس‌جمهور روسیه دیدگاهی تحریف شده از اوکراین نوین و تاریخ آن دارد.[۵۹][۶۰][۶۱]

روسیه گفته‌است که پیوستن احتمالی اوکراین به ناتو و به‌طور کلی گسترش ناتو امنیت ملی این کشور را تهدید می‌کند.[۶۲][۶۳][۶۴] در مقابل، اوکراین و سایر کشورهای اروپایی همسایه، روسیهٔ پوتین را به تلاش برای احیای امپراتوری روسیه/اتحاد جماهیر شوروی و به‌دنبال آن سیاست‌های نظامی تهاجمی متهم کرده‌اند.[۶۵][۶۶][۶۷][۶۸][۶۹]

پیش‌درآمد تهاجم

درگیری با گردآوری نیروهای نظامی در مقدار زیاد، ابتدا از مارس تا آوریل ۲۰۲۱ و سپس از اکتبر ۲۰۲۱ تا فوریه ۲۰۲۲ آغاز شد. در طول دومین گردآوری نظامی، روسیه خواسته‌هایی را به ایالات متحده و ناتو ارائه کرد که از جمله آن دو پیش‌نویس بود که شامل درخواست‌هایی برای آنچه از آن به عنوان «ضمانت‌های امنیتی» یاد می‌شود، از جمله قانونی الزام‌آور مبنی بر عدم پیوستن اوکراین به ناتو و همچنین کاهش نیروهای ناتو و سخت‌افزار جنگی مستقر در اروپای شرقی بود.[۷۰] روسیه تهدید کرد که اگر ناتو به «رویکرد تهاجمی» ادامه دهد، پاسخ نظامی نامشخصی دریافت خواهد داد.[۷۱]

اتهام‌های وارده از طرف روسیه

اتهام به نسل‌کشی

در ۹ دسامبر ۲۰۲۱، ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه، از تبعیض علیه روس‌زبانان بیرون از روسیه صحبت کرد و گفت: «باید بگویم که روسوفوبیا نخستین گام به سوی نسل‌کشی است. من و شما می‌دانیم در دنباس چه روی می‌دهد. بی‌گمان بسیار شبیه نسل‌کشی است.»[۷۲][۷۳] روسیه همچنین قانون زبان اوکراینی را محکوم کرد.[۷۴][۷۵][۷۶] در ۱۵ فوریه ۲۰۲۲، پوتین به مطبوعات گفت: «آنچه در دونباس می‌گذرد دقیقاً نسل‌کشی است.»[۷۷] خبرگزاری‌ها خاطرنشان کردند که علی‌رغم اتهام پوتین به نسل‌کشی علیه بومیان روس‌زبان، رئیس‌جمهور اوکراین ولودیمیر زلنسکی، خود را روس‌زبان بومی می‌داند.[۷۸]

زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین تاریخ تقریبی تهاجم روسیه در۱۶ فوریه را اعلام نمود که «روز اتحاد» می‌خوانیم. اوکراینی‌ها را ترغیب می‌کنم تا «پرچم‌های ملی خود را با نوارهای آبی و زرد به اهتزاز درآورند و بدین‌صورت اتحاد خود را به تمام جهان نشان دهند» و همچنین سرود ملی اوکراین را در ساعت ۱۰ صبح به وقت اروپا (UTC+۲) در مکان‌های عمومی بخوانند.[۷۹][۸۰]

چندین سازمان جهانی، از جمله کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل، مأموران نظارتی ویژه سازمان امنیت و همکاری اروپا در اوکراین و شورای اروپا، هیچ مدرکی برای پشتیبانی از ادعاهای روسیه پیدا نکردند.[۸۱][۸۲][۸۳][۸۴] اتهام نسل‌کشی توسط کمیسیون اروپا به عنوان اطلاعات نادرست روسیه رد شده‌است.[۸۵]

سفارت ایالات متحده در اوکراین ادعای نسل‌کشی روسیه را «دروغی قابل سرزنش» توصیف کرد،[۸۶] و ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده گفت که مسکو چنین ادعاهایی را به عنوان بهانه‌ای برای حمله به اوکراین مطرح می‌کند.[۷۷]

ادعای درگیری

درگیری‌ها در دونباس در ۱۷ فوریه ۲۰۲۲ به‌شدت افزایش یافت. درحالی‌که تعداد روزانه حملات در شش هفته اول سال ۲۰۲۲ بین دو تا پنج‌بار بود،[۸۷] ارتش اوکراین ۶۰ حمله را در ۱۷ فوریه گزارش کرد. رسانه‌های دولتی روسیه نیز در همان روز بیش از ۲۰ حمله توپخانه‌ای به پایگاه‌های جدایی‌طلبان را گزارش کردند.[۸۷] به‌عنوان مثال، دولت اوکراین جدایی‌طلبان روسی را متهم کرد که با استفاده از توپخانه، مهدکودکی در استانیتسیا لوهانسکا را گلوله‌باران کردند و سه غیرنظامی را مجروح کردند. جمهوری خلق لوهانسک اعلام کرد که نیروهایش توسط دولت اوکراین با خمپاره، نارنجک‌انداز و شلیک مسلسل مورد حمله قرار گرفته‌اند.[۸۸][۸۹]

روز بعد، جمهوری خلق دونتسک و جمهوری خلق لوهانسک دستور تخلیه اجباری غیرنظامیان از پایتخت‌های خود را صادر کردند، اگرچه اشاره گفته شده که تخلیه کامل ماه‌ها طول می‌کشد.[۹۰][۹۱][۹۲][۹۳] رسانه‌های اوکراینی از افزایش شدید تیرباران توپخانه‌ای شبه‌نظامیان تحت رهبری روسیه در دونباس به‌عنوان تلاشی برای تحریک ارتش اوکراین نام بردند.[۹۴][۹۵]

در ۲۱ فوریه، سرویس امنیت فدرال روسیه (FSB) اعلام کرد که گلوله‌باران اوکراین یک تأسیسات مرزی FSB را در ۱۵۰ متری مرز روسیه و اوکراین در استان روستوف نابود کرده‌است.[۹۶] همچنین سرویس مطبوعاتی منطقه نظامی جنوبی اعلام کرد که نیروهای روسی صبح آن روز یک گروه ۵ نفره از خرابکاران را در نزدیکی روستای میتیکایسکایا در استان روستوف، که با دو خودروی جنگی پیاده‌نظام از اوکراین به مرز نفوذ کرده بودند، منهدم کردند.[۹۷] اوکراین دست داشتن در هر دو حادثه را رد کرد و آنها را یک پرچم دروغین خواند.[۹۸][۹۹] علاوه بر این، دو سرباز اوکراینی و یک غیرنظامی در اثر گلوله‌باران در روستای زیتسیف در ۳۰ کیلومتر (۱۹ مایل) شمال دونتسک کشته شدند.[۱۰۰]

در ۲۱ فوریه، نیروگاه حرارتی لوهانسک در جمهوری خودخوانده لوهانسک از سوی نیروهای ناشناس گلوله‌باران شد.[۱۰۱] اوکراین‌نیوز اعلام کرد که در نتیجه این پیشامد نیروگاه مجبور به تعطیلی شد.[۱۰۲]

دست‌اندازی در دونباس

۲۱ فوریه

در ۲۱ فوریه ۲۰۲۲، پس از به‌رسمیت شناختن جمهوری‌های دونتسک و لوهانسک از طرف روسیه، رئیس‌جمهور پوتین دستور داد نیروهای روسیه به دونباس گسیل شوند. روسیه این حرکت را «مأموریت حفظ صلح» نامید.[۱۰۳][۱۰۴] ارتش روسیه اعلام کرد که ۵ خرابکار اوکراینی را که از مرز دو کشور رد شده‌اند کشته‌است، اما کی‌یف این ادعا را رد کرد.[۱۰۵] در اواخر همان روز، چندین رسانه مستقل تأیید کردند که نیروهای روسی درحال ورود به دونباس هستند.[۱۰۶][۱۰۷][۱۰۸][۱۰۹]

۲۲ فوریه

در ۲۲ فوریه ۲۰۲۲، جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا گفت که «تهاجم روسیه به اوکراین» آغاز شده‌است. ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو و جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا، گفتند که «تهاجم بزرگ‌تری» صورت گرفته‌است. دیمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین گفت: «چیزی به‌نام تهاجم جزئی، متوسط یا بزرگ وجود ندارد. تهاجم، تهاجم است.» جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، اظهار داشت که «نیروهای روسیه به خاک اوکراین وارد شده‌اند» که «یک تهاجم تمام‌عیار نبود.»[۱۱۰]

در همان روز، شورای فدراسیون روسیه به‌اتفاق آرا به پوتین اجازه استفاده از نیروی نظامی در خارج از روسیه را داد. رئیس‌جمهور اوکراین، ولادیمیر زلنسکی نیز دستور سربازگیری از نیروهای ذخیرهٔ اوکراین را صادر کرده و بسیج عمومی اعلام کرد.[۱۱۱]

در ۲۳ فوریه، اوکراین وضعیت فوق‌العاده سراسری (به‌استثنای سرزمین‌های اشغالی در دونباس) اعلام کرد که از نیمه‌شب اجرایی شد.[۱۱۲][۱۱۳] در همان روز روسیه شروع به تخلیه سفارت خود در کی‌یف کرد و همچنین پرچمش را از بالای ساختمان پایین آورد.[۱۱۴] تارنماهای پارلمان و دولت اوکراین به همراه وب‌سایت‌های بانکی، مورد حمله DDoS قرار گرفتند.[۱۱۵]

در ساعات نخستین ۲۴ فوریه، زلنسکی یک سخنرانی تلویزیونی احساسی انجام داد که در آن شهروندان روسیه را به‌زبان روسی خطاب قرار داده و از آن‌ها خواست تا از جنگ جلوگیری کنند.[۱۱۶][۱۱۷]

شورای امنیت سازمان ملل

مداخلهٔ ۲۱ فوریه در دونباس توسط روسیه به‌طور گسترده توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد محکوم شد و هیچ پشتیبانی دریافت نکرد.[۱۱۸] مارتین کیمانی سفیر کنیا، حرکت پوتین را با استعمار مقایسه کرد.[۱۱۹]

نشست دیگری در شورای امنیت سازمان ملل متحد در ۲۳ و ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ تشکیل شد. روسیه در جریان نشست اضطراری شورای امنیت سازمان ملل با هدف خنثی کردن بحران، یورش به اوکراین را آغاز کرد. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد گفت: «به صلح فرصت بدهید».[۱۲۰] روسیه درحالی‌که ریاست شورای امنیت سازمان ملل را در فوریهٔ ۲۰۲۲ برعهده داشت، به اوکراین حمله کرد و به‌عنوان یکی از پنج عضو دائمی، دارای حق وتو نیز هست.[۱۲۰][۱۲۱]

یورش و مقاومت

نقشه پویای مناطق تحت کنترل طرف‌ها از ۲۴ فوریه تا ۷ آوریل ۲۰۲۲

۲۴ فوریه

کمی پیش از ساعت ۰۵:۰۰ به وقت اوکراین (UTC+۲) (۰۶:۰۰ به وقت مسکو، UTC+۳) در ۲۴ فوریه، پوتین اعلام کرد که تصمیم به آغاز عملیات نظامی در شرق اوکراین گرفته‌است.[۱۲۲] پوتین در سخنرانی خود گفت هیچ برنامه‌ای برای اشغال سرزمین اوکراین وجود ندارد و مدعی شد که از حق مردم اوکراین برای تعیین سرنوشت پشتیبانی می‌کند.[۱۲۳] پوتین همچنین گفت که روسیه به دنبال «جنگ‌زدایی و نازی‌زدایی» از اوکراین است و از سربازان اوکراینی خواست سلاح‌های خود را زمین بگذارند.[۱۲۴][۱۲۵]

چند دقیقه پس از اعلام پوتین، انفجارهایی در کی‌یف، خارکف، اودسا و دونباس گزارش شد.[۱۲۶] مقامات اوکراینی گفتند که روسیه نیروهای خود را در اودسا و ماریوپول فرود آورده و موشک‌های کروز و بالستیک خود را به فرودگاه‌ها، پایگاه‌ها و انبارهای نظامی در کی‌یف، خارکف و دنیپرو شلیک کرده‌است.[۱۲۷][۱۲۸][۱۲۹] کمی بعدتر ارتش اوکراین اطلاعات مربوط به فرود ارتش روسیه در اودسا را تکذیب کرد.[۱۳۰] خودروهای نظامی روسیه از طریق سنکیوکا که نقطهٔ مرزی اوکراین، بلاروس و روسیه است در حدود ساعت ۶:۴۸ صبح به‌وقت محلی وارد اوکراین شدند.[۱۳۱]

به گفتهٔ وزیر کشور اوکراین، آنتون هراشچنکو، درست پس از ساعت ۰۶:۳۰ صبح، نیروهای روسی از طریق مناطق نزدیک شهر خارکف[۱۳۲] حمله را آغاز کردند و پهلوگیری‌های آبی خاکی نیروهای روسیه در اندازه‌های بزرگ در شهرهای ماریوپول و اودسا گزارش شد. هراچنکو پهلوگیری در نزدیکی اودسا را تأیید کرد.[۱۳۳][۱۳۴][۱۳۵] در ساعت ۰۷:۴۰، بی‌بی‌سی به‌نقل از منابع دیگر اعلام کرد که نیروها از سمت بلاروس نیز وارد اوکراین می‌شوند.[۱۳۶] نیروهای مرزی اوکراین یورش‌هایی را به پایگاه‌هایی در لوهانسک، سومی، خارکف، چرنیهف و ژیتومیر و همچنین از کریمه گزارش کردند.[۱۳۷]

پس از یک ساعت خارج از دسترس بودن، تارنمای وزارت دفاع اوکراین بارگذاری مجدد شد. این وزارت‌خانه مدعی شد که پنج هواپیما و یک هلیکوپتر روسی را در لوهانسک سرنگون کرده‌است.[۱۳۸]

کمی پیش از ساعت ۰۷:۰۰ به‌وقت محلی، رئیس‌جمهور اوکراین، ولادیمیر زلنسکی اعلام کرد که حکومت نظامی در اوکراین برقرار شده‌است.[۱۳۹] با توجه به درخواست وزارت دفاع روسیه از واحدهای کنترل ترافیک پرواز اوکراین برای توقف پروازها، محدودیت‌هایی برای تردد هوایی غیرنظامی در حریم هوایی شرق اوکراین اعمال شد و آژانس ایمنی هوانوردی اروپا، کل منطقه را منطقهٔ درگیری فعال اعلام کرد.[۱۴۰] نیروهای روسی از شمال بلاروس (به سمت کیف)، همچنین از شمال شرق روسیه (به سمت خارکف)؛ از شرق در DPR و LPR. و از جنوب در کریمه، وارد اوکراین شدند.[۱۴۱]

تجهیزات و وسایل نقلیه روسی با علامت نظامی Z سفید (حروف غیر سیریلیک) مشخص شده بودند، تا تصور شود اقدامی است برای جلوگیری از تداخل آتش دوستانه.[۱۴۲]

۲۵ فوریه

حدود ساعت ۰۴:۰۰ به وقت محلی، شهر کی‌یف با دو انفجار ناشی از موشک‌های کروز و بالستیک لرزید.[۱۴۳] دولت اوکراین گفت که یک هواپیمای دشمن را بر فراز کی‌یف سرنگون کرده‌است که سپس به یک ساختمان مسکونی برخورد کرده و آن را به آتش کشیده‌است. بعداً معلوم شد که این هواپیما یک سوخو-۲۷ اوکراینی بود.[۱۴۴]

تحلیل‌گران نظامی مستقل، خاطرنشان کردند که به‌نظر می‌رسد نیروهای روسیه در شمال اوکراین، به‌شدت با نیروهای مسلح اوکراین درگیر شده‌اند. واحدهای روسی در تلاش بودند تا کی‌یف را محاصره کنند و به سمت خارکف پیشروی کنند، اما در درگیری‌های شدیدی گرفتار شدند و تصاویر رسانه‌های اجتماعی نشان می‌داد که برخی از ستون‌های زرهی روسیه در کمین گیر افتاده‌اند. در مقابل، عملیات روسیه در شرق و جنوب مؤثرتر بود. بهترین واحدهای آموزش‌دیده و مجهز روسی در خارج از دونباس در جنوب شرقی مستقر بودند. در همین حال، نیروهای نظامی روسیه که از کریمه پیشروی می‌کردند به دو ستون تقسیم شدند و تحلیل‌گران احتمال می‌دهند که آن‌ها سعی داشته‌اند مدافعان اوکراینی را در دونباس محاصره کرده و به‌دام بیاندازند.

در صبح روز ۲۵ فوریه، زلنسکی روسیه را به هدف قرار دادن اماکن غیرنظامی متهم کرد. نماینده وزارت کشور اوکراین وادیم دنیسنکو گفت که ۳۳ سایت غیرنظامی در ۲۴ ساعت گذشته، مورد هدف قرار گرفته‌است.

وزارت دفاع اوکراین اعلام کرد که نیروهای روسی وارد منطقه اوبولون در کی‌یف شده‌اند و تقریباً ۹ کیلومتر (۵٫۶ مایل) از ساختمان ورخوونا رادا فاصله دارند.[۱۴۵] برخی از نیروهای روسی وارد شمال کی‌یف شده بودند، اما فراتر از آن پیشروی نکرده بودند. نیروهای اسپتسناز روسیه به قصد «شکار» مقامات دولتی اوکراین، به شهر نفوذ کردند. از یک تانک روسی از یک ستون نظامی در حال لِه کردن یک خودروی غیرنظامی در شمال کی‌یف، فیلمبرداری شد که آن خودرو، از جاده منحرف و درهم کوبیده شد. رانندهٔ خودرو که مردی مسن بود جان سالم به در برد و مردم محلی به او کمک کردند.[۱۴۶][۱۴۷]

مقامات اوکراینی گزارش دادند که یک افزایش تشعشعات، بیش از سطوح کنترل، در نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل پس از اشغال منطقه توسط نیروهای روسی مشاهده شده‌است و گفته شد که این موضوع، به‌دلیل حرکت خودروهای نظامی سنگین است که گرد و غبار رادیواکتیو را به هوا بلند می‌کنند. روسیه ادعا کرد که از این نیروگاه، در برابر گروه‌های ملی‌گرا و تروریستی دفاع می‌کند و کارکنان، سطوح تشعشعات را در محل زیر نظر دارند.[۱۴۸]

شهردار هورلیفکا در جمهوری خلق دونتسک که مورد حمایت روسیه است، گزارش داد که مهمات شلیک، شده توسط ارتش اوکراین، به ساختمان یک مدرسه اصابت کرده و دو معلم کشته شدند.[۱۴۹]

با نزدیک شدن نیروهای روسی به کی‌یف، زلنسکی از ساکنان خواست که برای خنثی کردن حملات دشمن، کوکتل مولوتف آماده کنند. پوتین نیز از ارتش اوکراین خواست تا دولت را سرنگون کند. اوکراین ۱۸٬۰۰۰ اسلحه را بین ساکنان کی‌یف که تمایل خود را برای جنگیدن اعلام کرده‌اند توزیع کرد و نیروهای دفاع سرزمینی، جزء ذخیره ارتش اوکراین، را برای دفاع از کی‌یف مستقر کردند. وزارت دفاع همچنین اعلام کرد که همهٔ غیرنظامیان اوکراینی بدون در نظر گرفتن سنشان، واجد شرایط داوطلب شدن برای خدمت سربازی هستند.[۱۵۰][۱۵۱]

عصر ۲۵ فوریه، پنتاگون اعلام کرد که روسیه برتری هوایی بر حریم هوایی اوکراین را به‌دست نیاورده است. تحلیل‌گران آمریکایی پیش‌بینی کرده بودند که این امر، به سرعت پس از آغاز درگیری‌ها رخ خواهد داد. قابلیت‌های دفاع هوایی اوکراین در اثر حملات روسیه کاهش یافته بود، اما همچنان دارای قابلیت عملیاتی بود. هواپیماهای نظامی هر دو کشور به پرواز بر فراز اوکراین ادامه دادند. پنتاگون همچنین گفت که نیروهای روسی، به آن سرعتی که اطلاعات ایالات متحده یا مسکو معتقد بودند پیشروی نمی‌کنند. روسیه هیچ مرکز جمعیتی را تصرف نکرده‌است و فرماندهی و کنترل اوکراین، هنوز دست‌نخورده‌است. پنتاگون هشدار داد که تا این روز، روسیه تنها ۳۰ درصد از ۱۵۰٬۰۰۰ تا ۱۹۰٬۰۰۰ سربازی را که در مرز جمع کرده بود، به اوکراین اعزام کرده‌است.[۱۵۲]

گزارش‌هایی مبنی بر حمله موشکی اوکراین به پایگاه هوایی میلروف در روسیه منتشر شد تا از استفاده از این پایگاه برای پشتیبانی هوایی از نیروهای روسی در اوکراین جلوگیری شود.

در همان روز، رئیس‌جمهور پوتین به شی جین پینگ، اظهار داشت که «روسیه مایل به انجام مذاکرات در سطح بالا با اوکراین است».[۱۵۳]

۲۶ فوریه

در ساعت ۰۰:۰۰ (UTC)، درگیری شدید در جنوب کی‌یف، نزدیک شهر واسیلکیف و پایگاه هوایی واسیلکف گزارش شد. ستاد کل اوکراین ادعا کرد که یک جنگنده سوخو-۲۷ اوکراینی، یک هواپیمای ترابری ایلیوشین ایل-۷۶ روسی حامل پیاده‌نظام چترباز را در نزدیکی شهر، سرنگون کرده‌است.[۱۵۴] ناتالیا بالاسینویچ، شهردار واسیلکیف، گفت که شهرش با موفقیت توسط نیروهای اوکراینی دفاع شده و جنگ در حال پایان است.[۱۵۵]

حوالی ساعت ۰۳:۰۰ بیش از ۴۸ انفجار، طی ۳۰ دقیقه در اطراف کی‌یف گزارش شد. همچنین گزارش شده‌است که ارتش اوکراین در نزدیکی نیروگاه CHP-6 در محله شمالی ترویشچینا در حال نبرد بوده‌است.[۱۵۶] بی‌بی‌سی نیوز گزارش داد که این حمله ممکن است تلاشی برای قطع برق شهر باشد. درگیری شدید در نزدیکی باغ‌وحش کی‌یف و محله شولیاوکا گزارش شد. در بامداد ۲۶ فوریه، ارتش اوکراین گفت که حمله روسیه به یک پایگاه ارتش، واقع در خیابان پرموهی (یک خیابان اصلی در کی‌یف) را دفع کرده‌است. ارتش اوکراین همچنین ادعا کرد که حملهٔ روسیه به شهر میکولایف در کرانهٔ دریای سیاه را دفع کرده‌است.[۱۵۷] مقامات آمریکایی گفتند که یک هواپیمای ترابری ایلیوشین ایل-۷۶ روسیه توسط نیروهای اوکراینی در نزدیکی بیلا تسرکفا، در حدود ۸۰ کیلومتری (۵۰ مایلی) جنوب کی‌یف سرنگون شده‌است. رئیس‌جمهور زلنسکی، که در کی‌یف باقی مانده بود، پیشنهادهای ایالات متحده برای تخلیه و فرار خود را رد کرد و در عوض، درخواست مهمات بیشتر برای سربازان اوکراینی کرد.[۱۵۸]

در جریان نبردهای شبانه در کی‌یف، صدها تلفات گزارش شد و گلوله‌باران نیروهای روسیه، یک مجتمع آپارتمانی، پل‌ها و مدارس را ویران کرد. وزارت دفاع روسیه گفت که ملیتوپول را در نزدیکی دریای آزوف تصرف کرده‌است اما وزیر بریتانیایی، جیمز هیپی این ادعا را زیر سؤال برد.[۱۵۹] در ساعت ۱۱:۰۰، ستاد کل اوکراین گزارش داد که هواپیماهای اوکراین، ۳۴ سورتی پرواز را در ۲۴ ساعت گذشته انجام داده‌اند، که نشان می‌دهد روسیه به‌طور غیرمنتظره‌ای در فراهم نمودن برتری هوایی، شکست خورده‌است.[۱۶۰]

تا بعدازظهر، بیشتر نیروهای روسی که در مرز اوکراین، جمع شده بودند، در این کشور در حال نبرد بودند. ویتالی کلیچکو شهردار کی‌یف از ساعت ۵ بعدازظهر شنبه تا ساعت ۸ صبح دوشنبه منع رفت‌وآمد را اعمال کرد و هشدار داد که هرکسی که در آن زمان بیرون از منزل باشد، از اعضای گروه‌های خرابکار و نیروهای شناسایی دشمن در نظر گرفته خواهد شد.[۱۶۱] اتصال اینترنتی در بخش‌هایی از اوکراین، به‌ویژه در جنوب و شرق اوکراین قطع شد. ایلان ماسک، در پاسخ به درخواست میخائیلو فدوروف، معاون نخست‌وزیر اوکراین، اعلام کرد که سرویس استارلینک خود را در اوکراین با «ترمینال‌های بیشتری در راه» فعال کرده‌است.[۱۶۲][۱۶۳]

نماینده وزارت کشور اوکراین، وادیم دنیسنکو اظهار داشت که نیروهای روسی به سمت انرهودار و نیروگاه هسته‌ای زاپروژیا پیشروی بیشتری کرده‌اند. وی با بیان این‌که در حال استقرار سامانه‌های موشکی ب‌ام-۲۱ گراد در آن‌جا هستند، هشدار داد که ممکن است به این نیروگاه حمله شود. اداره ایالتی منطقه‌ای زاپروژیا بیان کرد که نیروهای روسی که به سمت انرهودار پیشروی می‌کردند، در همان روز به بولشایا بلوزرکا، روستایی در ۳۰ کیلومتری (۱۹ مایلی) شهر بازگشته‌اند.[۱۶۴]

یک کشتی باری متعلق به ژاپن به‌نام MV Namura Queen با ۲۰ خدمه در دریای سیاه مورد اصابت یک موشک روسی قرار گرفت. یک کشتی مولداویایی به‌نام MV Millennial Spirit نیز توسط یک کشتی جنگی روسی گلوله‌باران شد که باعث صدمات جدی به این کشتی شد.[۱۶۵]

رمضان قدیروف، حاکم جمهوری چچن، تأیید کرد که یگان‌های قدیروفتسی، وفادار به جمهوری چچن، در اوکراین نیز مستقر شده‌اند.[۱۶۶] اولکسی دانیلوف، دبیر شورای امنیت ملی و دفاع اوکراین، اظهار داشت که اعضای سرویس امنیت فدرال روسیه به اوکراین خبر داده‌اند که قدیروفتسی در تلاش برای نفوذ در کی‌یف و ترور رئیس‌جمهور زلنسکی است. دانیلوف اظهار داشت که نیروهای قدیروفتسی به دو گروه تقسیم شده‌اند که یکی از آن‌ها توسط نیروهای اوکراینی، نابود شده‌است.[۱۶۷]

بر اثر شلیک توپخانه به بیمارستان کودکان اوخمتدیت در کی‌یف، یک پسر شش‌ساله کشته و چندین نفر دیگر زخمی شدند.[۱۶۸] ارتش اوکراین مدعی شد که کاروانی متشکل از ۵۶ تانکر سوخت‌رسان را که حامل گازوئیل برای نیروهای روسیه در استان چرنیهیف بود، منفجر کرده‌است.[۱۶۹]

در پایان روز ۲۶ فوریهٔ ۲۰۲۲، نیروهای روسیه در تلاش برای محاصره و منزوی کردن کی‌یف، با وجود حملات مکانیزه و هوابرد، شکست خوردند.[۱۷۰] ستاد کل اوکراین گزارش داد که نیروهای روسیه پس از توقف در شمال کی‌یف توسط نیروهای اوکراینی، به‌طور موقت از تلاش برای تصرف چرنیهف و خارکف پس از دفع حملات توسط مقاومت مصمم اوکراین، صرف‌نظر کرد و آن شهرها را دور زد تا به سمت کی‌یف ادامه مسیر دهد. در جنوب، نیروهای روسیه بردیانسک را اشغال و تهدید کردند که ماریوپول را محاصره خواهند کرد.[۱۷۱][۱۷۲]

مؤسسه مطالعات جنگ (ISW) گفت که برنامه‌ریزی و اجرای ضعیف، منجر به مشکلات روانی و لجستیکی برای ارتش روسیه در شمال اوکراین شده‌است.[۱۷۳] مقامات ایالات متحده آمریکا و بریتانیا گزارش دادند که نیروهای روسی با کمبود بنزین و سوخت گازوئیل مواجه شده‌اند که منجر به توقف تانک‌ها و خودروهای زرهی و کاهش پیشروی آن‌ها شده‌است.[۱۷۴] همچنین ویدئوهایی از تانک‌ها و نفربرهای زره‌پوش روسیه که در کنار جاده سرگردان شده‌اند، به‌صورت آنلاین منتشر شد. روسیه همچنان از زرادخانه کامل خود استفاده نکرده‌است. مؤسسهٔ مطالعات جنگ می‌گوید که این امر، احتمالاً برای جلوگیری از پیامدهای دیپلماتیک، نارضایتی افکار عمومی، تلفات گستردهٔ غیرنظامیان و همچنین برای جلوگیری از ایجاد آوارهای مانع پیشروی نیروهای خودی است.[۱۷۵]

۲۷ فوریه

در طول شب، گزارش شد که یک خط لوله گاز در خارج از خارکف، در پی حملهٔ روسیه منفجر شد. در همین حال، یک انبار نفت در روستای کریاچکی در نزدیکی واسیلکیف پس از اصابت موشک‌ها به آتش کشیده شد. نبردهای سنگین در نزدیکی پایگاه هوایی واسیلکف، مانع از مهار آتش توسط آتش‌نشانان شد.[۱۷۶] همچنین در شب، گزارش شد که گروهی از کولی‌های اوکراینی، یک تانک روسی را در لیوبیمیوکا، در نزدیکی کاخوفکا در استان خرسون تصرف کرده‌اند. علاوه بر این، دفتر ریاست جمهوری اوکراین اعلام کرد که فرودگاه کی‌یف ژولیانی نیز بمباران شد. جدایی‌طلبان تحت حمایت روسیه در استان لوهانسک گفتند که یک پایانه نفتی در شهر روونکی مورد اصابت یک موشک اوکراینی قرار گرفته‌است.[۱۷۷] سرویس اضطراری دولتی اوکراین ۸۰ نفر را از یک ساختمان مسکونی ۹ طبقه در خارکف پس از اصابت توپخانه روسیه به ساختمان نجات داد. این حمله، آسیب زیادی به ساختمان رساند و یک زن غیرنظامی در این حمله، جان باخت.[۱۷۸]

ولادیمیر کووالنکو، شهردار نووا کاخوفکا، تأیید کرد که شهر توسط نیروهای روسی تصرف شده‌است و آنها را به تخریب شهرک‌های کوزاتسکه و وسله متهم کرد. نیروهای روسی نیز وارد خارکف شدند و نبردهایی در خیابان‌های شهر از جمله در مرکز شهر رخ داد. در همان زمان، تانک‌های روسی شروع به پیشروی به شهر سومی کردند.[۱۷۹] در همین حال، وزارت دفاع روسیه اعلام کرد که نیروهای روسی خرسون و بردیانسک را به طور کامل محاصره کرده‌اند، علاوه بر آن، هنیچسک و فرودگاه بین‌المللی خرسون در چرنوبایوکا را تصرف کردند. در اوایل بعد از ظهر، اوله سینیهوبوف فرماندار استان خارکیف، اظهار داشت که نیروهای اوکراینی، کنترل کامل خارکیف را بازپس گرفته‌اند و مقامات اوکراینی نیز گفتند که ده‌ها تن از نیروهای روسی در این شهر، تسلیم شده‌اند. هنادی ماتسگورا، شهردار کوپیانسک، بعداً با واگذاری کنترل شهر به نیروهای روسی موافقت کرد.[۱۸۰]

ولادیمیر پوتین به نیروهای اتمی روسیه دستور داد تا در حالت آماده‌باش بالا قرار گیرند. وی دلیل این فرمان را «اظهارات تهاجمی» اعضای ناتو خواند. این بیانیه با انتقاد شدید ناتو، اتحادیه اروپا و سازمان ملل مواجه شد.[۱۸۱] ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو، این اقدام پوتین را «خطرناک و غیرمسئولانه» توصیف کرد. استفان دوجاریک، سخنگوی آنتونیو گوترش و از مقامات مسئول در سازمان ملل، ایدهٔ یک جنگ هسته‌ای را «غیرقابل تصور» خواند.[۱۸۲]

به گفتهٔ یک شرکت مشاور اطلاعاتی، روسیه با محاصره ماریوپل و بردیانسک، توانسته کریمه را با مناطقی در شرق اوکراین که تحت کنترل نیروهای طرفدار روسیه است، متصل کند. اولکسی آرستویچ، مشاور رئیس‌جمهور زلنسکی، اظهار داشت که بردیانسک، توسط نیروهای روسی تصرف شده‌است.[۱۸۳]

نیروهای روسی در بوچا، به سوی ایرپین، در شمال غربی کی‌یف، رانده شدند. بر اساس اطلاعات ارتش بریتانیا، نیروهای مکانیزهٔ روسیه هنگام حرکت به سمت کی‌یف، چرنیهیف را دور زدند. فرماندار استان لوهانسک، سرهی هایدای، نیروهای روسی را به تخریب استانیتسیا لوهانسکا و اشچاستیا و پاولو کیریلنکو، فرماندار استان دونتسک نیز روس‌ها را به تخریب وولنوواخا متهم کرد.[۱۸۴]

سازمان ISW گفت که نیروهای روسی در شمال اوکراین، احتمالاً یک «مکث عملیاتی» را از روز گذشته به منظور استقرار نیروها و تدارکات اضافی انجام داده‌اند. نیروهای نظامی روسیه که قبلاً بخشی از نیروی تهاجمی در این حمله نبودند، با پیش‌بینی درگیری دشوارتر از آنچه در ابتدا انتظار می‌رفت، به‌سوی اوکراین اعزام شدند.[۱۸۵]

۲۸ فوریه

در ۲۸ فوریه، درگیری‌هایی در اطراف ماریوپول در طول شب رخ داد. در صبح روز ۲۸ فوریه، وزارت دفاع بریتانیا گفت که اکثر نیروهای زمینی روسیه در فاصلهٔ بیش از ۳۰ کیلومتری (۱۹ مایلی) شمال کی‌یف و با مقاومت اوکراینی‌ها، در فرودگاه هوستومل متوقف شده‌اند. همچنین گفته شده که درگیری در نزدیکی چرنیهف و خارکف در جریان است و هر دو شهر، تحت کنترل اوکراین باقی مانده‌اند. شرکت مکسار، تصاویری ماهواره‌ای منتشر کرد که نشان می‌داد یک ستون نظامی روسیه، شامل تانک‌ها و توپخانه‌های خودکششی در نزدیکی ایوانکیف به‌سوی کی‌یف، در حال حرکت است. این شرکت، در ابتدا اعلام کرد که طول کاروان تقریباً ۲۷ کیلومتر (۱۷ مایل) است، اما بعداً در همان روز روشن شد که طول ستون در واقع بیش از ۶۴ کیلومتر (۴۰ مایل) است.[۱۸۶]

نشریهٔ تایمز گزارش داد که نیروهای گروه واگنر، در روزهای نخست تهاجم روسیه به اوکراین، از آفریقا فراخوانده شده و با دستور ترور زلنسکی، راهی کی‌یف شده‌اند.[۱۸۷]

الکسی آرستویچ، مشاور اوکراینی مدعی شد که تا ساعت ۱۴:۰۰ به وقت اروپا، بیش از ۲۰۰ خودروی نظامی روسیه در بزرگراه بین ایرپین و ژیتومیر، منهدم یا آسیب دیده‌اند. ایهور ترخوف، شهردار خارکف، اظهار داشت که بر اثر گلوله‌باران روسیه به شهر در طول این روز، ۹ غیرنظامی کشته و ۳۷ نفر زخمی شدند. اوکسانا مارکارووا، سفیر اوکراین در ایالات متحده، روسیه را به استفاده از بمب‌های گرمافشاری متهم کرد.[۱۸۸]

گفت‌وگو بین نمایندگان اوکراین و روسیه در گومل، بلاروس، بدون موفقیت به پایان رسید. پوتین، شرط پایان دادن این تهاجم را اعلام بی‌طرفی اوکراین (در موضوع روسیه و ناتو)، «غیره‌زدایی»، «نظامی‌زدایی» و به‌رسمیت شناختن جمهوری خودمختار کریمه به‌عنوان منطقه‌ای در خاک روسیه، عنوان کرده بود.[۱۸۹]

روسیه، حملات خود را به فرودگاه‌ها و مراکز لجستیکی اوکراین، به‌ویژه در غرب، در تلاشی آشکار برای زمین‌گیر کردن نیروی هوایی اوکراین و ایجاد اختلال در پشتیبانی و تأمین لجستیکی مجدد اوکراین از سوی کشورهای غربی افزایش داد.[۱۹۰] یک تحلیل‌گر نظامی، اظهار داشت که ارتش منظم اوکراین دیگر به شکل یک ارتش کلاسیک عمل نمی‌کند و به‌طور فزاینده‌ای با نیروهای دفاع سرزمینی و داوطلبان مسلح اوکراینی در حال ادغام است.[۱۹۱]

۱ مارس

به گفتهٔ دیمیترو ژیویتسکی، فرماندار استان سومی، بیش از ۷۰ سرباز اوکراینی در جریان گلوله‌باران روسیه به یک پایگاه نظامی در اوختیرکا کشته شدند. یک موشک نیروهای روسیه بعداً در حین بمباران خارکف، به یک ساختمان اداری محلی در میدان آزادی اصابت کرد و دست‌کم ۱۰ غیرنظامی کشته و ۳۵ نفر دیگر زخمی شدند. بر پایهٔ گزارش‌ها، شهر خرسون در جنوب اوکراین، مورد حمله نیروهای روسی قرار گرفت. دولت اوکراین اعلام کرد که به‌منظور تأمین بودجهٔ نیروهای مسلح خود، اوراق قرضه جنگی خواهد فروخت.[۱۹۲]

پارلمان اوکراین اعلام کرد که نیروهای مسلح بلاروس به تهاجم روسیه پیوسته و وارد استان چرنیهیف در شمال شرقی پایتخت، کی‌یف شده‌اند.

آژانس اطلاعات مستقل اوکراین، از ورود ستونی متشکل از ۳۳ خودروی نظامی بلاروس به منطقه خبر داد. ایالات متحده با این ادعاها مخالفت کرد و گفت که «هیچ نشانه‌ای» مبنی بر حملهٔ نیروهای بلاروس وجود ندارد. ساعاتی قبل، رئیس‌جمهور بلاروس، الکساندر لوکاشنکو گفته بود که بلاروس به این جنگ، نخواهد پیوست.[۱۹۳]

پس از آن‌که وزارت دفاع روسیه اعلام کرد که برای متوقف کردن «حملات اطلاعاتی» به اهداف حمله خواهد کرد، موشک‌های روسیه به زیرساخت‌های پخش تلویزیونی و رادیویی اصلی در کی‌یف اصابت کردند و پخش کانال‌های تلویزیونی، متوقف شد.[۱۹۴] مقامات اوکراینی گفتند که این حملهٔ موشکی، منجر به جان باختن ۵ نفر شد و به مرکز یادبود هولوکاست بابی یار، بنای یادبود اصلی هولوکاست در اوکراین، در همان نزدیکی آسیب رساند.[۱۹۵][۱۹۶]

یک مقام مسئول در وزارت دفاع ایالات متحده، اظهار داشت که نیروهای روسی، بردیانسک و ملیتوپول را تصرف کرده‌اند.[۱۹۷]

راهپیمایی علیه حمله روسیه به اوکراین در آمستردام

کمک‌های نظامی خارجی به اوکراین

همزمان با استقرار نیروهای روسیه در نزدیکی مرز اوکراین، کشورهای عضو ناتو نرخ تحویل جنگ‌افزار به اوکراین را افزایش دادند. جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در ماه اوت و دسامبر ۲۰۲۱، کمکی به ارزش ۲۶۰ میلیون دلار را برای پشتیبانی نظامی از اوکراین اختصاص داد.[۱۹۸] تجهیزات ارسالی، شامل سلاح‌های اف‌جی‌ام-۱۴۸جاولین و سایر سلاح‌های ضدزره، سلاح‌های سبک، انواع مهمات از کالیبرهای مختلف و سایر تجهیزات بود.[۱۹۹][۲۰۰]

پس از تهاجم روسیه، ایالات متحده متعهد شد که نیروهای زمینی خود را برای دفاع از اوکراین، اعزام نکند، اما تحویل کمک‌های نظامی و جنگ‌افزار به اوکراین را شدت بخشید. بلژیک، جمهوری چک، استونی، فرانسه، یونان، هلند، پرتغال و بریتانیا اعلام کردند که تدارکاتی را برای حمایت و دفاع از ارتش و دولت اوکراین ارسال خواهند کرد.[۲۰۱][۲۰۲] در ۲۴ فوریه، لهستان برخی از تجهیزات نظامی از جمله ۱۰۰ خمپاره، مهمات مختلف و بیش از ۴۰٬۰۰۰ کلاه جنگی ایمنی را به اوکراین تحویل داد. برخی از ۳۰ عضو ناتو با ارسال سلاح موافقت کردند اما ناتو به عنوان یک سازمان با این موضوع، موافقت نکرد.[۲۰۳]

در ژانویهٔ ۲۰۲۲ آلمان ارسال هویتزرهای ۱۲۰ میلی‌متری بازمانده از آلمان شرقی و از طریق استونی، به‌سوی اوکراین را رد کرد.[۲۰۴] آلمان اما اعلام کرد که ۵٬۰۰۰ کلاه ایمنی نظامی و یک بیمارستان صحرایی را به اوکراین می‌فرستد، که شهردار کیف ویتالی کلیچکو با تمسخر پاسخ داد: "بعد چه خواهند فرستاد؟ بالش؟"[۲۰۵]

در ۲۶ فوریه، در تغییر موضع قبلی خود، آلمان با درخواست هلند برای ارسال ۴۰۰ نارنجک راکتی و همچنین ۵۰۰ موشک استینگر و ۱٬۰۰۰ جنگ‌افزار ضدتانک از تجهیزات خود به اوکراین، موافقت کرد.[۲۰۶]

در ۲۷ فوریه، اتحادیه اروپا با خرید دسته‌جمعی تسلیحات برای اوکراین موافقت کرد. جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد که این اتحادیه، ۴۵۰ میلیون یورو (۵۰۲ میلیون دلار) سلاح کُشنده و ۵۰ میلیون یورو (۵۶ میلیون دلار) به‌عنوان تجهیزات غیرکشنده برای اوکراین، فراهم خواهد کرد. بورل گفت که وزرای دفاع اتحادیه اروپا هنوز نیاز به تعیین جزئیات نحوه خرید مواد و انتقال آن به اوکراین دارند، اما لهستان موافقت کرده‌است که به‌عنوان مرکز توزیع عمل کند.[۲۰۷] بورل همچنین اظهار داشت که قصد داشته‌اند که جت‌های جنگنده‌ای را که اوکراینی‌ها قادر به خلبانی آن‌ها هستند، به اوکراین اعزام کنند. لهستان، بلغارستان و اسلواکی دارای جنگنده‌های میگ-۲۹ و سوخو-۲۵ به‌عنوان جت‌های جنگنده‌ای بودند که خلبانان نیروی هوایی اوکراین، توان استفاده از آن را داشتند.[۲۰۸] به‌دلیل وحشت از این‌که روسیه این موضوع را یک اقدام جنگی بداند و این‌که خود کشورهای مبدأ نیز به این تجهیزات، نیاز حیاتی داشتند، این انتقال‌ها صورت نگرفت.[۲۰۹]

در ۲۶ فوریه، آنتونی بلینکن اعلام کرد که مجوز ۳۵۰ میلیون دلار کمک نظامی از سلاح‌های کُشنده، از جمله سیستم‌های ضدزره و پدافند هوایی، سلاح‌های کوچک و انواع مهمات با کالیبر مختلف، جلیقه ضدگلوله و تجهیزات حفاظتی مرتبط را صادر کرده‌است.[۲۱۰] روسیه اعلام کرد که پهپادهای ایالات متحده، اطلاعاتی را به نیروی دریایی اوکراین برای کمک به هدف قرار دادن کشتی‌های جنگی خود در دریای سیاه داده‌است، که ایالات متحده آن را رد کرد.[۲۱۱] در ۲۷ فوریه، پرتغال اعلام کرد که تفنگ‌های خودکار ژ۳ و تجهیزات نظامی دیگری را به اوکراین، ارسال خواهد کرد.[۲۱۲] سوئد و دانمارک هر دو تصمیم گرفتند به ترتیب ۵٬۰۰۰ و ۲٬۷۰۰ سلاح ضدتانک به اوکراین ارسال کنند. دانمارک همچنین قطعاتی از ۳۰۰ موشک غیرعملیاتی استینگر را اختصاص داده‌است و ایالات متحده نیز در ابتدا در عملیاتی کردن آن‌ها کمک خواهد کرد.[۲۱۳] ترکیه نیز تعدادی پهپادهای تهاجمی تی‌بی-۲ برای اوکراین، فراهم کرد.[۲۱۴]

دولت نروژ، پس از این‌که در ابتدا گفت که به اوکراین سلاح نمی‌فرستد، اما تجهیزات نظامی دیگری مانند کلاه ایمنی جنگی و تجهیزات حفاظتی را ارسال خواهد کرد، در ۲۸ فوریه اعلام کرد که تا ۲۰۰۰ سلاح ضدتانک ام-۷۲ LAW به اوکراین، اهدا خواهد کرد.[۲۱۵] در یک تغییر سیاست عمده برای یک کشور بی‌طرف، فنلاند اعلام کرد که ۲٬۵۰۰ تفنگ تهاجمی همراه با ۱۵۰٬۰۰۰ گلوله، ۱٬۵۰۰ سلاح ضدتانک و ۷۰٬۰۰۰ بستهٔ جیرهٔ رزمی را علاوه بر جلیقه‌های ضدگلوله، کلاه جنگی ایمنی و تجهیزات پزشکی که قبلاً اعلام شده بود، به اوکراین ارسال خواهد کرد.[۲۱۶] برخی کارشناسان، خودداری کشورهای ناتو از اعزام نیروهای نظامی به اوکراین را سیاست مماشات می‌دانند.[۲۱۷]

دیمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین، اظهار داشت که تا ۶ مارس ۲۰۲۲، تقریباً ۲۰٬۰۰۰ شهروند خارجی از ۵۲ کشور برای مبارزه برای اوکراین داوطلب شده‌اند. بیشتر این داوطلبان، به لژیون بین‌المللی دفاع سرزمینی اوکراین که به‌تازگی ایجاد شده بود، پیوستند.[۲۱۸][۲۱۹]

کمک‌های نظامی خارجی به روسیه

روسیه با صدها پهپاد رزمی ایرانی به بندر اودسا در اوکراین حمله کرد.[۲۲۰]

تلفات و تأثیرات انسانی

پناهندگان

این جنگ باعث ایجاد یک بحران بزرگ پناهندگان و یک بحران بشردوستانه در اروپا شده‌است که از زمان جنگ‌های یوگسلاوی در دهه ۱۹۹۰ تاکنون دیده نشده‌است.

به دلیل تداوم تجمع نظامی در روسیه در امتداد مرز اوکراین، بسیاری از دولت‌ها و سازمان‌های امدادی همسایه خود را برای یک رویداد آوارگی گسترده در هفته‌های قبل از تهاجم آماده می‌کردند. در دسامبر ۲۰۲۱، وزیر دفاع اوکراین تخمین زد که تهاجم می‌تواند سه تا پنج میلیون نفر را مجبور به ترک خانه‌های خود کند.

در هفته اول جنگ، سازمان ملل گزارش داد که بیش از یک میلیون پناهنده از اوکراین گریخته‌اند. این مقدار متعاقباً تا ۱۳ مارس به بیش از ۲٫۶ میلیون افزایش یافت. بیشتر پناهندگان زنان، کودکان، سالمندان یا افراد دارای معلولیت بودند اکثر اتباع مرد اوکراینی ۱۸ تا ۶۰ ساله از خروج از اوکراین به عنوان بخشی از خدمت اجباری محروم شدند. جریان بازگشت بیش از ۶۶۲۰۰ مرد اوکراینی به اوکراین وجود داشته‌است که از خارج برای پیوستن به جنگ برگشته‌اند.

واکنش‌ها

رئیس‌جمهور مولداوی بیان کرد که تا ۲۴ فوریه بیش از ۴۰۰۰ شهروند اوکراینی وارد مولداوی شده‌اند. لهستان برای هجوم پناهجویان خود را آماده کرده بود، اگرچه گزارش شد که در روز اول تهاجم هیچ هجومی وجود نداشت. این کشور قوانین ورود COVID-19 را برای تسهیل عبور از مرزها لغو کرد.[۲۲۱]

در واکنش به‌رسمیت شناختن دو جمهوری تجزیه‌طلب دونتسک و لوهانسک توسط روسیه، کشورهای غربی شروع به اعمال تحریم‌ها علیه این کشور کردند. در ۲۲ فوریه، نخست‌وزیر بریتانیا، بوریس جانسون، پنج بانک روسی شامل بانک روسیه، بانک اینداستریلیانی ایسبرلینانلی، بانک جنرال، پروموزبانک، و بانک دریای سیاه و سه میلیاردر از شریک‌های تحت تملک پوتین، یعنی گنادی تیمچنکو، بوریس روتنبرگ و ایگور روتنبرگ را تحریم کرد.[۲۲۲][۲۲۳] شولتز صدراعظم آلمان از توقف روند صدور مجوز ساخت خط لوله نورد استریم ۲ خبر داد.[۲۲۴] وزیران امور خارجه اتحادیه اروپا، سرمایه‌گذاران اهل اتحادیه اروپا را از تجارت اوراق قرضه دولتی با همه اعضای مجلس دومای روسیه که به لایحه به‌رسمیت شناختن مناطق جدایی‌طلب رای مثبت دادند، منع کردند و واردات و صادرات با نهادهای تجزیه‌طلب را در فهرست سیاه قرار دادند.[۲۲۵] جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، بانک‌های وینشیکنومبانک و پرومزوینبانک را تحریم کرد و تحریم‌هایی جامع بر بدهی‌های دولتی روسیه وضع کرد.[۲۲۶]

در ۲۴ فوریه، اسکات موریسون، نخست‌وزیر استرالیا، برای هشت عضو شورای امنیت ملی روسیه ممنوعیت سفر و تحریم‌های مالی هدفمند وضع کرد.[۲۲۷] دبیرکل سازمان ملل متحد آنتونیو گوترش از روسیه خواست به تجاوزات در اوکراین پایان دهد، و سفیران فرانسه و ایالات متحده اعلام کردند که قطعنامه‌ای را در ۲۵ فوریه ۲۰۲۲ به شورای امنیت سازمان ملل ارائه خواهند کرد.[۲۲۸][۲۲۹] بریتانیا نیز «یورش بی‌دلیل» روسیه را محکوم کرد و قول داد که بریتانیا و متحدانش قاطعانه پاسخ خواهند داد.[۲۳۰] بایدن با «تحریک‌آمیز و غیرقابل توجیه» خواندن یورش روسیه، خاطرنشان کرد که دولت او اقدامات احتمالی بیشتری را در نظر خواهد گرفت.[۲۳۱]

بورس مسکو تا اطلاع ثانوی بازارهای خود را تعطیل کرد.[۲۳۲] معامله‌ها در ساعت ۱۰ صبح به‌وقت مسکو از سر گرفته شد.[۲۳۳]

امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران ریشه جنگ را مربوط به اقدامات تحرک‌آمیز ناتو دانسته[۲۳۴] و رئیس‌جمهور ایران نیز در طی تماس تلفنی با پوتین از تضمین توقف گسترش ناتو حمایت کرد.[۲۳۵][۲۳۶]

سفیر اوکراین در بریتانیا وضعیت کشورش را درس عبرتی برای کشورهایی مثل ایران و کره شمالی دانست که توسط غرب تشویق می‌شوند تا برنامه هسته‌ای خود را کنار بگذارند.[۲۳۷]

محکومیت‌ها و تحریم‌ها

آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد، روسیه را به پایان دادن فوری به تجاوزگری در اوکراین فراخواند، و سفرای فرانسه و آمریکا در سازمان ملل اعلام کردند قطعنامه‌ای در ۲۵ فوریه ۲۰۲۲ به شورای امنیت ارائه خواهند کرد.[۲۳۸][۱۲۱] بریتانیا،[۲۳۹] آمریکا،[۲۴۰] کانادا[۲۴۱]و اتحادیه اروپا[۲۴۲] این حمله را بی‌دلیل و ناموجه خواندند و وعده دادند تحریم‌های سنگینی علیه افراد، کسب‌وکارها و دارایی‌های روس اعمال می‌کنند.[۲۴۳] این حمله همچنین مورد محکومیت فرانسه،[۲۴۴][۲۴۵] اسپانیا، ژاپن، ایتالیا، نروژ، و گرجستان قرار گرفته‌است.[۲۴۶][۲۴۷][۲۴۸]

واکنش روسیه

رئیس‌جمهور روسیه ادامه صادرات گاز به کشورهای غیرهمسو با خود را منوط به پرداخت روبل از سوی خریداران کرد. این تصمیم موجب تقویت ارزش پول ملی روسیه شده‌است.[۲۴۹]

فهرست تحریم‌ها

به طور کل می‌توان گفت که هیچ شرکت غربی نیست که روسیه را تحریم نکرده باشد.

دیگر کشورها

  کشورهایی که این تهاجم را محکوم کرده‌اند.
  کشورهایی که تهاجم را عامل تحریک ناتو می‌دانند.
  کشورهایی که موضع بی‌طرفی را حفظ کرده‌اند.
  ناشناخته

آسیا

  •  افغانستان: طالبان در بیانیه‌ای نسبت به بحران در اوکراین ابراز نگرانی کرد و خواهان «حل این بحران از شیوه گفتگو و به‌طور صلح آمیز» شد.[۲۵۴]
  •  ایران: وزارت امور خارجه ایران ریشهٔ جنگ را در اقدامات تحریک‌آمیز ناتو دانست، و آتش‌بس با تمرکز به یک راه‌حل سیاسی و دمکراتیک را ضروری دانست.[۲۵۵] رئیس‌جمهور ایران در تماس تلفنی با پوتین از او در برابر تضمین خواستن در خصوص توقف گسترش ناتو حمایت کرد.[۲۵۶][۲۵۷]
  •  چین: شی جین پینگ رهبر عالی‌مقام، رئیس‌جمهور دبیرکل حزب کمونیست چین در ۲۵ فوریه با ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه گفتگو کرد، و گفت چین از این که روسیه و اوکراین از طریق مذاکره مسئله را حل کنند حمایت می‌کند.[۲۵۸][۲۵۹] رئیس‌جمهور پوتین به پینگ گفت «روسیه علاقمند به انجام مذاکرات در سطح بالا با اوکراین است.»[۲۶۰] ژانگ جون سفیر چین در سازمان ملل گفت «ما معتقدیم همه کشورها باید مناقشات بین‌المللی را از شیوه‌های صلح‌آمیز همراستا با مقاصد و اصول منشور ملل متحد حل کنند.»[۲۶۱] دولت چین در ۲۴ فوریه اعلام کرد این مناقشه یک تهاجم نبوده و آمریکا را بابت تحریک جنگ سرزنش کرد.[۲۶۲] آسوشیتد پرس گزارش کرد چین واردات گندم روسی را افزایش خواهد داد، که عملاً تحریم‌های غرب علیه روسیه را سبک خواهد کرد.[۲۶۳]
  •  میانمار: زا مین تون، سخنگوی شورای اداری دولتی میانمار، از تصمیم روسیه حمایت کرد و اظهار داشت «روسیه درحال حفاظت از حاکمیت خود است» و نقش روسیه در توازن قدرت جهانی را ستود.[۲۶۴][۲۶۵] دکتر ساسا وزیر همکاری بین‌المللی حکومت وحدت ملی میانمار گفت «حملات بی‌دلیل و ناموجه به اوکراین از سوی روسیه غیرقابل توجیه و غیرقابل قبول است.»[۲۶۶]
  •  هند: نارندرا مودی نخست‌وزیر هند در تماس تلفنی با پوتین در ۲۴ فوریه خواهان پایان فوری خشونت در اوکراین شد. او همچنین نگرانی خود را نسبت به خروج امن و بازگشت ۱۸۰۰۰ دانشجوی هندی در اوکراین ابراز کرد. دولت هند از اتخاذ موضع در این مسئله خودداری کرده‌است.[۲۶۷]پیشتر در همان روز وزارت امور خارجه هند اعلام کرد: «هند به‌دقت تحول وقایع در منطقه را پیگیری می‌کند». هند همچنین راه‌اندازی سازوکاری برای تجارت با روسیه با استفاده از روپیه هند را مدنظر دارد تا از اثرات تحریم بر تجارت بین دو کشور جلوگیری شود.[۲۶۸] روسیه حدود ۷۰٪ از تسلیحات هند را تأمین می‌کند و از زمان جنگ سرد روابط نزدیکی داشته‌است. هند تنها عضو گفتگوی چهارجانبه امنیتی است که صادرات روسیه را ممنوع نکرده‌است. به هر روی، هند به کمک آمریکا برای مقابله با چین که آن را بزرگ‌ترین تهدید خود می‌داند نیز نیاز دارد. این بزرگ‌ترین چالش دیپلماتیک هند از زمان جنگ سرد دانسته شده. سفیر اوکراین در هند از موضع هند ناراضی بوده‌است.[۲۶۹]

اروپا

  •  استونی: کایا کالاس نخست‌وزیر استونی، روسیه را تهدیدی برای کل اروپا خواند.[۲۷۰]
  •  لهستان: نخست‌وزیر ماتئوش موراویه‌تسکی در توئیتر نوشت: «ما باید فوراً به تجاوز مجرمانه روسیه علیه اوکراین پاسخ دهیم. اروپا و جهان آزاد باید پوتین را متوقف کنند.»[۲۷۱] حکومت او اعلام کرد که این کشور «آماده است مهاجران را بپذیرد و بیمارستان‌ها و قطارها را برای انتقال مجروحان اوکراینی» آماده کرده‌است.[۲۷۲]

اعتراضات

دروازه براندنبورگ آلمان در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ همزمان با تظاهرات ضد جنگ به رنگ پرچم اوکراین درآمد.

به گزارش OVD-Info، تقریباً ۱۷۰۰ روس در ۵۱ شهر در سراسر روسیه به‌دلیل اعتراض به تهاجم به اوکراین توسط پلیس بازداشت شده‌اند.[۲۷۳][۲۷۴][۲۷۵][۲۷۶] وزارت کشور روسیه، این بازداشت‌ها را با دلیل «محدودیت‌های کرونا، که شامل رویدادهای اجتماعی می‌شود» توجیه کرد.[۲۷۷] دیمیتری موراتوف برنده جایزه صلح نوبل اعلام کرد که روزنامه نوایا گازتا چاپ بعدی خود را به دو زبان اوکراینی و روسی منتشر خواهد کرد. موراتوف، روزنامه‌نگار، میخائیل زیگار، کارگردان، ولادیمیر میرزویف و دیگران سندی را امضا کردند که بیان می‌کرد اوکراین تهدیدی برای روسیه نیست و از شهروندان روسیه می‌خواهند «به این جنگ نه بگویند».[۲۷۸] النا چرننکو، روزنامه‌نگار در کومرسانت، نامه‌ای سرگشاده و انتقادی را منتشر کرد که توسط ۱۷۰ روزنامه‌نگار و دانشگاهی امضا شده بود.[۲۷۹] نمایندهٔ دومای دولتی، میخائیل متویو، به طرح به‌رسمیت شناختن جمهوری‌های خلق دونتسک و لوهانسک رأی مثبت داد، اما بعد حمله روسیه به اوکراین را محکوم کرد.[۲۸۰] اعتراضات طرفداران اوکراین در چندین سفارتخانه روسیه در خارج از کشور، از جمله در ارمنستان،[۲۸۱] استرالیا،[۲۸۲] بلغارستان،[۲۸۳] بلژیک،[۲۸۴] آلمان،[۲۸۵] کانادا،[۲۸۶] گرجستان،[۲۸۷] مجارستان،[۲۸۸] ایسلند،[۲۸۹] ایرلند،[۲۹۰] ژاپن،[۲۹۱] قزاقستان،[۲۹۲] مولداوی،[۲۹۳] هلند،[۲۹۴] پرتغال،[۲۹۵] رومانی،[۲۹۶] اسلواکی،[۲۹۷] سوئد،[۲۹۸] تایوان،[۲۹۹] ترکیه،[۳۰۰] بریتانیا[۳۰۱] و ایالات متحده آمریکا[۳۰۲] رخ داد. در جمهوری چک، حدود سه‌هزار نفر در میدان واتسلاو پراگ اعتراض کردند.[۳۰۳][۳۰۴]

رفتارهای نژادپرستانه

موارد متعدد و گسترده‌ای از پوشش‌های خبری چالش‌برانگیز شده و سویه‌های پررنگی از نژادپرستی[نیازمند توضیح بیشتر] را در میان برخی از خبرنگاران و کارشناسان به همراه داشته‌است.[۳۰۵][۳۰۶]

نقض حقوق کودکان

بنا به گزارش برخی منابع، حکومت روسیه شبکه گسترده‌ای از اردوگاه‌ها را ایجاد کرده که هزاران کودک اوکراینی در آنجا نگه‌داری می‌شوند. بیشتر این کودکان با فریب یا زور و معمولاً بدون اطلاع خانواده‌شان از مناطق اشغال‌شده اوکراین به عنوان غنیمت جنگی به روسیه منتقل شده‌اند.[۳۰۷][۳۰۸]

جستارهای وابسته

یادداشت

  1. جمهوری خلق دونتسک، ایالتی جدایی‌طلب است که در مه ۲۰۱۴، استقلال خود را اعلام کرد درحالی‌که از طرف اوستیای جنوبی و روسیه (از سال ۲۰۲۲) به رسمیت شناخته شد.[۱]
  2. جمهوری خلق دونتسک، ایالتی جدایی‌طلب است که در مه ۲۰۱۴، استقلال خود را اعلام کرد درحالی‌که از طرف اوستیای جنوبی و روسیه (از سال ۲۰۲۲) به رسمیت شناخته شد.[۲][۳]

منابع

  1. "South Ossetia recognises independence of Donetsk People's Republic". Information Telegraph Agency of Russia. 27 June 2014. Archived from the original on 17 November 2016. Retrieved 31 January 2022.
  2. Alec, Luhn (6 November 2014). "Ukraine's rebel 'people's republics' begin work of building new states". گاردین (به انگلیسی). دونتسک. Archived from the original on 26 January 2022. Retrieved 31 January 2022. The two 'people's republics' carved out over the past seven months by pro-Russia rebels have not been recognised by any countries, and a rushed vote to elect governments for them on Sunday was declared illegal by Kiev, Washington and Brussels.
  3. "Общая информация" [General Information]. Official site of the head of the Lugansk People's Republic (به روسی). Archived from the original on 12 March 2018. Retrieved 11 March 2018. 11 июня 2014 года Луганская Народная Республика обратилась к Российской Федерации, а также к 14 другим государствам, с просьбой о признании её независимости. К настоящему моменту независимость республики признана провозглашенной Донецкой Народной Республикой и частично признанным государством Южная Осетия. [Translated: On June 11, 2014, the Luhansk People's Republic turned to the Russian Federation, as well as to 14 other states, with a request to recognize its independence. To date, the republic's independence has been recognized by the proclaimed Donetsk People's Republic and the partially recognized state of South Ossetia.]
  4. Murphy, Palu (24 February 2022). "Troops and military vehicles have entered Ukraine from Belarus". CNN. Archived from the original on 23 February 2022. Retrieved 24 February 2022.
  5. «شبه‌نظامیان تحت امر «آشپز پوتین»؛ گروه واگنر چیست؟ دامنه عمل آن تا کجاست؟». یورونیوز فارسی. ۲۴ ژوئن ۲۰۲۳.
  6. "Iranian advisers killed aiding Russians in Crimea, says Kyiv". the Guardian (به انگلیسی). 2022-11-24. Retrieved 2022-11-29.
  7. "November 2, 2022 Russia-Ukraine news". CNN (به انگلیسی). 2022-11-02. Retrieved 2022-11-29.
  8. "Russia launched dozens of Iranian-made drones at Ukraine overnight. Kyiv claims it knocked down all but one". CNN. 28 May 2023. Retrieved 28 May 2023.
  9. "November 2, 2022 Russia-Ukraine news". CNN (به انگلیسی). 2022-11-02. Retrieved 2022-11-29.
  10. "Iranian advisers killed aiding Russians in Crimea, says Kyiv". the Guardian (به انگلیسی). 2022-11-24. Retrieved 2022-11-29.
  11. "Iran and the Russian invasion of Ukraine". Wikipedia (به انگلیسی). 2023-04-21.
  12. https://mg.co.za/thoughtleader/opinion/2022-09-13-the-countries-openly-or-quietly-helping-russias-war-against-ukraine/
  13. https://mg.co.za/thoughtleader/opinion/2022-09-13-the-countries-openly-or-quietly-helping-russias-war-against-ukraine/
  14. https://mg.co.za/thoughtleader/opinion/2022-09-13-the-countries-openly-or-quietly-helping-russias-war-against-ukraine/
  15. https://mg.co.za/thoughtleader/opinion/2022-09-13-the-countries-openly-or-quietly-helping-russias-war-against-ukraine/
  16. «شمارش معکوس برای ضدحمله اوکراین؛ راهبرد آمریکا با نیروهای آموزش دیده ناتو محک می‌خورد». یورونیوز فارسی. ۴ ژوئن ۲۰۲۳.
  17. «کدام کشورها به اوکراین کمک نظامی می‌کنند؟». یورونیوز فارسی. ۲۸ فوریه ۲۰۲۲.
  18. https://www.isna.ir/news/1401033020809/اینفوگرافیک-بزرگترین-حامیان-اوکراین-در-جنگ-با-روسیه
  19. https://parsi.euronews.com/2023/07/15/south-korean-president-trip-to-kyiv-seoul-will-intensify-its-assistance-to-ukraine
  20. Lister, Tim; Kesa, Julia (24 February 2022). "Ukraine says it was attacked through Russian, Belarus and Crimea borders". سی‌ان‌ان. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 24 February 2022.
  21. "Ukraine's Zelensky declares martial law, vows victory". خبرگزاری فرانسه. تایمز اسرائیل. 24 February 2022. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 24 February 2022.
  22. ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ ۲۲٫۲ ۲۲٫۳ The military balance 2021. Abingdon, Oxon: مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک. 2021. ISBN 978-1-03-201227-8.
  23. Julian E., Barnes; Michael, Crowley; Eric, Schmitt (10 January 2022). "Russia Positioning Helicopters, in Possible Sign of Ukraine Plans". نیویورک تایمز (به انگلیسی). Archived from the original on 22 January 2022. Retrieved 20 January 2022. American officials had expected additional Russian troops to stream toward the Ukrainian border in December and early January, building toward a force of 175,000.
  24. Bengali, Shashank (18 February 2022). "The U.S. says Russia's troop buildup could be as high as 190,000 in and near Ukraine". The New York Times (به انگلیسی). Archived from the original on 18 February 2022. Retrieved 18 February 2022.
  25. Ward, Myah (24 February 2022). "Russian forces converge on Ukraine's capital". news.yahoo.com. Retrieved 2022-02-25.
  26. "Міноборони: ворог уже втратив орієнтовно 800 осіб". Українська правда (به اوکراینی). 25 February 2022. Retrieved 2022-02-25.
  27. "Russian forces closing in on Kyiv, claiming dozens of casualties". Ynet. 24 February 2022. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 24 February 2022.
  28. https://www.foreignaffairs.com/united-states/cia-spycraft-and-statecraft-william-burns
  29. https://www.pravda.com.ua/eng/
  30. "Ukraine says more than 40 of its soldiers, 10 civilians killed". www.timesofisrael.com. AFP. 24 February 2022. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 24 February 2022.
  31. "Some 100,000 Ukrainians have left their homes, as several thousand flee abroad -U.N. estimates". Reuters. 24 February 2022. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 24 February 2022.
  32. https://www.theguardian.com/world/2022/jul/03/liz-truss-mulls-seizure-of-russian-assets-in-uk-to-give-to-ukraine
  33. >https://e360.yale.edu/digest/russia-ukraine-war-environmental-cost-one-year
  34. «US military believes Russia's invasion of Ukraine is the largest conventional conflict in Europe since WWII - CNNPolitics». web.archive.org. ۲۰۲۲-۰۲-۲۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ فوریه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۰۳.
  35. News, A. B. C. "Russia presses invasion to outskirts of Ukrainian capital". ABC News (به انگلیسی). Retrieved 2022-03-03. {{cite web}}: |نام خانوادگی= has generic name (help)
  36. Chernova, Anna; Cotovio, Vasco; Thompson, Mark (28 February 2022). "Sanctions slams Russian economy". CNN. Retrieved 4 March 2022.
  37. Canon، Martin Farrer (now); Gabrielle؛ Walters، Joanna؛ Oladipo، Gloria؛ Ambrose، Tom؛ Jones، Sam؛ Lock (earlier)، Samantha؛ Borger، Julian (۲۰۲۲-۰۳-۰۸). «Moscow accused of targeting civilians fleeing Ukrainian cities - as it happened» (به انگلیسی). The Guardian. شاپا 0261-3077. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۱.
  38. Morin, Rebecca; Subramanian, Courtney; Collins, Michael; Garrison, Joey; Groppe, Maureen (24 February 2022). "World leaders condemn Russian invasion of Ukraine; EU promises 'harshest' sanctions – live updates". USA Today. Gannett. ISSN 0734-7456. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 24 February 2022.
  39. Stewart, Briar; Seminoff, Corinne; Kozlov, Dmitry (24 February 2022). "More than 1,700 people detained in widespread Russian protests against Ukraine invasion". CBC News. CBC. Associated Press. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 24 February 2022.
  40. Heintz, Jim; Isachenkov, Vladimir; Karmanau, Yuras; Litvinova, Dasha (27 February 2022). "Putin puts nuclear forces on high alert, escalating tensions". AP News. Reporting by Ellen Knickmeyer, Eric Tucker, Robert Burns and Hope Yen (Washington D.C.); Francesca Ebel, Josef Federman and Andrew Drake (Kyiv); Mstyslav Chernov and Nic Dumitrache (Mariupol). Kyiv: Associated Press. Retrieved 3 March 2022.
  41. "Istanbul Document 1999". Organization for Security and Co-operation in Europe. 19 November 1999. Archived from the original on 1 June 2014. Retrieved 21 July 2015.
  42. Harding, Luke; Borger, Julian; Chrisafis, Angelique (2 April 2008). "Bush-Putin row grows as pact pushes east". گاردین. مسکو; بخارست; پاریس. Archived from the original on 8 February 2022. Retrieved 15 February 2022.
  43. Dawar, Anil (4 April 2008). "Putin warns Nato over expansion". The Guardian. Archived from the original on 13 February 2022. Retrieved 15 February 2022. The Russian president, Vladimir Putin, today repeated his warning that Moscow would view any attempt to expand NATO to its borders as a 'direct threat'.
  44. Remarks concerning Ukraine, Vladimir Putin, Putin makes a statement following the Security Council meeting on Donbass recognition در یوتیوب, RT, 21 February 2022, minutes 41:17–42:58.
  45. "Rada removes Yanukovych from office, schedules new elections for May 25". Interfax-Ukraine. 24 February 2014. Archived from the original on 10 February 2020. Retrieved 15 February 2015.
  46. Sindelar, Daisy (23 February 2014). "Was Yanukovych's Ouster Constitutional?". Radiofreeeurope/Radioliberty. Radio Free Europe/Radio Liberty. Archived from the original on 29 July 2020. Retrieved 25 February 2014.
  47. Feffer, John (14 March 2014). "Who Are These 'People,' Anyway?". هاف‌پست. بازفید. Archived from the original on 18 March 2014. Retrieved 17 March 2014. At that point, his own party abandoned him and called for a vote to take place. Parliament then voted to remove Yanukovych from office by a margin of 328 to 0.
  48. Polityuk, Pavel; Robinson, Matt; Baczynska, Gabriela; Goettig, Marcin; Graff, Peter; Elgood, Giles (22 February 2014). Roche, Andrew (ed.). "Ukraine parliament removes Yanukovich, who flees Kiev in "coup"". Reuters. Kyiv: Thomson Corporation. Archived from the original on 9 June 2016. Retrieved 18 November 2020. Underscoring Ukraine's regional divisions, leaders of Russian-speaking eastern provinces loyal to Yanukovich voted to challenge anti-Yanukovich steps by the central parliament.
  49. Fisher, Max (3 September 2014). "Everything you need to know about the Ukraine crisis". واکس (وبگاه) (به انگلیسی). واکس مدیا. Archived from the original on 22 January 2022. Retrieved 24 January 2022.
  50. Grytsenko, Oksana; Vlasova, Anastasia (12 April 2014). "Armed pro-Russian insurgents in Luhansk say they are ready for police raid". Kyiv Post. Luhansk: Businessgroup LLC. Archived from the original on 12 April 2014. Retrieved 1 February 2022. ... their top aim is federalization of the country through all-Ukrainian referendum, one step from secession from the nation. 'It should be a federation in the borders of Ukraine, but with the right to separate if people demand this,' Kariakin said, confident that 85 percent of people in Luhansk Oblast, Ukraine's seventh most populous with 2.2 million people, support him.
  51. Ragozin, Leonid (16 March 2019). "Annexation of Crimea: A masterclass in political manipulation". aljazeera.com (به انگلیسی). ریگا: الجزیره (شبکه خبری). Archived from the original on 8 May 2020. Retrieved 24 January 2022. Putin framed the invasion and eventual annexation of Crimea as an act of salvation rather than a clear violation of international law and turned a revolution which could have marked the end of his rule into a much-needed popularity booster ...
  52. Duggal, Hanna (25 January 2022). "Infographic: Military capabilities of Russia and Ukraine". aljazeera.com. الجزیره (شبکه خبری). Archived from the original on 15 February 2022. Retrieved 15 February 2022.
  53. "Relations with Ukraine". ناتو. NATO. 11 January 2020. Archived from the original on 15 February 2022. Retrieved 15 February 2022. In September 2020, President Volodymyr Zelenskyy approved Ukraine's new National Security Strategy, which provides for the development of the distinctive partnership with NATO with the aim of membership in NATO.
  54. Getmanchuk, Alyona (30 September 2020). "Russia as aggressor, NATO as objective: Ukraine's new National Security Strategy". atlanticcouncil.org. شورای آتلانتیک. Archived from the original on 16 February 2022. Retrieved 15 February 2022.
  55. "Zelensky enacts strategy for de-occupation and reintegration of Crimea". اوکرینفورم. دولت اوکراین. 24 March 2021. Archived from the original on 12 December 2021. Retrieved 15 February 2022. Decree No. 117/2021 of March 24 on enactment of the relevant decision of the National Security and Defense Council was published on the website of the Head of State.
  56. Putin, Vladimir (12 July 2021). "Article by Vladimir Putin 'On the Historical Unity of Russians and Ukrainians'". The Kremlin. دولت روسیه. Archived from the original on 25 January 2021. Retrieved 1 February 2022. During the recent Direct Line, when I was asked about Russian-Ukrainian relations, I said that Russians and Ukrainians were one people – a single whole.
  57. Snyder, Timothy D. (18 January 2022). "How to think about war in Ukraine". Thinking about... (newsletter). Substack. Archived from the original on 19 January 2022. Retrieved 25 January 2021. Historically speaking, the idea that a dictator in another country decides who is a nation and who is not is known as imperialism.
  58. Lucas, Edward (15 September 2020). "Why Putin's history essay requires a rewrite". تایمز. Times Newspapers. Archived from the original on 25 January 2022. Retrieved 25 January 2022.
  59. Roth, Andrew (7 December 2021). "Putin's Ukraine rhetoric driven by distorted view of neighbour". The Guardian. Moscow. Archived from the original on 7 December 2021. Retrieved 25 January 2021. But that fear has gone hand-in-hand with chauvinistic bluster that indicates Moscow has a distorted view of modern Ukraine and the goals it wants to achieve there.
  60. Dickinson, Peter; Haring, Melinda; Lubkivsky, Danylo; Motyl, Alexander; Whitmore, Brian; Goncharenko, Oleksiy; Fedchenko, Yevhen; Bonner, Brian; Kuzio, Taras (15 July 2021). "Putin's new Ukraine essay reveals imperial ambitions". شورای آتلانتیک. Archived from the original on 15 July 2021. Retrieved 25 January 2021. Vladimir Putin's inaccurate and distorted claims are neither new nor surprising. They are just the latest example of gaslighting by the Kremlin leader.
  61. Wilson, Andrew (23 December 2021). "Russia and Ukraine: 'One People' as Putin Claims?". Royal United Services Institute. Archived from the original on 24 January 2022. Retrieved 25 January 2022. Putin's key trope is that Ukrainians and Russians are 'one people', and he calls them both 'Russian'. He starts with a myth of common origin: 'Russians, Ukrainians and Belarusians are all descendants of Ancient Rus', which was the largest state in Europe' from the 9th–13th centuries AD.
  62. Taylor, Paul (23 November 2021). "Ukraine: NATO's original sin". پلیتیکو. اکسل اشپرینگر اس.ای. Archived from the original on 29 January 2022. Retrieved 1 February 2022. The result heightened Kremlin's fears of encirclement and of losing the strategic depth that enabled Russia to prevail over Western invaders twice … no amount of assurances that NATO is not a threat to Russia, that its purpose is purely defensive or that none of its weapons would ever be used except in response to an attack could assuage Moscow.
  63. Guyer, Jonathan (27 January 2022). "How America's NATO expansion obsession plays into the Ukraine crisis". Vox. Vox Media. Archived from the original on 18 February 2022. Retrieved 20 February 2022. To the West, it's a statement of autonomy; to Russia, it's a threat.
  64. Lee, Matthew; Cook, Lorne (7 January 2022). "US, NATO rule out halt to expansion, reject Russian demands". AP News (به انگلیسی). آسوشیتد پرس. Archived from the original on 24 January 2022. Retrieved 24 January 2022.
  65. Agencies (13 September 2014). "Putin wants to destroy Ukraine and restore Soviet Union, says Yatseniuk". The Guardian. Archived from the original on 25 January 2022. Retrieved 25 January 2022.
  66. Bullough, Oliver (28 March 2014). "Vladimir Putin: The rebuilding of 'Soviet' Russia". BBC. Archived from the original on 24 January 2022. Retrieved 25 January 2022. 'He does not understand that the collapse of the Soviet system was predetermined, therefore he believes his mission is to restore the Soviet system as soon as possible,' he (Vladimir Bukovsky) says.
  67. Rubin, Trudy (11 January 2022). "Putin wants to reestablish the Russian empire. Can NATO stop him without war?". فیلادلفیا اینکوایرر. Interstate General Media. Archived from the original on 25 January 2022. Retrieved 25 January 2022. He wants to rebuild the former Soviet sphere of influence that extended from Central Europe through Central Asia, and views this effort as a restoration of Russian greatness.
  68. "Lithuanian president: Russia's attempts to create 'zones of influence' will not be tolerated". LRT English. Photograph by Office of the Lithuanian President. Lithuanian National Radio and Television. Baltic News Service. 20 December 2021. Archived from the original on 25 January 2022. Retrieved 25 January 2022.{{cite news}}: نگهداری CS1: سایر موارد (link)
  69. Wiktor, Szary; Sobczak, Pawel; Emmott, Robin; Sytas, Andrius; Muller, Robert; Dagenborg, Joachim (20 June 2016). Boulton, Ralph (ed.). "In push for equal NATO status, Poland asks for flashpoint troops". Reuters. بروکسل، پراگ، ویلنیوس، تروندهایم: Thomson Corporation. Archived from the original on 25 January 2022. Retrieved 25 January 2022.
  70. Tétrault-Farber, Gabrielle; Balmforth, Tom (2021-12-17). "Russia demands NATO roll back from East Europe and stay out of Ukraine". Reuters (به انگلیسی). Archived from the original on 22 February 2022. Retrieved 2022-02-24.
  71. MacKinnon, Mark (2021-12-21). "Putin warns of unspecified military response if U.S. and NATO continue 'aggressive line'". The Globe and Mail (به انگلیسی). Archived from the original on 15 January 2022. Retrieved 2022-02-24.
  72. "Putin Says Conflict in Eastern Ukraine 'Looks Like Genocide'". AFP. The Moscow Times. 10 December 2021. Archived from the original on 21 February 2022. Retrieved 23 February 2022.
  73. "Путин заявил о геноциде на Донбассе". Rossiyskaya Gazeta. 9 December 2021. Archived from the original on 22 February 2022. Retrieved 23 February 2022.
  74. "New law stokes Ukraine language tensions". France 24. 1 April 2021. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 23 February 2022.
  75. "The Ukrainian language is having a moment. To Putin's ears, it's a shot against Russian speakers". The Washington Post. 8 February 2022. Archived from the original on 8 February 2022. Retrieved 23 February 2022.
  76. "Ukraine's star author Kurkov says his native Russian should be curbed". France 24. 13 February 2022. Archived from the original on 18 February 2022. Retrieved 23 February 2022.
  77. ۷۷٫۰ ۷۷٫۱ "US accuses Moscow of creating Ukraine invasion pretext with 'genocide' claims". AFP. France 24. 15 February 2021. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 23 February 2022.
  78. Vasilyeva, Nataliya (19 February 2022). "Russians accuse Ukrainians of genocide as they pave way for potential invasion". The Telegraph. Archived from the original on 23 February 2022. Retrieved 24 February 2022.
  79. "Ukrainians Display Patriotism On First Day Of Unity Amid Uncertainty About Russian Invasion". RadioFreeEurope/RadioLiberty (به انگلیسی). Retrieved 12 March 2022.
  80. Hendrix, Steve; Khurshudyan, Isabelle. "With solidarity, apathy and a few songs, Ukraine's Unity Day reflects a weary nation". Washington Post. Retrieved 12 March 2022.
  81. "Report on the human rights situation in Ukraine" (PDF). OHCHR. 15 June 2014. Archived from the original (PDF) on 14 February 2022. Retrieved 23 February 2022.
  82. "Civic Space and Fundamental Freedoms in Ukraine" (PDF). OHCHR. 2021. Archived from the original (PDF) on 9 December 2021. Retrieved 23 February 2022.
  83. "Daily and spot reports from the Special Monitoring Mission to Ukraine". OSCE. Archived from the original on 22 February 2022. Retrieved 23 February 2022.
  84. "Ad hoc Report on the situation of national minorities in Ukraine adopted on 1 April 2014". Council of Europe. 2 April 2014. Archived from the original on 4 February 2022.
  85. "DISINFORMATION ABOUT THE CURRENT RUSSIA-UKRAINE CONFLICT – SEVEN MYTHS DEBUNKED" (Press release) (به انگلیسی). 24 January 2022. Archived from the original on 18 February 2022. Retrieved 22 February 2022. Myth 2: "The situation in Ukraine triggered this conflict. There is proof that Ukraine is committing atrocities against its Russian-speaking population in the country's east. Russia has to intervene, not least because Ukraine and Russia are 'one nation.' Ukraine simply belongs to Russia's "privileged sphere of influence". False. Allegations that Ukraine is attacking its own territory and persecuting its own citizens are absurd. To galvanize domestic support for Russia's military aggression, Russian state-controlled media have tirelessly sought to vilify Ukraine, accusing it of alleged genocide in eastern Ukraine, drawing groundless parallels with Nazism and World War Two, and fabricating stories aimed at striking a negative emotional chord with audiences.
  86. "United States: Russia's claim of 'genocide in Ukraine' is reprehensible falsehood". Ukrinform. 17 February 2022. Archived from the original on 18 February 2022. Retrieved 22 February 2022. The Embassy of the United States of America in Ukraine called Russia's claim of "genocide in Ukraine" reprehensible falsehood.
  87. ۸۷٫۰ ۸۷٫۱ Mark MacKinnon and Adrian Morrow. "Putin orders snap nuclear drill". گلوب اند میل. p. A3.
  88. "Ukraine: How big is Russia's military build-up?". BBC News. 17 February 2022. Archived from the original on 23 February 2022. Retrieved 23 February 2022.
  89. "Ukraine, West accuse Russia of trying to create pretext for invasion after shelling in east". MSN. 17 February 2022. Archived from the original on 22 February 2022. Retrieved 23 February 2022.
  90. Light, Felix (20 February 2022). "In the Closest Russian City to Ukraine's Separatist Region, There Are Few Signs of Refugees". The Moscow Times. Archived from the original on 20 February 2022. Retrieved 20 February 2022.
  91. "Russian-backed separatists announce civilian evacuation from eastern Ukraine as escalation stokes Russian invasion fears". NBC News. 18 February 2022. Archived from the original on 23 February 2022. Retrieved 23 February 2022.
  92. Smith, Alexander (18 February 2022). "Warning siren sounds in rebel-held capital in east Ukraine -Reuters witness". MSN News. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 23 February 2022.
  93. "Ukraine conflict: Rebels declare general mobilisation as fighting grows". BBC News (به انگلیسی). 19 February 2022. Archived from the original on 19 February 2022. Retrieved 19 February 2022.
  94. "47 shelling incidents leave 5 injured in Donbas". Kyiv Independent. 18 February 2022. Archived from the original on 17 February 2022. Retrieved 18 February 2022.
  95. "How Russian proxy forces are attempting to provoke the Ukrainian army and are lying about a new Ukrainian offensive". NV.UA. 18 February 2022. Archived from the original on 18 February 2022. Retrieved 18 February 2022.
  96. [The FSB reported that a shell hit the border checkpoint on the border with the DPR]. RBK Daily (به روسی). گروه آربی‌کی. 21 February 2022. ISSN 1991-0703. OCLC 849495462 https://web.archive.org/web/20220222023632/https://www.rbc.ru/politics/21/02/2022/621360d79a79470fcd422edd. Archived from the original on 22 February 2022. Retrieved 22 February 2022. {{cite news}}: |archiveurl= missing title (help); |trans-title= requires |title= or |script-title= (help)
  97. "Российские военнослужащие уничтожили пять диверсантов с Украины при нарушении границы". تاس (خبرگزاری). 21 February 2022. Archived from the original on 21 February 2022. Retrieved 23 February 2022.
  98. "Russia Says Border Facility Near Ukraine Destroyed in Shell Attack". The Moscow Times. 21 February 2022. Archived from the original on 21 February 2022. Retrieved 21 February 2022.
  99. "Russia says it prevented border breach from Ukraine, Kyiv calls it fake news". Reuters. 21 February 2022. Archived from the original on 21 February 2022. Retrieved 21 February 2022.
  100. "Two Ukraine soldiers, civilian killed in shelling". Al-Arabiyah (به انگلیسی). 21 February 2022. Archived from the original on 21 February 2022. Retrieved 22 February 2022.
  101. Mazneva, Elena; Chourisna, Kateryna (22 February 2022). "Ukraine Power Plant Damaged During Two Days of Shelling". Bloomberg. Archived from the original on 23 February 2022. Retrieved 23 February 2022.
  102. Gerasimova, Tanya (21 February 2022). "Luhansk TPP Suspends Work Due To Militants Shelling". ukranews_com (به انگلیسی). Archived from the original on 22 February 2022. Retrieved 23 February 2022.
  103. "Putin orders troops into separatist-held parts of Ukraine". CNN. 21 February 2022. Archived from the original on 23 February 2022. Retrieved 23 February 2022.
  104. Philp, Catherine; Wright, Oliver; Brown, Larissa (22 February 2022). "Putin sends Russian tanks into Ukraine". The Times (به انگلیسی). Archived from the original on 23 February 2022. Retrieved 23 February 2022.
  105. "Russia claims to kill 5 Ukrainian 'saboteurs' who crossed border". THE TIMES OF ISRAEL.
  106. "Putin orders troops into eastern Ukraine on 'peacekeeping duties'". The Guardian. 21 February 2022. Archived from the original on 23 February 2022. Retrieved 23 February 2022.
  107. "Ucraina, i primi soldati russi nel Donbass". la Repubblica (به ایتالیایی). 22 February 2022. Archived from the original on 21 February 2022. Retrieved 21 February 2022.
  108. "Putin's Ukraine peacekeepers "aren't fooling anyone," US warns". Newsweek (به انگلیسی). 21 February 2022. Archived from the original on 23 February 2022.
  109. "Chilling social media footage emerges of convoys of Russian military equipment entering Donbas in Ukraine". Sky News (به انگلیسی). 22 February 2022. Archived from the original on 24 February 2022.
  110. "Russian troops in east Ukraine an 'invasion,' White House declares - National". Global News (به انگلیسی). Archived from the original on 22 February 2022. Retrieved 22 February 2022.
  111. Zinets, Natalia; Williams, Matthias (22 February 2022). "Ukrainian president drafts reservists but rules out general mobilisation for now". Reuters (به انگلیسی). Archived from the original on 22 February 2022. Retrieved 23 February 2022.
  112. Kingsley, Thomas (23 February 2022). "Ukraine to introduce a state of emergency and tells its citizens to leave Russia immediately". The Independent. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 23 February 2022.
  113. "Ukraine's Parliament approves state of emergency". reuters.com. Reuters. February 23, 2022. Archived from the original on 23 February 2022. Retrieved February 24, 2022. The state of emergency comes into force at midnight local time (1000 GMT). It will last 30 days and can be extended for another 30 days.
  114. Litvinova, Dasha (23 February 2022). "Russia evacuates embassy in Ukraine as crisis escalates". Associated Press. Archived from the original on 23 February 2022. Retrieved 23 February 2022.
  115. "Ukraine hit by more cyberattacks, destructive malware". Associated Press (به انگلیسی). 23 February 2022. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 24 February 2022.
  116. https://www.washingtonpost.com/national-security/2022/02/23/ukraine-zelensky-russia-address/
  117. https://www.nytimes.com/live/2022/02/24/world/russia-ukraine-putin/zelensky-makes-a-dramatic-appeal-to-the-russian-people-saying-the-people-of-ukraine-want-peace
  118. News, A. B. C. "Putin gets no support from UN Security Council over Ukraine". ABC News (به انگلیسی). Archived from the original on 23 February 2022. Retrieved 2022-02-24. {{cite web}}: |last= has generic name (help)
  119. CNN, Amy Woodyatt. "Kenya's UN ambassador slams Russia and compares Ukraine crisis to Africa's colonial past". CNN. Archived from the original on 23 February 2022. Retrieved 2022-02-24.
  120. ۱۲۰٫۰ ۱۲۰٫۱ "'It's too late': Russian move roils UN meeting on Ukraine". AP NEWS (به انگلیسی). 2022-02-23. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 2022-02-24.
  121. ۱۲۱٫۰ ۱۲۱٫۱ "U.S. Says Russia Will Face U.N. Security Council Resolution". WSJ (به انگلیسی). Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 2022-02-24.
  122. "Russian President Vladimir Putin announces military assault against Ukraine in surprise speech". MSN (به انگلیسی). Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 24 February 2022.
  123. "Путин принял решение о проведении операции по денацификации и демилитаризации Украины". تاس (خبرگزاری) (به روسی). 24 February 2022. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 24 February 2022.
  124. "Ukraine conflict: Russia announces special military operation in Donbas". BBC News. 24 February 2022. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 24 February 2022.
  125. "Russia's Putin Announces Military Operation in Ukraine". The Moscow Times. 24 February 2022. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 24 February 2022.
  126. "Putin announces 'special military operation' in Ukraine". POLITICO (به انگلیسی). 24 February 2022. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 24 February 2022.
  127. Osborn, Andrew; Zinets, Natalia (February 23, 2022). "Russian forces invade Ukraine with strikes on major cities". Reuters. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved February 23, 2022.
  128. Keith, Collins; Lazaro, Gamio; Scott, Reinhard (23 February 2022). "Maps: Tracking the Russian Invasion of Ukraine". The New York Times. Archived from the original on 22 February 2022. Retrieved 23 February 2022.
  129. Isachenkov, Vladimir; Litvinova, Dasha; Karmanau, Yuras; Heintz, Jim (February 23, 2022). "Russia attacks Ukraine as defiant Putin warns US, NATO". AP News. Archived from the original on 23 February 2022. Retrieved February 23, 2022.
  130. "Генштаб ВС Украины отрицает информацию о высадке российской армии в Одессе" [The General Staff of the Armed Forces of Ukraine denies information about the landing of the Russian army in Odessa] (به روسی). 24 February 2022. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 24 February 2022.
  131. Hodge, Nathan; Lister, Tim; Kottasová, Ivana; Regan, Helen (February 24, 2022). "Russia launches military attack on Ukraine with reports of explosions and troops crossing border". CNN. Retrieved February 24, 2022.
  132. "Ukraine-Russia crisis: Live updates". Cnn.com. 2000-01-01. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 2022-02-24.
  133. "Russia has launched its war in Ukraine". Vox. 23 February 2022. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 2022-02-24.
  134. "Russia takes military action in Ukraine as UN meets". www.aljazeera.com (به انگلیسی). Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 24 February 2022.
  135. Troianovski, Anton; MacFarquhar, Neil (2022-02-23). "Ukraine Live Updates: Russia Begins Invasion From Land and Sea". The New York Times (به انگلیسی). ISSN 0362-4331. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 2022-02-24.
  136. "Ukraine: Troops moving in from Belarus". bbc.com. BBC. 2022-02-24. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 2022-02-24. Multiple reports are now quoting Ukrainian officials as saying troops in Belarus are joining the Russian attack, meaning the offensive is now also coming from Ukraine's north.
  137. "Украинские пограничники сообщили об атаке границы со стороны России и Белоруссии". Interfax. 24 February 2022.
  138. "https://twitter.com/kyivpost/status/1496743183644086274". Twitter (به انگلیسی). Retrieved 2022-02-24. {{cite web}}: External link in |title= (help)
  139. "Russia-Ukraine crisis live news: Putin has launched 'full-scale invasion', says Ukrainian foreign minister – latest updates | World news". The Guardian. 2018-07-16. Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 2022-02-24.
  140. "Operations in Flight Information Regions: FIR LVIV (UKLV), FIR KYIV (UKBV), FIR DNIPROPETROVSK (UKDV), FIR SIMFEROPOL (UKFV), FIR ODESA (UKOV)". EASA (به انگلیسی). Archived from the original on 24 February 2022. Retrieved 24 February 2022.
  141. "'It's too late': Russian move roils UN meeting on Ukraine". AP News. 23 February 2022. Retrieved 3 March 2022.
  142. Schogol, Jeff (22 February 2022). "Here's what those mysterious white 'Z' markings on Russian military equipment may mean". Task & Purpose. North Equity. Archived from the original on 27 February 2022. Retrieved 27 February 2022. [B]ottom line is the 'Z' markings (and others like it) are a deconfliction measure to help prevent fratricide, or friendly fire incidents.
  143. CNN، Nathan Hodge, Matthew Chance, Tim Lister, Laura Smith-Spark and Helen Regan. «Battle for Ukrainian capital underway as explosions seen and heard in Kyiv». CNN. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۰۳.
  144. CNN، Nathan Hodge, Matthew Chance, Tim Lister, Laura Smith-Spark and Helen Regan. «Battle for Ukrainian capital underway as explosions seen and heard in Kyiv». CNN. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۰۳.
  145. «Ukraine ministry says Russia hit 33 civilian sites in last 24 hrs -Interfax». finance.yahoo.com (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۰۳.
  146. Chandler-Wilde، Helen (۲۰۲۲-۰۲-۲۵). «Ukrainian man run over in car by Russian tank rolling into northern Kyiv» (به انگلیسی). The Telegraph. شاپا 0307-1235. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۰۳.
  147. Russian tank swerves to crush civilian car in Kyiv, driver miraculously survives (به انگلیسی), retrieved 2022-03-03
  148. «Ukraine live updates: Kyiv warned of toxic fumes after strike on oil depot». BBC News (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۰۳.
  149. News, A. B. C. "Sorting fact, disinformation after Russian attack on Ukraine". ABC News (به انگلیسی). Retrieved 2022-03-03. {{cite web}}: |نام خانوادگی= has generic name (help)
  150. "Moscow claims its troops have taken Kherson - follow live". The Independent (به انگلیسی). 2022-03-03. Retrieved 2022-03-03.
  151. Zinets, Natalia; Vasovic, Aleksandar (2022-02-25). "Missiles rain down around Ukraine" (به انگلیسی). Retrieved 2022-03-03.
  152. "Zelensky Says Russia Is Striking Military and Civilian Targets". WSJ (به انگلیسی). Retrieved 2022-03-03.
  153. "Putin tells Xi that Russia willing to hold high-level talks with Ukraine -China's CCTV" (به انگلیسی). 2022-02-25. Retrieved 2022-03-03.
  154. "Месть за Луганск 2014: возле Василькова сбили Ил-76 с вражескими десантниками". www.unian.net (به روسی). Retrieved 2022-03-03.
  155. "Бой за Васильков завершился победой ВСУ". www.unian.net (به روسی). Retrieved 2022-03-03.
  156. «Бой за Васильков завершился победой ВСУ — УНИАН». web.archive.org. ۲۰۲۲-۰۲-۲۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ فوریه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۰۳.
  157. «Zelensky defiant: Ukrainian president refuses US offer to evacuate, saying 'I need ammunition, not a ride' | CNN | Ghostarchive». ghostarchive.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۰۳.
  158. «Zelensky defiant: Ukrainian president refuses US offer to evacuate, saying 'I need ammunition, not a ride' | CNN | Ghostarchive». ghostarchive.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۰۳.
  159. Showstack, Randy (2015-11-18). "Climate Change Is a Conservative Issue, British Minister Says". Eos. 96. doi:10.1029/2015eo039957. ISSN 2324-9250.
  160. «Russia-Ukraine Warning Update: Russian Offensive Campaign Assessment, February 26 | Institute for the Study of War | Ghostarchive». ghostarchive.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۰۳.
  161. «Live Updates: Russian Fighters Close In on 3 Cities in Ukraine - The New York Times». web.archive.org. ۲۰۲۲-۰۲-۲۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ فوریه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۰۳.
  162. "Elon Musk helps Ukraine with SpaceX's Starlink satellites". The Independent (به انگلیسی). 2022-02-28. Retrieved 2022-03-03.
  163. «Musk says Starlink active in Ukraine as Russian invasion disrupts internet | Reuters | Ghostarchive». ghostarchive.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۰۳.<